Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.2 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.45
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Matemática Aplicada, Física de Partículas
Áreas: Astronomía e Astrofísica, Física Atómica, Molecular e Nuclear, Física Teórica
Centro Facultade de Física
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Familiarizar ao estudante coa composición, estrutura e escalas do Universo observable, dar a coñecer as principais técnicas de medición en astrofísica, os principais tipos de estrelas e as súas ecuacións de equilibrio e de evolución, así como o modelo estándar en cosmoloxía e as implicacións da expansión do Universo en distintos observables cosmolóxicos.
Resultados da aprendizaxe
Coñecer as principais variables de medida en Astrofísica e Cosmoloxía. Comprender as ecuacións de equilibrio e de evolución estelar. Comprender os principais acontecementos na evolución do Universo e a capacidade de interpretación das distintas observacións cosmolóxicas que levan ao establecemento do modelo cosmolóxico estándar actual. Ter adquirido as técnicas de posicionamento e observación astronómica. Poseerá un alto grado de comprensión teórica dos fenómenos físicos. Saberá realizar búsquedas bibliográficas en xeral.
Forma da Terra. Coordenadas terrestres. Esfera celeste. Puntos, direccións e planos principais. Movemento diurno dos astros. Movemento orbital da Terra. Eclíptica. Sistemas de coordenadas celestes.
O Universo: Composición e escalas. Teoría da radiación: O corpo negro. O diagrama de Hertzsprung-Russel. Ecuacións de equilibrio estelar. O teorema do virial. Evolución estelar: escalas de tempos. Masa e radio de Jeans. A secuencia principal e máis alá da secuencia principal: enanas brancas, xigantes vermellas, estrelas de neutróns e buracos negros.
Fundamentos de cosmoloxía: Principio cosmolóxico. Lei de Hubble e expansión do universo. Principio de equivalencia, relatividade xeral e métrica Friedmann-Robertson-Walker. Ecuacións de Friedmann e modelos de universo. Distancia de luminosidade e horizonte de partículas. Observacións en cosmoloxía: medidas de supernovas tipo Ia e expansión acelerada do universo. Big Bang e fondo cósmico de microondas. Historia térmica do universo. Inflación cósmica.
Prácticas:
1. Catálogos e bases de datos astronómicas (diurna; 1.5h)
2. Montaxe dun telescopio refractor (diurna; 1.5h)
3. Observación telescópica de varios obxectos (nocturna; 1.5h)
4. Observación telescópica de espectros estelares (nocturna; 1.5h)
As prácticas nocturnas realizaranse con telescopios fixos ou transportables.
Astronomía:
A. ABAD, J.A. DOCOBO, A. ELIPE. Curso de Astronomía, Prensas Universitarias de Zaragoza, Ed.2017. Código Bibliográfico Facultade de Física (3-A90-75).
J.A. DOCOBO, P. CAMPO, J.R. GONZÁLEZ ROMAY “Astronomía en galego para aprender e desfrutar” Impresión “Lápices 4” Santiago de Compostela, 2021 (3-A90-94)
R.M. GREEN. Spherical Astronomy, Cambridge University Press, 1985. (3-A90-79)
R.O. GRAY, CH.J. CORBALLY. Stellar spectral classification, Princeton Univ. Press, 2009 (A90-439).
Astrofísica:
B.W. CARROLL, D.A. OSTLIE. An Introduction to Modern Astrophysics. Addison Wesley Longman, 1996 (3-A90-22)
E. BATTANER. Introducción a la Astrofísica. Alianza Editorial. Ciencia y Tecnología. Alianza Editorial, 2002. (3-A90-74)
P.I. BAKULIN y otros. Curso de Astronomía General. Ed. Pueblo y Ciencia. (3-A90-77)
C. ILLIADIS. Nuclear Physics of Stars, Wiley-VCH, 2015. ( A20 284, dispoñible como recurso electrónico)
Cosmoloxía:
B. RYDEN, Introduction to Cosmology (2nd ed.). Cambridge University Press, 2017. (A90-217)
W.D. HEACOX, The Expanding Universe: A Primer on Relativistic Cosmology. Cambridge University Press 2015. ISBN: 978-1-107-11752-5
P. DI BARI, Cosmology and the Early Universe (1st ed.), CRC Press, 2018. (A90-438)
A. LIDDLE, Introduction to Modern Cosmology (3rd ed.), Wiley, 2015. (3-A90-40)
Recursos na rede:
Aula Virtual: incluirá material docente elaborado polo profesorado e enlaces a recursos online.
Libros electrónicos:
https://prelo.usc.es/
BÁSICAS E XERAIS
CB1 - Que os estudantes teñan demostrado posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
CG1 - Posuír e comprender os conceptos, métodos e resultados máis importantes das distintas ramas da Física, con perspectiva histórica do seu desenvolvemento.
CG2 - Ter a capacidade de reunir e interpretar datos, información e resultados relevantes, obter conclusións e emitir informes razoados en problemas científicos, tecnolóxicos ou doutros ámbitos que requiran o uso de coñecementos da Física.
CG3 - Aplicar tanto os coñecementos teóricos-prácticos adquiridos como a capacidade de análise e de abstracción na definición e formulación de problemas e na procura das súas solucións tanto en contextos académicos como profesionais.
TRANSVERSAIS
CT1 - Adquirir capacidade de análise e síntese.
CT2 - Ter capacidade de organización e planificación.
CT5 - Desenvolver o razoamento crítico.
ESPECÍFICAS
CE1 - Ter unha boa comprensión das teorías físicas máis importantes, localizando na súa estrutura lóxica e matemática, o seu soporte experimental e o fenómeno físico que pode ser descrito a través deles.
CE2 - Ser capaz de manexar claramente as ordes de magnitude e realizar estimacións adecuadas co fin de desenvolver unha clara percepción de situacións que, aínda que fisicamente diferentes, mostren algunha analogía, permitindo o uso de solucións coñecidas a novos problemas.
CE3 - Familiarizarse cos modelos experimentais máis importantes, ademais ser capaces de realizar experimentos de forma independente, así como describir, analizar e avaliar críticamente os datos experimentais.
CE4 - Ser capaz de comparar novos datos experimentais con modelos dispoñibles para revisar a súa validez e suxerir cambios que melloren a concordancia dos modelos cos datos.
CE5 - Ser capaz de extraer o esencial dun proceso ou situación e establecer un modelo de traballo do mesmo, así como realizar as aproximacións requiridas co obxecto de reducir o problema ata un nivel manexable. Demostrará posuír pensamento crítico para construír modelos físicos.
CE6 - Comprender e dominar o uso dos métodos matemáticos e numéricos máis comunmente utilizados en Física
CE7 - Ser capaz de utilizar ferramentas informáticas e desenvolver programas de software
CE8 - Ser capaz de manexar, buscar e utilizar bibliografía, así como calquera fonte de información relevante e aplicala a traballos de investigación e desenvolvemento técnico de proxectos
O curso consta de clases presenciais expositivas que se complementarán con boletíns de problemas en clases interactivas de seminario que serán discutidos na aula, fomentando a participación dos alumnos. Así mesmo o curso consta de varias sesións de clases interactivas de laboratorio (prácticas) que se realizarán no observatorio astronómico da USC. Propoñeranse probas, exercicios e traballos como parte da avaliación continua.
Activarase un curso na plataforma Moodle do Campus Virtual, no que se subirá información de interese para o alumnado así como material docente diverso.
O sistema de evaluación consta de dúas partes complementarias:
(1) Evaluación continua. Suporá o 30% da nota de cada unha das tres partes da materia. Estará baseada na participación do estudante na aula e na realización de probas, prácticas, problemas e traballos.
(2) Evaluación a través dun exame final escrito. Este examen constará de tres partes: Astronomía, Astrofísica e Cosmoloxía.
CALIFICACIÓN FINAL DA MATERIA COMPLETA:
A calificación final do curso será o valor máximo entre as dúas calificacións seguintes:
(i) A suma ponderada das notas dos exames finais de Astronomía (20% do total) Astrofísica (40% do total) e Cosmoloxía (40% do total).
(ii) A suma ponderada da nota de Astronomía (20% do total), Astrofísica (40% do total) e Cosmoloxía (40% do total) baseadas na suma da evaluación continua ao longo do cuatrimestre (30% da nota de cada parte) e a nota do exame final (70% da nota de cada parte).
Para aprobar a materia, serán condiciones necesarias alcanzar polo menos un 4 en cada un dos exames finais escritos das partes de Astronomía, Astrofísica e Cosmoloxía.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
As prácticas da parte de Astronomía son obligatorias.
Ós alumnos repetidores se lles conservará a calificación da avaliación continua.
Tempo de clases expositivas: 24 horas.
Tempo de clases de problemas e prácticas: 18 horas.
Titorías: 3 horas
Tempo adicional estimado de traballo persoal: ao redor de 67.5 horas.
Manexar con soltura conceptos doutras materias, entre elas a mecánica cuántica, mecánica estatística, termodinámica e física nuclear e de partículas. Seguir a materia de xeito constante, participando activamente nas clases tanto de teoría, formulando preguntas relevantes, coma nos problemas e nas prácticas. Sempre son de axuda os coñecementos informáticos, en particular do programa Matlab y da lenguaxe de programación Python.
Manuel Andrade Baliño
- Departamento
- Matemática Aplicada
- Área
- Astronomía e Astrofísica
- Teléfono
- 982823319
- Correo electrónico
- manuel.andrade [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Jaime Alvarez Muñiz
Coordinador/a- Departamento
- Física de Partículas
- Área
- Física Teórica
- Teléfono
- 881813968
- Correo electrónico
- jaime.alvarez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Hector Alvarez Pol
- Departamento
- Física de Partículas
- Área
- Física Atómica, Molecular e Nuclear
- Teléfono
- 881813544
- Correo electrónico
- hector.alvarez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Luca Piccotti
- Departamento
- Matemática Aplicada
- Área
- Astronomía e Astrofísica
- Correo electrónico
- l.piccotti [at] usc.es
- Categoría
- Posdoutoral USC
Martina Feijoo Fontan
- Departamento
- Física de Partículas
- Área
- Física Atómica, Molecular e Nuclear
- Correo electrónico
- martina.feijoo.fontan [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral USC
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-17:30 | Grupo /CLE_01 | Galego, Castelán | Aula Magna |
| Martes | |||
| 16:00-17:30 | Grupo /CLE_02 | Galego, Castelán | Aula Magna |
| Mércores | |||
| 16:00-17:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán, Galego | Aula Magna |
| Xoves | |||
| 16:00-17:30 | Grupo /CLE_02 | Galego, Castelán | Aula Magna |
| 21.05.2024 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 0 |
| 21.05.2024 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 130 |
| 21.05.2024 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 6 |
| 21.05.2024 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 830 |
| 03.07.2024 09:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 0 |
| 03.07.2024 09:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 6 |
| 03.07.2024 09:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 830 |