Salón de Graos
Editado por Xulio Sousa e Ernesto González
Os profesores da USC Ernesto González Seoane e Xulio Sousa son os editores da obra Manual of Galician Linguistics, publicada en De Gruyter, que se presentará o xoves 3 de abril, ás 12:30 horas no salón de graos da Facultade de Filoloxía nun acto no que tamén intervirá o profesor da Facultade de Filoloxía da USC Víctor Longa Martínez.
O Manual o Galician Linguistics foi concibido para servir de obra de referencia para o estudo da lingua e da lingüística galega. O seu precedente máis inmediato pode atoparse nos oito capítulos publicados en 1994 no sexto volume do Lexikon der Romanistischen Linguistik (LRL). Estes capítulos, que proporcionaban unha visión xeral actualizada do estado da lingüística galega naquel momento, supuxeron no seu día un avance significativo na difusión do coñecemento sobre a lingua galega dentro da comunidade científica.
Como é ben sabido, a investigación lingüística sobre o galego ten unha historia curta e irregular, con dous puntos de inflexión. O primeiro sitúase entre finais da década de 1960 e principios dos 70, cando a incorporación da lingüística galega aos estudos universitarios sentou as bases necesarias para o seu despegue. Este cambio deu lugar á formación de grupos de traballo cunha sólida formación filolóxica e a unha significativa renovación e modernización das liñas de investigación, caracterizadas pola adopción de bases metodolóxicas similares ás empregadas noutros ámbitos lingüísticos. Ademais, iniciáronse proxectos a gran escala para describir as variedades faladas dentro do dominio lingüístico galego.
O segundo punto de inflexión ten as súas raíces nas profundas transformacións producidas no marco xurídico español nos anos inmediatamente posteriores á fin do franquismo. O recoñecemento da cooficialidade da lingua galega na Constitución Española de 1978, desenvolvida nos anos seguintes no Estatuto de Autonomía (1981) e na Lei de Normalización Lingüística (1983), debuxou un escenario caracterizado por unha ampliación moi significativa do espectro funcional ocupado polo galego. Isto cambiou o rumbo da lingüística galega. Os avances máis significativos neste proceso de ampliación do espazo funcional producíronse nos ámbitos da educación, os medios de comunicación públicos e as administracións autonómica e local, onde ata ese momento o galego non tivera practicamente presenza. Como consecuencia, esta ampliación do espazo funcional deu lugar a unha diversificación dos intereses da lingüística galega, que comezou a abordar aspectos que antes non estaban atendidos adecuadamente, como a planificación lingüística, a normalización, a terminoloxía, a neoloxía, etc.
Deste xeito, pódese dicir que no último medio século, a produción científica sobre o galego aumentou en cantidade e calidade, e, ao mesmo tempo, que a reflexión sobre a lingua comezou a ter repercusións nos estudos da lingüística xeral e, máis concretamente, no ámbito da lingüística románica.
Obra de referencia
Os editores do Manual de Lingüística Galega organizaron e deseñaron o volume seguindo a tradición das obras de referencia sobre linguas románicas. A intención foi reunir unha serie de expertos para desenvolver achegas actualizadas sobre os aspectos fundamentais da investigación en lingüística galega. O obxectivo é presentar o estado da arte nas principais subdisciplinas da lingüística e unha caracterización integral de cada unha das variedades románicas.
O primeiro capítulo repasa o tratamento dado ao galego nos estudos románicos, desde as primeiras obras ata os nosos días e ofrece unha caracterización lingüística comparativa do galego en contraste coas variedades iberorománicas máis próximas: astur-leonés, portugués europeo e castelán. Os seguintes oito capítulos son concibidos como unha descrición do sistema lingüístico e os que os seguen abordan aspectos relacionados co uso da lingua na sociedade: a variación dialectal, a relación entre a lingua falada e escrita, o uso da lingua en diferentes contextos, as consecuencias do contacto entre galego e español e o proceso de formación da variedade estándar. O último grupo de capítulos aborda o estudo da lingua galega desde unha perspectiva histórica.
