Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Departamento externo vinculado ás titulacións, Enxeñaría Agroforestal
Áreas: Área externa M.U en Enerxías Renovables, Cambio Climático e Desenvolvemento Sustentable, Enxeñaría Hidráulica
Centro Facultade de Física
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
O estudantado adquirirá coñecementos dos principios de funcionamento da enerxía hidráulica así como da enerxía xeotérmica de alta, promedio, baixa e moi baixa entalpía. Coñecer as características e propiedades básicas dos elementos básicos de maior relevancia para unha instalación así como os procesos de produción asociados.
O estudantado deberá ser capaz de seleccionar, dimensionar e expoñer instalacións de explotación de enerxía xeotérmica de moi baixa entalpía.
A memoria de título contempla para esta materia os seguintes contidos:
Fundamentos da enerxía hidráulica. Predeseño dunha central hidroeléctrica. Noticias alternativas, mini hidráulica e microhidráulica. Turbinas. Fundamentos da enerxía xeotérmica. Clasificación en función dos niveles entálpicos. Deseño de instalacións de baixa e moi baixa entalpía.
Estes contidos desenvolveranse segundo o temario que se presenta a continuación:
Bloque I. Enerxía Hidráulica (DP=9h, DNP=25h)
Temario teórico
Tema 1. Introdución
Fundamentos. Potencial enerxético. Tipos de aproveitamentos.
Tema 2. Obra Civil
Tipos de centrais segundo a súa infraestrutura. Elementos da infraestrutura. Elementos de retención e almacenamento. Conducións hidráulicas. Impacto
Tema 3. Turbinas Hidráulicas
Introdución. Análise e deseño. Turbinas de acción. Turbinas de reacción. Outros tipos de turbinas.
Temario práctico
Práctica 1: Cálculo de produción de centrais hidroeléctricas
Práctica 2: Análise enerxética dunha central hidroeléctrica
Bloque II. Enerxía Xeotérmica (DP=12h, DNP=26h)
Tema 1. Conceptos Xerais
Enerxía xeotérmica e gradiente xeotérmico. Recursos e xacementos xeotérmicos.
Tema 2 Situación actual.¡
Contexto mundial. A enerxía xeotérmica na Unión Europea. A enerxía xeotérmica na España
Tema 3 Usos
Xeración de electricidade. Usos térmicos. Utilización en cascada.
Tema 4 Tecnoloxías e Aplicacións
Tecnoloxías para centrais de xeración de electricidade. Tecnoloxías para aproveitamento xeotérmico de baixa e moi baixa temperatura.
Tema 5 Factores económicos, administrativos e medioambientais
Aspectos económicos. Aspectos administrativos e normativos. Aspectos medioambientais.
Tema 6 Vantaxes da enerxía xeotérmica
Vantaxes medioambientais. Vantaxes socioeconómicas.
- Bibliografía básica
Carta, J.A., Calero, R., Colmenar, A., Castro, M. Centrales de Energías Renovables. Pearson Educación, 2011.
Cuesta, L., Vallarino, E. Aprovechamientos Hidroeléctricos. Colegio de Ingenieros de Caminos, Canales y Puertos, 2015.
IDAE. Minicentrales hidroeléctricas. Manuales de Energías Renovables nº6, 2006.
Aula Hunosa. La innovación geotérmica, nuevos usos del agua de mina. Universidad de Oviedo, 2016.
Sánchez Guzman, J., Sanz Lopez, L., Ocaña, L. Evaluación del potencial de energía geotérmica. Estudio Técnico PER 2011-2020,” IDAE. p. 236, 2011.
- Bibliografía complementaria
Agüera, J. Mecánica de fluidos incompresibles y turbomáquinas hidráulicas. Editorial Ciencia, 2002.
Brunner, G.W. HEC-RAS River Analysis System Hydraulic Reference Manual, 2020 https://www.hec.usace.army.mil/confluence/rasdocs/ras1dtechref/latest
Delgado, F., Delgado, J. Problemas de Obras Hidráulicas. Grupo Editorial Universitario, 2003.
Directiva 2000/60/CE del Parlamento Europeo y del Consejo de 23 de octubre de 2000 por la que se establece un marco comunitario de actuación en el ámbito de la política de aguas.
Chamorro, C.R., García-Cuesta, J.L., Mondéjar, M.E., Pérez-Madrazo, A. Enhanced geothermal systems in Europe: An estimation and comparison of the technical and sustainable potentials. Energy, vol. 65, pp. 250–263, 2014.
Huttrer, G. W. Geothermal heat pumps: An increasingly successful technology,” Renew. Energy, vol. 10, pp. 481–488, 1997.
Nesta materia traballaranse as seguintes competencias xerais (CX), básicas (CB), transversais (CT), e específicas (CE):
CX03 - Capacidade de realizar estudos de planificación e deseño de solucións enerxéticas no campo das enerxías renovables e a sustentabilidade e o cambio climático, ben sexan modelos de planificación ou para a súa aplicación a instalacións.
CB7 - Que os estudantes sexan capaces de aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en entornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuicios a partires dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuicios.
CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que será en gran medida autodirixido ou autónomo.
CT01 - Traballar eficazmente tanto en equipos interdisciplinares, como de forma autónoma e con iniciativa.
CT04 - Utilizar bibliografía e ferramentas de búsqueda de recursos bibliográficos xerais e específicos, incluíndo o acceso por Internet
CT05 - Ser capaz de interpretar textos, documentación, informes e artigo académicos en inglés.
CT10 - Capacidade de análise e de síntese
CT12 - Motivación cara a calidade de procesos e técnicas de funcionamiento
CE02 - Desenvolver habilidades no campo do deseño, implementación, explotación e mantemento en instalacións enerxéticas
eficientes, renovables e sustentables, aplicando ferramentas de modelaxe, planificación e optimización
CE10 - Comprender e establecer metodoloxías para a diagnose, xestión e planificación enerxética sustentable a través da valorización de recursos enerxéticos propios en diferentes tipos de asentamento e aplicar este tipo de procedemento en casos sinxelos.
As clases expositivas consistirán na presentación e desenvolvemento de contidos teóricos fundamentais da materia que se realizará mediante clases en grupos grandes e de carácter principalmente maxistral. O estudantado deberá dedicar un determinado tempo á preparación previa dos contidos que se tratarán na clase, así coma o seu estudio posterior. Co fin de fomentar o traballo diario do alumnado, contémplase a realización de actividades breves relativas a conceptos fundamentalmente teóricos vistos durante o desenvolvemento das clases expositivas, podendo incorporar contidos prácticos. As competencias traballadas nas clases expositivas son: CX03, CB7, CB8, CB10, CT1, CT4, CT5, CT10, CT12, CE02, CE10.
En canto ás clases interactivas, estas concíbense coma un conxunto de actividades nas que a participación do estudantado é unha parte fundamental. Durante o seu desenvolvemento o estudantado resolverá exercicios e problemas, tanto de forma individual coma en grupos, o que lles permitirá poñer a punto e aplicar de forma práctica os coñecementos teóricos derivados das clases expositivas. As competencias traballadas nas sesións de clases interactivas son: CX03, CB7, CB8, CB10, CT1, CT4, CT5, CT10, CT12, CE02, CE10
Finalmente, durante as titorías individuais e en grupo atenderase ó estudantado para discutir, comentar, aclarar e resolver cuestións concretas relativas a calquera contido e/ou actividade desenvolta na materia. As competencias traballadas nestas sesións son: CX03, CB7, CB8, CB10, CT1, CT4, CT5, CT10, CT12, CE02, CE10.
Recorrerase a un sistema de avaliación no que se terán en consideración diferentes aspectos relacionados non só cos coñecementos finais adquiridos, senón tamén co propio proceso de aprendizaxe. En particular, a nota final da materia terá en conta os seguintes aspectos:
1) Participación
Sistema de avaliación: participación. A asistencia non se valorará
Competencias: CX03, CB7, CB8, CB10, CT1, CT4, CT5, CT10, CT12, CE02, CE10
Peso: 10%
2) Realización de traballos e/ou actividades
Sistema de avaliación: seguimento da elaboración de documentos/ficheiros e/ou exposición/defensa
Competencias: CX03, CB7, CB8, CB10, CT1, CT4, CT5, CT10, CT12, CE02, CE10
Peso: 40%
3) Proba(s) escrita(s)
Sistema de avaliación: exame escrito
Competencias: CX03, CB7, CB8, CB10, CT1, CT4, CT5, CT10, CT12, CE02, CE10
Peso: 50% (nota mínima de 5 puntos sobre 10)
A materia superarase (1ª e 2ª oportunidade) cando a nota final sexa como mínimo de 5 puntos sobre 10, establecéndose do mesmo xeito unha nota mínima no aspecto 3 (Proba escrita) de 5 puntos sobre 10. No caso de estudantado cunha nota no aspecto 3 (Proba escrita) inferior a 5, a súa cualificación será a menor de entre dito aspecto 3 e a nota global da materia.
Os criterios a seguir para o estudantado repetidor serán análogos ós expresados anteriormente. Neste senso, o estudantado poderá conservar o total da nota conxunta obtida nos aspectos 1 e 2, o que deberá ser informado ó profesorado coa maior antelación posible (en caso de non ser comunicado entenderase que o estudantado opta por realizar o proceso de avaliación establecido descrito para o curso en cuestión).
O estudantado que teña concedida a dispensa de asistencia segundo o disposto no “Regulamento de asistencia a clase” non terá obrigación de asistir a ningunha actividade (salvo as probas de avaliación), sendo preciso que se dirixa ó profesorado coa maior antelación posible, de xeito que se lle poda indicar un método alternativo para a avaliación do aspecto 1. Este método alternativo consistirá na realización dun traballo de curso adicional relacionado cos contidos teóricos e/ou prácticos vistos na materia a través do cal quede reflectida a adquisición das competencias requiridas para este aspecto. Os contidos específicos do traballo fixaranse tras unha titoría individual co estudantado. Os aspectos 2 e 3 non poderán ser substituídos, podendo adaptarse parte da metodoloxía no aspecto 2, no caso de ser necesario.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
A materia desenvólvese nun total de 24 horas presenciais que inclúen clases maxistrais, interactivas, ademais de titorías e proba final. Estímase que o traballo persoal do estudantado é de aproximadamente 51 horas.
Ivan Lopez Moreira
- Departamento
- Enxeñaría Agroforestal
- Área
- Enxeñaría Hidráulica
- Correo electrónico
- ivan.lopez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Rodrigo Carballo Sanchez
- Departamento
- Enxeñaría Agroforestal
- Área
- Enxeñaría Hidráulica
- Correo electrónico
- rodrigo.carballo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 18:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 130 |
| Martes | |||
| 18:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 130 |
| Mércores | |||
| 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 130 |
| Venres | |||
| 18:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 130 |
| 20.05.2026 09:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula C |
| 10.07.2026 09:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula C |