Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.25 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.5
Linguas de uso Castelán, Galego, Inglés
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Química
Áreas: Enxeñaría Química
Centro Escola Técnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só plans en extinción)
Esta materia está pensada para desenvolver os principios da enxeñaría química e biolóxica tratados en cursos anteriores, proporcionando un coñecemento máis profundo dos procesos bioquímicos e da industria biotecnolóxica.
A materia incluirá clases nas que se introducirán biosistemas e bioprocesos e se desenvolverá unha estratexia cara á súa análise enxeñaril. Son precisos coñecementos previos de cálculo e enxeñaría química.
Desenvolveranse os contidos que figuran na memoria do Grao de Enxeñaría Química:
“Biotecnoloxía e enxeñaría bioquímica. Bioloxía das células e dos microorganismos de interese industrial. Tipos de encimas e microorganismos. Cinética microbiana e encimática. Nocións básicas de deseño e análise de reactores biolóxicos. Transporte de materia, transmisión de calor e aplicación de balances en sistemas microbianos. Esterilización. Procesos biotecnolóxicos.”
O desenvolvemento da materia estrutúrase en sete temas:
Tema 1. Introdución á Biotecnoloxía e á Enxeñaría Bioquímica
Biotecnoloxía e Enxeñería Bioquímica. Definicións básicas. Aplicacións. Descrición de procesos industriais.
Tema 2. Fundamentos microbiolóxicos e bioquímicos
Localización dos microorganismos na Bioloxía. Concepto de célula e tipos de organización celular. Célula procariota. Morfoloxía e estrutura básica. Célula eucariota básica. Características estruturais (mitocondrias, retículo endoplasmático, aparato de Golgi, lisosomas, núcleo, membrana plasmática).
Tema 3. Cinética encimática
Características e tipos de encimas. Cinética encimática. Ecuación de Michaelis-Menten. Inhibición encimática. Modificación da actividade encimática. Encimas inmobilizados. Aplicacións de encimas.
Tema 4. Cinética microbiana
Cultivos celulares. Crecemento de microorganismos. Factores medioambientais. Clasificación e modelos de crecemento microbiano. Ecuación de Monod. Inhibición. Inmobilización.
Tema 5. Deseño de biorreactores
Conceptos básicos a considerar no deseño dun biorreactor. Balances de materia e enerxía. Reactores de tanque axitado: operación en descontinuo, semicontinuo e continuo. Reactores de fluxo en pistón. Aeración. Axitación. Esterilización.
Tema 6. Biorreactores non convencionais
Descrición das características e operación dos principais biorreactores non convencionais: leito fixo, leito fluidizado, air-lift, reactores de membrana, fotobiorreactores, biorreactores bifásicos...
Tema 7. Procesos de separación en bioprocesos
Características xerais. Eliminación de biomasa. Ruptura celular. Técnicas baseadas en membranas. Extracción. Adsorción. Cromatografía. Outras técnicas de separación e purificación. Consideracións xerais sobre as secuencias de separación.
Bibliografía básica
- Gòdia Casablancas, F.; López Santín, J. Ingeniería Bioquímica, (1998). ; 160 1. Ed. Síntesis. ISBN: 84-7738-611-0. Signatura: A160 1.
- Bailey, J.E., Ollis, D.F. Biochemical engineering fundamentals, McGraw-Hill, 2ª ed., (1986). ISBN 0-07-003212-2. Signatura: 160 22.
Bibliografía complementaria
- Díaz, M.(2012). Ingeniería de bioprocesos, Paraninfo, ISBN: 9788428381239. Signatura: 160 24.
- Atkinson, B.; Mavituna, F.(1985) Biochemical engineering and biotechnology handbook, The Nature Press, 1985. ISBN 0-333-33274-1. Signatura: 160 14.
- Aiba, S.; Humphrey, A.E.; Millis, N.F.(1973). Biochemical engineering, Academic Press, 2ª ed., 1973. ISBN: 0-12-045052-6. Signatura: 160 15
- Najafpour, G. (2015). Biochemical Engineering and Biotechnology, Elsevier, 2ª ed., 2015. ISBN: 978-0-444-63357-6. Disponible como recurso electrónico.
Competencias específicas:
* (CQ.1.2) Coñecementos sobre biotecnoloxía.
* (CQ.1.4) Enxeñería da reacción química.
* (CQ.2.1) Capacidade para a análise e deseño de procesos e produtos.
Competencias xerais:
* (CG.3) Coñecemento en materias básicas e tecnolóxicas, que lles capacite para a aprendizaxe de novos métodos e teorías, e os dote de versatilidade para adaptarse a novas situacións.
* (CG.4) Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da enxeñería química industrial.
Competencias transversais:
* (CT.3) Comunicación oral e escrita en linguas propias e algunha estranxeira.
* (CT.6) Resolución de problemas.
* (CT.8) Traballo en equipo.
* (CT.11) Capacidade para comunicarse con expertos doutras áreas.
* (CT.19) Aprendizaxe autónoma.
En relación ás competencias CQ.1.2, CG.3 e CG.4, promoverase a cultura de seguridade, mediante a análise de aspectos relacionados, como por exemplo esterilización, riscos biolóxicos....
A ensinanza dos contidos teóricos realizarase mediante clases maxistrais onde se explicarán e fundamentarán os devanditos contidos. O profesorado fará pública, por medio do Campus Virtual, a información correspondente aos temas que se desenvolverán ao longo do curso. Todos os estudantes matriculados nesta materia teñen acceso libre á materia virtual. Nestas clases intercalaranse e suscitaranse diversas preguntas relativas ao temario para conseguir unha discusión conxunta, co fin último de promover a aprendizaxe e a súa participación activa na clase.
As clases de seminario consistirán na resolución de problemas, algúns dos cales serán resoltos polo alumnado. Nestas clases establecerase un diálogo cos estudantes en relación a varios aspectos teóricos e prácticos, para maximizar a aprendizaxe por parte do estudante. A folla de cálculo usada para a resolución de problemas será principalmente Excel.
Competencias a desenvolver en cada actividade:
___________Competencias xerais________Competencias transversais______ Competencias específicas
Seminarios: ___________CG3, CG4_______________CT6, CT19___________________CQ1.2, CQ1.4, CQ2.1
Clases expositivas: _____CG3, CG4_______________CT19________________________CQ1.2, CQ1.4
Titoría grupal: _________ CG3___________________CT3, CT8____________________CQ2.1
O estudantado alumnos terá que desenvolver un traballo en grupo nas titorías de grupo, con exposición posterior. Deste xeito cubriríanse as competencias CG.3, CT.3, CT.8 e CQ2.1.
Realizarase unha visita técnica, suxeita a dispoñibilidade orzamentaria, a unha empresa que teña un proceso atractivo e relacionado cos contidos da materia. Buscarase que esta visita se coordine coa materia de "Transferencia de Materia". Esta actividade pretende, entre outras, desenvolver especificamente a competencia CT.11.
Efectuarase unha avaliación continua do proceso de aprendizaxe, por medio do encargo de diferentes tarefas.
Dacordo con "Normativa de avaliación do rendemento académico dous/as estudantes e de revisión de cualificacións" e co artigo 1, do "Regulamento de asistencia a clase nas ensinanzas oficiais de grao e máster dá Universidade de Santiago de Compostela", aprobado en Consello de Goberno de 25/11/2024, relativa á asistencia a clase, aplicarase o seguinte:
-A asistencia aos seminarios será obrigatoria e rexistrarase dita asistencia. A avaliación realizarase a partir da entrega dun exame tipo test relativo aos Temas 1 e 2, a entrega dun exercicio resolvido en clase.
-A asistencia ás clases expositivas non será obrigatoria nin se valorará.
-Titoría grupal: Presentación oral dalgún tema para desenvolver mediante traballo en equipo (traballo a presentar na titoría de grupo). A realización do traballo para a titoría grupal e o seu defensa en público non é obrigatoria pero requírese para unha parte da puntuación da avaliación continua.
Esta avaliación continua será a base para unha primeira, cualificación, que contará o 40 % da cualificación final: un 10 % a titoría de grupo e un 30 % o resto de actividades avaliables desenvolvidas nos seminarios.
Ao final das clases farase un exame teórico-práctico obligatorio para non ter a calificación de NON PRESENTADO, que contará o 60 % da cualificación final, incluíndo cuestións teóricas e resolución de problemas (20 % e 40 % da cualificación final, respectivamente). Para superar a materia necesitarase unha cualificación global mínima de 5,0 puntos e un mínimo de 3,5 sobre 10 no exame. Para aquel alumnado que alcanzando os 5,0 puntos no global non chegue ao mínimo no exame, a cualificación global pasará a ser directamente a do exame.
Na seguinte Táboa resúmense as competencias que se avalían en cada actividade:
__________________________C. xerais_______C. transversais________C. especificas
1. Seminarios, entrega de
exercicio individual resolto______CG4__________CT6, CT19____________CQ1.2, CQ1.4
2. Seminarios.
Entrega de cuestionario________ CG3__________CT19_________________CQ1.2
3. Exame final individual________CG4__________CT3, CT6, CT19________CQ1.2, CQ1.4, CQ2.1
4. Titoría grupal_______________CG3__________CT8, CT3_____________CQ2.1
No caso de non superar a materia na primeira oportunidade gardarase a nota da avaliación continua (incluída a titoría de grupo) para a segunda oportunidade, repetindo o alumno unicamente o exame. Igualmente, para superar a materia nesta oportunidade será precisa unha cualificación global mínima de 5,0 puntos e un mínimo de 3,5 sobre 10 no exame. No exame non se compensará a parte de Teoría e Problemas cunha calificación en calquera delas inferior a 3 sobre 10. Non se gardarán cualificacións parciais entre convocatorias.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na "Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudiantes e de revisión de cualificacións".
A materia consta de 4,5 ECTS. Isto quere dicir que a carga de traballo para o estudantado será 4,5 x 25 = 112,5 h. A distribución de horas para cada unha das actividades implicadas na materia lévase a cabo como segue:
Actividade.....................Horas aula...Horas non presenciais...ECTS
Clases maxistrais...............28,0.................34,0..................2,5
Seminarios........................9,0..................11,0..................0,8
Titorías grupo....................1,0...................4,0..................0,2
SUBTOTAL.......................38,0.................49,0..................3,5
Titorías individualizadas.......1,0...................2,0..................0,1
Exame e revisión................5,0..................17,5.................0,9
TOTAL............................44,0..................68,5.................4,5
Recoméndase que os estudantes cursen simultaneamente ou xa teñan cursado a materia Enxeñaría da Reacción Química, así como que teñan cursado e superado a materia Fundamentos de Procesos Químicos.
Haberá dous grupos para esta materia, impartíndose en diferentes idiomas: un en galego/castelán e o outro en inglés.
Jorge Sineiro Torres
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Teléfono
- 881816803
- Correo electrónico
- jorge.sineiro [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Anuska Mosquera Corral
- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Teléfono
- 881816779
- Correo electrónico
- anuska.mosquera [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Adrian Sanchez Fernandez
- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Correo electrónico
- adriansanchez.fernandez [at] usc.es
- Categoría
- Investigador/a: Ramón y Cajal