Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Antropoloxía Social
Centro Facultade de Humanidades
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Obxectivos da materia
1) Coñecer as bases conceptuais da antropoloxía cultural.
2) Aprender os métodos da antropoloxía cultural.
3) Recoñecer as estructuras simbólicas presentes nos diferentes actos da comunicación.
4) Comprender diferentes formas de experiencia política, desde a perspectiva antropolóxica.
Contidos
1. Os temas centrais da antropoloxía cultural
2. Fundamentos antropolóxicos da alimentación humana
3. Antropoloxía Cultural e Bioloxía da conduta humana
4. A diversidade, a diferenza e a desigualdade
5. Etnografía do ritual e da comunicación humana
6. Antropoloxía visual
Amorós, C.: Feminismo y multiculturalismo, Madrid, Instituto de la Mujer 2007.
Augé, M.: La guerra de los sueños. Gedisa, Barcelona 1998.
Augé, M.: Las formas del olvido. Gedisa, Barcelona 1998.
Banks, M.: Los datos visuales en la investigación cualitativa. Madrid, Morata 2010.
Baer, A. &Bernt S.: “Hacia una metodología cualitativa audiovisual. El vídeo como instrumento de investigación social” en Investigación Cualitativa en las Ciencias Sociales: Temas y problemas. Buenos Aires, Cengage Learning 2009.
Barthes, R.: La aventura semiológica. Paidós, Barcelona 1993.
Barthes, R.: La cámara lúcida. Paidós, Barcelona 1995.
Baudrillard,J.: Cultura y simulacro. Kairós, Barcelona 1977.
Belting, H.: Antropología de la imagen. Madrid, Katz Editores 2010.
Burke, P.: Visto y no visto. Usos de la imagen como documento histórico. Barcelona: Crítica 2005.
Buxó, MJ & Miguel, J. de: De la Investigación Audiovisual. Fotografía, Cine, Video y Televisión. Proyecto a/ediciones. Cuadernos A. Biblioteca Universitaria 10. Barcelona, Temas de Ciencias Sociales 1999.
Cantarero, L.: La antropología de la alimentación en España: perspectivas actuales, Barcelona, UOC 2012.
Caro Baroja, J.: El Carnaval. Taurus, Madrid 1979.
Cassirer, E.: Filosofía de las formas simbólicas. México, FCE 1964.
Clifford, J.: Itinerarios Transculturales. Buenos Aires: Gedisa 1995.
Contreras, J. & Gracia, M.: Alimentación y cultura desde la perspectiva antropológica. Barcelona: Gedisa 2002.
Colombres, A.: Cine Antropología y Colonialismo Ediciones del Sol – CLACSO, Buenos Aires 1985.
Durand, G.: Las estructuras antropológicas de lo imaginario. Tarrus, Madrid 1982.
Duranti, A.: Antropología Lingüística. Cambridge, Madrid 2000.
Fernández, J.W.: En el dominio del tropo. Imaginación figurativa y cida social en España. Uned, Madrid 2006.
Font, D. El poder de la imagen Barcelona, Ed. Salvat 1985.
García Canclini, N.: Culturas híbridas, estrategias pata entrar y salir de la modernidad. Paidós, Barcelona 2001
Geertz, C.: Negara, el estado-teatro en el Balí del siglo XIX. Paidós, Barcelona 2000.
Geertz, C.: Tras los hechos. Paidós, Barcelona 1996.
Geertz, C.: Reflexiones antropológicas sobre temas filosóficas. Paidós, Barcelona 2002.
Goody, J.: Cocina, cuisine y clase, Barcelona, Gedisa 1995.
Gombrich, E.H.: El uso de las imágenes. Barcelona, Debate 2003.
Gofman, E.: Relaciones en público. Alianza ed., Madrid 1979.
Gracia Arnáiz, M.: Somos lo que comemos estudios de alimentación y cultura en España, Barcelona, Ariel 2002.
Gregory, M.- Carroll, S.: Lenguaje y situación. FCE, México 1986.
Gruzinski, S.: El pensamiento mestizo. Paidós, Barcelona 2000.
Gumperz,J.: Lenguaje y cultura. Anagrama Barcelona 1981.
Habermas, J.: Teoría de la acción comunicativa. Cátedra, Madrid 1989.
Hall, E.T.: El lenguaje silencioso. Alianza ed., Madrid 1979.
Hall, E.T.: La dimensión oculta. Siglo XXI, Madrid 1987.
Harris , M.: Bueno para comer, Madrid, Alianza Editorial 1999.
Knapp, M.L.: La comunicación no verbal, el cuerpo y el entorno. Paidós, Barcelona 1988.
Kottak, Conrad Ph. (2002). Antropología cultural. Madrid: McGraw Hill.
Kroeber, A.: El estilo y la evolución de la cultura. Guadarrama, Madrid 1969.
Kuper, J.: La cocina de los antropólogos, Barcelona, Tusquets 1985.
Lakoff, J. - Johnson,M.: Metáforas de la vida cotidiana. Cátedra, Madrid 1991.
Martín Casares, A.: Antropología del género: culturas, mitos y estereotipos sexuales, Madrid, Cátedra 2006.
Masotta, C. “¿Quién necesita imágenes? Notas sobre la ansiedad etnográfica. Revista Iluminuras. 32, V. 14 n 32. 2013.
McClancy, J. & Macbeth, H.: Researching Food Habits: Methods and Problems, New York-Oxford: Berghahn Books 2004.
Metz, C.: Análisis de las imágenes. Tiempo contemporáneo, Madrid 1973.
Metz, Ch.: El significante imaginario. Psicoanálisis y cine. Paidós, Barcelona 2001.
Miller, B.: Antropología cultural. Uned, Madrid 2010.
Mirzoeff, N.: Una introducción a la cultura visual. Buenos Aires: Paidós 2013.
Montanari, M.: La comida como cultura, Gijón, Trea 2006.
Reynolds,V.: Biología de la acción humana. Villalar, Madrid 1999.
Rodríguez Campos, X.: Lingua, linguaxe e experiencia, a perspectiva antropolóxica e as implicacións filosóficas. Universidade de Santiago de Compostela 2001.
Sánchez Gómez, L.A.: “La reencarnación de lo efímero o cuando las exposiciones universales parían museos” en Revista de Dialectología y Tradiciones Populares, vol. LXVIII, 1, 2013.
Sapir, E.: El lenguaje. FCE, Madrid 1961.
Taussig, M.: Desfiguraciones, el secreto público y la labor de lo negativo. Fineo, Madrid 2010.
Todorov, T.: Crítica de la crítica. Paidós, Barcelona 1991.
Turner, V.: El proceso ritual. Taurus, Madrid 1988.
Tylor, E.B.: Cultura primitiva. Ayuso, Madrid 1977.
Valle, T. del: Andamios para una nueva ciudad, Madrid, Cátedra 1997.
Vigotsky, L.S.: El desarrollo de los procesos psicológicos superiores. Crítica, Barcelona 1979.
Whorf, B.L.: Lenguaje, pensamiento y realidad. Barral, Barcelona 1971.
O alumnado deberá acadar ó remate da súa formación as competencias que a continuación se reflicten.
3.1. Conceptuais
3.1.1. Coñecer os conceptos fundamentais da disciplina e ver as súas aplicacións nas distintas ramas do saber das ciencias sociais e das humanidades, así como os debates máis relevantes aos que deron lugar en distintos momentos.
3.1.2. Aprender a manexar os textos clásicos máis importantes para comprender a importancia que teñen dentro da disciplina.
3.1.3. Levar a cabo debates sobre temas de actualidade que permitan utilizar a Antropoloxía Social como unha disciplina científica e humanista, que contribúe ao progreso sociocultural das sociedades.
3.2. Metodolóxicas
3.2.1. Neste curso iniciarase a aprendizaxe da metodoloxía da investigación etnográfica. Para isto é necesario que o alumnado realice prácticas de campo. A súa finalidade é dobre. Por unha parte preténdese a iniciación nos métodos da investigación antropolóxica, e por outra achegar o alumnado á realidade sociocultural galega, para aprender a ter unha visión crítica a través dunha metodoloxía de investigación social. O contacto etnográfico coa realidade social galega é outro dos obxectivos que se perseguen coa ensinanza da metodoloxía.
3.3. Humanistas
3.3.1. Unha das metas á que sempre debe ter a ensinanza da antropoloxía debe ser a identificación do cidadán coa súa propia cultura, valorando a súa importancia para a vida e para o progreso sociocultural dos pobos.
3.2.2. Pero a identificación coa cultura propia non pode levar ao desprezo da cultura allea. De maneira que outro dos obxectivos humanistas da antropoloxía ensinada pola academia debe ser o de aprender a valorar a riqueza moral que teñen outras culturas e os valores que aportan ao progreso da humanidade.
Clases teóricas: exposición maxistral, aberta á intervención e o debate. Clases prácticas: actividades en seminario con participación activa e protagonista do alumno nas que se realizarán comentarios colectivos e/ou individuais de diferentes materiais para cada unidade temática así como a posta en común de lecturas individuais. Tendo en conta que a materia se imparte en modalidade semi-presencial e o alumnado ten a opción pero non a obrigación de asistir ás aulas, todas as sesións serán recollidas en soporte audio-visual para ser empregadas na aula virtual.
Traballos e exames.
A) Para a primeira oportunidade ordinaria (Xuño):
O método de avaliación estará integrado polo sumatorio das cualificacións obtidas mediante a realización dunha proba final (50%), a avaliación continua das competencias teórico-prácticas (40%) e a valoración da asistencia, participación e aplicación das competencias prácticas (10%):
1) Proba teórica de conxunto. Na data sinalada polo calendario oficial aprobado pola Xunta de Facultade realizarase unha proba escrita na que os alumnos serán examinados sobre os temas que conforman o programa da materia e da que formarán parte os contidos teóricos e prácticos desenvolvidos nas clases expositivas. Dita proba computará por valor do 50% da cualificación final.
2) Traballos individuais ou en conxunto: o alumnado deberá entregar dous traballos para poder superar esta parte da avaliación. A porcentaxe de cualificación desta proba corresponderá ao 40% do total (20%+20%).
2.1) O primeiro dos traballos corresponderase cos tres temas —1, 3 e 5— que integran o bloque 1 da materia e consistirá na lectura, recensión e comentario crítico dun texto proposto polos docentes da materia a comenzos do curso. Este traballo será entregado por escrito antes da data oficial do exame.
2.2) O segundo dos traballos corresponderase cos tres temas —2, 4 e 6— que integran o bloque 2 da materia e consistirá na elaboración de xeito individual ou colectivo pero sempre autónomo de materiais e na exposición oral dos mesmos durante as sesións reservadas para tal efecto antes do remate da actividade lectiva do cuatrimestre e concordadas ao principio do mesmo ou mediante formato audio-visual que rexistre a mesma.
3) Asistencia e participación no desenvolvemento da materia, xa sexa física ou virtual, na que se valorará a capacidade de síntese así como as capacidades para a presentación oral. A ponderación correspondente a esta parte na cualificación final será do 10%.
A realización e presentación de todas as actividades anteriores (exame, traballos conxuntos e individuais e actividades prácticas) é obrigatoria e sen elas non será posible a superación da materia. A avaliación positiva de certas actividades (exame, traballo individual e actividades prácticas persoais) poderá ser conservada para a oportunidade de recuperación e/ou durante dous cursos académicos, sempre que exista conformidade entre os profesores que imparten a materia.
B) Para a segunda oportunidade —aplicable para a recuperación dentro do mesmo curso académico e de repetidores— ordinaria (Xullo):
1) Proba teórica de conxunto coas mesmas característica que a ordinaria (computará por valor do 50% da cualificación final).
2) Traballo individual monográfico correspondente as lecturas obrigatorias do primeiro bloque. No caso de ter sido avaliado positivamente conservarase a cualificación, no caso contrario deberá ser reelaborado (25%). Traballo individual ou conxunto sobre o contido do segundo bloque do programa, que terá que ser concordado co profesorado antes da súa elaboración e presentado por escrito (25%). A data de entrega de ámbolos dous traballos será o día da proba oficial fixada para tal efecto pola Facultade.
Todas as probas de avaliación, agás as probas teóricas de conxunto (exame), serán susceptibles de ser realizadas en modalidade presencial e/ou virtual de tal xeito que non se require un procedemento específico para a avaliación do alumnado que conte con dispensa de asistencia.
A realización fraudulenta dalgún exercicio ou proba exixida na avaliación da materia implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considerarase fraudulenta, entre outras, a realización de traballos plaxiados ou obtidos de fontes accesibles ao público sen reelaboración ou reinterpretación e sen citas aos autores e das fontes.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o establecido na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das calificacións.
- Clases expositivas e interactivas: 48 horas
- Titorías de grupo: 6 horas
- Sesións de avaliación: 4 horas
- Outras actividades: 2 horas
- Traballo persoal do alumno : 90 horas
Total de horas estimadas: 150
A dedicación continuada ao estudo da materia xunto co uso obrigatorio da aula virtual.
A participación nas sesións e a realización das tarefas dentro dos prazos.
A adquisición dun hábito lector áxil e eficaz, xunto a unha actitude crítica e analítica dos textos e materiais propostos polas profesoras.
Uns mínimos coñecementos informáticos que lle permitan aos alumnos un correito seguimento da materia.
1. Esta materia impártese na modalidade semipresencial polo que será imprescindible o uso do campus virtual da USC. A través do mesmo coordinaranse as diferentes sesións expositivas e interactivas por parte do alumnado e do profesorado.
2. Tódalas probas de avaliación, agás as probas teóricas de conxunto (exame), serán susceptibles de ser realizadas en modalidade presencial e/ou virtual de tal xeito que non se require un procedemento específico para a avaliación do alumnado que conte con dispensa de asistencia.
Lingua na que se imparte a materia: galego.
Elena Freire Paz
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Antropoloxía Social
- Correo electrónico
- elena.freire [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Galego | Aula 15 |
| 15.01.2024 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |
| 27.06.2024 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |