Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 1 Clase Expositiva: 27 Clase Interactiva: 30 Total: 58
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Física Aplicada
Áreas: Física Aplicada
Centro Facultade de Bioloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable | 1ro curso (Si)
Biofísica é unha materia de formación básica cunha carga de 6 ECTS que se imparte no primeiro ano do Grao en Bioloxía. O obxectivo fundamental desta materia é que os/as estudantes comprendan o papel que a Física xoga na descrición da natureza, de xeito que sexan capaces de aplicar os principios da Física a procesos sinxelos de interese biolóxico e que entendan que é fundamental un enfoque interdisciplinar para o estudo de sistemas tan complexos como os seres vivos.
O curso de Biofísica consta de cinco bloques temáticos ben diferenciados como se pode ver a continuación que se desenvolverán nas clases expositivas (24 h) e interactivas (15 h). O tempo indicado é indicativo e pode modificarse lixeiramente segundo o desenvolvemento específico do curso.
TEMA 1. BIOMECÁNICA E FLUIDOS (7h Exp + 5h Sem- Presenciales)
Análise dimensional- Incertidumbre experimental de unha medida.Nocións de cinemática e dinámica. Enerxía cinética. Enerxía potencial. Traballo. Leis a escala en bioloxía. Taxas metabólicas. Elasticidade. Estatística de fluídos. Ecuación de continuidade. Dinámica de fluídos. Movemento de sólidos en fluídos. Forza de resistencia, arrastre e elevación. Fenómenos superficiais.
TEMA 2. PRINCIPIOS DE TERMODINÁMICA (4h Exp + 3h Sem-Presenciales)
Sistemas termodinámicos. Escalas de temperatura. Traballo e calor. Principios da termodinámica. Aplicación dos principios da termodinámica aos seres vivos.
TEMA 3. FENOMENA DE TRANSPORTE EN BIOLOXÍA (5h Exp + 3h Sem- Presenciales)
Barreiras biolóxicas. Fluxo. Transporte de materia. Difusión e osmose. Transporte de calor Transporte eléctrico. Membranas como condensadores. Transporte iónico en membranas.
TEMA 4. BIOSFÍSICA DOS SENSOS (5h Exp + 4h Sem- Presenciales)
Tipos de ondas e características xerais. Propagación do son. Sistema Auditivo. Propagación da luz. Interacción luz-materia. Óptica xeométrica, sistema visual e instrumentos ópticos.
TEMA 5. BIOSFÍSICA DA RADIACIÓN (3h Exp- Presenciales)
Núcleo atómico. Tipos de radiación. Interacción radiación-materia. Detección e medida da radiación. Efectos biolóxicos e aplicacións de radiacións ionizantes. Medicina nuclear.
Prácticas de laboratorio. Os/as estudantes realizarán prácticas de laboratorio, que se adapten ao programa da materia, entre as dispoñibles no laboratorio da Facultade de Bioloxía:
- Estudo estático e dinámico dun resorte: determinación da súa constante elástica (3 h Presencial)
- Determinación das densidades de líquido por picnometría (3 h Presencial)
- Determinación da viscosidade de fluídos mediante o viscosímetro Ostwald (3 h Presencial)
- Determinación do módulo de Young en materiais biolóxicos: vigas de madeira con voladizos (3 h Presencial)
-Práctica con ordenador (3 h Presencial)
Tutorias: Aclaraciones y dudas (virtual)
BÁSICA
Cussó F., López C. y Villar R., 2004. Física de los procesos biológicos. Barcelona: Ariel.
Delegido Gómez J., Herráez Domínguez J.V., 2010. Elementos de física aplicada y biofísica. Educació: Laboratori de Materials, Universitat de Valencia. Disponible en https://prelo.usc.es/Record/Xebook1-4195.
COMPLEMENTARIA
Cromer, A.H. 1996. Física para las ciencias de la vida. 2ª ed. México: Reverté.
Giancoli, D.C., 2009. Física: principios con aplicaciones. 6ª ed. México: Pearson-Prentice Hall.
Jou Mirabent, D., LLebot Rabagliati, J.E. y Pérez García, C. 2008. Física para ciencias de la vida. 2ª ed. Madrid: McGraw-Hill.
Ortuño, M., 1996. Física para biología, medicina, veterinaria y farmacia. Madrid: Crítica.
BÁSICAS E XERAIS
CG2 - Aplicar os coñecementos teórico-prácticos adquiridos na resolución de problemas e na busca de solucións tanto en contextos académicos como profesionais.
CG3 - Saber obter e interpretar información e resultados relevantes e obter conclusións sobre temas relacionados coa Bioloxía.
CG4 - Ser capaz de transmitir información por escrito e oralmente e discutir ideas, problemas e solucións relacionadas coa Bioloxía, ante un público xeral ou especializado.
CG5 - Estudar e aprender de forma autónoma, coa organización do tempo e recursos, novos coñecementos e técnicas en Bioloxía.
CB1 - Que as/os estudantes demostraron posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que comeza na base da educación secundaria xeral, e normalmente atópase nun nivel que, aínda que apoiado por libros de texto avanzados, tamén inclúe algúns aspectos que implican coñecementos á vangarda do seu campo de estudo.
CB2 - Que os/as estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación de xeito profesional e posúen as competencias que normalmente se demostran mediante a elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
TRANSVERSAIS
CT1 - Capacidade para buscar, procesar, analizar e sintetizar información de varias fontes.
CT2 - Capacidade de razoar, argumentar e pensar críticamente.
CT3 - Capacidade para traballar en grupo e cubrir colectivamente situacións problemáticas.
CT8 - Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos seus coñecementos, promovendo a iniciativa e a creatividade
CT10 - Capacidade para interpretar resultados experimentais.
ESPECÍFICAS
CE1 - Coñecer e comprender os principios físico-químicos da Bioloxía.
CE10 - Coñecer e comprender o desenvolvemento, morfoloxía e anatomía dos seres vivos.
CE11 - Comprender e integrar o funcionamento e a regulación dos principais procesos fisiolóxicos dos seres vivos, así como a súa interacción co medio biótico e abiótico.
CE13 - Saber describir, analizar e interpretar o medio físico e a súa relación cos seres vivos
A materia de Biofísica contará cunha aula virtual asociada no Campus Virtual da USC. Antes do comezo das clases, o programa detallado da materia e a bibliografía básica e complementaria estarán a disposición dos/das estudantes na Aula Virtual.
a) Clases expositivas:
Explicaranse os contidos teóricos de cada tema que servirán de guía para a aprendizaxe autónoma dos/das estudantes. Na Aula Virtual publicarase o material dixital empregado polos profesores para a explicación de todos os contidos e formularios que resumen as expresións máis importantes de cada tema. Lección maxistral. Asistencia voluntaria
b) Clases de seminarios:
Clases de problemas nos que se resolverán os exercicios propostos nos boletíns, que serán postos a disposición dos alumnos con antelación a través da Aula Virtual. O obxectivo é que os alumnos se familiaricen coa resolución de casos prácticos. ABP. Asistencia voluntaria
c) Prácticas de laboratorio:
Cada alumno asistirá a varias sesións de laboratorio e deberá elaborar un informe técnico. Estas sesións teñen como obxectivo consolidar os conceptos teóricos explicados en clase, aprendizaxe autónoma, iniciativa e capacidade de resolución de problemas. Traballo en grupo/individual. Asistencia obligatoria a todas as sesións de prácricas
d) Titorías en pequenos grupos:
O alumnado terá 1 sesión de titoría en pequeno grupo ao final do semestre dirixida a aclarar dúbidas e / ou reforzar conceptos importantes para o exame final. Asistencia voluntaria (Virtual. Moodle. Teams)
e) Titorías individuais:
Terán lugar ao longo do semestre baixo petición dos/das estudantes. Están orientados á resolución de dúbidas e dificultades específicas de carácter teórico, conceptual e / ou práctico. Prestarase atención individualizada aos estudantes que o precisen. As titorías individuais poden ser telemáticas sincrónicas e serán necesario solicitar cita previa. Asistencia voluntaria (Virtual y/o presencial).
A nota global dos/das estudantes na materia é a suma das cualificacións obtidas, polo seu rendemento ao longo do curso, nas seguintes actividades:
AVAL 1.Evaluación continua. Prácticas de laboratorio (peso na nota final: 30%; actividade obrigatoria). Avaliaranse as seguintes competencias CG2, CG3, CT1, CT2, CT3, CT8, CT10, CE1
AVAL 2. Complementario á evaluación continia.Exame (peso na nota final: 70% actividade obrigatoria). Avaliaranse as seguintes habilidades CG2, CG3, CG5, CB1, CB2, CT2, CT8, CT10, CE1, CE10, CE11, CE13
Para aprobar o curso, os/as estudantes terán que cumprir 4 requisitos:
R1. Asistir a todas as sesións de prácticas de laboratorio e entregar o informe técnico.
R2. Ter realizado o exame a realizar na data fixada polo centro (Facultade de Bioloxía).
R3. Acadar unha nota mínima de 4 pts no examen final
R4. Acadar unha nota mínima final de 5 pts combinando as cualificacións da evaluación contínua e o examen final
A cualificación do informe de prácticas e/ou do examen consérvase para a segunda oportunidade.
As cualificacións dos informes de prácticas do ano anterior (alumnos repetidores) e á do examen conservanse para este curso, podendo o alumno decidir realizar as prácticas e(ou o examen de novo no presente curso
A cualificación será "non presentado/a" só no caso de que o/a alumno non realice ass duas actividades propostas: as prácticas de laboratorio, e o exame final da materia.
En xeral, estímase unha media de 110 horas de traballo para esta materia, das cales 55 horas corresponden á asistencia a clases teóricas e prácticas, seminarios e titorías (24 horas expositivas, 15h clases de seminario interactivo, 15h clases de laboratorio interactivo e 1h titorías en grupo), 50 horas de traballo autónomo do estudante (tempo de estudo e preparación do informe de prácticas) e as 5 horas restantes para a realización e revisión dos exames.
- Asistencia a todas as actividades docentes.
- Participar activamente nas clases.
- Consultar a bibliografía recomendada.
- Usar a aula virtual.
- Facer uso de titorías para calquera tipo de asunto relacionado coa materia.
Sergio Feijoo Juarros
Coordinador/a- Departamento
- Física Aplicada
- Área
- Física Aplicada
- Teléfono
- 881814044
- Correo electrónico
- sergio.feijoo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Maria Jose Perez Comuñas
- Departamento
- Física Aplicada
- Área
- Física Aplicada
- Teléfono
- 881814036
- Correo electrónico
- mariajp.comunas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Daniel Conde Torres
- Departamento
- Física Aplicada
- Área
- Física Aplicada
- Correo electrónico
- danielconde.torres [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Xunta
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 18:00-19:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 03. Carl Linneo |
| 19:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aula 04: James Watson e Francis Crick |
| Xoves | |||
| 16:00-17:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 03. Carl Linneo |
| 17:00-18:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aula 04: James Watson e Francis Crick |
| 15.05.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 01. Charles Darwin |
| 15.05.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 01. Charles Darwin |
| 15.05.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 02. Gregor Mendel |
| 15.05.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 02. Gregor Mendel |
| 15.05.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 03. Carl Linneo |
| 15.05.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 03. Carl Linneo |
| 10.07.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 01. Charles Darwin |
| 10.07.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 01. Charles Darwin |
| 10.07.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 02. Gregor Mendel |
| 10.07.2023 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 02. Gregor Mendel |