Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Facultade de Filoloxía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só alumnado repetidor)
Proporcionar ó alumnado os instrumentos teóricos e prácticos que lle permitan:
1. Coñecer e identificar os cambios fonéticos operados desde o latín hasta a actualidade.
2. Coñecer e identificar os cambios fonolóxicos producidos desde o sistema do latín hasta o sistema do español actual.
3. Abordar a interpretación fonético-fonolóxica de textos correspondentes a etapas anteriores do castelán, en especial á medieval.
Tema 1. Fonética e Fonoloxía diacrónicas. Obxecto e métodos
Tema 2. O vocalismo: cambios fonéticos e fonolóxicos
Tema 3. O consonantismo: cambios fonéticos e fonolóxicos
3.1. Bibliografía básica
a. Obras de referencia
Alarcos Llorach, Emilio (1986 [1950]): “Fonología diacrónica del español”, en Fonología española, Madrid: Gredos, 4ª ed.
Cano Aguilar, Rafael (1988): El español a través de los tiempos, Madrid: Arco/Libros.
Lapesa, Rafael (1981 [1942]): Historia de la lengua española, 9ª ed., corregida y aumentada, Madrid: Gredos. Disponible en https://www.academia.edu/36300397/Rafael_lapesa_historia_de_la_lengua_e….
Lloyd, Paul M. (1993 [1987]): Del latín al español I. Fonología y morfología históricas lengua española, Madrid: Gredos.
Menéndez Pidal, Ramón (1980 [1941]): Manual de gramática histórica española, Madrid: Espasa-Calpe. Disponible en https://filologiaunlp.files.wordpress.com/2013/06/41297427-manual-de-gr….
Penny, Ralph (2006 [1991]): Gramática histórica del español, Barcelona: Ariel.
b. Dicionarios etimolóxicos
Corominas, Joan (1954-1957): Diccionario crítico etimológico de la lengua castellana (DCEC), Madrid, Gredos.
Corominas, Joan (1961): Breve Diccionario Etimológico de la Lengua Castellana, Madrid: Gredos. Disponible en línea https://desocuparlapieza.files.wordpress.com/2016/02/corominas-joan-bre….
Corominas, Joan y José. Antonio Pascual (1980-91): Diccionario Crítico Etimológico Castellano e Hispánico (DECH), Madrid, Gredos, 1991, 6 vols. Disponible en línea http://bibliamedieval.es/bibliateca.es/corominas/corominas.html
3.2. Bibliografía complementaria
Cano Aguilar, Rafael (coord.) (2005 [2004]): Historia de la lengua española, Barcelona: Ariel, 2ª ed. actualizada.
Dworkin, Steven N., Gloria Clavería Nadal y Álvaro S. Octavio de Toledo y Huerta (eds.) (2024): Lingüística histórica del español / The Routledge Handbook of Spanish Historical Linguistics, London/New York, Routledge.
1. Competencias básicas e xerais
CB1. Capacidade para conectar os coñecementos previos con outros máis avanzados no ámbito da lingüística hispánica.
CB2. Capacidade para elaborar argumentos e defendelos, así como para propoñer solucións a problemas lingüísticos.
CB3. Capacidade para reunir e interpretar datos lingüísticos relevantes co fin de emitir xuízos reflexivos.
CB4. Capacidade para transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público especializado e non especializado.
CB5. Capacidade para aplicar de forma autónoma en estudos posteriores as habilidades de aprendizaxe adquiridas.
CG1. Adquisición e comprensión de coñecementos, métodos científicos e recursos de análise específicos para o estudo lingüístico avanzado do español.
CG2. Habilidade para aplicar os coñecementos e métodos adquiridos na identificación e resolución de problemas, tanto no ámbito dos estudos lingüísticos como no ámbito profesional.
CG3. Capacidade de reflexión e pensamento crítico para describir, interpretar e valorar os feitos lingüísticos.
CG4. Capacidade para aplicar o razoamento indutivo e dedutivo, ó combinar a análise dos datos coa argumentación teórica.
CG5. Capacidade de abstracción, síntese e análise para extraer xeneralizacións a partir da observación e descrición dos datos.
CG6. Capacidade para transmitir información, ideas, problemas e solucións sobre cuestións da lingua española a un público especializado e non especializado.
CG7. Dominio da expresión oral e escrita en español en diferentes contextos de uso.
CG8. Habilidade para manexar ferramentas informáticas e redes cooperativas que permitan establecer contactos nacionais e internacionais.
CG9. Habilidade para o traballo cooperativo en contextos multiculturais e multilingües.
CG10. Aprendizaxe autónoma de novos coñecementos e técnicas de análise.
2. Competencias específicas do Grao en Lingua e Literatura Españolas que se adquiren nesta materia
CE4. Identificación e comprensión dos elementos que definen e articulan os estudos lingüísticos como disciplinas científicas no ámbito das Humanidades.
CE5. Capacidade para recoñecer o carácter interdisciplinar dos estudos lingüístico-literarios.
CE9. Desenvolvemento dun coñecemento máis profundo da lingua española gracias ó estudo reflexivo da gramática e dos usos discursivos dos falantes.
CE10. Comprensión da complexidade dos feitos lingüísticos.
CE11. Capacidade para aplicar os coñecementos da gramática española tanto na súa vertente sincrónica como diacrónica.
CE14. Capacidade para recoñecer as variedades internas da lingua española (temporais, espaciais, sociais e situacionais).
CE16. Habilidade para manexar novas tecnoloxías que faciliten o estudo da lingua española.
CE17. Habilidade para empregar ferramentas de busca de recursos bibliográficos no estudo da lingua española.
CE18. Desenvolvemento da competencia comunicativa en contextos académicos.
PRIMEIRA OPORTUNIDADE
A avaliación levarase a cabo a través dun exame final (100% da cualificación) que se realizará na data oficial fixada pola Facultade de Filoloxía.
SEGUNDA OPORTUNIDADE
A avaliación levarase a cabo a través dun exame final (100% da cualificación) que se realizará na data oficial fixada pola Facultade de Filoloxía.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
A aprendizaxe da materia require duns coñecementos de Fonética e Fonoloxía do español adquiridos polo alumnado en cursos anteriores.
Marta Blanco Dominguez
- Departamento
- Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
- Área
- Lingua Española
- Teléfono
- 881811765
- Correo electrónico
- marta.blanco [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| 16.01.2026 09:30-13:30 | Grupo de exame | C08 |
| 16.01.2026 09:30-13:30 | Grupo de exame | C09 |
| 11.06.2026 09:30-13:30 | Grupo de exame | C08 |