Case o 40% dos empregos galegos atoparíanse en risco, entre elevado e moderado, de automatización

O informe ‘Impacto da dixitalización e da automatización nos sectores económicos de Galicia’ pon o foco en que preto do 40% dos empregos da Comunidade Autónoma atópanse nunha zona de risco de automatización entre elevada e moderada. “A automatización-dixitalización pode axudar a mellorar a produtividade das empresas e das Administracións, e lograr un mundo máis sustentable, eliminando traballos penosos e perigosos e  creando  novos  traballos  máis cualificados. Porén  tamén  pode  eliminar  ocupacións,  polarizar  o  emprego  e  reducir  a  participación  das  rendas do traballo no PIB”, aclara o informe elaborado polos grupos de investigación da USC Empresa e Administración (GI-1876) e Valoración Financeira Aplicada (GI-1866).

A aplicación do “enfoque pesimista” ao caso galego amosa que máis do 38% dos empregos atópanse en zona de risco elevado de automatización; mentres que dende o denominado polos autores como “enfoque optimista” o 39% situaríase nunha zona de risco de automatización moderada. “Isto  non  debe  ser  interpretado  como  que  todos  os  postos  de traballo  desaparecerán, pero si que pode cambiar de forma substancial o xeito en que se realizarán e teñen unha maior probabilidade de ser substituídos por máquinas ou por persoas con maior nivel de cualificación”, explican os autores do informe dirixido por César García Novoa e Luis Otero González. En todo caso, sexa cal sexa o enfoque, o informe evidencia “un alto impacto da automatización” e advirte da necesidade de prepararse para o cambio.

O impulso da pandemia

Ademais, o documento recolle os resultados dunha enquisa realizada a 217 empresas durante o pasado ano, as cales consideran nun 70% que posúen un nivel medio-alto de dixitalización, mentres que no caso da automatización a devandita porcentaxe redúcese en dez puntos porcentuais. Existe tamén unha percepción maioritaria (75,5%)  de  que  a  pandemia favorecerá o proceso de dixitalización das empresas. “As restricións á mobilidade impulsaron de forma espectacular o comercio electrónico, as reunións en liña e o teletraballo”, apunta o informe. A automatización tamén se verá impulsada segundo a opinión do 58 % das persoas enquisadas. Asemade, o estudo deixa patente que as empresas albergan “unha clara conciencia da importancia da dixitalización”, malia que o 25% percibe dificultades elevadas de adaptación.

Os perfís máis demandados serán os especialistas  en  comercio  electrónico,  seguidos  dos  analistas e dos desenvolvedores de software, así  como  dos  especialistas  en  novas  tecnoloxías. A  automatización  de  procesos,  a  transformación dixital e os social media manager tamén se encontran entre os perfís máis demandados. Neste senso, só un  34,10 %  das  empresas  enquisadas  cre  que aumentará o número de persoas ocupadas e  será  posible  reciclar  o  persoal  existente  cuxo  traballo se verá fortemente afectado no relativo ás competencias e da cualificación necesarias para desenvolvelo (66,36 %). Por outra parte, maioritariamente, non cren que o  custo  laboral  sufra  demasiado  os  efectos  da  automatización. “Iso si, haberá que estar vixiantes a dous riscos que poden xurdir, a polarización do emprego e a concentración de a renda, de modo que será preciso deseñar mecanismos que permitan que a automatización beneficie a todos”, subliña o informe.

As  empresas  son  conscientes  da  necesidade de formar os seus traballadores, porén, unha porcentaxe considerable (58,53%) afirma que non dispón dun plan de  formación  para  adaptar  o  seu  persoal  actual  ás  esixencias  das  novas  tecnoloxías. Neste senso, o informe recomenda que as empresas se acollan a un plan de formación para capacitar aos seus traballadores ante os novos retos. Considérase moi relevante que tamén haxa un ecosistema que favoreza as competencias e habilidades dixitais para o emprendemento, a innovación, a creación e a xestión das empresas (habilidades e competencias dixitais e tecnolóxicas para os directivos e empresarios).

Administración pública

Finalmente, considerouse que as administracións públicas, en España en xeral e en Galicia en particular, alcanzaron un nivel de dixitalización moi relevante no contexto comparado. Con todo, hai aspectos nos que se debe seguir avanzando, como a xeneralización das aplicacións de xestión a todos os procedementos administrativos e a introdución das novas tecnoloxías disruptivas e, en especial, da intelixencia artificial no funcionamento da administración. A recentemente aprobada Carta de dereitos dixitais, que ten un apartado especificamente dedicado aos dereitos dixitais dos cidadáns na súa relación coas administracións públicas, establece as esixencias mínimas que deben ser respectadas neste proceso de transformación dixital no ámbito administrativo.

En tres vagas

En suma, o estudo realizado indica que a automatización e a dixitalización estenderanse a través de tres ondas: a algorítmica, que xa está en marcha e afectará sobre todo a sectores que utilizan información, como o financeiro; a de aumento, onde os robots xogarán un papel máis importante; e a de a autonomía, con un importante incremento de a automatización do traballo físico e a resolución de problemas. No horizonte do 2025 as tecnoloxías que máis se adoptarán nas empresas serán o cloud computing, big data, internet das cousas, ciberseguridade e intelixencia artificial. Tamén se espera un importante desenvolvemento do comercio dixital e dos robots. Como consecuencia do despregamento tecnolóxico, unha porcentaxe moi substancial dos traballos actuais ten unha probabilidade elevada de automatización a curto, a medio e a longo prazo.