Entre a violencia que perdura e a memoria que pervive. O recordo vivo dos Adrio.
Autoría
M.A.N.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
M.A.N.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
Data da defensa
16.07.2025 09:30
16.07.2025 09:30
Resumo
O obxectivo deste traballo é analizar a evolución da memoria das vítimas do golpe de 1936 en Pontevedra, tomando como exemplo á familia Adrio. Esta foi vítima directa das prácticas xenocidas o 12 de novembro de 1936. Porén, a violencia iniciada este ano prolongouse no tempo, afectando tamén aos seus familiares, quen deben ser integrados na análise da violencia golpista. Cada familia xestionou o trauma de maneira distinta, o que influíu na forma en que se transmitiu (ou non) a memoria. Por iso, resulta necesario atender aos factores que condicionaron esas dinámicas e como, co paso das xeracións, ocultar o pasado resultaba cada vez máis difícil. A recuperación de cartas, diarios e outros documentos persoais como as memorias inéditas de Germán Adrio Mañá (que serán aquí analizadas) permitiu en moitos casos descubrir verdades ocultas durante décadas. Arredor dos anos setenta, a reivindicación das vítimas comeza a manifestarse de forma pública, aínda que sempre condicionada polo relato herdado polos perpetradores. O diario de Germán preséntase neste sentido como unha ferramenta que cuestiona a memoria imposta polos verdugos e que contribúe á construción dun relato máis plural, crítico e menos incómodo.
O obxectivo deste traballo é analizar a evolución da memoria das vítimas do golpe de 1936 en Pontevedra, tomando como exemplo á familia Adrio. Esta foi vítima directa das prácticas xenocidas o 12 de novembro de 1936. Porén, a violencia iniciada este ano prolongouse no tempo, afectando tamén aos seus familiares, quen deben ser integrados na análise da violencia golpista. Cada familia xestionou o trauma de maneira distinta, o que influíu na forma en que se transmitiu (ou non) a memoria. Por iso, resulta necesario atender aos factores que condicionaron esas dinámicas e como, co paso das xeracións, ocultar o pasado resultaba cada vez máis difícil. A recuperación de cartas, diarios e outros documentos persoais como as memorias inéditas de Germán Adrio Mañá (que serán aquí analizadas) permitiu en moitos casos descubrir verdades ocultas durante décadas. Arredor dos anos setenta, a reivindicación das vítimas comeza a manifestarse de forma pública, aínda que sempre condicionada polo relato herdado polos perpetradores. O diario de Germán preséntase neste sentido como unha ferramenta que cuestiona a memoria imposta polos verdugos e que contribúe á construción dun relato máis plural, crítico e menos incómodo.
Dirección
MIGUEZ MACHO, ANTONIO (Titoría)
MIGUEZ MACHO, ANTONIO (Titoría)
Tribunal
FERNANDEZ PRIETO, LOURENZO (Presidente/a)
LANERO TABOAS, DANIEL (Secretario/a)
GRANDIO SEOANE, EMILIO FRANCISCO (Vogal)
FERNANDEZ PRIETO, LOURENZO (Presidente/a)
LANERO TABOAS, DANIEL (Secretario/a)
GRANDIO SEOANE, EMILIO FRANCISCO (Vogal)
A folga xeral revolucionaria de outubro de 1934 en Vigo: os nomes, os feitos e o porvir
Autoría
D.A.N.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
D.A.N.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
Data da defensa
16.07.2025 11:00
16.07.2025 11:00
Resumo
Ao igual que en todo o Estado español, o 5 de outubro de 1934 declárase a folga xeral revolucionaría en Vigo, paralizando a cidade varios días. Tralo seu sofocamento, comezan unha serie de medidas represivas contra o movemento obreiro organizado: a patronal en base a despidos; o Exército a través de causas militares e consellos de guerra, o Goberno civil cesando á corporación municipal… Na explicación deste proceso irán aparecendo unha serie de nomes e apelidos, tanto de militares e gardas civís, como de militantes de esquerda e dereita. Estes nomes seguirán presentes a partir do 18 de xullo de 1936, algúns como perpetradores e outros como vítimas, mais foron persoas que non apareceron dun día pra outro, senón que sempre estiveron aí.
Ao igual que en todo o Estado español, o 5 de outubro de 1934 declárase a folga xeral revolucionaría en Vigo, paralizando a cidade varios días. Tralo seu sofocamento, comezan unha serie de medidas represivas contra o movemento obreiro organizado: a patronal en base a despidos; o Exército a través de causas militares e consellos de guerra, o Goberno civil cesando á corporación municipal… Na explicación deste proceso irán aparecendo unha serie de nomes e apelidos, tanto de militares e gardas civís, como de militantes de esquerda e dereita. Estes nomes seguirán presentes a partir do 18 de xullo de 1936, algúns como perpetradores e outros como vítimas, mais foron persoas que non apareceron dun día pra outro, senón que sempre estiveron aí.
Dirección
GRANDIO SEOANE, EMILIO FRANCISCO (Titoría)
GRANDIO SEOANE, EMILIO FRANCISCO (Titoría)
Tribunal
NUÑEZ SEIJAS, XOSE MANOEL (Presidente/a)
LANERO TABOAS, DANIEL (Secretario/a)
CABO VILLAVERDE, MIGUEL (Vogal)
NUÑEZ SEIJAS, XOSE MANOEL (Presidente/a)
LANERO TABOAS, DANIEL (Secretario/a)
CABO VILLAVERDE, MIGUEL (Vogal)
A Nova Canción Latinoamericana: manifestación musical dunha efervescencia cultural global
Autoría
A.F.G.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
A.F.G.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
Data da defensa
15.07.2025 11:00
15.07.2025 11:00
Resumo
Este traballo aborda o fenómeno da Nova Canción Latinoamericana (NCL), coma un movemento cultural e unha expresión musical que se inscribe nun período de efervescencia cultural a nivel mundial na década dos anos sesenta. Se tentará afondar en como os procesos históricos, políticos, económicos e sociais acontecidos no contexto da Guerra Fría Latinoamericana afectan no eido cultural, concretamente no musical. A NCL estará fortemente marcada polos cambios estruturais globais, o desenvolvemento da Nova Esquerda e o impacto da Revolución cubana, coma catalizadora das esperanzas dos pobos latinoamericanos e as clases sociais oprimidas na súa loita contra o imperialismo norteamericano. Este horizonte ideolóxico marcará a produción musical da NCL, que seguindo a liña de revalorización da cultura propia, tomarán coma inspiración a música tradicional e folclórica das distintas rexións, neste traballo se tomará o caso de Cuba, Chile, Uruguai e Nicaragua, variantes rexionais dun fenómeno continental. Porén tamén se analizarán características musicais, poéticas e estéticas de xeito conxunto. Igual que o análise dos temas das letras, nas que se fala de compromiso social, identidade e loita revolucionaria de xeito común a todos os territorios latinoamericanos. Se buscarán transmitir eses mensaxes ao pobo a través de mecanismos de oralidade e grazas aos medios de comunicación de masa, coñecendo o potencial da canción para calar no público. Os músicos buscan relacionarse entre si, con lugares encontros e colaboracións musicais, que se construirán a NCL como un fenómeno artístico profundamente político e colectivo, que articulou unha voz e un mensaxe de resistencia e loita a través da música.
Este traballo aborda o fenómeno da Nova Canción Latinoamericana (NCL), coma un movemento cultural e unha expresión musical que se inscribe nun período de efervescencia cultural a nivel mundial na década dos anos sesenta. Se tentará afondar en como os procesos históricos, políticos, económicos e sociais acontecidos no contexto da Guerra Fría Latinoamericana afectan no eido cultural, concretamente no musical. A NCL estará fortemente marcada polos cambios estruturais globais, o desenvolvemento da Nova Esquerda e o impacto da Revolución cubana, coma catalizadora das esperanzas dos pobos latinoamericanos e as clases sociais oprimidas na súa loita contra o imperialismo norteamericano. Este horizonte ideolóxico marcará a produción musical da NCL, que seguindo a liña de revalorización da cultura propia, tomarán coma inspiración a música tradicional e folclórica das distintas rexións, neste traballo se tomará o caso de Cuba, Chile, Uruguai e Nicaragua, variantes rexionais dun fenómeno continental. Porén tamén se analizarán características musicais, poéticas e estéticas de xeito conxunto. Igual que o análise dos temas das letras, nas que se fala de compromiso social, identidade e loita revolucionaria de xeito común a todos os territorios latinoamericanos. Se buscarán transmitir eses mensaxes ao pobo a través de mecanismos de oralidade e grazas aos medios de comunicación de masa, coñecendo o potencial da canción para calar no público. Os músicos buscan relacionarse entre si, con lugares encontros e colaboracións musicais, que se construirán a NCL como un fenómeno artístico profundamente político e colectivo, que articulou unha voz e un mensaxe de resistencia e loita a través da música.
Dirección
REY TRISTAN, EDUARDO (Titoría)
REY TRISTAN, EDUARDO (Titoría)
Tribunal
Cagiao Vila, María Pilar (Presidente/a)
BARRAL MARTINEZ, MARGARITA (Secretario/a)
PAZOS PAZOS, M. LUISA JULIA (Vogal)
Cagiao Vila, María Pilar (Presidente/a)
BARRAL MARTINEZ, MARGARITA (Secretario/a)
PAZOS PAZOS, M. LUISA JULIA (Vogal)
O cambio social, político e económico da Marina guardesa: a Cofradía de Pescadores 'Santa Tecla' da Guarda (1939-1975).
Autoría
S.F.M.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
S.F.M.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
Data da defensa
16.07.2025 12:30
16.07.2025 12:30
Resumo
Este traballo pretende aproximarse ao que foi o desenvolvemento da política social do franquismo para as traballadoras e os traballadores do mar a través das Cofradías de Pescadores, centrándose no caso da Cofradía de Pescadores 'Santa Tecla' da Guarda, coa intención de que, a través do estudo deste caso en particular, poidan obterse unhas primeiras conclusións que contribúan a unha análise máis ampla do fenómeno. Con todo, buscaremos aproximarnos a como é que a institución exerceu as súas funcións no contexto do barrio mariñeiro da vila, que recibe o nome da Marina. Afondarase, deste xeito, nas condicións de vida e traballo no barrio durante o período que nos concirne, así como no contexto político e institucional que derivou na creación da Cofradía. Así, o elemento central da investigación consistirá nunha análise global de todos os ámbitos da cotiandade que se viron afectados polas accións da confraría durante a ditadura, coa intención de profundar no grao de influencia real que tivo na vida dos mariñeiros. Finalmente, buscaremos comprender como é que o crecemento económico do barrio, comprendido no contexto de crecemento económico global do estado español e a súa flota pesqueira, afectou á vida cotiá e ás propias funcións desempeñadas pola confraría. Para a elaboración do traballo, foron principalmente utilizadas, ademais de bibliografía xeral e específica, fontes primarias de arquivo, en concreto do Arquivo municipal da Guarda e do Arquivo da Confraría de Pescadores 'Santa Tecla' así como un corpus de entrevistas orais realizadas a veciñas e veciños do barrio nacidos nas décadas dos trinta e os corenta.
Este traballo pretende aproximarse ao que foi o desenvolvemento da política social do franquismo para as traballadoras e os traballadores do mar a través das Cofradías de Pescadores, centrándose no caso da Cofradía de Pescadores 'Santa Tecla' da Guarda, coa intención de que, a través do estudo deste caso en particular, poidan obterse unhas primeiras conclusións que contribúan a unha análise máis ampla do fenómeno. Con todo, buscaremos aproximarnos a como é que a institución exerceu as súas funcións no contexto do barrio mariñeiro da vila, que recibe o nome da Marina. Afondarase, deste xeito, nas condicións de vida e traballo no barrio durante o período que nos concirne, así como no contexto político e institucional que derivou na creación da Cofradía. Así, o elemento central da investigación consistirá nunha análise global de todos os ámbitos da cotiandade que se viron afectados polas accións da confraría durante a ditadura, coa intención de profundar no grao de influencia real que tivo na vida dos mariñeiros. Finalmente, buscaremos comprender como é que o crecemento económico do barrio, comprendido no contexto de crecemento económico global do estado español e a súa flota pesqueira, afectou á vida cotiá e ás propias funcións desempeñadas pola confraría. Para a elaboración do traballo, foron principalmente utilizadas, ademais de bibliografía xeral e específica, fontes primarias de arquivo, en concreto do Arquivo municipal da Guarda e do Arquivo da Confraría de Pescadores 'Santa Tecla' así como un corpus de entrevistas orais realizadas a veciñas e veciños do barrio nacidos nas décadas dos trinta e os corenta.
Dirección
LANERO TABOAS, DANIEL (Titoría)
LANERO TABOAS, DANIEL (Titoría)
Tribunal
FERNANDEZ PRIETO, LOURENZO (Presidente/a)
CABANA IGLESIA, ANA (Secretario/a)
MUÑOZ ABELEDO, LUISA MARIA (Vogal)
FERNANDEZ PRIETO, LOURENZO (Presidente/a)
CABANA IGLESIA, ANA (Secretario/a)
MUÑOZ ABELEDO, LUISA MARIA (Vogal)
Traballo fin de máster
Autoría
M.L.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
M.L.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
Data da defensa
17.07.2025 10:00
17.07.2025 10:00
Resumo
Este estudo céntrase no período de transición socioeconómica de China entre 1990 e 2010, unha etapa crítica que marcou a transición do país desde unha economía planificada cara a un sistema de economía de mercado socialista, caracterizada por reformas institucionais significativas e transformacións socioeconómicas que remodelaron fundamentalmente os patróns de consumo familiar e os roles das mulleres tanto no ámbito económico como doméstico, utilizando un método que combina análises cuantitativas e cualitativas para examinar en profundidade os patróns de consumo dos fogares urbanos e a participación da muller no mercado laboral. O estudo céntrase nos detalles do consumo diario dos fogares, como a alimentación e a sanidade, e analiza os cambios no papel da muller no ámbito laboral e familiar. Os resultados revelan que, durante este período, a estrutura do consumo familiar pasou de ser materialista a desenvolvementista, e que a maior participación da muller no mercado laboral impulsou a mellora do consumo familiar, aínda que tamén plantexou o reto de conciliar a vida laboral e familiar.
Este estudo céntrase no período de transición socioeconómica de China entre 1990 e 2010, unha etapa crítica que marcou a transición do país desde unha economía planificada cara a un sistema de economía de mercado socialista, caracterizada por reformas institucionais significativas e transformacións socioeconómicas que remodelaron fundamentalmente os patróns de consumo familiar e os roles das mulleres tanto no ámbito económico como doméstico, utilizando un método que combina análises cuantitativas e cualitativas para examinar en profundidade os patróns de consumo dos fogares urbanos e a participación da muller no mercado laboral. O estudo céntrase nos detalles do consumo diario dos fogares, como a alimentación e a sanidade, e analiza os cambios no papel da muller no ámbito laboral e familiar. Os resultados revelan que, durante este período, a estrutura do consumo familiar pasou de ser materialista a desenvolvementista, e que a maior participación da muller no mercado laboral impulsou a mellora do consumo familiar, aínda que tamén plantexou o reto de conciliar a vida laboral e familiar.
Dirección
MUÑOZ ABELEDO, LUISA MARIA (Titoría)
MUÑOZ ABELEDO, LUISA MARIA (Titoría)
Tribunal
LANERO TABOAS, DANIEL (Presidente/a)
SOTO FERNANDEZ, DAVID (Secretario/a)
MIGUEZ MACHO, ANTONIO (Vogal)
LANERO TABOAS, DANIEL (Presidente/a)
SOTO FERNANDEZ, DAVID (Secretario/a)
MIGUEZ MACHO, ANTONIO (Vogal)
A ditadura de Primo de Rivera en Galicia: implantación, intervención, mudanzas e reformas do Estado primorriverista en territorio galego.
Autoría
M.R.A.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
M.R.A.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
Data da defensa
16.07.2025 10:00
16.07.2025 10:00
Resumo
A Ditadura de Primo de Rivera supuxo un importante cambio que se viviu en todo o territorio estatal, xa que se tratou da primeira experiencia dun sistema de corte autoritario na España do século XX. Aínda que o Exército xa tivera un peso relevante na política do século XIX, estamos ante unha forma diferente de intervención, pasando dos antigos pronunciamentos a un golpe de Estado militar que se produciu o 13 de setembro de 1923. O golpe supuxo a instauración dunha ditadura castrense que trouxo consigo unha importante intervención por parte do Estado en materia económica, laboral e social. Isto tamén implicou que se foi deixando atrás a concepción liberal do Estado de mínima intervención, decantándose o primorriverismo por unha terceira vía que é semellante á doutros movementos europeos, particularmente á dos fascismos do período de entreguerras. A través desta memoria de final de mestrado búscase ver como se levou a cabo a introdución da Ditadura de Primo de Rivera e as súas institucións e proxectos en territorio galego, para así poder analizar cal foi o grao de penetración da mesma e poder ver cales foron as mudanzas en distintos eidos sociais e económicos. Deste xeito, poderemos ver cales foron as continuidades, os fracasos e os éxitos da ditadura á hora de levar a cabo o seu proxecto de nacionalización, integración e pacificación das masas, ademais da creación de estruturas para o control da economía, da sociedade e das materias primas; todo isto arredor dun programa fortemente autárquico e nacionalista.
A Ditadura de Primo de Rivera supuxo un importante cambio que se viviu en todo o territorio estatal, xa que se tratou da primeira experiencia dun sistema de corte autoritario na España do século XX. Aínda que o Exército xa tivera un peso relevante na política do século XIX, estamos ante unha forma diferente de intervención, pasando dos antigos pronunciamentos a un golpe de Estado militar que se produciu o 13 de setembro de 1923. O golpe supuxo a instauración dunha ditadura castrense que trouxo consigo unha importante intervención por parte do Estado en materia económica, laboral e social. Isto tamén implicou que se foi deixando atrás a concepción liberal do Estado de mínima intervención, decantándose o primorriverismo por unha terceira vía que é semellante á doutros movementos europeos, particularmente á dos fascismos do período de entreguerras. A través desta memoria de final de mestrado búscase ver como se levou a cabo a introdución da Ditadura de Primo de Rivera e as súas institucións e proxectos en territorio galego, para así poder analizar cal foi o grao de penetración da mesma e poder ver cales foron as mudanzas en distintos eidos sociais e económicos. Deste xeito, poderemos ver cales foron as continuidades, os fracasos e os éxitos da ditadura á hora de levar a cabo o seu proxecto de nacionalización, integración e pacificación das masas, ademais da creación de estruturas para o control da economía, da sociedade e das materias primas; todo isto arredor dun programa fortemente autárquico e nacionalista.
Dirección
BARRAL MARTINEZ, MARGARITA (Titoría)
BARRAL MARTINEZ, MARGARITA (Titoría)
Tribunal
CABO VILLAVERDE, MIGUEL (Presidente/a)
RICO BOQUETE, EDUARDO (Secretario/a)
Cagiao Vila, María Pilar (Vogal)
CABO VILLAVERDE, MIGUEL (Presidente/a)
RICO BOQUETE, EDUARDO (Secretario/a)
Cagiao Vila, María Pilar (Vogal)
O preito da capitalidade de Galicia nos procesos estatutarios: da II República á Lei de Sedes
Autoría
A.R.B.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
A.R.B.
Máster Universitario en Historia Contemporánea (3ªed)
Data da defensa
16.07.2025 17:00
16.07.2025 17:00
Resumo
Galicia viviu dous procesos constituíntes para a súa autonomía política: o Estatuto republicano de 1936 e o vixente, de 1981. Esas oportunidades abriron a porta a unha necesaria concreción, que non se deducía tan doadamente coma noutros territorios: a capitalidade. Preténdese abordar o tratamento que se lle deu á cuestión: dende os axentes políticos encargados da redacción estatutaria; os debates e discusións mantidos nos órganos representativos oficiais; mais tamén as reaccións municipais, mediáticas e populares que se xeraron nas dúas cidades que desputaban o título: A Coruña e Santiago de Compostela. Farase fincapé nos discursos e argumentos para determinar o que se mantén no tempo e o que non; que perfís os usan e con que intereses; que diferenzas e semellanzas entre lugares e cronoloxías se poden determinar. Entender, en definitiva, como unha cuestión en aparencia menor -e que moitas veces se omite ou relata como simple anécdota- deveu o punto máis polémico e crítico dos dous textos, mesmo ameazando a súa propia consecución; un preito que se resolveu oficialmente coa Lei de Sedes de 1982.
Galicia viviu dous procesos constituíntes para a súa autonomía política: o Estatuto republicano de 1936 e o vixente, de 1981. Esas oportunidades abriron a porta a unha necesaria concreción, que non se deducía tan doadamente coma noutros territorios: a capitalidade. Preténdese abordar o tratamento que se lle deu á cuestión: dende os axentes políticos encargados da redacción estatutaria; os debates e discusións mantidos nos órganos representativos oficiais; mais tamén as reaccións municipais, mediáticas e populares que se xeraron nas dúas cidades que desputaban o título: A Coruña e Santiago de Compostela. Farase fincapé nos discursos e argumentos para determinar o que se mantén no tempo e o que non; que perfís os usan e con que intereses; que diferenzas e semellanzas entre lugares e cronoloxías se poden determinar. Entender, en definitiva, como unha cuestión en aparencia menor -e que moitas veces se omite ou relata como simple anécdota- deveu o punto máis polémico e crítico dos dous textos, mesmo ameazando a súa propia consecución; un preito que se resolveu oficialmente coa Lei de Sedes de 1982.
Dirección
NUÑEZ SEIJAS, XOSE MANOEL (Titoría)
NUÑEZ SEIJAS, XOSE MANOEL (Titoría)
Tribunal
VILLARES PAZ, RAMON (Presidente/a)
CABO VILLAVERDE, MIGUEL (Secretario/a)
GRANDIO SEOANE, EMILIO FRANCISCO (Vogal)
VILLARES PAZ, RAMON (Presidente/a)
CABO VILLAVERDE, MIGUEL (Secretario/a)
GRANDIO SEOANE, EMILIO FRANCISCO (Vogal)