Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 34 Clase Interactiva: 14 Total: 51
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Microbioloxía e Parasitoloxía
Áreas: Microbioloxía
Centro Facultade de Óptica e Optometría
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
- Identificar e situar no contexto dos seres vivos os distintos tipos biolóxicos obxeto de estudo da Microbioloxía.
- Adquirir coñecementos básicos sobre a bioloxía dos microorganismos, incluíndo aspectos morfolóxicos, fisiolóxicos, genéticos e ecolóxicos.
- Coñecer e comprender o papel dos microorganismos como axentes infecciosos oculares e os mecanismos de defensa do hospedador frente a unha infección microbiana.
- Aprender a manexar correctamente os materiais e instrumentos propios dun laboratorio de Microbioloxía.
- Familiarizacion coas técnicas máis utilizadas en Microbioloxía: microscopía, tincions, aillamento de cultivos puros, identificación de microorganismos, etc.
- Aprender a manexar as fontes de documentación.
PROGRAMA DE CLASES TEÓRICAS
SECCION I. INTRODUCCION (4h)
Tema 1. A Microbioloxía no mundo dos organismos vivos.
Definición de Microbioloxía. Desarrollo histórico da Microbioloxía. Estado actual da Microbioloxía e a súa influencia no desenvolvemento da Bioloxía.Os tres “Dominios”. Diferencias principais entre procariotas e eucariotas.
Tema 2.- Microbioloxía e saúde
Microbios como cruz e cara dunha moeda. Concepto de infección. Mecanismos de patoxenicidade microbianos. Diagnóstico da enfermidade infecciosa. Toma de mostras para análise microbiolóxico.
SECCION II. BACTERIOLOXÍA (15h)
Tema 3.- Estructuras bacterianas
Morfoloxía, Estructuras internas, Membrana plasmática e Estructuras Membranosas. Parede celular bacteriana.
Tema 4.- Técnicas de estudio e observación de bacterias
Tipos de microscopía e de preparación para examen microscópico. Tipos de tincións. Cultivos de microorganismos. Condicións físico-químicas para o crecimento.
Tema 5.- Control do crecimento de microorganimos
Definición de conceptos: esterilización, desinfección. Modo de acción dos axentes antimicrobianos. Control por axentes físicos. Control por axentes químicos. Desinfectantes
Tema 6.- Quimioterapia
Tipos de quimioterápicos: naturales (antibióticos) e sintéticos. Clasificación. Características dos principais grupos de antibióticos e quimioterápicos sintéticos. Determinación da actividade antimicrobiana. Resistencia a axentes quimioterápicos.
Tema 7.- Taxonomía bacteriana
A clasificación de microorganismos. Concepto de especie bacteriana e especie biolóxica. Clasificación fenética e filoXenética. Nomenclatura bacteriana. Principaiss grupos de bacterias.
SECCION III. VIROLOXÍA (6h)
Tema 8.-Naturaleza e características dos virus
Morfoloxía, estructura e composición dos virus. Propiedades distintivas dos virus. Estructura e arquitectura viral. Clasificación.
Tema 9.- Aillamento e detección de virus. Quimioterapia antivírica.
Cultivos “in vivo” e “in vitro”. Efecto citopático específico. Microscopía. Características do axente antivírico ideal. Principais grupos e modos de acción
SECCION IV. ORGANISMOS EUCARIOTAS (4h)
Tema 10.- Fungos
Características dos fungos. Grupos de fungos importantes en clínica. Enfermedades micóticas
Tema 11.- Protozoos
Características dos protozoos. Grupos de protozoos importantes en clínica.
SECCION V.- ENFERMEDADES OCULARES (5h)
Tema 12. Bacterias causantes de infección oculares
Haemophilus influenzae, Neisseria gonorrhoeae, Chlamydia trachomatis, Staphylococcus aureus y S. epidermidis
Tema 13.- Virus causantes de infeccións oculares
Adenovirus y herpesvirus
Tema 14.- Protozoos causantes de infeccións oculares
Acanthamoeba
PROGRAMA DE CLASES PRACTICAS
Práctica 1. Preparación de Medios e Material de Laboratorio: medios de cultivo xerais, selectivos, diferenciais e de identificación, preparación e esterilización do material.
Práctica 2. Aillamento e cultivo de microorganismos. Técnicas de obtención de cultivos puros. Sembra en medios sintéticos e complexos, diferenciais e selectivos.
Práctica 3.- Observación dos microorganimos ó microsocopio. Métodos de tinción de microorganismos: simple e diferencial (Gram). Identificación bacteriana. Sistemas API.
Práctica 4. Medida da actividade antimicrobiana.
- Madigan, M.T., J.M. Martinko, J. Parker, K. Bender, D. Buckley & D. Stahl. 2015. Brock Biología de los Microorganismos. 14ª ed. Pearson Educación, S.A.
- Prescott, L.M., J.P. Harley, & D.A. Klein. 2008. Microbiología. 7th ed. McGraw-Hill Interamericana. Madrid.
- Struthers J.K., Westran R.P. 2005. Bacteriología Clínica. Masson, S.A. Barcelona
- Collier, L., Oxford J. 2008. Virología Humana. 3ª ed. Mc Graw-Hill. Madrid.
- Arregui García -Rovés, L., Calvo de Pablo, P., Martín Cereceda, M..... 2014. Microbiología: Cuestiones y casos prácticos resuletos. Ed. Pearson. Madrid.
- Martin, A., Béjar, V., Gutierrez, J.C, Llagostera, M. & Quesada,E. 2019. Microbiología Esencial. Ed. medica Panamericana
Coñecemento
Con-7. Coñecer os distintos microorganismos involucrados nas enfermedades do sistema visual.
Con-18. Coñecer o material e as técnicas básicas de laboratorio.
Habilidades e Destrezas:
HyD_1. Pensar de forma integrada e abordar os problemas desde diferentes puntos de vista con razoamento crítico.
HyD_2. Organizar e planificar o trabllo.
HyD_3. Interpretar resultados e identificar elementos consistentes e inconsistentes.
HyD_4. Traballar en equipo.
HyD_5. Manter un compromiso ético, así como un compromiso coa igualdade e a integración.
HyD_8. Saber analizar datos e interpretar resultados experimentais propios dos ámbitos da Óptica e Optometría.
HyD_9. Saber aplicar as técnicas instrumentais e os protocolos de traballo nun laboratorio, aplicando as normativas e técnicas relacionadas coa seguridade e hixiene, xestión de residuos e calidade.
HyD_12. Manexar material e técnicas básicas de laboratorio.
Competencias:
Comp_1. Que o estudantado teña a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes para emitir xuicios que incluan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
Comp_3. Que oestudantado desenvolvese aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores con un alto grado de autonomía.
Comp_4. Que o estudantado sepa aplicar os conecementos teóricos-prácticos adquiridos no grado dunhna forma profesional e sexan competentes no plantexamento/resolución de problemas, así como na elaboración/defensa de argumentos tanto en contextos académicos como profesionais relacionados coa Óptica e Optometría.
Comp_5. Capacidade de aprender de forma autónoma, de traballar en equipo, de organizar o tempo e os recursos, e de adquirir novos coñecementos e técnicas en Óptica e Óptometría.
CLASES EXPOSITIVAS
34 horas de docencia presencial (3 horas semanais ao longo do curso)
CLASES INTERACTIVAS DE LABORATORIO:
As clases interactivas de laboratorio impartiranse de forma presencial (12 horas por grupo). Faranse grupos de 16-18 alumnos e as prácticas de cada grupo desenvolveranse de forma continuada durante tres días.
TUTORIAS EN GRUPO REDUCIDO
Realizaranse de forma presencial 3 tutorías ao longo do curso
Desde o incio do curso académico estará activada a aula virtual da materia
- Teoría: Avaliación continua combinada cun examen final obrigatorio
A avaliación continua realizarase de xeito virtual utilizando ferramentas da plataforma Moodle e representará un 20% da nota final
O examen final obrigatorio realizarase de forma presencial. A nota de este examen de teoría representará un 70% da nota final da materia.
- Prácticas.- Asistencia obrigatoria a todalas prácticas presenciais e para poder presentarse ao examen final de teoría. Os alumnos realizarán un examen sobre os fundamentos, metodoloxía e resultados obtenidos. A nota de este examen representará un 10% da nota final.
As notas das prácticas e da avaliación continua contabilizaranse sempre e cando o alumno teña unha nota igual ou superior a 4,5 no exame de teoría.
A nota de prácticas, sempre e cando éstas estean aprobadas, será a única que se manterá durante os dous cursos académicos seguintes.
“Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de
avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
Estos instrumentos de avaliación emplearanse para evaluar as competencias seguindo o seguinte esquema:
En teoría: evaluaranse as competencias:Con-7, HyD-1, HyD2, HyD-5, Comp-1, Comp-3, Comp-5
En Prácticas evaluaranse as competencias:Con-18, HyD-3, HyD-4, HyD-8, HyD_9 e HyD-12, Comp-5
Materia de 6 créditos ECTsx25 horas= 150 horas
Presenciales 51horas:
Clases maxistrais: 34 horas
Clases prácticas: 12 horas
Tutorización en grupo reducido ou individual: 3 horas
Examen presencial: 2 horas
Traballo persoal do alumno 99 horas:
Estudio comprensivo e non memoristico, relacionando os contidos da materia con aqueles de materias afins.
Asistencia regular as clases e activa nas clases de teoría e prácticas
Seguir as recomendacións do profesor/a que poidan ir surxindo ao longo do curso
Beatriz Magariños Ferro
Coordinador/a- Departamento
- Microbioloxía e Parasitoloxía
- Área
- Microbioloxía
- Teléfono
- 881816914
- Correo electrónico
- beatriz.magarinos [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Sandra Souto Pereira
- Departamento
- Microbioloxía e Parasitoloxía
- Área
- Microbioloxía
- Correo electrónico
- sandra.souto [at] usc.es
- Categoría
- Investigador/a: Ramón y Cajal
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 3 |
| Mércores | |||
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 3 |
| 12.05.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |
| 12.05.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |
| 12.05.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 01.07.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |
| 01.07.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |