Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Pedagoxía e Didáctica
Áreas: Didáctica e Organización Escolar
Centro Facultade de Ciencias da Educación
Convocatoria:
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
1- Comprender o impacto social dos Medios de Comunicación e da web social no contexto social e educativo.
2- Desenvolver unha actitude reflexiva e crítica ante os medios de comunicación e as Tecnoloxías da Información e a Comunicación.
3- Coñecer a linguaxe dos Medios de Comunicación e dos servizos e recursos Web 2.0.
4- Coñecer os tipos de redes sociais.
5- Deseñar e utilizar materiais dixitais en rede.
6- Crear e dinamizar redes e comunidades educativas virtuais.
7- Deseñar e xestionar estratexias de colaboración e participación na web social.
BLOQUE I: Linguaxe e impacto social dos medios de comunicación. Converxencia dos medios na web: presenza dos medios de comunicación con formatos mais dinámicos e participativos.
BLOQUE II: A web como plataforma social para a participación, colaboración e construción colectiva do coñecemento. Ferramentas e servizos web 2.0: uso e aplicacións educativas. Redes sociais: posibilidades e limitacións.
BLOQUE III: Deseño de escenarios educativos na web social. Metodoloxías para a colaboración e a formación en rede. Creación e dinamización de redes e comunidades virtuais. Educadores en rede. Software libre e aprendizaxe aberta.
-Básica
- Ambrós Pallares, A. (2011). 10 ideas clave: Educar en medios de comunicación: la educación mediática. Barcelona: Graó .
-Buckingham, D. (2005). Educación en medios: alfabetización, aprendizaje y cultura contemporánea. Paidós
- Cobo, C. y Moravec, J.W. (2011). Aprendizaje invisible. Hacia una nueva ecología de la educación. Barcelona: Colecció Transmedia XXI. Laboratori de Mitjans Interactius https://www2.educationfutures.com/books/aprendizajeinvisible/download/A…
- Dussel, I. y Gutiérrez, D. (2006). Educar la mirada: políticas y pedagogías de la imagen. OSDE. https://mediostamayo.files.wordpress.com/2016/09/dussel_educar-la-mirad…
-Complementaria
- Campaláns, C., Renó, D. y Gosciola, V. (2012). Narrativas transmedia: entre teorías y prácticas. UOC.
- Castañeda. L. y Adell, J. (Eds.), Entornos Personales de Aprendizaje: Claves para el ecosistema educativo en red (pp. 53-70). Alcoy: Marfil. Recuperado (25-5-2013) de http://digitum.um.es/xmlui/bitstream/10201/30410/1/capitulo3.pdf
- Castaño Garrido, C. (2008). Prácticas educativas en entornos Web 2.0. Madrid: Síntesis.
- Cobo, C., Pardo Kuklinski, H. (2007). Planeta Web 2.0. Inteligencia colectiva o medios fast food. Barcelona/México DF: Grup de Recerca d'Interaccions Digitals https://universoabierto.org/2016/07/20/planeta-web-2-0-inteligencia-col…
- Feixa, C., Fernández-Planells, A. & Figueras-Maz, M. (2016). Generación Hashtag. Los movimientos juveniles en la era de la web social. Revista Latinoamericana de Ciencias Sociales, Niñez y Juventud, 14 (1), pp. 107-120
- Gutierrez-Martín, A. y Karhleen, A. (2012) Educación para los medios, alfabetización mediática y competencia digital. Comunicar, 19(38). https://www.revistacomunicar.com/index.php?articulo=38-2012-05&contenid…
- Martínez- Pérez, A. y Lezcano-Barbero, F. (2020). Posibilidades de las herramientas web 2.0 para el trabajo de los educadores y educadoras sociales. En E. Sánchez, E. Colomo, J. Ruíz y J. Sánzhez (Eds). Tecnología Educativa y estrategias didácticas. (pp.986-995). https://www.researchgate.net/publication/345809121_Posibilidades_de_las…
- Martínez, L. (2016). Narrativas transmedia en la comunicación de las ONG. Sí me importa de Oxfam Intermón. Fonseca, Journal of Communication, 13(13), 33-54. https://doi.org/10.14201/fjc201613354
- Morduchowicz, R. (2003). El sentido de una educación en medios. Revista Iberoamericana de Educación, 32, 35-47. https://www.redalyc.org/pdf/800/80003204.pdf
- Moreno, A. y Suárez, C. (2009). Las comunidades virtuales como nuevas formas de relación social: Elementos para el análisis https://webs.ucm.es/info/especulo/numero43/covirtual.html
- Salinas, J., Pérez, A. y De Benito, B. (2008). Metodologías centradas en el alumno para el aprendizaje en red. Madrid: Síntesis.
- Siemens, G. (2006). Conectivismo. Una teoría de aprendizaje para la era digital.
-Competencias Xerais e Básicas:
CG2 - Ter capacidade para analizar as realidades sociopolíticas, económicas, educativas, culturais e lingüísticas nas que se desempeña o labor profesional dos educadores sociais, tanto en termos diagnósticos como prospectivos
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
-Competencias específicas:
CE1.2 - Analizar críticamente as realidades socioeconómicas, políticas, educativas e culturais, así como os ámbitos da acción educativa nos que os educadores sociais desenvolven o seu labor profesional.
CE1.5 - Proxectar a súa formación teórica e metodolóxica en iniciativas e prácticas educativas que dean resposta a necesidades e demandas sociais, en diferentes contextos e realidades, por si mesmo e/ou en colaboración con outros axentes da sociedade.
CE2.1 - Deseñar, desenvolver e avaliar plans, programas, proxectos e actividades de intervención socioeducativa en diversos contextos institucionais e sociais.
CE2.3 - Facer uso de estratexias, procedementos, medios, técnicas, métodos, etc. que posibiliten unha intervención educativa directa con persoas e colectivos afectados por distintas problemáticas ou circunstancias sociais.
CE2.4 - Elaborar, xestionar e/ou utilizar medios e recursos socioeducativos que posibiliten un adecuado desenvolvemento do seu labor profesional e das institucións ou entidades nas que leve a cabo.
-Competencias Transversais:
CT1 -Expresarse e comunicarse facendo uso de diferentes códigos e recursos lingüísticos, materiais e tecnolóxicos
CT5 - Manter unha permanente actitude de formación e actualización respecto da súa desempeño profesional, así como das realidades afectadas pola súa práctica
Esta materia parte dun proceso de aprendizaxe teórica-práctico que leve ao alumnado a coñecer os fundamentos teóricos e conceptos relacionados cos medios de comunicación e a web social, e a analizar e poñer en prácticas habilidades crave fronte a estes recursos.
A metodoloxía que se utilizará nesta materia estruturarase mediante dous elementos básicos: sesións expositivas e sesións interactivas de traballo.
1. SESIÓNS EXPOSITIVAS: Que se orientarán á presentación, explicación de temas e a análise da documentación básica incluída no dossier. Os procedementos utilizados para traballar os bloques dentro destas sesións serán os seguintes:
- Presentación dos contidos nunha dinámica que permita a relación entre as propostas conceptuais, os avances das investigacións, os problemas da práctica e a reconstrución da experiencia persoal dos alumnos.
- Dossier da materia: son unha selección de documentos representativos do contido preparados polo profesor e entregados progresivamente que son de lectura obrigatoria. Serven como complemento e profundización dos contidos expostos nas clases, é dicir, permiten a lectura e o estudo individualizado sobre un tema.
- Resolución de casos, análises de experiencias e exemplos de boas prácticas a través de material audiovisual, en rede e multimedia.
2. SESIÓNS INTERACTIVAS (PRÁCTICAS DE LABORATORIO):
Estas sesións estarán orientadas á execución de actividades prácticas con medios especializados e o seu seguimento para a avaliación continua: análise de medios de comunicación, aplicación de servizos e ferramentas web 2.0, deseño / dinamización de comunidades educativas virtuais, creación de materiais e escenarios educativos dixitais. Nestas sesións requírese a participación de forma continua.
Utilizarase o campus virtual como espazo no que se atoparán os materiais de traballo das prácticas, materiais dixitais complementarios e realizarase a entrega das producións dos estudantes.
As prácticas da materia que levan a cabo nas sesións de laboratorio (principalmente, aínda que teñen continuidade fóra das horas de clase) teñen como eixo o traballo sobre a web social e os medios de comunicación. Utilizarase distintos programas e aplicacións en liña para a realización das tarefas.
Desenvolveranse prácticas, individuais e en grupo, de rastrexo nas redes -de boas prácticas-, análises de documentos escritos e audiovisuais, inmersión na web social e pequenas dinámicas de xogos de roles. Así mesmo destacan dúas prácticas que teñen un maior peso:
Práctica 1: Proxecto de investigación: os medios de comunicación.
Práctica 2: Creación dun espazo web social contextualizado nun ámbito da Educación Social.
Todas as prácticas son de carácter obrigatorio.
Búscase que o alumnado sexa participativo e que conecte os contidos da materia coa súa realidade nunha temática relacionada co noso día a día. Para iso, plantéxase analizar críticamente as noticias, materiais cos que se atope relacionados cos contidos explícitos da materia, que poderán ser comentados nun espazo plantexado nas sesións expositivas.
O seguimento das prácticas e tarefas realizarase a través da súa entrega no campus virtual, nas datas acordadas e definidas. Para a avaliación utilizarase unha lista de control nalgunhas das tarefas que requiren específicamente da mesma.
A USC é unha universidade presencial, polo que é obrigatoria a asistencia a un mínimo do 80% das sesións de clase, estas desenvólvense presencial ou virtualmente. Neste asunto, é esencial asistir ás sesións interactivas debido ao seu contido fundamentalmente práctico e garantir o seguimento individualizado e a autoría dos informes das prácticas obrigatorias, polo que nos casos contemplados na instrución Nº. 1/2017, da Secretaría Xeral da USC, sobre dispénsaa de asistencia a clase en certas circunstancias non é aplicable. En calquera caso, os estudantes deben comunicar isto na primeira semana de clases para que o docente avalíe a relevancia e a viabilidade de establecer un traballo individualizado e un plan de seguimento individualizado.
Realizarase unha avaliación continua e formativa do proceso de aprendizaxe que combinará tres compoñentes, cada un cun peso específico na cualificación global da materia:
- Participación nas actividades levadas a cabo na aula. Neste apartado tomarase en consideración a participación do alumnado nas actividades de clase. Este apartado terá un peso na nota dun 10%. Para iso, é fundamental a asistencia nas distintas modalidades que se impoñan segundo a situación sanitaria.
- Realización de prácticas. Neste apartado tomaranse en consideración as prácticas realizadas de forma individual ou en grupo. Este apartado terá un peso específico na nota total dun 60%. Debe alcanzar polo menos un 4 neste apartado para poder facer media co resto dos apartados da avaliación.
- Realización de probas específicas. Neste apartado tomarase en consideración o resultado nunha proba sobre os contidos da materia. Para aprobar a materia será preciso conseguir, polo menos, un 4 neste apartado, para poder facer media. Este apartado terá un peso específico na nota total dun 30% (as probas serán presenciais ou virtuais dependendo da situación sanitaria do momento). Debe alcanzar polo menos un 4 neste apartado para poder facer media co resto dos apartados da avaliación. A proba específica parta da posta en práctica dalgúns dos contidos procedimentais e conceptuais traballados ao longo da materia e é complementaria á avaliación continua desenvolta ao longo do curso.
O traballo individual ou grupal dos estudantes debe ser orixinal. Calquera traballo copiado supoñerá a suspensión da materia e a avaliación do alumno ou alumno no anuncio correspondente.
Para fins de avaliación, o mesmo traballo non se pode utilizar para varias materias, excepto nas actividades programadas de maneira coordinada. Para os casos de rendemento fraudulento de exercicios ou probas, aplicaranse as disposicións do Regulamento para a avaliación do rendemento do estuante e a revisión de cualificacións.
O alumnado que non supere algunha das partes, pode recuperar esa parte na segunda oportunidade (exceptuando a participación).
O alumnado con dispensa ou exención de docencia deberá poñerse en contacto coa docente nas dúas primeiras semanas do curso. -Para esta materia, a exención docente só pódese solicitar nas sesións expositivas, nas sesións de laboratorio interactivas é obrigatoria a asistencia O alumno/a con exención docente deberá seguir un plan de traballo personalizado a través do Campus Virtual da materia. O sistema de avaliación será o mesmo (o 10% de participación irá á proba, tendo esta un valor de 40%)
-As sesións expositivas permiten ao estudante comprender conceptos clave, traballar sobre documentos escritos, audiovisuais, realizando pequenas dinámicas, aínda que, o tempo de estudo na aula non é suficiente para a súa comprensión e relación, e aconséllase ao alumnado traballar sobre o material explicado durante as clases, de forma autónoma. Trátase de contidos moi vinculado entre eles, polo que é importante ir comprendendo o que se explica nas sesións anteriores. Se o alumno/a mostra dificultades na súa comprensión, recoméndase solicitar unha titoría coa docente –evitar deixar as dúbidas para o final da materia-.
-As sesións interactivas permitirán ao alumnado adquirir habilidades e poñer en práctica outras destrezas vinculadas aos contidos da materia. O alumnado iniciará as tarefas na aula, tanto de forma grupal como individual, aínda que será necesario que dedique tempo fora da aula ao progreso nas mesmas. Recoméndase solicitar un ordenador na biblioteca senón teñen acceso a este dispositivo.
- Recoméndase, previo a realización desta materia, cursar as materias “Documentación e Información Educativa”, “Tecnoloxía Educativa” e “Contextos ámbitos e axentes da acción socioeducativa”.
- Será necesario que o alumno/para adquirise previamente competencias dixitais básicas a nivel de usuario dos medios informáticos e telemáticos (elaboración de textos e presentacións dixitais, edición básica formatos dixitais –texto, imaxe, audio, vídeo-, navegación e comunicación na internet, seguridade na rede).
- Asistencia regular ás sesións de clase que asegura ao alumno a orientación no seu estudo por parte da profesora e a guía necesaria para abordar os bloques de contido. Tamén constitúe un espazo importante para a negociación das actividades de grupo. Nas sesións de todo o grupo exponse os aspectos para traballar nas prácticas de laboratorio.
- Seguimento e dedicación en todas as prácticas de laboratorio e nas prácticas obrigatorias xa sexan individuais e/ou de grupo. Velar pola calidade dos informes finais que se entrega.
- Colaboración e participación equilibrada no equipo de traballo. Planificación adecuada das tarefas de grupo (distribución de tempos, esforzos e dialogo constante coa profesora)
- Uso adecuado das titorías ao longo do cuadrimestre (revisión e seguimento de prácticas, apoio ao estudo individual)
-Os traballos deben ser entregados en prazo para que sexan tidos en conta.
Responsabilidade medioambiental:
o Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios.
o Sempre que sexa posible, empregar grampas en lugar de encadernación.
o Imprimir a dúas caras en calidade “aforro de tinta”.
o Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes. o Evitar anexos que non teñan referencia directa cos temas desenvolvidos.
Perspectiva de xénero: o Recoméndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados. Pode obterse información ao respecto no enlace:
USO DE FERRAMENTAS DIFERENTES PARA O SEGUIMENTO DA MATERIA
-É obrigatorio utilizar o Campus Virtual institucional e as ferramentas integradas no paquete Office 365 da Universidade de Santiago de Compostela, así como as ferramentas dixitais complementarias que a Facultade habilita para o desenvolvemento do ensino.
-O contacto coa docente se se realizará a través de ferramentas institucionais e / ou outras ferramentas complementarias que determinen o seu uso académico. Utilizarase a mensaxería interna do Campus Virtual e o correo electrónico institucional (USC) para mensaxes de texto privados. Na aula virtual haberá un espazo público de titoría para cuestións que afectan a toda a clase grupal.
PLAN DE CONTINXENCIA
Atendendo aos distintos escenarios que poden presentarse en función da situación sanitaria na que nos atopemos realizaranse distintas adaptacións.
Escenario 1: normalidade adaptada - O escenario 1, caracterízase pola convivencia con certas medidas de prevención, autoprotección da poboación (permanecer no centro, distancia, máscaras faciais, uso de xeles desinfectantes, etc.) e o mantemento de restricións que afectan os eventos dunha certa afluencia de persoas.
Escenario 2: distanciamento - O escenario 2, o ensino expositivo levarase a cabo á hora programada e a través do campus virtual ou do Teams. O ensino expositivo será síncrona ou asíncrona segundo a programación semanal e o contido e a metodoloxía planificada para cada sesión (esta información estará dispoñible). As sesións interactivas levaranse a cabo no horario establecido en grupos máis pequenos con rotación de acordo cos protocolos de organización determinados pola Facultade de Ciencias da Educación para o curso. As titorías levarán a cabo preferiblemente a través de TEAMS. Poderían utilizarse outras ferramentas institucionais do paquete de office 365.
Escenario 3: Peche de instalacións - No escenario 3, expositivas e interactivas e interactivas levaranse a cabo respectando os horarios establecidos para a materia e a través do Campus Virtual e TEAMS. Tanto o ensino expositivo como a interactiva serán síncronas ou asíncronas, segundo o horario semanal e o contido e a metodoloxía proporcionados para cada sesión que os docentes sinalen. Poderían utilizarse outras ferramentas institucionais do paquete de office 365.
No caso de que un alumno teña problemas de conexión, analizarase a situación e buscarase a solución máis adecuada: a ferramenta de videoconferencia máis adecuada entre as institucionais ou outras seguras que os docentes determinen.
USC é unha universidade presencial e a asistencia ás sesións de clase programadas é obrigatoria tanto no escenario 2 como no escenario 3.
A avaliación nos escenarios 2 e 3, será continua e terá en conta a mesma ponderación explicado no apartado de Sistema de Avaliación, adaptando medios, espazos e recursos á situación sanitaria correspondente. No caso de que o alumnado non aprobe a materia na primeira oportunidade, poderá gardarse a calificación da parte superanda, tendo que recuperar as partes non entregadas ou suspensas (exceptuando a participación, non recuperable)
Disposicións adicionais:
-Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai.
- Obrigatoriedade de emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, e outras ferramentas facilitadas pola facultade e autorizadas como ferramentas institucionais pola universidade (Lifesize, etc).
-Non se poderá empregar o de teléfono móbil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo docente, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.
-Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protección de datos https://www.usc.gal/es/politica-privacidad-proteccion-datos
-Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
-Ter en conta que o ensino-aprendizaxe (clases / titorías) é un proceso privado, enténdase privado como proceso de comunicación e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia.
Ana Rodriguez Groba
Coordinador/a- Departamento
- Pedagoxía e Didáctica
- Área
- Didáctica e Organización Escolar
- Teléfono
- 881813847
- Correo electrónico
- ana.groba [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU