Créditos ECTS Créditos ECTS: 5
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 15 Clase Interactiva: 22 Total: 40
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia, Economía Aplicada
Áreas: Arqueoloxía, Prehistoria, Historia e Institucións Económicas
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
O obxectivo da materia é coñecer o patrimonio arqueolóxico e industrial e obter as competencias necesarias en distintas estratexias de dixitalización e virtualización do mesmo co fin de garantir todo o proceso de documentación e estudo dos bens.
A temática da materia abrangue distintas facetas do tratamento dixital da información arqueolóxica e patrimonial, orientada ao estudo, conservación, divulgación e xestión do patrimonio cultural. A materia pretende que se obteña unha visión de conxunto das distintas técnicas e métodos de xestión e virtualización do patrimonio, reflexionar sobre o seu potencial e aplicacións principais, e recoñecer unha primeira aproximación a algunhas delas.
Nesta matería danse a coñecer os principais trazos distintivos do patrimonio arqueolóxico e industrial poñendo en valor o conxunto de restos da cultura industrial que posuen un valor histórico, tecnolóxico, e social. Na mesma trátase de entender e dar recoñecemento a cultura do traballo e da empresa que integra a memoria histórica xerada a partir das actividades de extracción, de transformación, de transporte, de distribución e de xestión xerados dende os procesos de industrialización e que avanzan na actualidade cara a un proceso de desenvolvemento avanzado e sostible.
No ámbito do patrimonio arqueolóxico, a dixitalización cumpre un papel comunicativo, educativo, promocional e permite investigar, con métodos e técnicas informáticas, a materialidade do pasado. O uso da fotografía dixital, os tratamentos 3D de lugares e obxectos arqueolóxicos ou artísticos e elementos etnográficos, as reconstrucións virtuais ou o emprego de sistemas audiovisuais e de virtualización son algúns dos elementos a presentar e manexar. Os contidos estrutúranse en torno aos seguintes apartados:
1. Dixitalización no ámbito do patrimonio arqueolóxico e etnográfico.
2. Uso da fotografía analítica e dixital.
3. Tratamentos 3D de lugares e obxectos arqueolóxicos ou artísticos e elementos etnográficos.
4. Reconstrucións virtuais.
5. Empleo de sistemas audiovisuais e de virtualización.
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
- Daly, Patrick, and Thoms L. Evans (eds) (2005). Digital Archaeology. Bridging Method and Theory: Routledge.
- Douet, James (2013): Industrial Heritage The TICCIH Guide to Industrial Heritage Conservation. New York. Routledge
- Gold, M. K., Klein, L. F. (eds). (2016). Debates in the digital humanities. University of Minnesota Press.
- English Heritage (2017). Photogrammetric Applications for Cultural Heritage. Guidance for Good Practice. Swindon. Historic England. https://historicengland.org.uk/images-books/publications/photogrammetri…
- English Heritage (2018). 3D Laser Scanning for Heritage. Advice and guidance on the use of laser scanning in archaeology and architecture. Swindon. Historic England. https://historicengland.org.uk/images-books/publications/3d-laser-scann…
- Parcak, S. (2017, March 06). GIS, Remote Sensing, and Landscape Archaeology. Oxford Handbooks Online: https://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780199935413.001….
- Remondino, F., Campana, S. (2014). 3D Modeling in Archaeology and Cultural Heritage: Theory and Best Practices. Oxford: Archaeopress.
- Varios autores (2010). Patrimonio Industrial y paisaje. Patrimonio y Arqueología Industrial, TICCIH. CICEES, Gijón.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
- Aicardi, I., Chiabrando, F., Lingua, A.M., Noardo, F. (2018). Recent trends in cultural heritage 3D survey: The photogrammetric computer vision approach, Journal of Cultural Heritage 32: 257-266.
- Barsanti, S. G., Remondino, F., Visintini, D. (2013). 3D Surveying and Modelling of Archaeological Sites – some critical issues, ISPRS Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, September: 2–6.
- Butterworth, J., Pearson, A., Sutherland, P., Farquhar, A. (eds.). Remote Capture: Digitising Documentary Heritage in Challenging Locations. Cambridge: Open Book Publishers, 2018. https://doi.org/10.11647/OBP.0138
- Frischer, B., Dakouri-Hild, A. (2008). Beyond Illustration: 2D and 3D Digital Technologies as Tools for Discovery in Archaeology. Oxford: BAR International Series.
- Lillesand, T. M., Kiefer, R. W., Chipman, J. (2015). Remote Sensing and Image Interpretation. John Wiley & Sons.
- Ortiz Calderón, P., Pinto Puerto, F., Verhagen, P., Prieto, A. (2020). Science and Digital Technology for Cultural Heritage - Interdisciplinary Approach to Diagnosis, Vulnerability, Risk Assessment and Graphic Information Models. Proceedings of the 4th International Congress Science and Technology for the Conservation of Cultural Heritage (TechnoHeritage 2019), March 26-30, 2019, Sevilla, Spain.
- Sobrino Simal, & Sanz Carlos, M. (2019). Pensando el patrimonio industrial. Los retos del siglo XXI. Periférica Internacional. Revista Para El análisis De La Cultura Y El Territorio, (20), 88–99. https://doi.org/10.25267/Periferica.2019.i20.11
Wilson, A. T., Edwards, B. (2015). Open Source Archaeology. Ethics and Practice. De Gruyter Open, https://doi.org/10.1515/9783110440171
Competencias básicas:
- Capacidade para aplicar os coñecementos adquiridos e capacidade de resolución de problemas en entornos novos ou pouco coñecidos en contextos máis amplos (ou multidisciplinares) na súa área de estudo.
- Capacidade para integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, incorpore reflexións sobre as responsabilidades sociais e étnicas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos ou xuízos.
- Posuír as habilidades de aprendizaxe que lles permiten continuar de xeito autónomo ou autodirixido.
Competencias xerais:
- Construír, xestionar e difundir o patrimonio dixital e o tratamento dixital do patrimonio en todas as súas acepcións.
- Aplicar o coñecemento na implantación de proxectos patrimoniais no entorno dixital.
- Utilizar axeitadamente as ferramentas tecnolóxicas precisas para a adquisición, procesado, xestión e difusión do patrimonio cultural.
- Traballar en equipos interdisciplinares en ámbitos institucionais de xestión cultural.
- Crear contidos orixinais no ámbito do patrimonio cultural unindo coñecementos humanísticos e tecnolóxicos.
Competencias transversais:
- Adaptar o uso e transferencia do coñecemento a novas situacións derivadas do cambio tecnolóxico.
- Adquirir un compromiso ético coas diversas formas de comunicación en entornos dixitais.
- Comprender os valores de igualidade, sosteñibilidade ambiental e o dereito ao acceso equitativo aos recursos tecnolóxicos no coidado do patrimonio cultural dixital.
A materia combinará dúas formas esenciais de docencia presencial (expositiva e interactiva) e unha parte práctica de traballo persoal dos estudantes.
As clases teóricas consistirán na exposición por parte do profesorado, dos principais trazos distintivos do patrimonio arqueolóxico e industrial poñendo en valor o conxunto de restos da cultura arqueoloxíca e industrial que posuen un valor histórico, tecnolóxico, e social. Asemade explicaranse as técnicas de dixitalización do patrimonio e do seu potencial en distintas esferas do coñecemento, con especial fincapé na aplicación práctica e exposición de exemplos.
As clases prácticas consistirán na aplicación práctica e no desenvolvemento de distintos exercicios seguindo algunha destas técnicas e empregando software específico.
Levaranse a termo unha ou dúas prácticas de campo consistentes en visitas a museos, exposicións, lugares representativos do patrimonio arqueolóxico de Galicia.
- Avaliación continua (participación, exercicios, asistencia): 30%
- Exposición oral e entrega de traballos: 70%
Para a consideración da asistencia a materia atinxirase ao "Regulamento de asistencia á aula nas ensinanzas oficiais de Grao e Mestrado da Universidade de Santiago de Compostela", que entra en vigor no curso 2025/26.
Actividades presenciais do alumnado:
- Docencia teórica: 15 horas (presenciais)
- Docencia interactiva seminario: 2 horas (presenciais)
- Docencia interactiva laboratorio/aula informática: 20 horas (presenciais)
Total: 37 horas
Horas de traballo individual do alumnado:
- Estudo autónomo: 20 horas
- Elaboración do traballo: 43 horas
- Preparación de memorias, exercicios e actividades relacionadas coa avaliación continua: 25 horas
Total: 88 horas
Total horas da materia: 125 horas
- O estudante debe coñecer o manexo básico de paquetes ofimáticos xerais (Open Office, Microsoft Office).
- O estudante debe saber manexar programas colaborativos estándares (Microsoft Teams, Zoom, Skype).
- Recoméndase o manexo de un ou máis idiomas estranxeiros (especialmente inglés).
Por comodidade e facilidade para a realización dos traballos prácticos, o software utilizado nas clases será open access. Recoméndase ao alumnado a instalación nos seus propios equipos informáticos do software en aberto usado durante a materia. Igualmente, é conveniente que acheguen os seus equipos portátiles ás aulas. En caso de fraude académica, tal e como se define no artigo 42 do Regulamento polo que se establecen as normas de convivencia da Universidade de Santiago de Compostela e de conformidade co disposto no artigo 11. g) da Lei de convivencia universitaria, aplicaranse as sancións previstas pola normativa. Entre os comportamentos premeditados tendentes a falsear os resultados dun exame ou traballo inclúense o plaxio e o emprego non consentido de ferramentas de Intelixencia Artificial.
-Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na "Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións". En caso de fraude académica tal como se define no artigo 42 da Lei de Convivencia da USC de marzo de 2023 aplicaranse as sancións previstas no artigo 11 de producirse plaxio en traballos académicos ou exames ou ben emprego non consentido de ferramentas de Intelixencia Artificial.
-Para a consideración da asistencia, a materia terá en consideración o "Regulamento de asistencia á aula nas ensinanzas oficiais de Grao e Mestrado da Universidade de Santiago de Compostela", que entra en vigor no curso 2025/26.
Luisa Maria Muñoz Abeledo
- Departamento
- Economía Aplicada
- Área
- Historia e Institucións Económicas
- Teléfono
- 881812638
- Correo electrónico
- luisamaria.munoz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Jose Carlos Sanchez Pardo
Coordinador/a- Departamento
- Historia
- Área
- Arqueoloxía
- Teléfono
- 881812561
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Miguel Carrero Pazos
- Departamento
- Historia
- Área
- Prehistoria
- Teléfono
- 881812565
- Correo electrónico
- miguel.carrero [at] usc.es
- Categoría
- PROFESOR/A PERMANENTE LABORAL