Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 51
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Agroforestal
Áreas: Enxeñaría Agroforestal
Centro Escola Politécnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Coñecer, comprender e utilizar os principios da enxeñería das industrias agroalimentarias: modelización e optimización, xestión e aproveitamento de residuos.
Marco xurídico e operacións de proceso das industrias agroalimentarias máis importantes. Xestión da calidade agroalimentaria: variables de calidade, fases e sistemas de xestión da calidade. Garantía e certificación da calidade agroalimentaria. Trazabilidade, identificación e lotes de produtos agroalimentarios. Deseño de industrias agroalimentarias. Áreas, fluxos de materiais e enerxía, materiais de construción e acabados. Deseño hixiénico. Equipos e instalacións auxiliares. Automatización e control de procesos agroalimentarios.
PROGRAMA DE TEORÍA (24 horas)
TEMA 1. Procesos de produción nas industrias agroalimentarias. (6 horas)
Marco xurídico. Operacións de proceso e implementación. Sistemas de proceso e sistemas auxiliares. Fluxos de materiais e enerxía. Aplicación ás industrias de maior interese.
TEMA 2. Xestión da produción agroalimentaria. (6 horas)
Factores condicionantes: mercados, calidade e hixiene, xestión de residuos e subprodutos. Áreas de xestión. Xestión, garantía e certificación da calidade. Xestión de existencias, almacéns e trazabilidade. Deseño de produtos e procesos agroindustriais. Deseño de equipos hixiénicos. Hixiene e seguridade ambiental. Xestión ambiental
TEMA 3. Instalacións auxiliares nas industrias agroalimentarias (6 horas)
Fluídos, compoñentes e accesorios. Suministro de combustible. Aire comprimido. Complementos de calefacción e refrixeración. Eficiencia enerxética nas industrias agroalimentarias.
TEMA 4. Deseño de industrias agroalimentarias (6 horas)
Factores condicionantes. Localización. Operacións de proceso. Necesidades e implementación. Cálculos de superficie. Deseño de plantas hixiénicas: organización das operacións, materiais de acabado, sistemas de limpeza. Auditorías de calidade e certificación de industrias agroalimentarias.
PRÁCTICAS DE LABORATORIO E SEMINARIOS INTERACTIVOS (24 horas)
As sesións prácticas demostrarán, utilizarán e deseñarán as instalacións tratadas no curso. Nestas sesións presentaranse casos prácticos, algúns dos cales se discutirán e resolverán en sesións seminariais cun enfoque participativo.
Realizaranse tres visitas ás industrias agroalimentarias máis representativas:
Matadoiro, planta de procesamento de carne e planta de secado de xamón
Planta de procesamento hortícola (castañas) e adega con D.O. Ribeira Sacra
Industria láctea: produción de queixo e po
Fábrica de pensos
Durante estas visitas á industria, o alumnado, acompañado por persoal designado pola industria e o profesor da materia, lembraráselle os procesos e as diferentes partes das instalacións, maquinaria e materiais de acabado da industria, mentres os observa mentres percorren as diferentes salas.
As prácticas de laboratorio e os seminarios interactivos terán a seguinte distribución de tempo aproximada:
Procesos de produción (3 horas)
Xestión da produción (4 horas)
Instalacións (11 horas)
Deseño da industria agroalimentaria (6 horas)
TUTORIAS (3 horas)
Seguimento do progreso do traballo e resposta a preguntas
TRABALLO INDIVIDUAL OU EN GRUPO FÓRA DA AULA (99 horas)
A distribución de tempo aproximada será a seguinte:
Procesos de produción (20 horas)
Xestión da produción (20 horas)
Instalacións (30 horas)
Deseño da industria agroalimentaria (29 horas)
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Aula virtual: notas, vídeos e ligazóns deixadas no Campus Virtual.
CASP, A. Diseño de industrias agroalimentarias. Ed. Mundi-Prensa. Madrid (2004).
LÓPEZ, A. Diseño de industrias agroalimentarias. Ed. AMV Ediciones. Madrid (1990).
MORAN, M.J. y SHAPIRO, H. N. 1.996. Fundamentos de Termodinámica Técnica. Editorial Reverté. Barcelona, España.
SÁNCHEZ, M. T. Procesos de elaboración de alimentos y bebidas. Ed. AMV Ediciones Madrid. (2003).
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
ALFA LAVAL. Manual de industrias lácteas. Ed. AMV. Ediciones. Madrid (1.990).
ALONSO VALLE, F. (1996) “La seguridad en calderas”. Ed. Instituto Nacional de Seguridad e Higiene en el Trabajo. Madrid.
ARTHEY, D. Procesado de hortalizas. Ed. Acribia. Zaragoza (1.992).
ARTHEY, D. Procesado de frutas. Ed. Acribia. Zaragoza (1.997).
BRODY, A. L. envasado de alimentos en atmosferas controladas, modificadas y a vacio. Ed. Acribia. Zaragoza (1.996).
CENZANO, I. Nuevo manual de Industrias alimentarias. Ed. AMV Ediciones. Madrid (1.993).
CARNICER, E. 1.994 “Aire comprimido. Teoría y cálculo de las instalaciones”. Ed. Paraninfo. Madrid.
GARCIA-VAQUERO, E. AYUGA, F. Diseño y construcción de Industrias Agroalimentarias. Ed. Mundi Prensa, Madrid (1993).
HERRERO, A. Conservación de frutos. Ed. Mundi-prensa. Madrid (1.992).
LÓPEZ, A. Las instalaciones frigoríficas en la industria alimentaria. Ed. AMV Ediciones. Madrid (1994).
MADRID, A. Curso de industrias lácteas. Ed. AMV Ediciones. Madrid (1.996).
MADRID, A. Piensos y alimentos para animales. Ed. AMV ediciones. y Mundi-Prensa, Madrid (1.995).
MELGAREJO, P. Aislamiento, cálculo y construcción de cámaras frigoríficas. Ed. AMV. Ediciones. Madrid (1995).
RD 1495/1991. Disposiciones de aplicación de la Directiva del Consejo de las Comunidades Europeas 87/404/CEE, sobre recipientes a presión simples
RD 2085/1994 por el que se aprueba el Reglamento de Instalaciones Petrolíferas.
RD 769/1999 por el que se dictan las disposiciones de aplicación de la Directiva del Parlamento Europeo y del Consejo, 97/23/CE, relativa a los equipos de presión.
RD 919/2006, por el que se aprueba el Reglamento técnico de distribución y utilización de combustibles gaseosos y sus instrucciones técnicas complementarias
RD 2060/2008, por el que se aprueba el Reglamento de equipos a presión y sus instrucciones técnicas complementarias
REAL DECRETO 552/2019 por el que se aprueban el Reglamento de seguridad para instalaciones frigoríficas y sus instrucciones técnicas complementarias (B.O.E. 24.10.2019).
RODRÍGUEZ., E. Industrias de la alimentación. Ed. Bellisco. Madrid (1.990).
SÁNCHEZ, M. T. Procesos de elaboración de alimentos y bebidas. Ed. AMV Ediciones Madrid. (2003).
TETRA PAK. Manual de industrias lácteas. Ed. Tetra Pak. Madrid (1.996).
COMPETENCIAS BÁSICAS Y GENERALES
Comp01. CG1 - Capacidade para planificar, organizar, dirixir e controlar os sistemas e procesos produtivos desenvolvidos no sector agrario e na industria agroalimentaria, nun marco que garantice a competitividade das empresas sen esquencer a protección e conservación do medio e a mellora e desenvolvemento sostible do medio rural.
Comp07. CG7 – Coñecemento en materias básicas, científicas e tecnolóxicas que permitan un aprendizaxe contínuo. asi como unha capacidade de adaptación a novas situacións ou ámbitos cambiantes.
COMPETENCIAS ESPECÍFICAS
Comp21. CE14 – Coñecementos idóneos e capacidade para desenvolver e aplicar tecnoloxía propia en sistemas produtivos das industrias agroalimentarias.
Comp.22 CE15 – Coñecementos idóneos e capacidade para desenvolver e aplicar tecnoloxía propia en equipos e sistemas destiñados á automatización e control de procesos agroalimentarios.
Comp.23 CE16 – Coñecementos idóneos e capacidade para desenvolver e aplicar tecnoloxía propia en xestión da calidade e da seguridade alimentaria, análise de alimentos e trazabilidade.
COÑECEMENTOS:
Con01. 1.1. Un profundo coñecemento e compresión das matemáticas e outras ciencias básicas inherentes á enxeñaría agrónoma, que lle permitan conquerir o resto das competencias do título.
Con02. 1.2. Un profundo coñecemento e comprensión das disciplinas da enxeñaría arónoma, no nivel necesario para adquirir o resto de competencias do título.
Con06. 5.3. Completo coñecemento de aplicación de materiais, equipos e ferramentas, tecnoloxía e procesos de enxeñaría e as súas limitacións.
Con07. 5.5. Conecemento e comprensión das implicacións sociais, de saúde e seguridade, ambientais, económicas e industriais da práctica da enxeñaría.
Con08. 5.6. Coñecemento e comprensión crítica sobre temas económicos, de organización e xestión (como xestión de proxectos, xestión do risco e do cambio).
HABILIDADES/DESTREZAS:
H/D01. 2.1. Capacidade para analizar novos e complexos produtos, procesos e sistemas de enxeñaría dentro dun contexto multidisciplinar máis amplo; seleccionar e aplicar os métodos máis axeitados de análise, de cálculo e experimentais xa establecidos, así como métodos innovadores e interpretar de forma crítica os resultados de ditos análises.
H/D02. 2.2. A capacidade de concebir novos produtos, procesos e sistemas.
H/D03. 2.3. Capacidade para identificar, formular e resolver problemas de enxeñaría definidos de forma incompleta, e/ou en conflicto, que admitan diferentes solucións válidas, que requiran considerar coñecementos máis alá dos propios da súa disciplina e ter en conta as implicacións sociais, de saúde e seguridade, ambientais, económicas e industriais; seleccionar e aplicar os métodos máis axeitados de análise, de cálculo e experimentalais, así como os máis innovadores para a resolución de problemas.
H/D04. 2.4. Capacidade para identificar, formular e resolver problemas de enxeñaría en áreas emerxentes da súa especialidade.
H/D05. 3.1 Capacidade para proxectar, desenvolver e deseñar novos produtos complexos (pezas, compoñentes, produtos acabados, etc.), procesos e sistemas con especificacións definidas de forma incompleta, e/ou conflicto, que requieren a integración de coñecemento de diferentes disciplinas e considerar os aspectos sociais, de saúde e seguridade, ambientais, económicos e industriais; seleccionar e aplicar as metodoloxías apropiadas o utilizar a creatividade para desenvolver novas metodoloxías de proxecto.
H/D11. 4.5. Capacidade para investigar sobre a aplicación das tecnoloxías máis avanzadas na enxeñaría agrónoma.
H/D13. 5.4 Capacidade para aplicar normas da práctica da enxeñaría.
Nota: estas competencias, coñecementos e capaciades adquírense conxuntamente cursando outras materias da titulación.
Haberá ensino expositivo (teórico) e interactivo (práctico e traballo en grupo, e excursións de campo), así como titorías presenciais. Estas actividades complementaranse con ensino virtual mediante Microsoft Teams e Moodle, así como correo electrónico oficial e grupos informais de WhatsApp.
DOCENCIA EXPOSITIVA (teoría)
Impartirase mediante clases teóricas presenciais nas que se tratarán os temas do programa. O alumnado realizará cuestionarios e aclarará dúbidas sobre os conceptos explicados a través de foros. Para isto empregaranse Microsoft Teams e a aula virtual.
DOCENCIA INTERACTIVA (prácticas, viaxes e traballo en grupo)
Nela, o alumnado traballará tanto individualmente como en grupo, tanto presencialmente como con apoio virtual. Realizaranse seminarios, exercicios e diversos proxectos prácticos relacionados cos contidos da materia. Os seminarios, as explicacións das tarefas, a formación de grupos de práctica, a realización dunha parte do traballo e as presentacións e postas en común na sesión plenaria realizaranse en sesións síncronas e presenciais. Moodle empregarase para apoiar o fornecemento de información, resolver dúbidas, orientar e supervisar o progreso das tarefas principais e completar e avaliar os produtos entregables. Cada grupo terá completa liberdade para organizar o seu traballo, respectando sempre os fitos establecidos, especialmente as datas de entrega. Para garantir unha distribución equitativa da carga de traballo ao longo do tempo, esta coordinarase coas clases maxistrais, e alternaranse lecturas, investigacións, cuestionarios, eventos de seguimento de tarefas e presentacións públicas de traballos.
Realizaranse TRES VISITAS ás industrias agroalimentarias máis representativas: cárnica, láctea, procesamento de froitas e verduras e adegas. Durante estas sesións, o alumnado, acompañado por persoal designado polo sector e instrutores da materia, será lembrado dos procesos e das diferentes partes das instalacións, a maquinaria e os materiais de acabado do sector, mentres os observa ao percorrer as diferentes salas. TUTORÍA Servirán para orientar o alumnado e resolver dúbidas persoais. Haberá titorías presenciais programadas que terán lugar de forma síncrona. As sesións de apoio individuais e grupais levaranse a cabo de forma asíncrona, presencialmente, utilizando os foros da aula virtual ou por calquera outro medio virtual axeitado (correo electrónico ou Microsoft Teams). AS VISITAS considéranse prácticas presenciais, polo que se avaliarán tanto pola asistencia como pola práctica realizada.
TITORÍAS
Usaranse para orientar aos alumnos e resolver as dúbidas persoais. As tutorías presenciáis programadas terán lugar de forma síncrona. As individuais e de apoio aos grupos de traballo realizaranse de forma asíncrona, de forma presencial, utilizando os foros do aula virtual, ou por calquera outro medio virtual adecuado (correo electrónico ou Microsoft Teams).
TEORÍA: (30% da nota). Ao longo do curso realizaranse varios exames teóricos e prácticos, consistentes en probas orais ou escritas con preguntas e problemas breves de resposta múltiple.
PRÁCTICAS: (40% da nota) mediante avaliación dos traballos propostos, tanto individualmente como en grupo.
ASISTENCIA: (30% da nota).
Competencias/coñecementos/habilidades: Comp01, Comp07, Comp21, Comp22, Comp23, Con01, Con02, Con06, Con07, Con08, H/D01. 2.1, H/D02. 2.2, H/D03. 2.3, H/D04. 2.4, H/D05. 3.1, H/D11. 4.5, H/D13. 5.4
Nota: estas competencias, coñecementos e habilidades adquírense conxuntamente cursando outras materias da titulación.
Para aprobar a materia por curso o alumnado deberá ter asistido polo menos ao 50% das horas lectivas, realizado polo menos o 70% dos traballos asignados e obtido polo menos o 30% da nota máxima dos exames. As VISITAS son prácticas presenciais e cada hora efectiva da visita contará tanto como unha práctica completada como unha hora de asistencia.
O alumnado que non supere un curso ou queira mellorar a súa nota deberá presentarse ao exame final da materia. Este exame constará dunha parte teórica e outra de resolución de problemas, cada unha delas terá un valor do 50%. Non se acreditarán traballos prácticos nin a asistencia.
CONTINUIDADE DA AVALIACIÓN
A realización de exames parciais de teoría e problemas e a distribución das entregas dos traballos prácticos ao longo do curso, xunto coa valoración da asistencia aseguran unha porcentaxe de avaliación continua superior ao 50%.
Os alumnos que non poidan seguir con éxito a materia por curso deberán presentarse ao exame final da materia. Este exame constará dunha parte teórica e outra de resolución de problemas relacionados coas prácticas. Cada parte puntuará un 50% do total da nota e non se lles computará a nota por asistencia.
DISPENSA DA ASISTENCIA
Aos alumnos que a Comisión de Titulación lles concedeu a dispensa de asistencia segundo o establecido na Normativa de Asistencia a Clases deberán ter en conta que para aprobar a asignatura deberán superar o éxito do exame final da asignatura e non terán que asistir a ningunha actividade docente presencial. Este exame constará dunha parte teórica e unha parte de resolución de problemas, cada parte valerá un 50% e permitirá alcanzar a mesma puntuación que ao resto de alumnos.
CONVOCATORIA EXTRAORDINARIA E ALUMNOS REPETIDORES
Estes criterios manteranse para a convocatoria extraordinaria de xullo e para os alumnos repetidores.
REALIZACIÓN FRAUDULENTA DE EXERCICIOS OU PROBAS
A realización fraudulenta de calquera exercicio ou proba requirida na avaliación dunha materia implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considerarase fraudulenta, entre outras, a realización de obras plaxiadas ou obtidas de fontes accesibles ao público sen reelaboración nin reinterpretación, e sen citar os autores das fontes. Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o disposto na “Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión de cualificacións”.
TRABALLO INDIVIDUAL: 154 horas
Enrique Rafael Arbones Maciñeira
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Agroforestal
- Área
- Enxeñaría Agroforestal
- Correo electrónico
- enrique.arbones [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Seminario I (Pav.III) |