Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.25 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.5
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Agroforestal
Áreas: Enxeñaría Agroforestal
Centro Escola Politécnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Preténdese que o alumnado que cursou e superou esta materia teña capacidade para:
- Comprender a importancia da madeira como materia prima renovable.
- Introducir o alumnado na tecnoloxía empregada no uso da biomasa forestal para xerar enerxía.
- Comprender e identificar os problemas industriais que rodean o subministro de madeira, os conceptos implicados e como se manifestan a nivel global, rexional e local.
- Traballar en equipo.
A memoria de título inclúe os seguintes contidos para esta materia:
- Aproveitamento enerxético da biomasa forestal
- Métodos e viabilidade de aproveitamento de residuos forestais
- Procesamento de biocombustibles sólidos
- Tecnoloxías de conversión térmica
Estes contidos desenvolveranse segundo o seguinte programa (horas presenciáis / horas de ensino a distancia):
Teórico (36 horas presenciais / 55 horas de ensino a distancia):
1. Características da biomasa como fonte de enerxía (2 horas / 3 horas)
2. Produción de biomasa forestal (3 horas / 4,5 horas)
3. Maquinaria para o procesamento de residuos forestáis (5 horas / 8,5 horas)
4. Organización e avaliación da recollida mecanizada de residuos forestáis (1 hora / 3,5 horas)
5. Materia prima de biomasa forestal (1 hora / 1,5 horas)
6. Aproveitamento da biomasa forestal (1 hora / 1,5 horas)
7. Aproveitamento de residuos forestáis (1 h / 1,5 h)
8. Transformacións para o tratamento da biomasa forestal: secado, moído, densificación (3 h / 6 h)
9. Conversión térmica Procesos: Combustión, Pirólise e Gasificación (2 h / 3,5 h)
10. Equipos e Instalacións (3 h / 6,5 h)
11. Turbinas de Vapor e Gas (2 h / 6 h)
12. Coxeración (2 h / 3 h)
As sesións prácticas considéranse un complemento dos temas teóricos e xa están incluídas nas horas anteriores.
Sesións prácticas:
1. Trituradora: Morfoloxía, Funcionamento, Mantemento (1 h, 1 h)
2. Estudo de caso práctico dunha cadea completa de utilización de residuos forestais (1 h, 1 h)
3. Dimensionamento de caldeiras de vapor (1 h, 1 h)
4. Estudo de custo e amortización de caldeiras (1 h, 1 h)
5. Estudo de eficiencia de conversión térmica (1 h, 1 h)
6. Saída de campo (5 h, 1 h)
Básica:
Sebastian, F.; García Galindo, D. Rezeau, A. 2010. Energía de la biomasa (vol.I). Prensa Universitarias de Zaragoza.
Sebastián, F.; García Galindo, D. Rezeau, A. 2010. Energía de la biomasa (vol.II). Prensa Universitarias de Zaragoza.
Linares Hurtado, J.L. (ed.). 2009. Asociación N. de Ingenieros del ICAI. 2009- Biomasa: estado actual y perspectiva inmediata. U. Pontificia de Comillas.
Nieto Ojeda, R. (Editor). 2010. Manual de Mecanización Forestal, 4ª Ed.
Velázquez Martí, Borja. 2006. Aprovechamiento de los residuos forestales para uso energético. Editorial UPV.
Complementaria:
Damien, A. 2009. La biomasa: fundamentos, tecnologías y aplicaciones. Madrid: AMV Ediciones : Mundi-Prensa.
Lema Rodicio, P.; Bello Bugallo, M. 2010. Biocombustibles: retos y oportunidades / editores.
Obernberger, I., Theck, G. 2010. The pellet handbook: the production and thermal utilization of pellets. IEA Bioenegy.
Seoánez Calvo, M. 2013. Tratado de la biomasa : con especial incidencia sobre la biomasa como fuente energética. McGraw-Hill/Interamericana de España, D.L.
Martin, A.M., Owendw P.M.O., Holden N.M., Ward S.M. 2001. Designation of timber extraction routes in a GIS using road maintenance cost data. Forest Products Journal 51 (10), 32-38
Básicas:
CB2 - O alumnado debe ser capaz de aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dun xeito profesional e posuír as habilidades que se demostran tipicamente a través do desenvolvemento e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CB3 - O alumnado debe ter a capacidade de recompilar e interpretar datos relevantes (xeralmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan a reflexión sobre cuestións sociais, científicas ou éticas relevantes.
CB5 - O alumnado debe ter desenvolvido as habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
Xerais:
CG11 - Capacidade para caracterizar as propiedades anatómicas e tecnolóxicas das materias primas forestais madeireiras e non madeireiras, así como as tecnoloxías e industrias que utilizan estas materias primas.
CG14 - Capacidade para comprender, interpretar e adoptar avances científicos no campo forestal, para desenvolver e transferir tecnoloxía e para traballar nun ambiente multilingüe e multidisciplinar.
Transversais:
CT1 - Habilidades analíticas e sintéticas.
CT2 - Capacidade para razoar e argumentar.
CT3 - Capacidade para traballar individualmente, cunha actitude autocrítica. CT4 - Capacidade para traballar en grupo e abordar colectivamente situacións problemáticas.
CT5 - Capacidade para obter información axeitada, diversa e actualizada.
CT6 - Capacidade para preparar e presentar un texto organizado e comprensible.
CT7 - Capacidade para realizar unha presentación pública clara, concisa e coherente.
CT8 - Compromiso coa veracidade da información proporcionada aos demais.
Específicas:
CETEIF8 - Procesos industriais de enerxía da madeira
É responsabilidade de todo educador facer unha elección informada entre os diferentes métodos pedagóxicos e os recursos específicos que implican. A variedade e complexidade dos contidos que se van impartir na materia, así como a amplitude e diversidade dos obxectivos que se deben acadar mediante o ensino, fan que sexa imposible empregar un único método de ensino.
Dado o tamaño dos grupos de estudantes, as clases maxistrais poden empregarse como técnica de ensino para unha pequena parte do programa, xa que son máis axeitadas e rápidas para o desenvolvemento e a presentación. O obxectivo destas clases é proporcionar aos estudantes os coñecementos básicos que lles permitan abordar o estudo da materia de forma independente coa axuda da bibliografía recomendada e dos exercicios e tarefas realizadas durante o curso. O estudante terá acceso aos materiais didácticos da Aula Virtual para a materia. CB2. CB3. CB5 CG11. CG14. CT1. CT2, CT5. CT6. CT8. CETEIF8.
Non obstante, tamén é necesario empregar outros métodos e técnicas de ensino que fomenten as capacidades analíticas e de síntese dos estudantes. Este é o caso das clases interactivas e das titorías en grupos pequenos. As clases interactivas son clases presenciais nas que o instrutor realizará exercicios sobre cada tema. O obxectivo é que o instrutor e o alumnado interactúen na resolución dos exercicios e problemas propostos. Este traballo complementarase con traballo individual coa realización independente de exercicios. CETEIF8. CT2. CT4. CT3. CT5.
As titorías en grupos reducidos son sesións programadas durante o horario do curso nas que se convidará ao alumnado asistente a debater, comentar, aclarar ou resolver calquera dúbida ou cuestión relacionada co curso. CT7. CETEIF8.
Finalmente, nas probas de avaliación, o alumnado realizará probas escritas que consistirán en preguntas e exercicios sobre un conxunto de temas, avaliando tanto os coñecementos teóricos como a resolución de problemas. E a excursión incluirá unha visita a polo menos unha instalación de aproveitamento de biomasa forestal. CETEIF8.
Ademais, o curso incorpora un elemento moi importante como tema potencial para Proxectos e Traballos Fin de Grao.
Para o desenvolvemento óptimo da docencia, utilizarase unha serie de recursos ou axudas didácticas para estimular a atención do alumnado e facilitar a comprensión, asimilación e aplicación dos coñecementos. Estes recursos inclúen os seguintes: bibliografía, apuntamentos manuscritos, pizarras, medios audiovisuais, visitas a instalacións de produción e visitas de profesionais non universitarios.
A seguinte é a distribución do tempo segundo o tipo de actividades:
Clases teóricas (clases maxistrais en grupo grande): 18 horas
Actividades de seminario (interactivas, con grupos reducidos): 8 horas
Actividades prácticas (con grupos reducidos): 10 horas
Titorías individuais: 2 horas
Actividades de avaliación: 4 horas
Sistema de avaliación da aprendizaxe
A aprendizaxe do alumnado será avaliada mediante un exame final e unha avaliación continua, con tarefas individuais, exercicios e traballos prácticos. Estes exercicios terán a seguinte ponderación na cualificación final:
Exames: 50 %. Competencias: CB2, CB3, CG11, CG14, CT2, CT3, CT6 e CETEIF8.
Tarefas, probas e actividades: 35 %. Competencias: CB3, CB5, CG11, CG14, CT1, CT2, CT3, CT5, CT6, CT8 e CETEIF8.
Traballos prácticos: 15 %. Competencias: CG11 e CETEIF8.
Durante a oportunidade extraordinaria de recuperación, deberán completarse as probas escritas e/ou os traballos que non obtivesen unha cualificación de aprobado durante a oportunidade ordinaria de recuperación. En todos os casos, manterase a ponderación relativa de cada compoñente indicada no parágrafo anterior. A avaliación do alumnado repetidor será exactamente a mesma que para o alumnado non repetidor.
O alumnado ao que se lle conceda unha exención de asistencia a calquera das actividades docentes programadas (concedida pola Comisión de Título segundo o establecido no Regulamento de Asistencia a Clases), de acordo coa Instrución 1/2017 da Secretaría Xeral, debe ter en conta que, para superar esta materia, é obrigatoria a asistencia ás actividades prácticas indicadas no horario e programadas na guía docente.
En canto ao plaxio e ao mal uso da tecnoloxía, é importante ter en conta que, nos casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto no Regulamento de Avaliación do Rendemento Académico do Estudantado e Revisión de Cualificacións.
Estímase que por cada hora de ensino teórico, requírense aproximadamente 3 horas de tempo adicado á materia, o que supón un total aproximado de 83 horas. A isto, serían necesarias 25 horas adicionáis para a preparación do traballo práctico.
- Lectura e preparación do tema: 41,5 horas
- Preparación para as probas de avaliación: 41,5 horas
- Preparación previa ao traballo práctico e traballo posterior: 25 horas
- Saída práctica: 5 horas
- Total de horas de estudo e traballo persoal: 112,5 horas
É dicir, requírense un total de 112,5 horas.
Trátase dunha materia optativa impartida na Área de coñecemento de Enxeñaría Agroforestal. A materia ofrecerá unha ampla visión xeral do estudo e a organización da madeira, a súa tecnoloxía e a industria de transformación primaria. Non obstante, tamén abordará o estudo, a menor escala (nivel local), do subministro de materias primas para os diferentes sectores de transformación da madeira. Recomendase a asistencia e a participación activa nas clases, así como a resposta a calquera dúbida nas titorías.
É importante completar os contidos explicados na clase consultando a bibliografía básica e complementaria, especialmente lendo a bibliografía para a seguinte clase segundo as indicacións do profesor.
Ademais, en liña con esta relación profesor-alumno, recoméndase responder a dúbidas durante a clase correspondente ou nas titorías. Isto requirirá revisar o material explicado na clase e elaborar un diagrama resumo. O alumno debe ter completado e aprobado as materias de Matemáticas e Física de primeiro curso, así como Tecnoloxía da Madeira.
Unha información máis ampla sobre este programa está dispoñible na guía do estudante da materia: Procesos Industriais Xiloenerxéticos para o Curso 2025_26.
A materia tamén utiliza a USC virtual: http://www.usc.es/campusvirtual/
Pablo Vila Lameiro
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Agroforestal
- Área
- Enxeñaría Agroforestal
- Correo electrónico
- pablo.vila.lameiro [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor