Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Ciencias da Comunicación
Áreas: Comunicación Audiovisual e Publicidade
Centro Facultade de Ciencias da Comunicación
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
Estudo e análise das unidades que definen a mensaxe icónica e das variables que fundamentan os códigos da linguaxe visual nos diferentes soportes, segundo os diferentes métodos e escolas.
Tema 1.- Realidade, imaxinario, representación
1.1.- Comunicar coas imaxes: analoxía e convención
1.2.- Recordar coas imaxes: experiencia e memoria
1.3.- Pensar coas imaxes: expresión e coñecemento
Tema 2.- Mecanismos da percepción
2.1.- Entender o acto de ver: lectura e apredizaxe
2.2.- Achegas teóricas: Rudolph Arnheim, Ernest H. Gombrich
2.3.- Suxeito e mirada: pulsión escópica e visiónica
Tema 3. Cartografía do universo visual
3.1.-O ecosistema das imaxes
3.2.- Criterios para unha clasificación (I). Niveis de iconicidade.
Imaxe manual e imaxe técnica. Imaxe única e imaxe múltiple
3.3.- Criterios para unha clasificación (II). A idea de funcionalidade
Tema 4.- Espazo e tempo na representación visual
4.1.- Punto de vista: ver e dar a ver
4.2.- A imaxe enmarcada: campo e fóra de campo
4.3.- A inscrición da temporalidade: instante, duración e devir
Tema 5.- Morfoloxía da imaxe visual
5.1.- Elementos básicos na configuración da imaxe visual
5.2.- Principios de sintaxe visual (I): ordenación e composición
5.3.- Principios de sintaxe visual (II): a montaxe cinematomagráfica
Tema 6.- A produción visual na historia
6.1.- Orixes e evolución nos usos e as función da imaxe
6.2.- O lugar do espectador (I): a perspectiva e a súa conversión en sistema dominante de representación
6.3.- O lugar do espectador (II): a configuración do observador como suxeito da percepción
Tema 7.- A irrupción da imaxe no século XX (I)
7.1.- A revolución da vangarda: Construtivismo, Bauhaus.
7.2.- A imaxe no espazo público e no mercado cultural: cartel e comic
Tema 8.- A irrupción da imaxe no século XX (II)
8.1.- A imaxe cinematográfica e o discurso televisivo
8.2.- A imaxe publicada: a foto na prensa e a fotomontaxe
Tema 9.- A comunicación visual no universo dixital
9.1.- Postfotografía e novos escenarios perceptivos
9.2.- Imaxe dixital e representación do real
Bibliografía básica
Aparici, Roberto; Fernández Baena, Jenaro; García Matilla, Agustín; Osuna Acedo, Sara, La imagen. Análisis y representación de la realidad, Barcelona, Gedisa, 2006.
Aumont, Jacques, La imagen, Barcelona, Paidós, 1992.
Aumont, Jacques, El ojo interminable. Cine y pintura, Barcelona, Paidós, 1997.
Català Domènech, Josep María, La imagen compleja: la fenomenología de las imágenes en la era de la cultura visual, Barcelona, Universitat Autònoma de Barcelona, Servei de Publicacions, 2005.
Fontcuberta, Joan, La furia de las imágenes. Notas sobre la postfotografia, Barcelonaa, Galaxia Gutemberg, 2016.
Puyal, Alfonso, Teoría de la comunicación audiovisual, Madrid, Fragua, 1996.
Quintana, Angel, Fábulas de lo visible. El cine como creador de realidades, Barcelona, El Acantilado, 2003.
Bibliografía complementaria
Acaso, María, El lenguaje visual, Barcelona, Paidós, 2007.
Ades, Dawn, Fotomontaje, Barcelona, Gustavo Gili, 2002.
Arnheim, Rudolf, El pensamiento visual, Barcelona, Paidós, 1998.
Arnheim, Rudolf, El poder del centro: estudio sobre la composición en las artes, Madrid, Akal, 2001.
Aumont, Jacques, Materia de imágenes, redux, Santander, Sangrilá, 2014.
Berger, John, Modos de ver, Barcelona, Gustavo Gili, 2002.
Bordieu, Pierre, Sobre la televisión, Barcelona, Anagrama, 2007.
Bordwell, David, e Thompson, Kristim, El arte cinematográfico. Una introducción, Barcelona, Paidós, 1995.
Brunetta, Gian Piero, El largo viaje del iconauta, Valencia, Episteme, 1985.
Català Domènech, Josep María, Formas de lo real. Introducción a los estudios visuales, Barcelona, Editorial UOC, 2008.
Crary, Jonathan, Las técnicas del observador. Visión y modernidad en el siglo XIX, Murcia, CENDEAC, 2008.
Debray, Regis, Vida y muerte de las imágenes. Historia de la mirada en Occidente, Barcelona, Paidós, 1994.
Domínguez, Vicente (ed.), Pantallas depredadoras. El cine ante la cultura visual digital, Gijón, Festival Internacional de Gijón/Universidad de Oviedo, 2007.
Dondis, Donis, La sintaxis de la imagen. Introducción al alfabeto visual, Barcelona, Gustavo Gili, 1998.
Frutiger, Adrian, Signos, símbolos, marcas y señales, Barcelona, Gustavo Gili, 1976.
Gombrich, Ernest, La imagen y el ojo, Madrid, Alianza Forma, 1987.
Gubern, Román, Del bisonte a la realidad virtual. La escena y el laberinto, Barcelona, Anagrama, 1996.
Ledo Andión, Margarita, Documentalismo fotográfico, Madrid, Cátedra, 1998.
Panofsky, Erwin, La perspectiva como forma simbólica, Barcelona, Tusquets, 1999.
Sontag, Susan, Ante el dolor de los demás, Madrid, Alfaguara, 2004.
Torregrosa Puig, Marta (coord.), Imaginar la realidad, Sevilla, Comunicación Social, 2010.
Villafañe, Justo, e Mínguez, Norberto, Principios de Teoría General de la Imagen, Madrid, Pirámide, 1996.
Zunzunegui, Santos, Pensar la imagen, Cátedra / Universidad del País Vasco, 2007.
Zunzunegui, Santos; Zumalde, Imanol, Ver para creer. Avatares de la verdad cinematográfica, Madrid, Cátedra, 2019.
Básicas e xerais:
Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo o uvocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
Que os estudantes teñan desenvolvido aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
Competencia contextual básica de orde transdisciplinar.
Competencia contextual para situar a comunicación audiovisual na sociedade da información.
Competencia para exercer a profesión con ética profesional e compromiso cívico.
Transversais:
Capacidade de organización e planificación.
Capacidade de xestión da información
Traballo en equipo
Aprendizaxe autónoma
Creatividade
Iniciativa e espíritu emprendedor
Coñecementos básicos da profesión
Específicas
Comprender os modelos de comunicación existentes para a súa aplicación na actualidade.
Capacitar para poder desenvolver investigacións científicas dentro da área de ciencias sociais, especialmente no ámbito da comunicación.
Capacitar para a xestión da programación dun medio de comunicación audiovisual.
Capacitar para a redacción, organización e gestión de información nos cibermedios.
Co propósito de inculcar nos alumnos a curiosidade intelectual polos fenómenos propios da construción dos produtos visuais e polos mecanismos discursivos e retóricos empregados para o tratamento das imaxes, as exposicións teóricas acompáñanse do visionado atento, o debate e a análise de determinadas mostras extraídas da historia das artes visuais e audiovisuais, trátese de pintura, fotografía, fragmentos de filmes ou películas completas. Como ferramenta de apoio, tamén se recurrirá á bibliografía máis acaída en cada caso coa intención, por un lado, de reforzar os contidos abordados en clase e, sobre todo, de familiarizar ao alumno coa lectura de textos teóricos e ensaísticos que desperten o seu interese pola reflexión arredor dun ámbito que, como éste obxecto do noso estudo, se atopa especialmente sometido ao cambio, o dinamismo e a evolución constante. Á súa vez, eventualmente, organizaranse sesións de debate e posta en común, ben en grupo ou ben individualmente, co gallo de exposicións de artes visuais que poidan visitarse na cidade de Santiago.
A asistencia ás clases é obrigatoria. A acumulación de máis de tres faltas sen xustificar suporá o suspenso para a convocatoria en curso.
Empregarase o campus virtual para pór a disposición do alumnado aquel material que consideramos que pode reforzar os seu coñecementos e aptitudes.
A avaliación consta dunha proba teórica única ao remate do período de aprendizaxe, que computará para o 70 % da nota final. O 30 % restante será o resultado das cualificacións obtidas en senllos traballos prácticos: unha recensión argumentada e comentada de un dos libros incluídos na bibliografía e un exercicio de carácter creativo e reflexivo que proporá o profesor ao comezo do curso. Ambos os dous traballos entregaranse en datas diferenciadas no tempo e fixaranse ao comezo do curso. A non realización de un dos traballos suporá o suspenso automático. No exame da convocatoria de xullo gardarase a nota obtida nos dous traballos e computarán, de novo, para o 30 % da nota final.
En caso de dispensa de asistencia a clase, establecerase un plan de traballo personalizado co profesor da materia.
Traballo presencial do alumno:
Clases expositivas:48 horas
Titorías en grupo: 3 horas
Exame final: 1 hora
Total: 52 horas
Traballo persoal do alumno:
Estudo autónomo: 78 horas
Realización práctica individual (lectura libros obrigatorios): 20 horas
Total: 98 horas
O alumno deberá levar a cabo un seguimento regular e un estudo cotián dos contidos da asignatura a medida que vai sendo abordada en cada unha das sesións. Recoméndase tamén a participación activa no desenvolvemento das clases, así como a asistencia continuada e a lectura de, á parte dos textos obrigatorios, algúns dos libros recomendados na bibliografía para facilitar así o proceso da aprendizaxe.
Plan de continxencia
Escenario 2. Distanciamento (restricións parciais á presencialidade física):
a) Metodoloxía da ensinanza: Os alumnos/as matriculados non teñen dereito a docencia por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame, que se realizará cos contidos do programa que se impartiu no curso 2020-2021. En caso de non ser posible realizar a proba final de forma presencial, realizarase de modo telemático.
b) Sistema de avaliación da aprendizaxe: Os alumnos/as matriculados non teñen dereito a docencia por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame, que se realizará cos contidos do programa que se impartiu no curso 2020-2021.
Escenario 3. Peche das instalacións
a) Metodoloxía da ensinanza: Os alumnos/as matriculados non teñen dereito a docencia por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame, que se realizará cos contidos do programa que se impartiu no curso 2020-2021.
b) Sistema de avaliación da aprendizaxe: Os alumnos/as matriculados non teñen dereito a docencia por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame, que se realizará cos contidos do programa que se impartiu no curso 2020-2021. A proba final realizarase de xeito telemático.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación de rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Fernando Redondo Neira
Coordinador/a- Departamento
- Ciencias da Comunicación
- Área
- Comunicación Audiovisual e Publicidade
- Teléfono
- 881816563
- Correo electrónico
- fernando.redondo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 13:00-14:00 | Expositivo 1 | Galego | Aula 3 |
| Mércores | |||
| 13:00-14:00 | Expositivo 1 | Galego | Aula 3 |
| Venres | |||
| 10:00-11:00 | Expositivo 1 | Galego | Aula 3 |
| 01.06.2022 10:00-14:00 | Expositivo 1 | Aula 4 |
| 01.06.2022 10:00-14:00 | Expositivo 1 | Aula 5 |
| 04.07.2022 10:00-14:00 | Expositivo 1 | Aula 2 |