Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia
Áreas: Historia Contemporánea
Centro Facultade de Relacións Laborais
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
As directrices propias do plan de estudos en que se insire a materia Historia Social e das Relacións Laborais asígnanlle o labor do coñecemento básico da evolución da sociedade e dos movementos sociais desde a Revolución industrial ata a actualidade. O carácter formativo da mesma marca a súa relación coas materias do plan tanto da área de sociais (economía e socioloxía) como de humanidades e ciencias sociais (dereito e psicoloxía). A Historia Social e das Relacións Laborais pretende mostrar a xénese e evolución dos principais cambios sociais dotando ao alumnado de capacidade para explicar a relación mutua entre o contexto político, social e económico e cada un dos procesos estudados. As actuais relacións laborais, ámbito profesional dos futuros graduados, non son senón o resultado dun contexto histórico cambiante. Serán os aspectos sociais da evolución histórica os que predominarán nos contidos da materia para lograr un mellor coñecemento da evolución das Relacións Laborais.
CONTIDOS FORMATIVOS MÍNIMOS DA MATERIA:
-Fundamentos sociais, políticos e económicos do mundo contemporáneo.
-Os axentes reguladores das relacións laborais ao longo da historia.
-O sistema liberal-capitalista e as súas alternativas.
-Poder político, cultura, sociedade e economía na configuración das relacións laborais.
-Evolución histórica das formas de traballo, de producción, de conflictividade social e das políticas sociais no ámbito internacional e nacional.
PROGRAMA DA MATERIA
Contidos
CONTIDOS FORMATIVOS MÍNIMOS DA MATERIA:
-Fundamentos sociais, políticos e económicos do mundo contemporáneo.
-Os axentes reguladores das relacións laborais ao longo da historia.
-O sistema liberal-capitalista e as súas alternativas.
-Poder político, cultura, sociedade e economía na configuración das relacións laborais.
-Evolución histórica das formas de traballo, de produción, de conflitividade social e das políticas sociais no ámbito internacional e nacional.
PROGRAMA DA MATERIA
I. DA INEXISTENCIA DE REGULACIÓN XURÍDICA DO TRABALLO Á LIBERALIZACIÓN DA FORZA DE TRABALLO
1. Das monarquías absolutas ao modelo liberal
1.1. Crise das monarquías absolutas
1.2. Liberalismo e nacionalismo
1.3. Proceso de democratización dos estados europeos
2. Da economía e sociedade pre-industriais ao capitalismo
2.1. Economía regulamentada e modelo demográfico antigo
2.2. Liberalismo económico e capitalismo industrial
2.3. Capitalismo financeiro e monopolista
2.4. Expansión imperialista e colonialismo
3. De estamentos a clases e movementos sociais
3.1. Formación da clase obreira
3.2. Bases teóricas: socialismos utópicos, marxismo e anarquismo
3.3. Desenvolvemento do movemento obreiro
II. A ORIXE DOS SISTEMAS DE RELACIÓNS LABORAIS. O PERIODO DE ENTREGUERRAS (1918-1945)
1. A ruptura co liberalismo e a democracia: comunismo e fascismo
2. A depresión económica a partir de 1929
3. Emerxencia do tripartismo e recoñecemento do dereito de negociación colectiva
III. CONSOLIDACIÓN DOS SISTEMAS DE RELACIÓNS LABORAIS O PERÍODO KEYNESIANO (1945-1980)
1. A reconstrución política europea: socialdemocracia, democracia cristiá, comunismo occidental e liberais conservadores
2. Capitalismo e estado de benestar, economías de planificación central e economías do terceiro mundo
3. Novos movementos sociais: a loita polos dereitos civís en E.U.A., feminismo, pacifismo, ecoloxismo
4. O paradigma da intervención estatal nas relacións laborais. Constitución de procedementos estables de regulación laboral
IV. DIVERSIDADE DE SISTEMAS DE RELACIÓNS LABORAIS. CRISE DO ESTADO DE BENESTAR (1980-actualidade)
1. Neoliberalismo e modelo económico neoclásico
2. Crise do modelo soviético
3. Os problemas da construción europea
4. Nacionalismo, panarabismo e islamismo no mundo musulmán
5. Novas tecnoloxías, economía do coñecemento e globalización
6. Desregulamento, mobilidade e flexibilidade nos mercados de traballo
a) Biliografía básica:
AIZPURU, M. e RIVERA, A., Manual de historia social del trabajo, Siglo XXI, Madrid, 1994.
ARENAS POSADAS C., Historia Económica del Trabajo : (Siglos XIX y XX), Tecnos, Madrid, 2003.
AROSTEGUI, J., BUCHRUCKER, C. e SABORIDO, J., El mundo contemporáneo. Historia y problemas, Crítica, Barcelona, 2002.
ARTOLA, M. e PÉREZ LEDESMA, M., Contemporánea. La historia desde 1776, Alianza, Madrid, 2005.
CHAMOCHO CANTUDO, M. A., Introducción jurídica a la historia de las relaciones de trabajo, Dykinson, Madrid, 2013.
GALÁN GARCÍA, A.; GÓMEZ URDÁÑEZ, G.; MORENO FERNÁNDEZ, J. R., Materiales para la Historia de las Relaciones Laborales, Tecnos, Madrid, 2003.
GALLEGO ABAROA, E., Historia breve del mercado de trabajo: de los orígenes a J.M. Keynes, Ecobook, Madrid, 2009.
ZAMAGNI, V., Historia Económica de la Europa Contemporánea, Barcelona, Crítica, 2002.
b) Bibliografía complementaria:
ADELANTADO, J. (coord), Cambios en el Estado del bienestar, Madrid, Icaria, 2001.
ALDCROFT, D.H., Historia económica europea, 1914-1980, Barcelona, Crítica, 1989.
BERG, M., La era de las manufacturas, 1700-1820. Una nueva historia de la revolución industrial británica, Crítica, Barcelona, 1987.
BORDERIAS, C. et al., Las mujeres y el trabajo. Rupturas conceptuales, Icaria, Barcelona, 1994.
BRIGSS, A. (dir.), Historia de las civilizaciones. El siglo XIX, Alianza/Labor, Madrid, 1989.
CEAMANOS LLORENS, R., El reparto de África: de la Conferencia de Berlín a los conflictos actuales, Ed. Libros de la Catarata, 2016.
CORIAT, B., El taller y el cronómetro. Ensayo sobre el taylorismo, el fordismo y la producción en masa, Madrid, Siglo XXI. 1991.
DORE, R.P., Fábrica británica, fábrica japonesa : los orígenes de la diversidad nacional de relaciones laborales Madrid, Ministerio de Trabajo y Seguridad Social, 1989.
DUBY, G., Atlas histórico mundial, Debate, Barcelona, 1992.
DUNLOP, J. e GALESON, W., El trabajo del siglo XX. Ministerio de Trabajo y SS, Madrid, 1985.
FUJII, G., e RUESGA, SANTOS M. (coords.), El trabajo en un mundo globalizado, Madrid, Pirámide, 2004.
GORDON, DAVID M., EDWARDS, R. e REICH, M., Trabajo segmentado, trabajadores divididos : la transformación histórica del trabajo en Estados Unidos, Ministerio de Trabajo y de SS, Madrid, 1986.
HOBSBAWM, E., El mundo del trabajo, Crítica, Barcelona, 1987.
HOBSBAWN, E., En torno a los orígenes de la revolución industrial, Siglo XXI, Madrid, 1979.
KINDER, H. e HILGEMMANN, W., Atlas histórico mundial, Istmo, Madrid, v.a., 2006 (21 ed.), 2º vol.
MARTÍN, B., Los problemas de la modernización: movimiento obrero e industrialización en España, Ministerio de Trabajo y SS, Madrid, 1992.
MAZOWER, M., La Europa negra: desde la Gran Guerra hasta la caída del comunismo, Ediciones B, Barcelona, 2001.
MOULIER-BOUTANG, Y., De la esclavitud al trabajo asalariado, Akal, Madrid, 2007.
PÁEZ CAMINO, F. e LLORENTE, P., Los movimientos sociales (hasta 1914), Akal, Madrid, 1984.
PIORE, M. e SABEL, CH. F., La segunda ruptura industrial, Madrid, Alianza, 1990.
PRATT, A., Los salvadores del niño o la invención de la delincuencia, Siglo XXI, 1983.
RECIO, A , Trabajo, personas, mercados. Manual de economía laboral, Icaria-Fuhem, Barcelona 1997.
RODRIGUEZ LABANDEIRA, M., El trabajo rural en España: 1876-1936, Anthropos, Barcelona, 1991.
RULE, J., Clase obrera e industrialización. Historia social de la revolución industrial británica, 1750-1850, Barcelona, Crítica, 1990.
a) COMPETENCIAS DA TITULACIÓN ÁS QUE CONTRIBÚE A MATERIA:
-Capacidade para traballar individualmente e en equipo
-Localizar, analizar, sistematizar e xestionar diferentes fontes e tipos de información
-Aplicar o razoamento crítico no estudo e análise dun determinado asunto ou tema
-Expor e defender, oralmente e/ou por escrito, un asunto ou tema de carácter xeral ou relacionado coa súa especialidade
-Aprender autonomamente
-Planificar, organizar e tomar decisións no desenvolvemento de actividades e procesos diversos
-Adaptarse a novas situacións
-Traballar e relacionarse cos demais, respectando as normas básicas de convivencia, os dereitos fundamentais e os valores democráticos
-Localizar, interpretar, sintetizar e representar datos e indicadores socioeconómicos
-Relacionar os procesos de cambio social, desde unha perspectiva histórica e sociolóxica, coas innovacións en materia de organización do traballo e a evolución dos sistemas de relacións laborais
b) COMPETENCIAS ESPECÍFICAS DA MATERIA:
-Asimilar reflexivamente os contidos presentados.
-Capacidade para realizar informes orais e escritos sobre aspectos referidos á evolución das relacións e os mercados laborais.
-Capacidade para analizar e sintetizar os determinantes dos cambios nas relacións laborais e no funcionamento dos mercados de traballo.
-Capacidade para interrelacionar as compoñentes social, política, cultural e económica na evolución das relacións laborais.
-Conciencia crítica da relación entre os acontecementos e procesos actuais e o pasado.
-Avaliar criticamente os discursos e obras de investigación histórica relacionados coa historia social e das relacións laborais.
-Ser proactivos/-as aplicando a análise dos acontecementos pasados para a xestión de novas situaciós e resolución de problemas.
c) COMPETENCIAS TRANSVERSAIS:
-Razoamento crítico
-Aprendizaxe autónomo
-Compromiso ético co entorno social
-Comunicación oral e escrita na lingua nativa
-Capacidade de análise e síntese
-Capacidade de xestión da información
-Motivación pola calidade e o esforzo
-Traballo en equipo
Para adaptarse aos diferentes escenarios posibles a consecuencia da pandemia COVID-19 os horarios do Grao en RRLL e RRHH experimentaron as seguintes modificacións:
• As clases están configuradas de tal maneira que haberá semanas so de clases expositivas e semanas de clases interactivas exclusivamente.
• As aulas interactivas redúcense un terzo (o que non implica unha menor carga de traballo para o alumnado) e iniciaranse na 4ª semana de clase. A partir de aí alternaranse coas expositivas.
Cada alumno/-a disporá de titorías individualizadas durante todo o curso académico, nelas atenderanse as consultas proactivas do alumnado sobre calquera cuestión relacionada coa materia.
Nos dous primeiros escenarios descritos a continuación a atención será presencial, e virtual no escenario tres.
ESCENARIO: normalidade adaptada
Nas sesións teóricas a profesora presentará, coa axuda dos medios adecuados en cada caso, a información básica sobre os contidos da materia, e a partir deles proporá actividades prácticas. Trátase de conseguir un coñecemento preliminar do alumnado como base para a súa intervención activa e documentada no desenvolvemento das aulas interactivas.
As sesións prácticas (aulas interactivas), de asistencia obrigatoria, inclúen a exposición, comentario e avaliación dos traballos previamente realizados por cada subgrupo de alumnos/-as constituído de forma aleatoria pola fracción correspondente do estudantado. As tarefas preparatorias das clases (baixo a dirección da profesora), serán de realización obrigatoria para os/-as integrantes do subgrupo designado, que terá que entregar o traballo final, para a súa ulterior defensa e discusión. A participación do resto do alumnado no debate e avaliación do respectivo traballo, tamén será puntuada. Como parte práctica contemplase a posibilidade de realizar actividades guiadas como asistencia a charlas ou conferencias.
ESCENARIO 2: distanciamento
Nas sesións teóricas a profesora presentará a través de medios telemáticos (plataforma TEAMS e/ou campus virtual), de forma síncrona, a información básica sobre os contidos da materia, e a partir deles proporá actividades prácticas. Trátase de conseguir un coñecemento preliminar do alumnado como base para a súa intervención activa e documentada no desenvolvemento das aulas interactivas.
As sesións prácticas (aulas interactivas), de asistencia obrigatoria, inclúen a exposición, comentario e avaliación dos traballos previamente realizados por cada subgrupo de alumnos/-as constituído de forma aleatoria pola fracción correspondente do estudantado. As tarefas preparatorias das clases (baixo a dirección da profesora), serán de realización obrigatoria para os/-as integrantes do subgrupo designado, que terá que entregar o traballo final, para a súa ulterior defensa e discusión. A participación do resto do alumnado no debate e avaliación do respectivo traballo, tamén será puntuada.
ESCENARIO 3: peche das instalacións
Nas sesións teóricas a profesora presentará a través de medios telemáticos (plataforma TEAMS e/ou campus virtual), de forma síncrona, a información básica sobre os contidos da materia, e a partir deles proporá actividades prácticas. Trátase de conseguir un coñecemento preliminar do alumnado como base para a súa intervención activa e documentada no desenvolvemento das aulas interactivas.
As sesións prácticas (aulas interactivas), de asistencia obrigatoria, se desenvolverán tamén por vía telemática (plataforma TEAMS e/ou campus virtual), de forma síncrona. Inclúen a exposición, comentario e avaliación dos traballos previamente realizados por cada subgrupo de alumnos/-as constituído de forma aleatoria pola fracción correspondente do estudantado. As tarefas preparatorias das clases (baixo a dirección da profesora), serán de realización obrigatoria para os/-as integrantes do subgrupo designado, que terá que entregar o traballo final, para a súa ulterior defensa e discusión. A participación do resto do alumnado no debate e avaliación do respectivo traballo, tamén será puntuada. A articulación entre os/-as integrantes de cada subgrupo para a preparación da correspondente interactiva, se verificará igualmente por vía telemática.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de
aplicación o recollido na "Normativa de avaliación do rendemento académico dos
estudantes e de revisión de cualificacións".
ESCENARIO 1: normalidade adaptada
A avaliación combinará a modalidade continua formativa (de maneira que facilite información ao alumnado sobre o seu proceso de aprendizaxe e a conveniencia ou non de modificar o seu sistema de traballo), cunha proba final.
A cualificación final integrará a parte correspondente ao nivel de coñecementos adquiridos sobre os contidos e a práctica. Estruturarase da seguinte forma:
-Nivel de coñecementos sobre os contidos: 5 puntos
-Exercicios e actividades prácticas (aulas interactivas): 3 puntos
-Lectura dunha publicación: 2 puntos
PARA SUPERAR A MATERIA O ALUMNADO DEBERÁ:
-Obter polo menos dous puntos e medio (sobre cinco) no nivel de coñecementos (exame).
-Ter realizado as prácticas programadas durante o curso (80% de asistencia mínima ás aulas interactivas) e obter, polo menos, un punto e medio (sobre tres).
-Ler reflexivamente unha obra relevante para o coñecemento da historia social e das relacións laborais e obter, polo menos, un punto (sobre dous) nas respostas ás preguntas sobre a mesma que se efectuarán de forma continua ao longo do cuadrimestre.
No caso de non acadar a cualificación mínima nalgunha destas actividades, na avaliación final esa actividade computará con 0 puntos. Para que as tarefas podan ser avaliadas, terán que ser realizadas/entregadas na data que para cada unha delas se indique.
O sistema de avaliación para a segunda oportunidade, será o mesmo que para a primeira, excepto no caso das prácticas, que non son recuperábeis.
ESCENARIO 2: distanciamento
Igual ao do escenario 1.
ESCENARIO 3: peche das instalacións
Mantense os criterios de avaliación, variando unicamente o medio para a realización das probas que, neste escenario, será telemático.
SISTEMA DE AVALIACIÓN PARA O ALUMNADO CON CONCESIÓN DE DISPENSA DE ASISTENCIA Á CLASE. PARA SUPERAR A MATERIA O/-A ESTUDANTE DEBERÁ:
-Obter polo menos catro puntos (sobre oito) no nivel de coñecementos (exame).
-Ler reflexivamente unha obra relevante para o coñecemento da historia social e das relacións laborais e obter, polo menos, un punto (sobre dous) nas respostas ás preguntas sobre a mesma que se efectuarán no exame.
O sistema de avaliación para a segunda oportunidade será o mesmo que para a primeira.
Asistencia ás clases teóricas: 28
Asistencia ás clases prácticas: 14
Asistencia ás titorías: 3
Preparación do traballo obrigatorio de curso: 21,5
Preparación de traballos para as aulas interactivas: 30
Estudo e repaso periódico dos contidos: 30
Preparación de exames: 22
Realización de exames: 1,5
Total volume de traballo: 150 horas
Estudo e preparación das clases:
Para poder seguir o desenvolvemento da materia, o alumnado en calquera dos tres escenarios, debe dedicar dúas horas semanais ao estudo dos contidos expostos nas aulas. Tamén debe interesarse pola actualidade política, social e económica mediante o seguimento habitual dos medios de comunicación para comprender o fío condutor entre o pasado e o presente.
O alumnado debe darse de alta na Aula Virtual desde o inicio do curso. Para iso debe estar en posesión dunha conta de correo-e da USC . A aula virtual utilizarase preferentemente pola profesora como medio para facilitar materiais e información ao alumnado, polo que este deberá consultala asiduamente.
PLAN DE CONTINXENCIA
Os distintos apartados, modificáronse apenas o necesario para garantir a equidade e a necesaria adaptación aos respectivos canais de comunicación utilizados. Concretamente, no apartado de Metodoloxía da ensinanza, só se introducen cambios no escenario 2, nel, nas sesións teóricas a profesora presentará a través de medios telemáticos (plataforma TEAMS e/ou campus virtual), de forma síncrona, a información básica sobre os contidos da materia. Respecto ao escenario 3 as clases teóricas se desenvolverán igual que no escenario 2 e as interactivas, terán lugar asemade por vía telemática (plataforma TEAMS e/ou campus virtual), de forma síncrona. A articulación entre os/-as integrantes de cada subgrupo do alumnado para a preparación da correspondente interactiva, verificarase igualmente por vía telemática.
No Sistema de avaliación da aprendizaxe, só se introducen modificacións no escenario 3, variando unicamente o medio para a realización das probas que, neste escenario, será telemático.
O Tempo de estudo e traballo persoal, adaptouse ao novo calendario para o curso 2020/21 que, por causa da COVID-19, adía o inicio das clases e, en consecuencia, diminúe o total de horas teóricas (dúas menos), e interactivas (un terzo menos).
Maria Jesus Souto Blanco
Coordinador/a- Departamento
- Historia
- Área
- Historia Contemporánea
- Teléfono
- 881815131
- Correo electrónico
- mj.souto.blanco [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| 14.01.2021 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 3 |
| 14.01.2021 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 3 |
| 14.01.2021 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 5 |
| 14.01.2021 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 5 |
| 14.01.2021 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 6 |
| 14.01.2021 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 6 |
| 01.07.2021 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 3 |
| 01.07.2021 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 3 |
| 01.07.2021 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 5 |
| 01.07.2021 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 5 |
| 01.07.2021 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 6 |
| 01.07.2021 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 6 |