Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Facultade de Ciencias da Comunicación
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só plans en extinción)
Os obxectivos son:
Orixe e desenvolvemento dos diferentes movementos xornalísticos. Análise das tendencias actuais do xornalismo nos medios impresos, audiovisuais e electrónicos.
A participación cidadá e os seus condicionantes. Conceptualización e análise do desenvolvemento da comunicación alternativa. Estudo dos modelos, dos actores e das estratexias dos medios no contexto da información alternativa. Produción de comunicación e impacto e participación da cidadanía. Políticas de dinamización informativa. Xestión da participación en medios convencionais e alternativos. Mecanismos e novos sistemas de xestión da información.
O obxectivo prioritario da materia é, polo tanto, que o alumno adquira coñecementos arredor da orixe e desenvolvemento dos diferentes movementos xornalísticos, que entenda o papel da participación cidadán nos diferentes movementos, que analice as técnicas de traballo dos principais movementos e que aplique esas técnicas aos seus traballos.
A explicación destes movementos e das súas características orientaranse a capacitar ao alumno para que dispoña de coñecementos que poidan aplicarse na construción de mensaxes informativas con renovadas técnicas.
Movementos Xornalísticos e Comunicación Cidadán debe capacitar ao alumno para a redacción de reportaxes con renovadas técnicas, é dicir, na teoría e técnica do tratamento da reportaxe xornalística que aplica a participación cidadán nas súas múltiples variantes.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2024-2025 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a ser avaliados de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2023-2024.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as de Dobre Grao matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2025-2026 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2024-2025.
Contidos teóricos
Os contidos teóricos centrais xirarán arredor dos conceptos básicos sobre os movementos xornalísticos e as iniciativas de participación cidadán na produción de contidos para os medios. As novas canles para o diálogo cidadáns-xornalistas e as súas consecuencias para o xornalismo actual.
Contidos prácticos
Os contidos prácticos centrais xirarán arredor da elaboración de reportaxes aproveitando as técnicas das principais correntes xornalísticas. O alumno elaborará esas reportaxes para tódolos soportes, para o que deberá contar con materiais funxibles e produtos de apoio para elaborar pezas multimedia, de realidade virtual e de xestión é procesado de datos. Traballará con software para produtos multimedia e con hardware existente nas aulas de informática para producir textos, sons, imaxes e vídeos. Pode precisar apoio para algunha peza de plató. A peza final editarase e difundirase. Estes contidos prácticos están relacionados cos contidos teóricos.
Temas do programa
Tema 1: Cando e como nacen os movementos xornalísticos
1.1. A súa orixe
1.2. A súa consolidación
Tema 2: A Comunicación Cidadán
2.1. Obxectivos e modalidades
2.2. A web social e as audiencias activas
Tema 3: O Novo Xornalismo
3.1. A súa orixe
3.2. Os seus cultivadores
Tema 4: O Xornalismo de Servizo
4.1. A súa orixe
4.2. Os seus cultivadores
Tema 5: O Xornalismo de Precisión
5.1. A súa orixe
5.2. Os seus cultivadores
Tema 6: O Xornalismo Público
6.1. A súa orixe
6.2. Os seus cultivadores
Tema 7: O Xornalismo Cidadán
7.1. A súa orixe
7.2. As canles máis habituais
Tema 8: Xornalismo constructivo e Xornalismo de Solucións
8.1. A súa orixe
8.2. As canles máis habituais
Tema 9.-Marcas xornalísticas, corrientes e tendencias
9.1. Elementos definitorios
9.2. Estudos de casos
Tema 10: A participación dos cidadáns no xornalismo
10.1. A súa orixe
10.2. As vías actuais
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Chillón, A. (1999). Literatura y periodismo: una tradición de relaciones promiscuas. Universidad Autónoma de Barcelona (colección Aldea Global).
Dader, J.L. (1997). Periodismo de precisión. Editorial Síntesis.
Gray, J./Bounegru, L./Chambers, L (2012). The Data Journalism Handbook. O’Reilly Media. http://interactivos.lanacion.com.ar/manual-data.
Herrscher, R. (2012): Periodismo narrativo. Cómo contar la realidad con las armas de la literatura. Universitat de Barcelona.
López, X. (2012): Movimientos periodísticos. Comunicación Social Ediciones y Publicaciones.
Roitberg, G; Piccato, F. -Comps.- (2015): Periodismo disruptivo. La Crujía Ediciones.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
Alberdi, A./Armentia, J.I./Caminos, J.M./Marín, F. (2002). El Diario de Servicios en España. Septem.
Álvarez Teijeiro, C. (2000). Comunicación, democracia y ciudadanía. Fundamentos teóricos del Public Journalism. CiCCUS-La Crujía.
Barrera, C. –Coord.- (2004). Historia del periodismo universal. Ariel.
Bernal, S./Chillón, A. (1985). Periodismo informativo de creación. Editorial Mitre.
Berrio, J. (2000). La Comunicació en la democràcia. Universidad Autónoma de Barcelona (Colección Aldea Global).
Caparrós, M. (2015). La crónica. Círculo de Tiza.
Cesareo, G. (1986). Es noticia. Fuentes, procesos, tecnologías y temas en el aparato informativo. Editorial Mitre.
De Pablos, J.M. (1986). El periodismo herido. Foca.
Diezhandino, P. (1994). Periodismo de servicio. Bosch Comunicación.
Diezhandino, P. (2007). Periodismo y poder. Pearson.
Galdón, G. –Coord.- (2001). Introducción a la Comunicación y a la Información. Ariel Comunicación.
García, N. (2004). Periodistas, ciudadanos del mundo. Fragua.
García Canclini, N. (2007). Lectores, espectadores e internautas. Gedisa.
Gillmor, D. (2005). Nós, os media. Editorial Presença.
Gómez Mompart, J.LL./Marín, E. (1999). Historia del periodismo universal. Editorial Síntesis.
Guerrero, S. (2007). La creatividad en el lenguaje periodístico. Cátedra.
Guerriero, L. (2014): Zona de obras. Círculo de Tiza.
López, X. (2005). Mundo global, alternativa local. Le Monde Diplomatique –edición española-, número 3, septiembre de 2005.
López, X./Otero, M. (2007). Bitácoras. La consolidación de la voz del ciudadano. Netbiblo.
Mesquita, M. (2007). El cuarto equívoco. El poder de los media en la sociedad contemporánea. Fragua.
Meyer, Ph. (1993). Periodismo de Precisión. Nuevas fronteras para la investigación periodística. Bosch Comunicación.
Pavlik, J.V. (2005). El periodismo y los nuevos medios de comunicación. Paidós.
Pisani, F./Piotet, D. (2008). La alquimia de las multitudes. Cómo la web está cambiando el mundo. Paidós Comunicación.
Reyes Mata, F. (1981). Comunicación alternativa y desarrollo solidario ante el mundo transnacional. Editorial ILET.
VV.AA. (1999). Los usuarios en la Sociedad de la Información. Confederación Española de Organizaciones de Amas de Casa, Consumidores y Usuarios (CEACCU).
VV.AA. (2005). Medios de comunicación en crisis. Le Monde Diplomatique –Edición Española-, nº 31.
O obxectivo prioritario da materia é que o alumno adquira coñecementos que lle permitan entender as características dos principais movementos xornalísticos e as súas achegas renovadoras ao xornalismo.
A materia debe contribuír a que o alumno teña competencias e habilidades para a construción de reportaxes xornalísticas aplicando as técnicas dos principais movementos xornalísticos.
As competencias básicas e xerais son:
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
CG1 - Competencia contextual básica de orde transdisciplinar
CG2 - Competencia contextual para situar o xornalismo no campo da comunicación
CG3 - Competencia para exercer a profesión con ética profesional e compromiso cívico
As competencias transversais son:
CT1 - Capacidade de organización e planificación
CT2 - Capacidade de xestión da información
CT3 - Traballo en equipo
CT4 - Aprendizaxe autónoma
CT5 - Creatividade
CT6 - Iniciativa e espírito emprendedor
CT7 - Coñecementos básicos da profesión
As competencias específicas son:
CE15 - Interpretar as complexidades da comunicación ao longo da súa historia
CE16 - Comprender a dimensión que adquire na actualidade a participación cidadá en procesos de produción da información.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2024-2025 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a ser avaliados de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2023-2024.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as de Dobre Grao matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2025-2026 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2024-2025.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2024-2025 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a ser avaliados de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2023-2024.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as de Dobre Grao matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2025-2026 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2024-2025.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2024-2025 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a ser avaliados de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2023-2024.
NOTA IMPORTANTE: Os alumnos/as de Dobre Grao matriculados/as nesta materia non teñen dereito a docencia desde o curso 2025-2026 por estar extinguida a materia. Só teñen dereito a exame de acordo cos contidos do programa que se impartiu no curso 2024-2025.
Seguimento da actualidade nos medios de comunicación, seguimento das actividades programadas e seguimento do material que se actualizará na páxina da materia (www.novosmedios.org/xornalismo) e na plataforma do campus virtual da USC.
Xose Lopez Garcia
- Departamento
- Ciencias da Comunicación
- Área
- Xornalismo
- Teléfono
- 881816536
- Correo electrónico
- xose.lopez.garcia [at] usc.gal
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade