Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia
Áreas: Historia Contemporánea
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
O/A alumno/a deberá:
O-1 Coñecer a estructura diacrónica xeral da Historia Universal dende 1945, aínda que con énfase no continente europeo.
O-2 Coñecer os procesos de continuidade e cambio dende a Segunda Guerra Mundial: políticos, económicos, sociais e culturais
O-3 Entender criticamente os factores/axentes que foron configurando a sociedade actuais, e con eles as principais claves explicativas do presente.
O-4 Coñecer as distintas perspectivas e principais debates historiográficos según os períodos e contextos, a fin de poder desenvolver unha actitude crítica e de tomar conciencia de que o saber histórico é unha disciplina en permanente construcción.
O-5 Saber analizar o presente dun xeito crítico a través da súa perspectiva histórica e dotarse de elementos para unha xenealoxía histórica dos problemas e debates do mundo no que vivimos (crise ecolóxica, conflictos bélicos, dialéctica movementos sociais / institucións políticas, os dilemas da multiculturalidade, etc.).
1º Os procesos de descolonización dende a II Guerra Mundial.
- A causas: a crise das potencias coloniais, a nova dinámica resultante da Guerra Fría, as ideoloxías xustificadoras…
- As vías do proceso de descolonización nos diferentes Imperios.
- O día despois da descolonización: a herdanza da dominación, os condicionantes para a viabilidade dos novos Estados, os atrancos para o nation-building, as interferencias producto da Guerra Fría.
2º EEUU de 1945 á actualidade.
- A evolución do sistema político de 1945 ós anos sesenta.
- As transformacións sociais. O problema racial.
- A revolución conservadora.
- Dinámicas recentes da sociedade estadounidense.
3º. O bloque comunista.
- A URSS entre o stalinismo e a Perestroika.
- Os países satélites: evolución política, cultural e socioeconómica.
- A caída do bloque do Leste.
- Herdanza e memoria do “socialismo real”.
4º. A Europa Occidental.
- A inmediata postguerra. A depuración, a reconstrucción institucional, a recuperación económica. O proceso de construción europea.
- Aspectos xerais e contexto histórico: democracia e sociedades de benestar.
- A cultura democrática. Movilización e carácter difuso do apoio social: os novos movementos sociais.
- Maio do 68. Análise e consecuencias.
- A crise dos anos setenta.
5ª A Aldea Global no século XXI
- O proceso de “globalización capitalista”. Transformacións tecnolóxicas e dinámica económica finisecular. O poder da comunicación.
- As transformacións na sociedade: o ‘posfordismo’. Novas formas de protesta social.
- A nova sociedade civil. O espacio de participación non lucrativo. As ONG.
- A diversidade étnica e cultural. A emigración no mundo da globalización. Racismo e xenofobia.
- Nacionalpopulismo. Unha reacción occidental?
6º. As guerras do noso tempo.
- A guerra fria. Dinámica global do enfrontamento entre bloques.
- A guerra nos comezos do século XXI. Redes e conflicto internacional.
- Os novos formatos de conflicto: terrorismo internacional .
Bibliografía básica
-ARTOLA, M., PÉREZ LEDESMA, M., 2005, Contemporánea: la historia desde 1776,
Madrid, Alianza.
-BOSCH, A.; 2019, Historia de Estados Unidos, 1776-1945, Crítica, Barcelona.
(http://pdfhumanidades.com/sites/default/files/apuntes/05_-_Bosch_Aurora…-)
FONTANA, J;2011, Por el bien del Imperio, Pasado & Presente, Barcelona (Parcial).
(http://pdfhumanidades.com/sites/default/files/apuntes/Fontana_Por_el_bi…
HOBSBAWN, E.J. (1997), Historia del siglo XX: 1914-1991, Barcelona, Crítica (http://pdfhumanidades.com/sites/default/files/apuntes/152_-pag_61_90_Ho…)
- JUDT, T., (2006), Postguerra: una historia de Europa desde 1945, Madrid, Taurus.
- NOUSCHI, M. (1996), Historia del siglo XX: todos los mundos, el mundo, Madrid, Cátedra.
- PAREDES, J. (coord.), (2004), Historia Universal Contemporánea, Barcelona, Ariel.
-SABORIDO, J.;2009, Historia de la Unión Soviética, EMECE, Madrid.
(http://pdfhumanidades.com/sites/default/files/apuntes/Saborido_historia…)
- VILLARES, R., BAHAMONDE, A., (2001), El mundo contemporáneo, siglos XIX y XX, Madrid, Taurus.
-ZAMAGNI, V., (2001), Historia económica de la Europa Contemporánea, Barcelona, Crítica.
Bibliografía específica e complementaria
Tema 1
Chakrabarty, D., (2009), El humanismo en la era de la globalización ; La descolonización y las políticas culturales, Madrid, Katz.
Darwin, J., (2009), The empire project : the rise and fall of the British world-system, 1830-1970, Cambridge University Press.
Martínez Carreras, J. (1987), Historia de la descolonización : 1919-1986 : las independencias de Asia y Africa, Madrid, Istmo.
Tema 2.
Engelhardt, T. (1997), El fin de la cultura de la victoria, Barcelona, Paidós.
Jones, M.A. (1996), Historia de Estados Unidos, 1607-1992, Madrid, Cátedra.
Palomares Lerma, G. (1999), Política y gobierno en los Estados Unidos (1945-1999), Valencia.
Tema 3
Martín de la Guardia, R.M. (1995), La Europa del Este de 1945 a nuestros días, Madrid, Síntesis.
Service, R. (2000), Historia de Rusia en el siglo XX, Barcelona, Crítica.
Taibo Airas, C. (2010), Historia de la Unión Soviética, 1914-1991, Madrid, Alianza.
Tema 4
Judt, T.-Snyder, T. (2012), Pensar el siglo XX, Madrid, Taurus.
Vinen, R. (2002), Europa en fragmentos: historia del viejo continente en el siglo XX, Barcelona, Península.
Wasserstein, B. (2010), Barbarie y civilización: una historia de la Europa de nuestro tiempo, Barcelona, Ariel.
Tema 5
Castells, M., (2009), Comunicación y poder, Madrid, Alianza.
Herranz de Rafael, G., (2008), Xenofobia y multiculturalidad, Valencia,Tirant lo Blanch.
MacLuhan, M., (1996), La Aldea global : transformaciones en la vida y los medios de comunicación mundiales en el siglo XXI, Barcelona, Gedisa.
Tema 6
Mann, M. (2004), El imperio incoherente. Estados Unidos y el nuevo orden internacional, Barcelona, Paidós.
Veiga, F., (2006), La paz simulada : una historia de la Guerra Fría, 1941-1991, Madrid, Alianza.
Snyder, T. (2018), El camino hacia la no-libertad, Barcelona, Galaxia Gutenberg.
Específicas
O/A alumno/a será capaz de:
CE-1 Contextualizar en termos históricos a realidade política, social, económica e cultural contemporánea e os acontecementos e problemáticas actuais.
CE-2 Analizar criticamente realidades sociais complexas pasadas e presentes do mundo actual.
CE-3 Explicar en termos históricos a diversidade do mundo actual, atopando as raíces de trazos do mundo contemporáneo como os movementos migratorios, a crise ecolóxica, a desigualdade económica, a coexistencia de diferentes culturas, etc.etc.
CE-4 Comparar en termos históricos distintas realidades históricas e espaciais partindo da complexidade e da diversidade que conforman os procesos evolutivos.
CE-5 Dominar a base conceptual específica dos procesos históricos referidos ó século XX.
Transversais
O/A alumno/a será capaz de:
CT-1 Localizar e seleccionar dun xeito crítico a información que se precise a nivel de bibliografía e de fontes históricas, así como facer un uso axeitado dos recursos dixitais, cribando, xeraquizando e organizando de forma axeitanda e crítica a información e materiais disponibles
CT-2 Aprendizaxe autónoma.
CT-3 Elaborar por escrito e expoñer oralmente contidos históricos co rigor conceptual e as formalidades de presentación propias da ciencia histórica.
CT-4 Razoar de forma crítica a partir dunha lectura reflexiva tanto dos acontecementos en si mesmos como da información disponible –fontes, monografías, exposicións, etc.-.
CT-5 Organizarse e traballar en equipo
Metodoloxía da ensinanza
Co obxecto de facilitar e racionalizar a impartición da asignatura utilizaranse as seguintes técnicas:
- Clase expositivas nas que se fará a explicación dos contidos teóricos. Trátase dunha actividade presencial na aula..
- Clase interactiva na que as actividades serán prácticas e relacionadas cos contidos teóricos da materia. Preferentemente presenciais.
- Titorización personalizada.Poden realizarse parcialmente de xeito virtual.
Nas clases expositivas e interactivas os estudantes afondarán nos temas sinalados. Os métodos poden ser variados: comentarios críticos, asistencia a conferencias, proxección documentais e películas, comentario de gráficos e imaxes, exposición e debates respecto dos traballos individuais e de grupo.
A docencia expositiva abordará a totalidade dos temas. Terán lugar dúas prácticas individuales obrigatorias ó longo do Curso, ademais das correspondentes ás clases interactivas.
Indicase ademais bibliografía básica accesible que será completada si ten lugar algunha alteración que impida o desenvolvemento da docencia presencial.
Sistema de avaliación da aprendizaxe
A cualificación final resultará da suma das seguintes compoñentes:
- proba escrita, que constará dunha pregunta tema e un comentario de texto, 50%.Preferentemente presencial.
- 2 traballos non presenciais individuais, 30%
- prácticas na aula, 20%. Preferentemente presenciais.
Dado que a avaliación é continua a asistencia ás aulas é obrigatoria, polo que unha ausencia reiterada ás mesmas, superior ao 20%, suporía a imposibilidade de que o/a alumno/a poida ser avaliado/a. Evidentemente causas de forza maior poden alterar esta circunstancia introducindo modelos virtuais para salvar estas continxencias. Para aprobar hai que obter un mínimo de dous puntos na proba escrita.
Con causa xustificada e documentada obterase dispensa das prácticas puntuables e poderán ser sustituídas por recensións.
Na evaluación de xullo ofrecerase ó alumnos á posibilidade ben de repetir todas as probas, ben de recuperar só aquelas nas que acadasen resultados menos satisfactorios, mantendo a nota do resto.
Criterios conforme ós cuales se calificarán os traballos dos alumnos
1.- Nivel de dominio dos contidos.
2.- Nivel de dominio da terminoloxía histórica xeral e específica da materia ou período abordado.
3.- Capacidade de síntese e de xerarquización dos aspectos relevantes na elaboración dun tema.
4.- Capacidade de análise crítica e razonamento interpretativo.
5.- Capacidade de relación e/ou comparación, segundo proceda, á hora de elaborar un tema.
6.- A presentación e organización en xeral dos exercicios.
7.- O nivel de dominio das técnicas de presentación formal dos traballos.
8. Penalizarase o emprego acrítico e sen citar de material obtido da rede.
Mecanismos de seguemento:
Comentarios de texto
Titorías
Participación na clase
Tempo de estudos e de traballo persoal que debe dedicar un estudante para superala
Depende dunha chea de factores inherentes ó alumno (capacidade de lectura, interese pola materia, entusiasmo pola aprendizaxe...). Malia a teima burocrático-pedagóxica a Universidade debe insistir nos RESULTADOS e non no esforzo persoal, que é un paso necesario pero non suficiente. Polo tanto considérase totalmente indiferente, imposible e innecesario cuantificar o "tempo de estudos e de traballo persoal" que lle requira a cada alumno esta materia.
De acordo coa Memoria do Grao de Historia, a distribución de horas dedicadas polo estudante á materia son:
Traballo presencial:
Actividades en grupo completo, isto é, de exposición teórica: 30 horas
Actividades en grupo reducido, isto é, de aulas interactivas: 15 horas
Titorias en grupo moi reducido (personalizada): 2 horas
Avaliación: 3 horas
Subtotal: 50 horas
Traballo persoal:
Estudo: 40 horas
Redacción de traballos: 30 horas
Preparación de actividades en grupo reducido: 30 horas
Subtotal: 100 horas
Total: 150 horas.
É fundamental que o alumnado asimile a filosofía e esixencias do sistema de avaliación continua establecido pola nova metodoloxía á boloñesa.
A recomendación básica é a lectura da bibliografía xeral ou especializada que proporciona o profesor co programa, pero tamén aquela máis específica que se subministra con cada tema para obter unha visión máis completa que a que é posible ofrecer nas clases expositivas.
- É conveniente, así mesmo, a realización persoal de comentarios de texto, cadros, gráficas, táboas estatísticas, etc., para obter un dominio nesas materias e unha mellor comprensión do contido da materia.
- Lectura de prensa de calidade e de revistas históricas.
- Consulta de atlas históricos e dicionarios de termos históricos.
- A asistencia regular á clase considerase imprescindible para acadar un bo resultado para unha avaliación positiva.
- Aclarar con preguntas na clase, ou nas titorías, as dúbidas que poidan xurdir durante o período de aprendizaxe ou no transcurso da resolución dos casos prácticos anteriormente mencionados.
IMPORTANTE. Modificacións ao abeiro da crise sanitaria pola covid-19 e conforme as instrucións das Bases para o desenvolvemento dunha docencia presencial segura, de 19 de xuño de 2020.
No caso de que se presente un escenario de peche das instalacións, as sesións expositivas presenciais serán substituídas pola lectura de textos indicados polo equipo docente e/ou sesións expositivas por medios telemáticos, acompañadas por power points/pdfs que permitan o seguimento dos contidos expostos.
As sesións interactivas serán substituídas por actividades diversas tamén difundidas a través do Campus Virtual, incluíndo o traballo con textos, documentais e todo tipo de materiais prácticos guiados polo equipo docente, asi como pola fórmula de entrega de traballos escritos, sesións realizadas por medios telemáticos e/ou a resolución de cuestionarios online.
O exame presencial será substituído por un exame realizado por medios telemáticos.
No caso de que se presente un escenario de distanciamento, combinaranse as medidas previstas no escenario de normalidade adaptada, coas medidas previstas no peche das instalacións, segundo o que indiquen as autoridades académicas e seguindo sempre as recomendacións das autoridades sanitarias.
Miguel Cabo Villaverde
Coordinador/a- Departamento
- Historia
- Área
- Historia Contemporánea
- Teléfono
- 881812580
- Correo electrónico
- miguel.cabo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Emilio Francisco Grandio Seoane
- Departamento
- Historia
- Área
- Historia Contemporánea
- Teléfono
- 881812681
- Correo electrónico
- emiliofrancisco.grandio [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Telmo Otero Rodríguez
- Departamento
- Historia
- Área
- Historia Contemporánea
- Correo electrónico
- telmo.otero.rodriguez [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Ministerio
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 11:15-13:15 | Grupo /CLE_01 | Galego, Castelán | Aula 11 |
| Martes | |||
| 09:15-11:15 | Grupo /CLE_01 | Castelán, Galego | Aula 11 |
| 15.01.2021 18:30-20:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 08 |
| 15.01.2021 18:30-20:30 | Grupo /CLE_01 | Biblioteca |
| 28.06.2021 18:30-21:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 10 |