Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Filosofía
Centro Facultade de Filosofía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Obxectivos xerais:
Facerse cunha perspectiva da situación actual do noso planeta e do noso mundo humano nesta nova era da globalización, como paso necesario para unha reflexión crítica sobre a historia que hoxe estamos vivindo.
Reflexión conceptualizadora e crítica do rumbo da historia na nosa actualidade e da tradicional crenza no progreso tal como é sentida hoxe.
Obxectivos concretos:
Esta reflexión vai a pivotar sobre a nosa sociedade capitalista e sobre a mentalidad e formas de existencia postmodernas. Tal reflexión vai estar enfocada deste xeito:
• Inmersión na situación actual do mundo, das nosas sociedades e das nosas vidas como existentes na actual sociedade occidental, e definición conceptual e crítica a varios niveis.
• Familiarización cos principais e máis actuais pensadores do noso mundo hoxe e da nosa sociedade postmoderna con propósito de analizar e aproveitar a conceptualización ofrecida por estes pensadores e, ao mesmo tempo, a súa perspectiva crítica. Autores como Han Byung-Chul, Guiles Lipovetsky, Zygmunt Bauman, etc.
• Coñecemento daqueles autores e ideas que teñan relación coa Filosofía da historia aos que se faga referencia explícita nos textos dos pensadores que tomaremos como lecturas principais.
• Así mesmo, coñecemento daqueles autores e ideas que, sen estar mencionados de forma explícita nos textos dos pensadores tomados como lectura principal, traballaron previamente nesa mesma liña e permítennos fixar o fondo contextual histórico sobre o que a nova visión crítica do mundo e das nosas sociedades está asentado. Pensamos aquí en autores como Nietzsche, Freud, Husserl e Heidegger, integrantes da Teoría Crítica (Adorno, Horkheimer, Marcuse, etc.) e Foucault.
En definitiva, esta materia ten o obxectivo de afrontar ao alumnado a analizar críticamente toda esta complexa temática para facerse cun criterio persoal propio e poder expresalo axudándose da conceptualización técnica proporcionada por diversos pensadores.
Os contidos desta materia son todos aqueles aspectos que hoxe forman a esencia da nosa situación actual nesta nova era da postmodernidade e dun mundo globalizado.
• A reflexión conceptualizadora e crítica do rumbo da historia actual necesariamente ten que pivotar sobre o tipo de sociedade capitalista e a mentalidad e forma de existencia postmodernas. Tal reflexión pódese facer a varios niveis:
1- Reflexión conceptual para a era do baleiro, da decepción e da anulación do horizonte emancipatorio nesta sociedade postmoderna do cansazo, da transparencia e da agonía do eros.
2- Reflexión cara atrás: Circunstancias históricas do s. XX que foron determinantes na construción deste tipo de sociedade e de existencia.
3- Reflexión a nivel planetario desde o presente e cara ao futuro: Mundo globalizado de hiperconsumo e de procura de satisfacción nas súas consecuencias a nivel político-social- económico, a nivel cultural, a nivel da ciencia e da técnica, a nivel da saúde, a nivel ecolóxico, etc.
ESTRUTURA DO CONTIDO E UNIDADES 4.1 PLAN XERAL
Esta materia está desglosada en tres unidades temáticas:
-Unidade temática 1:
Estado actual do mundo a través dun percorrido pola prensa.
-Unidade temática 2:
Descrición conceptualizadora e crítica da postmodernidad, como mentalidad e forma de vida, mediante lectura directa de autores.
-Unidade temática 3:
Descrición conceptualizadora e crítica da sociedade occidental actual, mediante lectura directa de autores.
4.2. SENTIDO DA ESTRUTURA DO CONTIDO
Unidade temática 1 → Proporciona coñecemento de feitos, actitudes, formas, problemas, etc., relativos ao estado actual do mundo e da vida dos existentes nas nosas sociedades.
Unidade temática 2 → Os coñecementos adquiridos ou afondar poden traer como consecuencia unha disposición en o/na estudante a indagar sobre a mentalidad (postmoderna) que acompaña a situación actual na que estamos vivindo.
Unidade temática 3 → As anteriores unidades dispoñen á/ao estudante a querer aproveitar a conceptualización que proporcionan os autores que hoxe abordan o estado actual do mundo, e a mentalidad que o acompaña, desde áreas do saber tan diversas e complementarias como a filosofía, a sociología, a politología, a economía, a ecología, etc.
Hai tres tipos de bibliografía e material de traballo:
A: Amplo listado de libros de autores procedentes de ámbitos moi variados sobre esta temática (filosofía, sociología, historia, ecología, politología, economía: BAUDRILLARD, BAUMAN, BECK, BENHABID, BYUNG-CHUL, CALINESCU, CASTELLS, ESTEFANÍA, FINKIELKRAUT, FUKUYAMA, GEORGE,
HUNTINGTON, HESSEL, KLEIN, LIPOVETSKY, NEGRI, NYE, PAGDEN, PATEL, RAMONET, RIECHMANN, RIFKIN, SAMPEDRO, SLOTERDIJK, TAIBO,
STIGLITZ, VERDÚ, ZIEGLER, ZIZEK, ZOLO, etc., etc.). Este listado está aberto permanentemente xa que se irán introducindo no as últimas novas edicións (a profesora proporcionará esta lista reactualizada ata o último momento).
B: Listado de textos clásicos de filosofía relacionados con esta temática e de textos clásicos dalgún modo relacionados directamente con esta materia. Fundamentalmente textos de Hegel, Marx, Nietzsche, Freud, Husserl, Gurwitsch, Horkheimer, Adorno, Benjamin, Marcuse, etc.
LISTADO A: (esta bibliografía segue unha determinada orde temporal requirido polo desenvolvimiento da materia).
AGÍS VILLAVERDE, Marcelino, Historia de la Hermenéutica, Madrid, Sindéresis, 2020.
AGÍS VILLAVERDE, Marcelino, Anatomía do pensar, 2 volumes, Vigo, Galaxia, 2020.
BAUMAN, Zygmunt / DONSKIS, Leonidas, Ceguera moral. La pérdida de sensibilidad en la modernidad líquida, Barcelona, Paidós Ibérica, 2015.
BAUMAN, Zygmunt / BORDONI, Carlo, Estado de crisis, Barcelona, Paidós Ibérica, 2016.
CAPARRÓS, Martín, El hambre, Barcelona, Planeta, 2015. [versión original 1957] KLEIN, Naomi, Esto lo cambia todo, Barcelona, Paidós, 2015.
AA.VV., El estado del mundo 2011, Madrid, Akal, 2011.
ALBROW, Martin et al., Globalización e imperialismo cultural, Vigo, Galaxia, 2011. BAUMAN, Zygmunt, ¿La riqueza de unos pocos nos beneficia a todos?, Barcelona, Paidós Ibérica, 2014.
BAUMAN, Zygmunt, Vida líquida, Barcelona, Austral, 2013.
BYUNG-CHUL, Hal, En el enjambre, Barcelona, Herder, 2014.
BYUNG-CHUL, Hal, La sociedad de la transparencia, Barcelona, Herder, 2013.
BYUNG-CHUL, Hal, La sociedad del cansancio, Barcelona, Herder, 2012.
BYUNG-CHUL, Hal, La agonía del eros, Barcelona, Herder, 2014. BYUNG-CHUL, Hal, Psicopolítica, Barcelona, Herder, 2014.
CALDECOTT, Julian, Agua. Ecología de una crisis global, Barcelona, Libros del Lince, 2011.
CARR, Nicholas, Atrapados: cómo las máquinas se apoderan de nuestras vidas, Madrid, Taurus, 2014.
CASTELLS, Manuel, Redes de indignación y esperanza: Los movimientos sociales en la era de internet, Madrid, Alianza, 2012.
CHANG, Ha-Joon, 23 cosas que no te cuentan sobre el capitalismo, Barcelona, Debate, 2012.
COHEN, Daniel, Homo economicus: el profeta (extraviado) de los nuevos tiempos, Barcelona, Ariel, 2913.
DUNCAN, Richard, La nueva depresión. La desintegración de la economía basada en el papel moneda, Madrid, Pearson, 2013.
FERNÁNDEZ DURÁN, Ramón, La Quiebra del Capitalismo Global: 2000-2030. Preparándonos para el comienzo del colapso de la Civilización Industrial, Madrid, Virus Editorial / Libros en Acción / Baladre, 2011.
GEORGE, Susan, Sus crisis, nuestras soluciones, Barcelona, Icaria / Intermon Oxman, 2011.
HESSEL, Stephane, ¡Indignaos!, Barcelona, Destino, 2011.
HERNÁNDEZ VIGUERAS, Juan, El casino que nos gobierna. Trampas y juegos financieros a lo claro, Madrid, Clave intelectual, 2012.
KEMPF, Hervé, Cómo los ricos destruyen el planeta, Madrid, Clave intelectual, 2011.
LAVAL, Christian / DARDOT, Pierre, La nueva razón del mundo: Ensayo sobre la sociedad neoliberal, Barcelona, Gedisa, 2013.
MARTEL, Fréderic, Cultura Mainstream. Cómo nacen los fenómenos de masas, Madrid, Taurus, 2011.
MARTÍNEZ PEINADO, Javier, El capitalismo global. Límites al desarrollo y a la cooperación, Barcelona, Icaria, 2011.
NIÑO BECERRA, Santiago, Más allá del crash, Barcelona, Los Libros del Lince, 2011.
OTTE, Max / ELFRICH, Thomas, La crisis rompe las reglas, Barcelona, Ariel, 2011. PAGDEN, Anthony, Mundos en guerra. 2.500 años de conflictos entre Oriente y Occidente, Barcelona, RBA, 2011.
RIDLEY, Matt, El optimista racional. ¿tiene límites la capacidad de progreso de la especie humana?, Madrid, Taurus, 2011.
RODRIK, Dani, La paradoja de la globalización. Democracia y el futuro de la economía mundial, Barcelona, Antoni Bosch, 2012.
SCHUMACHER, E. F., Lo pequeño es hermoso, Madrid, Akal, 2011. [1973]
SHAXSON, Nicholas, Las islas del tesoro. Los paraísos fiscales y los hombres que se robaron el mundo, Madrid, F.C.E., 2014.
STIGLITZ, Joseph, El precio de la desigualdad, Madrid, Taurus, 2012.
TAIBO, Carlos, Estado de alarma: socialismo de casino, izquierda anémica y sindicalismo claudicante, Madrid, Catarata, 2011.
VERDÚ, Vicente, La hoguera del capital. Abismo y utopía a la vuelta de la esquina, Madrid, Temas de Hoy, 2012.
ZIZEK, Alavoj, Viviendo en el final de los tiempos, Madrid, Akal, 2012.
WELZER, Harald, Guerras climáticas. Por qué mataremos (y nos matarán) en el siglo XXI, Madrid, Katz, 2011.
ŽIŽEK, Slavoj, Pandemia. La covid-19 estremece al mundo”, Barcelona, Anagrama, 2020.
ŽIŽEK, Slavoj, Pandemia. A covid-19 sacode o mundo”, Vigo, Galaxia, 2020.
COMPETENCIAS XERAIS
CG1 - Que os estudantes adquiran capacidades e coñecementos para a análise crítica en relación a achegas investigadoras.
CG2 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos que adquiran para identificar, formular e resolver problemas dos nosos tempos.
CG3 - Que os estudantes sexan capaces de transmitir coñecementos, ideas orixinais e solucións propostas.
CG4 - Que os estudantes estean capacitados para unha dinámica de reflexión con actitude proactiva e creativa na procura de solucións.
CG5 - Que os estudantes teñan habilidades para recoñecer, nos diversos saberes e na práctica social, cuestións e problemas susceptibles de ser abordados e resoltos.
COMPETENCIAS BÁSICAS
CB6 - Posuír e comprender coñecementos que aporten unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
CB7 - Que as e os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
CB8 - Que as e os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complejidad de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
CB9 - Que as e os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüedades.
CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lle permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirigido ou autónomo. E experiencia na presentación oral das ideas propias.
COMPETENCIAS ESPECÍFICAS
CE1-Toma de contacto, descrición e reflexión crítico-valorativa da situación mundial actual nas súas os seus niveis ecolóxico, histórico e socio-político-económico
CE2- Coñecemento dos diferentes posicionamientos teóricos existentes sobre a situación actual por parte de pensadores e intelectuais de diferentes orixes e ideoloxías.
CE3- Coñecemento dos novos conceptos e da nova terminología técnica que aparece nos pensadores e intelectuais que están analizando a situación da nosa historia mundial actual.
5.1. RESUMO DA METODOLOXÍA DO ENSINO
• A materia desenvólvese en tres horas semanales: dúas sesións de 90 minutos en días discontinuos.
• As sesións no aula serán prácticamente todas de carácter interactivo, e case sempre traballando en base a material de prensa ou a textos publicados en formato libro ou artigos de revista, do cal o alumnado poderá facer tanto exposicións orais ou escrituras como comentarios críticos.
5.2. DESENVOLVIMIENTO DO PLAN DA DOCNCIA
As aulas serán de tres tipos:
• A) Traballo en grupo sobre material de prensa actual. Con estes obxectivos concretos: inmersión e coñecemento dos feitos e situacións proporcionados por material, análise e debate en grupo con posterior rexistro escrito individual dos resultados.
• B) Exposición generalmente a cargo dos profesores de ideas e liñas de pensamento de autores arriba mencionados dentro das competencias secundarias. Nalgún casos, poderase encargar esta exposición a algún alumno ou alumna coa siguiente orientación e supervisión.
Prácticamente ningunha clase será na súa integridad de exposición magistral e, en cambio, todo o alumnado deberá intervir xa sexa para facer os seus comentarios espontáneos ao fío do tratado no aula ou ben para facer a exposición que se lle encargou.
A distribución concreta das tarefas de lectura e exposición dependerá do número de xente matriculada e de como decidamos distribuílas en función do tempo.
Avaliación continua. A materia se evaluará atendendo a estes compoñentes:
(1) Asistencia presencial ás clases: Intervencións persoais no debate no aula: ata 2 puntos.
(2) Exposición oral no aula ou entrega de traballo escrito un tema previamente acordado: ata 8 puntos.
A cualificación final será o resultado de sumar a cualificación obtida ben en base aos compoñentes 1 e 2.
Alumnado con dispensa oficial de asistencia a clase en conformidad coa normativa da USC:
Tanto se se trata da primeira oportunidade da convocatoria como da segunda, para superar a materia o plan de traballo e de avaliación será o seguinte:
1) Exercicio escrito realizado sobre unha temática previamente acordada.
2) Este exercicio entrará na puntuación final cunha cualificación de ata 5 puntos.
3) Exposición oral no despacho do profesor/a de que se trate nos días pactados de antemán. Este terá unha cualificación de ata 5 puntos.
AVALIACIÓN E COMPETENCIAS
Asistencia e participación CG1; CG2; CG3 // CB1; CB4 // CE2; CE5; CE6; CE8
Exposición Oral CG1; CG2; CG3; CG4 // CB6; CB7; CB10 //CE1; CE2; CE3
Trabajo presencial na aula:
Clases expositivas: 9
Clases interactivas: 12
Titirías: 3
TOTAL: 24
Traballo Persoal do alunno:
Estudo individual: 25
Preparación traballos e exposición en grupo: 12,5
Realización trabajos individuais: 12,5
TOTAL: 51
A materia é presencial, de avaliación continua e con participación activa do alumnado e, en moitos casos, co traballo no aula dun material ao que non se ten acceso fóra dela. Polo tanto, é de todo en todo imprescindible a asistencia ás clases para superar a materia.
Dado que, por unha banda, o estudiantado, segundo o artigo 33.g) dos Estatutos da Universidade, ten dereito únaa atención e deseño das actividades académicas que faciliten a conciliación dos estudos coa vida persoal, familiar e laboral", e por outra banda, de acordo co seu artigo 130.2, tamén ten o deber da "asistencia e participación naquelas actividades formativas que se establezan como obligatorias na programación docente", o alumnado poderá solicitar, ao principio de curso nas datas establecidas por cada Centro ou, posteriormente, de concorrer causas imprevisibles e sobrevindas, a dispensa de asistencia á clase, mediante solicitude motivada e acreditada formulada ao Decano ou ao Director de Escola segundo o disposto na Instrución nº1/2017 da Secretaría Xeral.
No caso de plaxio ou uso indebido das tecnoloxías na realización de tarefas ou probas: será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
PLAN DE CONTINXENCIA.
Con respecto ao impacto que diversos escenarios poderían ter tanto na metodoloxía docente como no sistema de avaliación, indicar o seguinte:
METODOLOXÍA DOCENTE
ESCENARIO II: DISTANCIAMENTO
EN XERAL, A METODOLOXÍA TRATARÁ DE MANTER O CRITERIOS E PROCEDEMENTOS SINALADOS NO PRIMEIRO ESCENARIO, COA CONDICIÓN DE QUE NESTE SEGUNDO ESCENARIO OPTARÍASE POR GRAVAR AS SESIÓNS EXPOSITIVAS ASINCRÓNICAMENTE EN STREAM E TANTO AS INTERACTIVAS COMO A PRESENTACIÓN DOS TRABALLOS SERÍAN LEVADAS A CABO SINCRÓNICAMENTE EN TEAMS.
ESCENARIO III: PECHE.
NESTE TERCEIRO ESCENARIO, TRATARÍASE, IGUALMENTE DE MANTER A ALUDIDA METODOLOXÍA. CON TODO, GRAVARÍA AS SESIÓNS EXPOSITIVAS ASINCRÓNICAMENTE EN STREAM E DESENVOLVERÍA TANTO AS INTERACTIVAS, COMO AS TITORÍAS E AS PRESENTACIÓNS DOS TRABALLOS DOS ALUMNOS SINCRÓNICAMENTE EN TEAMS. NA AULA VIRTUAL, ADEMAIS DOS MATERIAIS AO USO, DEIXARÍA TAMÉN POWER POINTS CON GRAVACIÓN DE AUDIO.
SISTEMA DE AVALIACIÓN
ESCENARIO II: DISTANCIAMENTO
TANTO AS INTERACTIVAS COMO A PRESENTACIÓN DOS TRABALLOS SERÍAN LEVADAS A CABO SINCRÓNICAMENTE EN TEAMS. PARA AQUELES ALUMNOS QUE, POR NON ACOLLERSE Á AVALIACIÓN CONTINUA, TEÑAN QUE SER EXAMINADOS, O EXAME LEVARÁ A CABO NA AULA VIRTUAL EN MODO TAREFA NO TEMPO DE ENTREGA ESTABLECIDO.
ESCENARIO III: DISTANCIAMENTO
TANTO AS INTERACTIVAS COMO A PRESENTACIÓN DOS TRABALLOS SERÍAN LEVADAS A CABO SINCRÓNICAMENTE EN TEAMS. PARA AQUELES ALUMNOS QUE, POR NON ACOLLERSE Á AVALIACIÓN CONTINUA, TEÑAN QUE SER EXAMINADOS, O EXAME LEVARÁ A CABO NA AULA VIRTUAL EN MODO TAREFA NO TEMPO DE ENTREGA ESTABLECIDO.
Rocio Carolo Tosar
- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Correo electrónico
- rocio.carolo.tosar [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Interino/a substitución redución docencia
Benito Arbaizar Gil
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Teléfono
- 881812521
- Correo electrónico
- be.arbaizar [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 17:30-19:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Seminario Nussbaum (109) |
| 15.07.2022 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Seminario Nussbaum (109) |
| 15.07.2022 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Seminario Nussbaum (109) |