Presentouse na Coruña o Programa Diana Fundación Barrié-USC de investigación farmacoxenética

A sede da Fundación Pedro Barrié de la Maza de A Coruña acolleu este xoves a presentación do Programa Diana Fundación Barrié-USC de investigación farmacoxenética. No acto participaron o reitor da USC, Senén Barro; o vicepresidente da Fundación Pedro Barrié de la Maza, José María Arias Mosquera; e o profesor Ángel Carracedo, director executivo da Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica e investigador principal do programa.
Na presentación, José María Arias destacou a importancia social do proxecto, “no que se conveñen investigación básica e aplicada, contando cun grande equipo humano e unha destacada colaboración institucional”. Nesta idea coincidiu o reitor ao agradecerlle á Fundación Barrié de la Maza o seu importante mecenado, “o que debe servir tamén como exemplo para sacudir as conciencias e que outros aposten por este tipo de apoios, que son inversións con retorno exclusivamente para a sociedade”.
Coa constitución deste programa pioneiro, a Fundación impulsa o proxecto de farmacoxenética máis ambicioso dos desenvolvidos ata agora en Europa, e que contribuirá a converter a un equipo de investigadores galegos no referente europeo neste eido de investigación. O seu obxectivo é avanzar na predición de resposta de cada paciente aos fármacos e personalizar ao máximo os tratamentos co obxectivo de mellorar a súa eficacia e reducir os eu custe social. De feito, a farmacoxenética -disciplina que permite predicir a través de análises a nivel de ADN as respostas individuais de cada paciente a un fármaco para determinar se este é ou non efectivo en cada caso, e que dose é a máis adecuada- é coñecida como a “medicina personalizada ou á carta”.
O Programa Diana Fundación Barrié-USC, que será financiado integramente pola Fundación con 1.300.000 euros, desenvolverá no prazo de tres anos un porfolio composto por sete proxectos de investigación orientados ao desenvolvemento de novos kits diagnósticos e tres ensaios clínicos para validar kits diagnósticos xa existentes, no marco de catro áreas -cancro, enfermidades neurolóxicas, psiquiátricas e cardiovasculares-, así como un proxecto de deseño de kits para poder trasladar os resultados á práctica clínica.
Máis de cen investigadoresO equipo de máis de cen investigadores, entre coordinadores, colaboradores, técnicos e bolseiros da Fundación Pedro Barrié de la Maza, así como 80 médicos implicados na recollida de datos clínicos en todos os hospitais públicos galegos, será dirixido polo doutor Ángel Carracedo, coordinador do grupo de medicina xenómica da USC e director executivo da Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica, dependente da Consellaría de Sanidade, que presta servizos de xenética clínica a todos os hospitais do Servizo Galego de Saúde e dende cuxas instalacións do CHUS se coordinará o programa.
Os investigadores realizarán estudos de asociación mediante a recollida de mostras dun número significativo de pacientes que colaborarán voluntariamente, ou das patoloxías seleccionadas en centros sanitarios de toda Galicia. Estas mostras dividiranse entre as de pacientes que respondan ben a un fármaco e as dos que non o fagan ou presenten reaccións adversas. Analizaranse os marcadores xenéticos dos dous grupos a nivel de ADN (SNPs) para identificar os asociados a respostas favorables ou desfavorables, descubrindo así os biomarcadores de resposta. Nunha segunda fase de cada proxecto desenvolveranse kits ou estratexias diagnósticas que sirvan para analizar os biomarcadores de resposta e, por último, validaranse os resultados en ensaios clínicos. Só tras este paso poderán transferirse á industria farmacéutica as patentes dos kits diagnósticos.
Proxectos do ProgramaOs proxectos englobados no Programa Diana son o Proxecto Quimioterapia cancro colorrectal, Quimioterapia cancro de mama, Tratamento cancro de tiroides, Antipsicóticos en esquizofrenia, Tratamento de migraña, Tratamento antiplaquetario, Tratamento hipertensión arterial, Chip cancro colorrectal, Chip antipsicóticos e Chip Alzheimer. A estes sumarase ademais un proxecto de deseño de kits diagnósticos, para poder trasladar os resultados á práctica clínica.
A farmacoxenética en GaliciaGalicia posúe un gran potencial en investigación farmacoxenética. Dunha parte, existe unha rede sanitaria pública de alto nivel onde os efectos adversos ou a falla de resposta aos fármacos pode ser seguida e analizada. Ademais, a Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica é un dos servizos de xenética clínica de España con maior volume e variedade de diagnósticos moleculares de enfermidades xenéticas.
A actividade investigadora desta Fundación compleméntase coa do Grupo de Medicina Xenómica da Universidade de Santiago, que á súa vez inclúe o nodo USC do Centro Nacional de Xenotipado, que conta con outros dous nodos en Madrid e Barcelona. O labor investigador destes grupos realízase principalmente no Hospital Clínico Universitario de Santiago. Trátase, en conxunto, dun importante grupo de investigación que ocupa a primeira posición a nivel mundial en xenética forense e a nivel nacional en farmacoxenética, figurando entre os mellores grupos europeos en xenética de poboacións, xenética evolutiva, xenética do cancro e xenética de enfermidades raras.