Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 4 Clase Expositiva: 30 Clase Interactiva: 6 Total: 40
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Fisioloxía, Ciencias Morfolóxicas
Áreas: Fisioloxía, Anatomía e Embrioloxía Humana
Centro Facultade de Óptica e Optometría
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
- Coñecer a morfoloxía e o funcionamento fisiolóxico do órgano da audición.
- Comprender a función que realiza cada unha das partes que compoñen o órgano da audición.
- Comprender as bases morfolóxicas e fisiolóxicas das principais alteracións morfofuncionais e xenéticasdo órgano da audición.
- Coñecer o desenvolvemento embriolóxico do órgano da audición e as malformacións conxénitas más frecuentes.
- Comprender as funcións dos nervios relacionados co órgano da audición.
- Recoñecer as bases morfolóxicas e fisiolóxicas dos trastornos producidos polas alteracións do sistema nervioso periférico relacionado coa audición.
- Comprender a disposición, organización e funcións das principais vías relacionadas coa audición e o equilibrio.
1. CLASES TEÓRICAS:
- ANATOMÍA:
TEMA I. XERALIDADES DO SISTEMA AUDITIVO: Introdución ao sistema auditivo e xeralidades. Morfoloxía xeral e compoñentes do ouvido. Localización e relacións
TEMA II. DESENVOLVEMENTO EMBRIOLÓXICO DO ÓRGANO DA AUDICIÓN: Desenvolvemento embriolóxico humano. Desenvolvemento embriolóxico do ouvido. Malformacións conxénitas máis frecuentes. Anatomía comparada do órgano da audición
TEMA III. ANATOMÍA DO OUVIDO EXTERNO: Pabellón auditivo: Morfoloxía e estrutura. Pabellón auditivo: Vascularización e inervación. Conduto auditivo externo: Morfoloxía e estrutura. Vascularización e inervación. Función do ouvido externo. Aplicacións clínicas
TEMA IV. ANATOMÍA DO OUVIDO MEDIO: Caixa do tímpano. Paredes da caixa timpánica. Contido da caixa timpánica. Trompa de Eustaquio. Porción mastoidea. Inervación e vascularización. Anatomía funcional do ouvido medio. Aplicacións clínicas.
TEMA V. ANATOMÍA DO OUVIDO INTERNO: Laberinto óseo. Laberinto membranoso. Inervación e vascularización. Anatomía funcional do ouvido.
TEMA VI. PARES CRANEAIS E VÍAS: VII par craneal. VIII par craneal: nervio vestibular e nervio auditivo. Vías da audición. Vías vestibulares. Vías reflexas auditivas e vestibulares.
- FISIOLOXÍA:
TEMA I: Introdución á fisioloxía do ouvido. Funcións do ouvido.
TEMA II: Fisioloxía da audición: funcións do ouvido externo. Funcións do ouvido medio. Reflexo timpánico.
TEMA III: Fisioloxía da cóclea. Mecanismo de despolarización das células ciliadas do órgano de Corti.
TEMA IV: Mecánica coclear. Análisis de frecuencia na cóclea.
TEMA V: Nervio coclear. Mecanismos de transmisión da información auditiva.
TEMA VI: Fisioloxía da vía auditiva ascendente I. Núcleo coclear e complexo olivar superior. Mecanismos de localización da fonte sonora.
TEMA VII: Fisioloxía da vía auditiva ascendente II. Núcleo do lemnisco lateral, colículo inferior e corpo xeniculado medial.
TEMA VIII: Corteza auditiva: estrutura e relacións funcionais. Sistemas funcionais da linguaxe.
TEMA IX: Vía auditiva descendente.
TEMA X: Fisioloxía do equilibrio. Fisioloxía dos órganos otolíticos e ampulares. Células neurosensoriales vestibulares.
TEMA XI: Fisioloxía da vía vestibular.
TEMA XII: Reflexos vestibulares.
TEMA XIII: Estudo comparado da fisioloxía do ouvido.
2. CLASES PRÁCTICAS:
1.- Morfoloxía do aparato de la audición: maquetas desmontables do órgano do ouvido.
2- Proxección de videos.
3- Exploración da audición mediante o emprego de diapasóns.
HAINES, D.E; MIHAILOFF, G.A. (2019) Principios de Neurociencia. Aplicaciones básicas y clínicas. Ed. Elsevier
DRAKE, A.; VOGL A.W.; MITCHELL, A.M.W. (2025) Gray, Anatomía para estudiantes. Ed. Elsevier
GARCÍA-PORRERO, J.A.; HURLÉ, J.M. (2020) Anatomía Humana. Ed. Panamericana
RODRIGUEZ, S.; SMITH-AGREDA, J.M. (2004) Anatomía de los Órganos del Lenguaje, Visión y Audición. Ed. Panamericana
NETTER, F.H. (2023) Atlas de Anatomía Humana. Ed. Elsevier
FELTEN, D.L.; O’BANNON, M.K.; MAIDA, MS. (2022) Netter. Atlas de neurociencia. Ed. Elsevier
PAULSEN, F.; WASCHKE, J. (2024) Sobotta. Atlas de Anatomía Humana. Ed. Elsevier
HEREDIA PEREIRA, M.S. (2019) Características anatomosensoriales auditivas. Ed. Síntesis
FERNÁNDEZ-TRESGUERRES, J.A.; GIL-LOYZAGA, P.; PUJOL, R. (2010) Fisiología humana. Ed. McGraw-Hill
HERNÁNDEZ MELCHOL, V.S.R.; CABRERA, R.S. (2022) Fisiología celular y neurofisiología. Ed. CEPE
PURVES, D.; AUGUSTINE, G.J.; FITZPATRICK, D.; HALL, W.C.; LAMANTIA, A.S.; WHITE, L.E. (2015) Neurociencia. Ed. Panamericana
Competencias:
Comp_1. Que o estudantado teña a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
Comp_3. Que o estudantado teña desenvolvido aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
Coñecementos:
Con_79. Coñecer a morfoloxía e o funcionamiento do órgano da audición.
Con_80. Comprender a función que realiza cada unha das partes que compoñen o órgano da audición.
Con_81. Comprender as bases morfolóxicas das principais alteracións morfofuncionais do órgano da audición.
Con_82. Coñecer o desenvolvemento embriolóxico do órgano da audición e as malformacións conxénitas máis frecuentes.
Con_83. Comprender as funcións dos nervios relacionados co órgano da audición.
Con_84. Recoñecer as bases morfolóxicas dos trastornos producidos polas alteracións do sistema nervioso periférico relacionado coa audición.
Con_85. Comprender a disposición, organización e funcións das principais vías relacionadas coa audición e o equilibrio.
Habilidades e destrezas
HyD_1. Pensar de forma integrada e abordar os problemas dende diferentes puntos de vista con razoamento crítico.
HyD_2. Organizar e planificar o traballo.
HyD_3. Interpretar resultados e identificar elementos consistentes e inconsistentes.
HyD_4. Traballar en equipo.
HyD_5. Manter un compromiso ético, así como un compromiso coa igualdade e a integración.
Nas clases expositivas explicaranse os contidos teóricos do programa co apoio de imaxes, videos e a orientación bibliográfica adecuada. A docencia das clases expositivas e interactivas será presencial. Realizaranse ademais actividades presenciais na aula ou a través da aula virtual.
Nas clases interactivas, os alumnos traballarán en equipo identificando as principais estruturas do ouvido en maquetas anatómicas. Poderánse realizar tamén seminarios, onde os propios alumnos poderán preparar traballos ou discutiren temas relacionados coa materia.
Abrirase unha aula virtual para a materia, onde se porá a disposición do/da estudante material didáctico, realizaranse actividades e establecerase un foro de tutoría pública. Ademais, poderase empregar tamén a aplicación Microsoft Teams e o correo electrónico como canal de comunicación.
As probas finais terán carácter presencial. Para a evaluación continua poderán utilizarse los recursos das plataformas institucionais.
1.- EXAME:
Ao longo do curso realízase un exame parcial de cada parte (anatomía e fisioloxía) e un exame final.
O nivel de aprobado é do 60 %, sendo os exames parciais liberatorios de materia.
La nota do exame suporá un 80 % do total da nota.
2.- AVALIACIÓN CONTINUA
Neste apartado valorase:
- Asistencia e participación nas clases teóricas e prácticas.
- Realización dos traballos e actividades persoais ou en grupo.
También poderán utilizarse para a evaluación continua os recursos de las plataformas institucionales (Aula Virtual-Moodle e Microsoft Teams).
A valoración das actitudes suporá un 20 % do total da nota.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou pruebas será de aplicación o recollido na Normativa de evaluación do rendimiento académico dos/das estudantes e de revisión de calificacións (Resolución do 15 de xuño de 2011, DOG do 21 de xullo de 2011).
- Teoría: 30 horas presenciais.
- Prácticas: 4 horas presenciais.
- Traballo persoal: 72,5 horas.
- Tutorías personalizadas: 4 horas.
- Exame: 2 horas.
Utilización das notas de clase e dos textos recomendados. Realización de debuxos e esquemas das estruturas explicadas e das súas relacións.
O/A estudante deberá ter adquiridas competencias básicas en anatomía e fisioloxía.
Participar nas actividades formativas.
Estudar a asignatura con regularidade, evitando acumular horas de estudio nos derradeiros días do curso. As tutorías terán carácter presencial e/ou telemático e os recursos bibliográficos poderán ser utilizados en versión papel e/ou dixital.
Ana Maria Muñoz Patiño
- Departamento
- Ciencias Morfolóxicas
- Área
- Anatomía e Embrioloxía Humana
- Teléfono
- 881812221
- Correo electrónico
- anamaria.munoz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Antonio Dominguez Meijide
Coordinador/a- Departamento
- Ciencias Morfolóxicas
- Área
- Anatomía e Embrioloxía Humana
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Mª Isabel Ben Batalla
- Departamento
- Fisioloxía
- Área
- Fisioloxía
- Correo electrónico
- misabel.ben [at] usc.es
- Categoría
- Profesor Distinguido
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 18:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2 |
| 19.05.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula Magna |
| 30.06.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |