Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Estatística, Análise Matemática e Optimización
Áreas: Estatística e Investigación Operativa
Centro Facultade de Bioloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só plans en extinción)
Familiarizar ao estudante coas técnicas básicas da Estatística e a súa aplicación no campo da Bioloxía.
Aprender a manexar un paquete estatístico que permita a análise de datos obtidos en investigación no campo da Bioloxía.
EXPOSITIVAS
Tema 1.- Estatística descritiva (5 horas)
Conceptos xerais. Distribucións de frecuencias. Representacións gráficas. Medidas de posición e dispersión dunha variable. Estatísticas descritivas bidimensionais. Distribucións de frecuencias.
Tema 2.- Fundamentos da probabilidade (4 horas)
Experimento aleatorio. Eventos e espazo muestral. Probabilidade condicionada. Independencia dos acontecementos. Regra do produto, lei de probabilidades totais e teorema de Bayes. Aplicacións en Bioloxía.
Tema 3.- Variables aleatorias (6 horas)
Variable aleatoria discreta: función de masa de probabilidade e función de distribución. Medidas de posición e dispersión dunha variable aleatoria. Distribución de variables bidimensionais. Independencia de variables aleatorias. Modelos de distribución discreta: Bernoulli e Binomial. Variable aleatoria continua: función de densidade e función de distribución. Medidas características. Modelos de distribucións continuas: A distribución normal. Aproximación das distribucións.
Tema 4.- Estimación e intervalos de confianza (5 horas)
Introdución á inferencia estatística. Exposición xeral do problema da inferencia paramétrica. Estimación puntual dunha proporción. Sesgo e varianza dun estimador. Concepto de intervalo de confianza. Intervalo de confianza para unha proporción. Estimación puntual da media e varianza dunha poboación normal. Intervalos de confianza para a media e a varianza dunha poboación normal.
Tema 5.- Contrastes de hipóteses (5 horas)
O problema de contraste de hipóteses. Contraste de hipóteses para a proporción. Contrastes de hipóteses para a media e a varianza dunha poboación normal. Comparación de dous medias en mostras emparexadas. Comparación de dous medias en mostras independentes.
Tema 6.- O modelo de regresión lineal simple (5 horas)
Elementos dun modelo de regresión: o modelo lineal. Estimación dos parámetros do modelo. Inferencia sobre parámetros. Covarianza, coeficiente de correlación e coeficiente de determinación. Descomposición da variabilidade. O test F. Predición.
INTERACTIVAS DE SEMINARIO (12 horas)
Nos seminarios faranse exercicios relacionados con cada un dos temas explicados nas clases expositivas.
INTERACTIVAS DE LABORATORIO (12 horas)
Introdución a R. (2 horas)
Estatísticas descritivas univariables (2 horas)
Estatísticas descritivas bivariables. Modelos de distribución de probabilidades (2 horas)
Estimación e intervalos de confianza (2 horas)
Contrastes de hipóteses (2 horas)
Regresión lineal simple (2 horas)
TUTORÍAS (1 hora)
Seguimento do desenvolvemento do curso e resolución de dúbidas.
Os estudantes terán os apuntes da materia no Campus Virtual. Nestes apuntes figuran todos os contidos (teóricos e prácticos) da materia.
Libros dos que os estudantes poden ter unha copia dixital:
A través do portal da Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela, os libros están dispoñibles en Springerlink:
Heumann, C .; Schomaker, M .; Shalab (2016): "Introdución á estatística e á análise de datos", Springer.
Shahbaba, B. (2012): "Biostatística con R", Springer.
Libro do profesor Francisco Javier Barón López (Universidade de Málaga), dispoñible no enderezo:
https://www.bioestadistica.uma.es/baron/apuntes/clase/apuntes/pdf/bioes…
O libro do profesor Jesús Montanero Fernández (Universidade de Extremadura), dispoñible no enderezo:
http://matematicas.unex.es/~jmf/Archivos/Bioestadistica.pdf
Verzani, J. (2002): “simpleR”, dispoñible en:
https://www.math.csi.cuny.edu/Statistics/R/simpleR/printable/
Glover, T .; Mitchell, K. (2016): "Unha Introdución á Biostatística usando R", Waveland Press, dispoñible en:
http://waveland.com/Glover-Mitchell/r-guide.pdf
Libros dos que os estudantes poden ter unha copia impresa na Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela:
Crujeiras, R.M. e Faraldo, P. (2010): “Manual de estatísticas básicas para ciencias da saúde”, Unidixital.
Martínez González, M.A .; Sánchez Villegas, A .; Toledo Atucha, E .; Faulin Fajardo, J. (2020): "Biostatística amable", Elsevier.
Milton, J.S. (2007): "Estatísticas de Bioloxía e Ciencias da Saúde, Mc Graw-Hill.
Nesta materia, o alumno practicará unha serie de competencias básicas, xerais e transversais, propias do grao en Bioloxía e competencias específicas nesta materia. En concreto, nesta materia trabállanse as seguintes competencias:
Competencias básicas e xerais:
CB2. Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación de xeito profesional e posúan as competencias que normalmente se demostran mediante a elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CG2 - Recoller e interpretar datos, información e resultados relevantes, obter conclusións e emitir informes razoados sobre problemas relacionados coa Bioloxía.
CG3 - Aplicar tanto os coñecementos teórico-prácticos adquiridos como a capacidade de análise e abstracción na definición e enfoque de problemas e na busca de solucións tanto en contextos académicos como profesionais.
Competencias transversais:
CT1 - Capacidade de análise e síntese.
CT2 - Capacidade de razoar e argumentar.
CT5 - Capacidade para preparar e presentar un texto organizado e comprensible.
CT7 - Compromiso coa veracidade da información que ofrece a outros.
Competencias específicas:
Coñecemento do uso de diferentes técnicas estatísticas para resolver problemas relacionados coas ciencias da vida. O alumno debe adquirir coñecementos suficientes para:
CE1 Fai unha lectura descritiva dos datos que ten sobre unha situación real.
CE2. Propón en cada situación real a análise estatística máis adecuada tendo en conta a información anterior e os obxectivos a alcanzar.
CE3 Interpretar os resultados da análise estatística en función dos obxectivos
proposto.
CE4. Xestionar programas informáticos de cara á resolución numérica, coa técnica adecuada, do problema plantexado.
No escenario 1 (normalidade adaptada), as clases expositivas e interactivas de seminario serán en aula con encerado, onde se explicarán os contidos teóricos da materia e os procedementos de resolución dos problemas (resolvendo exercicios e propoñendo outros para a súa resolución por parte dos alumnos).
As clases interactivas de laboratorio poderanse impartir en aula de informática ou na súa falta, os estudantes poderán empregar os seus computadoras portátiles. Introducirase a ferramenta informática R [http://www.r-project.org]. Introducirase a linguaxe R, e resolveranse e propoñerán exercicios para a súa resolución con R por parte dos alumnos. Isto permitiranos non só poñer en práctica os coñecementos estudados na materia, senón tamén adquirir os recursos necesarios para manexar a devandita ferramenta informática.
No escenario 1, as probas e as tareas serán presenciais.
Manterase o seguinte esquema.
Avaliación continua: a avaliación continua realizarase ao longo do semestre. Estará composto polos seguintes elementos:
-Resolución de exercicios e preguntas asociadas a cada tema, nos que o alumno empregará técnicas estatísticas e os coñecementos adquiridos nas clases expositivas.
A través desta actividade avalíanse as competencias: CB2, CG2, CG3, CT1, CT2, CT5, CT7, CE1, CE2, CE3.
-Formularios de avaliación das clases prácticas de informática.
A través desta actividade avalíanse as competencias: CG2, CE1, CE3, CE4.
A cualificación obtida na avaliación continua manterase nas dúas oportunidades do mesmo curso.
Exame final: o exame final constará de varias preguntas teórico-prácticas sobre os contidos da materia, que poden incluír a interpretación de resultados obtidos coa ferramenta informática R, empregada nas ensinanzas prácticas de informática.
A través desta actividade avalíanse as competencias: CB2, CG2, CG3, CT1, CT2, CT5, CT7, CE1, CE2, CE3, CE4.
A cualificación final, tanto na primeira como na segunda oportunidade, será a máxima da nota no exame escrito teórico-práctico, por unha banda, e a media ponderada entre a avaliación continua (30%) e a nota no exame escrito teórico-práctico (70%).
Os estudantes que non realicen o exame escrito teórico-práctico terán "non presentado".
Recoméndase dedicar polo menos unha hora e media de traballo adicional por cada hora de clase expositiva e interactiva, ademais das horas de titoría.
Asistencia (presencial ou virtual) a todas as actividades docentes.
Consulta da bibliografía recomendada.
Esta guía e os criterios e metodoloxías nela descritos están suxeitos ás modificacións que se deriven da normativa e das directrices da USC.
Os alumnos dispoñerán do material da materia no Campus Virtual (Moodle), e da ferramenta MS Teams para a comunicación co profesorado.
PLAN DE CONTINXENCIA SE A SITUACIÓN SANITARIA REQUÍREO:
De acordo coas indicacións establecidas polas autoridades académicas, adaptaranse a metodoloxía e a avaliación aos escenarios 2 e 3. O contido da materia seguiría sendo o mesmo.
METODOLOXÍA DA ENSINANZA
No escenario 2 (distanciamento, restricións parciais á presencialidad física), manter presenciais as clases expositivas e interactivas e as titorías, a condición de que se cumpran as condicións requiridas.
Se non fose posible impartir as clases expositivas en aula grande, pasarían a ser non presenciais e síncronas, utilizando as ferramentas telemáticas que a Universidade de Santiago de Compostela poña ao dispor da comunidade universitaria (MS Teams). O material da materia estaría dispoñible no Campus Virtual e ademais os alumnos dispoñerían de vídeos suplementarios da materia, dispoñibles en MS Stream, na canle da materia creado para ese efecto.
Se non fose posible manter presenciais os seminarios, pasarían a ser non presenciais e síncronos, utilizando as ferramentas telemáticas que a Universidade de Santiago de Compostela poña ao dispor da comunidade universitaria (MS Teams). O material da materia estaría dispoñible no Campus Virtual e ademais os alumnos dispoñerían de exercicios resoltos.
Se non fose posible manter presenciais as clases prácticas, pasarían a ser non presenciais e síncronas, utilizando as ferramentas telemáticas que a Universidade de Santiago de Compostela poña ao dispor da comunidade universitaria (MS Teams). Ademais do material para as clases prácticas, xa dispoñible no Campus Virtual, os alumnos dispoñerían de guións de R suplementarios que axudarían á realización das tarefas encomendadas.
Se non fose posible manter presenciais as titorías, pasarían a ser non presenciais, utilizando as ferramentas telemáticas que a Universidade de Santiago de Compostela poña ao dispor da comunidade universitaria (Moodle, MS Teams).
No escenario 3 (peche das instalacións), toda a docencia sería non presencial e síncrona. Os medios empregados neste caso serían os xa expostos no escenario 2.
SISTEMA DE AVALIACIÓN
No escenario 2, manter presenciais as probas nas que poidan cumprirse as condicións requiridas pola normativa da Universidade.
Se non puidesen ser presenciais os controis que forman parte da avaliación continua, serían non presenciais e síncronos.
Os controis serían semellantes aos que se realizarían de forma presencial, utilizando as ferramentas telemáticas que a Universidade de Santiago de Compostela poña ao dispor da comunidade universitaria para a súa execución e supervisión (Moodle, MS Teams). Realizaríanse nun horario fixo, o mesmo para todos os alumnos, e co tempo limitado. Utilizaríase o Campus Virtual para a descarga do control e a entrega do mesmo, unha vez cumprimentado polo alumno.
Se non puidese ser presencial o exame da primeira oportunidade, sería non presencial e síncrono, utilizando as ferramentas telemáticas que a Universidade de Santiago de Compostela poña ao dispor da comunidade universitaria (Moodle, MS Teams). O exame sería semellante ao que se realizaría de forma presencial, utilizando as ferramentas telemáticas que a Universidade de Santiago de Compostela poña ao dispor da comunidade universitaria para a súa execución e supervisión. Realizaríanse nun horario fixo, o mesmo para todos os alumnos, e co tempo limitado. Utilizarase o Campus Virtual para a descarga do exame e a entrega do mesmo, unha vez cumprimentado polo alumno.
Sería o mesmo no caso de que o exame da segunda oportunidade non puidese ser presencial.
No escenario 3, todas as probas serían non presenciais e síncronas, tal como están descritas no escenario 2.
Indicación referida ao plaxio e ao uso indebido das tecnoloxías na realización das tarefas ou probas: Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, será de aplicación o recolleito na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e da revisión das cualificacións”.
Pedro Faraldo Roca
- Departamento
- Estatística, Análise Matemática e Optimización
- Área
- Estatística e Investigación Operativa
- Teléfono
- 881813216
- Correo electrónico
- pedro.faraldo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Maria Angeles Casares De Cal
Coordinador/a- Departamento
- Estatística, Análise Matemática e Optimización
- Área
- Estatística e Investigación Operativa
- Teléfono
- 881813183
- Correo electrónico
- mariadelosangeles.casares.decal [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Paula Saavedra Nieves
- Departamento
- Estatística, Análise Matemática e Optimización
- Área
- Estatística e Investigación Operativa
- Correo electrónico
- paula.saavedra [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Alejandro Saavedra Nieves
- Departamento
- Estatística, Análise Matemática e Optimización
- Área
- Estatística e Investigación Operativa
- Correo electrónico
- alejandro.saavedra.nieves [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Interino/a substitución redución docencia
Fernando Castro Prado
- Departamento
- Estatística, Análise Matemática e Optimización
- Área
- Estatística e Investigación Operativa
- Correo electrónico
- f.castro.prado [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Ministerio
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 18:00-19:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán, Galego | Aula 04: James Watson e Francis Crick |
| 19:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 03. Carl Linneo |
| Martes | |||
| 18:00-19:00 | Grupo /CLE_02 | Galego, Castelán | Aula 04: James Watson e Francis Crick |
| 19:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 03. Carl Linneo |
| Mércores | |||
| 18:00-19:00 | Grupo /CLE_02 | Galego, Castelán | Aula 04: James Watson e Francis Crick |
| 19:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 03. Carl Linneo |
| 30.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 01. Charles Darwin |
| 30.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 01. Charles Darwin |
| 30.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 02. Gregor Mendel |
| 30.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 02. Gregor Mendel |
| 30.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 03. Carl Linneo |
| 30.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 03. Carl Linneo |
| 13.07.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 01. Charles Darwin |
| 13.07.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 01. Charles Darwin |
| 13.07.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 02. Gregor Mendel |
| 13.07.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 02. Gregor Mendel |