Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Pedagoxía e Didáctica
Áreas: Didáctica e Organización Escolar
Centro Facultade de Ciencias da Educación
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1. Deseñar, aplicar e avaliar programas de educación e formación en rede, con especial énfase nas metodoloxías que promoven a comunicación e a colaboración (e-learning) para institucións de educación e formación.
2. Deseñar, xestionar e avaliar materiais dixitais para a formación en rede.
3. Adoptar unha actitude aberta á utilización innovadora dos recursos tradicionais e á incorporación de novas TIC, promovendo a creatividade e a utilización de diversidade de medios.
4. Asesorar na utilización das novas tecnoloxías con criterios pedagóxicos e en función das persoas, situacións, contextos e ámbitos de formación.
- O rol do/a pedagogo/a como asesor/a no deseño, desenvolvemento e avaliación de propostas de e-learning.
- Cambios metodolóxicos nos procesos de ensino mediados por tecnoloxías en contextos formais e non formais. Requisitos dos medios e TIC para eses contextos.
- Escenarios flexibles de ensino con tecnoloxías: Plataformas de formación e Colaboración, Ámbitos personalizados de aprendizaxe (Web Social), PLEs, Comunidades Virtuais de aprendizaxe, Cloud computing, Videoxogos, Intelixencia Artificial…
- A utilización de ferramentas de comunicación, traballo en grupo, xestión da información e seguimento do proceso de ensino na formación en rede.
- Cambios nos roles dos protagonistas para xerar dinámicas activas na formación.
- Titoría online: ferramentas (síncronas e asíncronas) e estratexias didácticas.
- A avaliación de ámbitos de e-learning e procesos formativos online.
BÁSICA:
- Barroso, J. y Cabero, J. (2013). Replanteando el e-learning: Hacia el e-learning 2.0. Revista Campus Virtuales, 2 (2) http://www.uajournals.com/ojs/index.php/ campusvirtuales/article/view/40
- Cebreiro López, B., Fernández-Morante, C., y Casal Otero, L. (2019). Tecnologías emergentes y metodologías didácticas: dos ejes básicos para el éxito educativo. En
M.A. Santos Rego, A. Valle Arias, e M. Lorenzo Moledo (Eds.), Éxito educativo. Claves de construcción y desarrollo (pp.173-196). Tiran Humanidades.
- Cebreiro, B., Fernández-Morante, C. y Casal, L. (2023). La Tecnología Educativa y el desafío de la formación en red (63-86). En M.A. Santos, M. Lorenzo y J. García (Coords.), La educación en red. Una perspectiva multidimensional. Octaedro.
- Fernández-Morante, M.C., Cebreiro, B., Casal Otero, L. & Mareque León, F. (2025). A investigación en Tecnoloxía Educativa en tempos de Intelixencia Artificial. En M.A. Santos Rego (Ed) (2025). A investigación educativa en Galicia 2015-2024 (pp.271-312). Editorial Galaxia.
COMPLEMENTARIA:
- Cabero, J. (2006). Bases pedagógicas del e-learning. Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento 3(1), 1-10.
- Cabero, J. (2013). La formación virtual en el nuevo entramado 2.0. En J.I Aguaded y J. Cabero (Coords), Tecnologías y medios para la educación en la e-sociedad (pp.23-51). Alianza editorial.
- Cabero, J., y Román, P. (2006). E-actividades: un referente básico para la formación en internet. MAD.
- Cabero, J., y López Meneses, E. (2009). Descripción de un instrumento didáctico para el análisis de modelos y estrategias de enseñanza de cursos universitarios en red (A.D.E.C.U.R). Pixel-Bit, 34, 13-30.
- Fernández Morante, M.C. (2009). Diseño de escenarios educativos en la Web Social. Creación y dinamización de redes y comunidades Virtuales. En M.L. Sevillano García y D. Bartolomé Crespo (Dirs.), Competencias para el dominio de las tecnologías y medios de comunicación en ámbitos formativos (pp. 134-143). UNED.
- Pérez I Garcías, A. (2004). Comunicación mediada por ordenador, estrategias instructivas y tutoría. En J. Salinas, J.I., Aguaded, e J. Cabero (Coords.), Tecnologías para la educación. Diseño, producción y evaluación de medios para la formación docente (pp. 295-319). Alianza editorial.
- Salinas, J., Benito Croseti, B., Perez i Garcias, A., y Gisbert, M. (2018). Blended learning, más allá de la clase presencial. RIED, 21(1), 195-213.
- Salinas, J., y Benito Croseti, B. (2020). Construcción de itinerarios personalizados de aprendizaje mediante métodos mixtos. Comunicar, 65, 31-42.
Competencias Básicas:
CB1 - Que o estudantado demostre posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeneral, e so atopar a un nivel que, si ben apoiase en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
Competencias Específicas:
CE1.5 - Identificar problemas educativos e indagar sobre eles para posibilitar propostas de mellora na práctica educativa.
CE2.1 - Deseñar plans, programas e accións adaptadas aos distintos niveis do sistema educativo, nas modalidades presencial, semipresencial e virtual.
CE3.3 - Organizar e xestionar institucións, servizos, medios e recursos educativos e formativos.
CE4.1 - Avaliar plans, programas, proxectos, procesos de ensinanza e medios e recursos educativos e formativos.
CE5. 2 - Asesorar sobre o uso pedagóxico dos medios e recursos educativos.
A metodoloxía didáctica favorece que se adopte unha actitude crítica ante as distintas fontes e documentos. Terá un carácter fundamentalmente integrador da teoría e a práctica e será activa e participativa. Levaranse a cabo actividades, tanto individuais como de grupo en todas as sesións de clase.
Durante os tempos reservados a titorías, orientarase ao estudantado, ben individualmente ou ben en pequenos grupos, para unha correcta execución das actividades formativas, un eficaz aproveitamento das sesións expositivas e un reforzo xeral no proceso de ensino-aprendizaxe.
Todo iso estará apoiado nunha contorna virtual que permite a continuidade en todo o proceso de aprendizaxe (guía, materiais didácticos, entrega de informes de prácticas, espazos de debate, espazos de colaboración, etc.). Toda a comunicación profesorado/estudantado realizarase na contorna virtual ou co correo institucional.
Actividades formativas:
-Clases expositivas: presentación e explicación de temas, análises de documentación seleccionada para o traballo nas actividades formativas, presentación de experiencias, dinámicas de gran grupo, etc.
-Clases interactivas: análise de experiencias/ casos sobre actividades profesionais do Pedagogo/a, actividades prácticas con medios e aplicacións TIC (individuais e grupais). Elaboración dun proxecto de formación en rede obrigatorio (traballo en grupo).
Ao ser unha metodoloxía activa e participativa esixe a continuidade con todas as dinámicas expostas asistindo ás sesións expositivas e interactivas, completando as tarefas das actividades e dedicando tempo de estudo e traballo persoal antes da seguinte sesión. As actividades están relacionadas entre si e é necesario terminar as tarefas que expoñen poder avanzar á seguinte actividade.
No Campus Virtual seguirase todo o proceso formativo e quedarán reflectidas a programación, os materiais didácticos e materiais de estudo e as dinámicas das actividades. Ademais, empregarase software especializado e espazos virtuais para a experimentación e deseño de propostas didácticas.
Para a titoría e seguimento individual empregarase o correo oficial da USC (conta RAI).
A USC é unha universidade presencial, polo que a asistencia as sesións de clase é un deber. Dado que las sesións interactivas son de laboratorio en esta materia no se concede dispensa, e as sesión son obrigatorias. La asistencia a la materia será supervisada tanto en las clases expositivas como interactivas, sendo un requisito preceptivo para a superación da materia asistir un mínimo de 80%, sen incluír as prácticas de laboratorio que son obrigatorias.
Asistencia a clase: o programa da materia axustarase ao especificado no Regulamento de asistencia a clase nas ensinanzas oficiais de grao e master da Universidade de Santiago de Compostela, aprobado en Consello de Goberno con data do 25 de novembro de 2024.
O sistema xeral de avaliación comprende a proba de exame nas datas establecidas na programación oficial pola universidade e a avaliación continua do proceso de ensino.
Rexistrase a asistencia coa esixencia de un mínimo de 80% de presencia. Non ten dispensa.
Na avaliación continua, establecerase un sistema de seguimento de aprendizaxe mediante a súa participación nas clases, respostas ás preguntas realizadas ou resolución dos problemas que se formulen, actividades nas prácticas de laboratorio. Realizarase unha avaliación continua do proceso que baseará nos seguintes criterios: a calidade dos informes de realización das actividades con valor 1,5 puntos e o proxecto de formación en rede (obrigatorio) que terá o valor de 3,5 puntos. Esta avaliación continua terá un peso específico dun 50% da cualificación. Para obter unha valoración positiva na avaliación continua, será preciso ter realizadas e entregadas en prazo todas as actividades das prácticas.
As actividades das prácticas obrigatorias só poden ser desenvolvidas baixo a supervisión nas clases interactivas, polo que a non asistencia impedirá a superación da materia tanto na oportunidade ordinaria do semestre, como na convocatoria de xullo.
A proba de exame combinará preguntas sobre as aprendizaxes das sesións expositivas e interactivas, así como dos traballos realizados nas actividades e prácticas reflectindo o proceso individual de aprendizaxe. Esta proba terá un peso do 50% da cualificación e alcanzado un 2.5 sobre 5, sumarase á puntuación da avaliación continua cando esta acade 2.5 sobre 5.
No caso de alumnado repetidor ten que cumprir todos os requisitos da materia e realizar de novo todo ou proceso formativo.
Os traballos individuais ou en grupo deberán ser orixinais. Todo traballo copiado suporá o suspenso da materia e a avaliación do estudante na convocatoria correspondente.
O uso de ferramentas xenerativas, de Intelixencia Artificial, para a elaboración dos traballos da materia, deberá ser referido, identificando as ferramentas e a finalidade de uso. En ningún caso, o uso destas ferramentas de IA poderá substituír ou suplantar as habilidades e coñecementos requiridos. O cal suporía suspender a materia.
A efectos de avaliación, un mesmo traballo non pode ser usado para varias materias, excepto nas actividades programadas de forma coordinada.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o que se recolle na Normativa de avaliación do rendemento dos estudantes e de revisión de cualificacións.
A aprendizaxe na materia apóiase en tres requisitos indispensables:
- participación activa nas sesións e actividades de aula,
- traballo individual, en parellas e/ou en grupo para realizar o prácticas,
- estudo individual e continuado ao longo do semestre.
Dedicación mínima para a participación activa nas clases:
A unión teoría e práctica nas sesións de clase esixe un esforzo de revisión e traballo sobre os materiais da sesión expositiva para realizar a tarefa e as actividades das prácticas interactivas e de laboratorio. Esta estratexia tamén esixe que nas sesións prácticas trabállese sobre os materiais adecuados que achegue cada estudante.
Dedicación mínima fose da aula para a realización das prácticas:
Nas sesións interactivas e de prácticas de laboratorio cada estudante iniciará actividades que nalgúns casos completará con dedicación fose do horario presencial e, para iso, ten á súa disposición o espazo en rede que lle permite traballar desde calquera computador e un apoio continuo. Cada práctica require diferentes tarefas e niveis de dedicación fose da aula tanto individual como en grupo. As horas de clase destinadas á orientación e desenvolvemento co apoio da profesora deben complementarse cunha dedicación semanal (lectura documental, experimentación co TIC, procura de materiais, negociación de grupo, revisión conxunta, ...)
Dedicación mínima fose da aula para o estudo individual:
Os ritmos e posibilidades de cada estudante son diversos, no encanto, considérase necesaria para a comprensión e fixación dos contidos abordados na materia unha dedicación semanal (revisión-construción de apuntamentos, lectura dos mesmos e de materiais complementarios, elaboración de informes, ...)
- Asistencia regular ás sesións de clase que asegura ao estudante a orientación na súa formación por parte da profesora e a guía necesaria para abordar as actividades.
- Seguimento e dedicación en todas as prácticas xa sexan individuais e/ou de grupo. Velar pola calidade e propiedade sen plaxio dos informes finais que cada grupo entrega.
- Colaboración e participación equilibrada no equipo de traballo. Planificación axeitada das tarefas de grupo (distribución de tempos, esforzos e dialogo constante co profesorado).
- Uso adecuado das titorías ao longo do semestre (revisión e seguimento de prácticas, apoio ao estudo individual).
1º Os traballos realizados polo estudantado deben entregarse, preferentemente, a través da aula virtual; en todo caso, o profesorado poderá solicitar a entrega por outros medios.
2º Responsabilidade medioambiental. Se o/a docente da materia solicita a entrega en papel, debe cumprir os seguintes requisitos:
- Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios.
- Sempre que sexa posible, empregar grampas en lugar de encadernación.
- Usar as dúas caras do papel.
- Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes.
- Evitar anexos que non teñan referencia directa cos temas desenvolvidos.
3º Perspectiva de xénero. Recoméndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados. Pode obterse información ao respecto no enlace: https://www.usc.gal/cdn/ff/QKcBDjOX5QgeJQkeVe81BaV8Ho1…
4º Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai.
5º Obrigatoriedade de emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365 e outras ferramentas facilitadas pola facultade e autorizadas como ferramentas institucionais pola universidade.
6º Non se poderá empregar o teléfono móbil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo/a docente, responsabilizándose ao alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.
7º Proceso de ensino-aprendizaxe (clases / titorías): é un proceso privado e, polo tanto, así debe entenderse a comunicación e intercambio de información entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia.
8º Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protección de datos https://www.usc.gal/es/politica-privacidad-proteccion-datos
Beatriz Cebreiro Lopez
Coordinador/a- Departamento
- Pedagoxía e Didáctica
- Área
- Didáctica e Organización Escolar
- Teléfono
- 881813749
- Correo electrónico
- beatriz.cebreiro [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Lorena Casal Otero
- Departamento
- Pedagoxía e Didáctica
- Área
- Didáctica e Organización Escolar
- Teléfono
- 881813845
- Correo electrónico
- lorena.casal [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | AULA 3 (CAMPUS VIDA-Módulo A) |
| 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | AULA 8 (CAMPUS VIDA-Módulo A) - LABORATORIO DE MULTIMEDIA EDUCATIVA |
| 11:00-13:00 | Grupo /CLIL_01 | Galego | AULA 8 (CAMPUS VIDA-Módulo A) - LABORATORIO DE MULTIMEDIA EDUCATIVA |
| 09.12.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | AULA 2-3 (CAMPUS VIDA-Módulo C2) |
| 22.06.2026 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | AULA 3 (CAMPUS VIDA-Módulo A) |