Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 102 Horas de Titorías: 6 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filoloxía Galega, Historia da Arte, Historia
Áreas: Filoloxía Románica, Historia da Arte, Historia Medieval
Centro Facultade de Filoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
• Dar a coñecer, a grandes trazos, o marco histórico-cultural do cristianismo desde as súas orixes ata a Idade Media.
• Estudar o concepto e evolución da santidade, así como a produción literaria que xera tanto en latín como nas diferentes linguas románicas e a súa manifestación na arte medieval.
• Analizar a tipoloxía das vidas de santos e das coleccións de miragres, centrando a atención en Santiago e María.
• Dar a coñecer o desenrolo das herexías no contexto da relixiosidade baixomedieval
• Estudar a figura de santos cruciais para o desenvolvemento da arte medieval en xeral, tais como san Bieito e san Francisco e as respectivas ordes que fundaron.
• Analizar o proceso evolutivo na iconografía do Santo na Idade Media, dende a interdisciplinariedade das fontes textuais.
• Estudar a iconografía de san Francisco e os seus frades como reflexo da integración da Orde na espiritualidade e a sociedade baixomedieval.
• Observar as peculiaridades dos mosteiros femininos mendicantes e a súa singularidade
• Estudar as manifestacións da devoción a finais da Idade Media.
1) O CRISTIANISMO E A PRODUCIÓN HAXIOGRÁFICA DESDE AS SÚAS ORIXES ATA A IDADE MEDIA.
1.1. Achegamento ás orixes do cristianismo.
1.2. Definición de santo/santidade. Evolución do concepto de santidade (mártires, ascetas. Bispos, Reis “santos”). As reliquias. A predicación.
1.3. Haxiografía en latín e linguas romances. Evolución e tipoloxía dos textos haxiográficos: martiroloxios, pasionarios, Vitae, legendae, miracula. O Liber Sancti Iacobi.
1.4. Irrupción da figura da Virxe na corrente haxiográfica. As coleccións de milagres marianos:
1.4.1. Mariais latinos e romances
1.4.2. Mariais universais e "de santuario"
1.4.3. As Cantigas de Santa María: liber miraculorum e fonte documental.
2) ESPIRITUALIDADE E HEREXÍA
2.1. Movementos de pobreza voluntaria
2.2 Herexía e Inquisición
2.3. Cátaros e Valdenses
2.4. Espirituais franciscanos e laicos no seu arredor
2.5. Espiritualidade feminina e herexía
3) ARTE, DEVOCIÓN E PREDICACIÓN. DA SANTIDADE MONÁSTICA Á MENDICANTE NA ARTE MEDIEVAL
3.1. Santidade monástica, santidade mendicante. Fontes textuais e iconográficas para ó retrato dos seus fundadores
3.2. Haxiografías mendicantes e imaxes na difusión das devocións: a codificación dos episodios e a problemática na transmisión da imaxe
3.3. Propostas femininas na espiritualidade mendicante: espazos e imaxes
4) OS SANTOS E A MORTE. TEXTOS E IMAXES COMO REFLEXO DAS DEVOCIÓNS NA IDADE MEDIA.
4.1. Cando a morte se achega.
4.2. As devocións dos bispos no final da Idade Media
a) Os Apóstolos
b) A Virxe
c) Os Pais da Igrexa
d) Os fundadores de Ordes
e) Outros santos relacionados coa morte
f) Os santos pertencentes ás Ordes Mendicantes
g) Santos locais
4.3. A escultura funeraria episcopal como reflexo de devocións
A bibliografía básica que se sinala a continuación está dividida en catro grandes bloques que se corresponden ca organización dos contidos.
Algunhas referencias bibliográficas están marcadas cun asterisco para empregarse como manuais se fora necesario:
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA:
*GARCÍA DE CORTÁZAR, José Ángel, Historia religiosa del Occidente Medieval: años 313-1464, Madrid, Akal, 2012.
LENZENWEGER, J., STOCKMEIER, P., AMON, K., ZINHOBLER, R., (dir.), Historia de la Iglesia católica, Barcelona, 1989, pp. 231-398.
*FERNÁNDEZ CONDE, Francisco Javier, La religiosidad medieval en España: Alta Edad Media (siglos VII-X), Gijón, Trea, 2008.
*FERNÁNDEZ CONDE, Francisco Javier, La religiosidad medieval en España, Plena Edad Media (siglos XI-XIII), Gijón, Trea – Oviedo, EDIUNO, 2005.
*FERNÁNDEZ CONDE, Francisco Javier, La religiosidad medieval en España: Baja Edad Media siglos XIV-XV), Gijón, Trea, 2011.
*MITRE FERNÁNDEZ, E., Las claves de la Iglesia en la Edad Media (313-1492), Planeta, Barcelona, 1991.
*VAUCHEZ, A., La espiritualidad del occidente medieval, Cátedra, Madrid, 1995
1)
BAÑOS VALLEJO, F., La hagiografía como género literario en la Edad Media. Tipología de doce Vidas individuales castellanas, Universidad de Oviedo, 1989.
BARNAY, S., El cielo en la tierra. Las apariciones de la Virgen en la Edad Media (trad. G. Rosón), Ediciones Encuentro, Madrid, 1999.
DUBOIS, J. - J.L. Lemaire, Sources et méthodes de l’hagiographie, Cerf, Paris, 1993.
FIDALGO, E., “La gestación de las Cantigas de Santa Maria en el contexto de la escuela poética gallego-portuguesa”, Alcanate, 8, 2012-2013, pp. 17-42.
FIDALGO, E., Cantigas de Santa María, Vigo, Xerais, 2002.
FIDALGO, E. (coord.), As Cantigas de Loor de Santa María. Edición e comentario, Xunta de Galicia, Santiago, 2004.
GOODICH, M. E., Miracles and Wonders. The development of the concept of miracle, 1150-1350, Aldershot-Burlington, Ashgate, 2007.
GRÉGOIRE, R., Manuale di agiologia. Introduzione alla letteratura agiografica, Monastero San Silvestro Abate, Fabriano, 1987.
KIECKHEFER, R., Imitators of Christ: Sainthood in the Christian Tradition, en Sainthood: Its Manifestations in World Religions, Berkeley, University of California Press, 1990, pp. 1-43.
LONGO, U., La santità medievale, Roma, Jouvence, 2007.
O’ CALLAGHAM, J. (1998), Alfonso X and the Cantigas de Santa Maria. A poetic Biography, Brill, Leiden-Boston-Köln.
PARKINSON, S.- D. JACKSON (2006), “Collection, Composition and Compilation in the Cantigas de Santa Maria”, Portuguese Studies, 22, pp. 159-172.
PHILIPPART, G., Les légendiers latins et autres manuscrits hagiographiques (typologie des sources du Moyen Age Occidental, 24/25), Brepols, Turnhout, 1977.
PIETRI, C., L’évolution du culte des saints aux premiers siècles chrétiens: du témoin à l’intercesseur, en Les fonctions des saints dans le monde occidental (IIIe-XIIIe siècles). Actes du colloque organisé par l’École française de Rome avec le concours de l’Université de Rome ‘La Sapienza’ (Rome, 27-29 octobre 1988), Roma, Palazzo Farnese, École Française de Rome,1991,pp.15-36.
PUECH, H.-Ch., Storia del cristianesimo (Trad. M. N. Pierini), Laterza-Mondadori, 2003.
PUECH, H.-Ch., Storia del cristianesimo (Trad. M. N. Pierini), Laterza-Mondadori, 2003.
SIMONETTI, M. – E PRINZIVALLE, Storia della letteratura cristiana antica, Casale Monferrato, PIEMME, 1999.
2)
AMORES BONILLA, P. A. “Revolución o levantamiento. La herejía milenarista de los apostolici “. Historias del Orbis Terrarum, nº 23, 2019, 139-169.
ARCELUS ULIBARRENA, J.M., Visionarios y MSS. Proféticos (ss. XIV-XV) en los reinos hispánicos: Traducción y manipulación, Saarbrucken: Editorial Académica Española, 2013.
BAILEY, M. D. and Sean L. F. (ed.), Late medieval heresy: new perspectives: studies in honor of Robert E. Lerner, York, York Medieval Press, 2018.
BARBER, M., The Cathars: dualist heretics in Languedoc in the High Middle Ages, Harlow, England, Longman, 2000
Cathars in question. Ed by A. Sennis. York: York Medieval Press, 2018.
DUVERNOY, J., Inquisition à Pamiers: cathares, juifs, lépreux : devant leurs juges, Toulouse : Privat, 1985.
GRAU TORRAS, S., Cátaros e Inquisición en los reinos hispánicos (siglos XII-XIV), Madrid: Cátedra, 2012.
GRAÑA CID, Mª Mar, “Vivir la vida celestial: caridad y acción social en beguinas y beatas (siglos XIII-XV)”, en Estudios Eclesiásticos, vol. 93, n. 366, 2018, 511-550.
La represión de la disidencia religiosa: de la Inquisición Medieval a la Moderna. Clío & Crimen: Revista del Centro de Historia del Crimen de Durango, nº 2, 2005.
LAMBERT, M., Medieval heresy: popular movements from the gregorian reform to the reformation, Oxford, Blackwell, 1994 Las Herejías Medievales. Clío & Crimen: Revista del Centro de Historia del Crimen de Durango, nº 1, 2004.
Late medieval heresy: new perspectives: studies in honor of Robert E. Lerner, York: York Medieval Press, 2018.
LEFF, G., Heresy in the later Middle Ages: the relation of heterodoxy to dissent: c. 1250-c. 1450, Manchester: University Press, 1967.
LERNER, R. E., The heresy of the Free Spirit in the Later Middle Ages, Notre Dame, Ind: University of Notre Dame Press, 2007
Magia, superstición y brujería en la Edad Media. Clío & Crimen: Revista del Centro de Historia del Crimen de Durango, nº 8, 2011.
MITRE FERNÁNDEZ, E. “Al margen del valdismo y del catarismo: religiosidades "desviadas" y movimientos populares del Occidente (Panorama histórico y elenco bibliográfico)”. Norba: Revista de historia, nº 21, 2008, 181-203.
MITRE FERNÁNDEZ, E. “ La disidencia religiosa en el bajo medievo: ¿Una forma de contestación social?”. Edad Media: revista de historia, nº 4, 2001, 37-58.
MOORE, R.I., The war on heresy: faith and power in medieval Europe, London, Profile, 2012
NIETO-ISABEL, D.I., “«Qui spiritus ambo sunt unum». La red de espiritualidad beguina del Languedoc a inicios del siglo XIV”, en Blanca Garí, coor., Redes femeninas de promoción espiritual en los reinos hispánicos, Viella, 2013.
ORTEGA MARTÍN, E. “Heterodoxias medievales. La herejía del año mil en la Edad Media”. Proyección: Teología y mundo actual, nº 274, 317-332.
ORTEGA MARTÍN, E. “Heterodoxias medievales. El libre espíritu, el misticismo herético y Joaquín de Fiore”. Proyección: Teología y mundo actual, nº 276, 65-80.
POU Y MARTÍ, J.M., Visionarios, beguinos y fraticelos catalanes, Madrid: Colegio “Cardenal Cisneros”, 1991.
RÍOS RODRÍGUEZ, Mª L., “Conventualismo y manifestaciones heréticas en la Baja Edad Media”, en III Semana Estudios Medievales. Nájera 1992. Logroño: Instituto de Estudios Riojanos, 1993, pp. 129-160.
SANTONJA, P. “Mujeres religiosas: Beatas y Beguinas en la Edad Media. Textos satíricos y misóginos”, Anales de la Universidad de Alicante: Historia Medieval, 14, 2003-2006, 209-228.
SANTONJA, P. “Fancesc Eiximenis y su época: finales del siglo XIV y principios del siglo XV”, Azafea: revista de filosofía, nº 2, 1989, 19-35.
SCHMITT, J.-C., Mort d'une hérésie: l'Eglise et les Clercs Face aux Béguines et aux Béghards du Rhin Supérieur du XIV au XV siècle, Paris, Mouton, D.L. 1978
SPARKS, C., Heresy, Inquisition and life cycle in medieval Languedoc, Woodbridge, York Medieval Press, 2014
SCHMITT, J. C. “¿Hubo imágenes heréticas en la Edad Media?”, Revista Estudios, nº 27, 2013,8-24. VAUCHEZ, A. Les Hérétiques au Moyen Âge. Suppôts de Satan ou chrétiens dissidents. CNRS Editions, Paris 2014.
3)
ANDRADE CERNADAS, J.M.: El monacato benedictino y la sociedad de la Galicia medieval (siglos X al XIII). A Coruña, 1997.
BUTLER, C.: Monacato benedictino. Zamora, 2001.
COLESANTI, G.M.; GARÍ, B.; JORNET-BENITO, N.: Clarisas y dominicas. Modelos de implantación, filiación, devoción y promoción artística en la Península Ibéric a, Cerdeña, Nápoles y Sicilia. Firenze, 2017.
FRAGA SAMPEDRO, D.: ““Il pellegrinaggio jacopeo e il Santo d’Assisi. Tradizioni e immagini francescane nell’area geografica ispanica”, en Compostelle. Rivista del Centro Italiano di Studi Compostellani - Università degli Studi di Perugia 35, 2014, 13-39.
FRUGONI, Ch.: Francesco e l’invenzione delle stimmate. Una storia per parole e immagini fino a Bonaventura e Giotto. Torino, 1993.
GARCÍA ORO, J.: San Francisco de Asís en la España medieval. Santiago, 1988.
LAWRENCE, C. H.: Medieval Monasticism: Form of religious life in Western Europe in the Middle Ages, London: Longman, 1984
MANSO PORTO, C.: Arte gótico en Galicia: los dominicos. A Coruña, 1993. 2 vols.
PRINZIVALLI, E.: “Un santo da leggere: Francesco d’Assisi nel percorso delle fonti agiografiche”, en Francesco d’Assisi e il primo secolo di storia francescana. Torino, 1997.pp. 71-116.
SÁNCHEZ AMEIJEIRAS, R.: “Espiritualidad mendicante y arte gótico”, en Quintela, M.V. (coor): Las religiones en la historia de Galicia. Sémata 7-8, 1996, 332-353.
YARZA, J.: “La imagen del fraile franciscano”, en Espiritualidad y Franciscanismo. VI Semana de Estudios medievales. Nájera 31 julio – 4 agosto 1995. Logroño, 1996. pp. 185-211
4)
BECEIRO PITA, I. (dir.): Poder, piedad y devoción. Castilla y su entorno. Siglos XII-XV, Sílex, Madrid, 2014.
CHIFFOLEAU, J. : La comptabilité de l'au-delà, Rome 1980.
FERRANDO ROIG, J.: Iconografía de los santos, Barcelona 1950.
HERKLOTZ, Ingo: "Sepulcra" e "Monumenta" del Medioevo, Roma 1990.
La mort au moyen âge, Colloque de la Société des Historiens Médiévistes de l'Enseignement Supérieur Public, Strasburg, 1975.
Les fonctions des saints dans le monde occidental (IIIe-XIIIe siècle). Actes du colloque organisé par l'Ecole française de Rome avec le concours de l'Université de Rome "La Sapienza", Roma 1991.
MITRE FERNÁNDEZ, E.: La muerte vencida. Imágenes e Historia en el Occidente Medieval (1200-1348), Madrid 1988.
PANOFSKY, Erwin: Tomb sculpture, London 1964.
REAU, Louis : Iconographie de l'art Chrétien, Paris 1958.
TENENTI, A. : La vie et la mort à travers l'art du XV siècle, Serge Fleury 1983.
VAUCHEZ, André. : La sainteté en Occident aux derniers siècles du Moyen Age, Rome 1981.
• Comprensión do proceso da creación dun mito relixioso e da produción literaria que este mito xera.
• Cristalización, expansión e metamorfose de modelos de santidade e o seu reflexo iconográfico no tránsito da Idade Meia temperá á Idade Meia plena.
• Comprensión da estrutura dos textos haxiográficos (vidas de santos, lendas, miragres).
• Coñecemento de dous santos relevantes para a Cristiandade, san Bieito e san Francisco, a través das fontes haxiográficas e iconográficas e as interaccións entre imaxe e texto.
• Percepción da importancia e repercusión de san Bieito de Nursia e de san Francisco de Asís e as súas Ordes na espiritualidade baixomedieval a través da producción artística.
• Coñecemento das singularidades da espiritualidade mendicante feminina
• Análise das manifestacións relixiosas xeradas nas proximidades da morte. Afondamento nas devocións máis difundidas nos séculos XIV e XV
• Afondamento nas devocións máis difundidas nos séculos XIV e XV
• As clases teóricas están dirixidas á análise dos contidos do programa, pero complementaranse con unha proposta de lecturas que teñen por obxectivo enriquecer o discurso teórico e alentar o debate na aula.
• Farase recurso ao manexo de fontes documentais e gráficas para o seu estudo e debate.
• Empregarase as ferramentas das aulas virtuais da USC para orientacións e materiais de traballo das clases prácticas.
• Realizaranse, con carácter obligatorio, algunhas clases prácticas con desprazamento a un lugar que permita o estudo in situ do explicado na aula, sempre no suposto que se conceda subvención económica. Se realizará nunha data por determinar e establecendo os cambios precisos co profesor que imparta docencia ese mesmo día, se fora necesario.
O profesor Francisco Fernández Campo imparte o primeiro apartado do programa ("O Cristianismo e a producción haxiográfica desde as orixes ata a Idade Media") en diferentes sesións ata completar 2 ECTS do total da materia.
A profesora Mª Luz Ríos imparte o segundo apartado do programa ("Espiritualidade e Herexía") en diferentes sesións ata completar 1 ECTS do total da materia
A profesora Mª Dolores Fraga imparte o terceiro apartado do programa (“Arte, devoción e predicación. Da santidade monástica á mendicante na arte medieval") en diferentes sesións ata completar 1 ECTS do total da materia.
A profesora Marta Cendón imparte o último apartado do programa (“Os santos e a morte. Textos e imaxes como reflexo das devocións ao final da Idade Media”) en diferentes sesións ata completar 2 ECTS do total da materia.
Todos os alumnos deben participar nas clases presenciais aportando os seus comentarios e observacións persoais aos temas que se desenvolven. Tanto no exame dos textos como das imaxes, espérase do estudante a competencia necesaria para poder aplicar os contidos teóricos ofrecidos e o seu recoñecemento nos exemplos prácticos. A participación activa do estudante na aula (incluíndo as actividades correspondentes ás saídas) equivalerá a un 30% da cualificación total.
O 70% restante obterase mediante a presentación dun traballo escrito sobre un tema monográfico, no que se procurará combinar as manifestacións artísticas coas literarias, e que será seleccionado dunha relación proporcionada polos docentes, ou proposto polo estudante e aceptado polo conxunto de docentes da materia. Na avaliación do traballo se valorará o grado de adecuación á materia. Entregarase unha copia do mesmo en papel a cada un dos profesores da materia.
Data límite de entrega do traballo final: 9 de abril. Segunda oportunidade: 15 xuño
O sistema de avaliación réxese polos mesmos criterios na primeira e segunda oportunidade
Alumnos con dispensa oficial de asistencia a clases: serán avaliados polo traballo escrito individual (100%), indicado polos profesores da materia. Este sistema aplicarase nas dúas oportunidades posibles.
En todas estas tarefas que haberá de realizar o alumnado para a súa avaliación, e seguindo as indicacións da USC referidas ao plaxio e ao uso indebido das tecnoloxías, é preciso indicar que para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Clases teóricas: 30
Clases prácticas presenciais. 10
Titorías presenciais: 4
Clases teóricas non presenciais dirixidas: 5
Clases prácticas non presenciais dirixidas: 10
Tutorías non presenciais: 5
Traballo escrito: 10
Horas de traballo autónomo do alumno:
Clases teóricas: 20
Clases prácticas: 30
Traballo escrito: 25
Asistencia e participación activa durante o curso.
Lectura da bibliografía recomendada polo profesor.
As lecturas deberán facerse de acordo co calendario marcado polos profesores para facilitar o correcto desenvolvemento do programa.
Consúltese la Guía Docente de la materia en la página web del Máster: http://www.usc.es/filrom/teaching/master/
No caso de ser implementado o “Escenario 2: distanciamento” definido pola USC
METODOLOXÍA DA ENSINANZA:
Combinarase a docencia presencial coa virtual.
1) A docencia expositiva será impartida maioritariamente de xeito virtual, a partires do emprego dos mecanismos tecnolóxicos postos a disposición pola USC: aula virtual da materia, correo electrónico institucional, ferramenta TEAMs para conexión síncrona, etc. A gravación de vídeos coas clases expositivas por parte do profesorado para seren postos a disposición do alumnado na aula virtual complementarase coa posibilidade de impartir algunhas clases a través da ferramenta para video-conferencias e reunións TEAMS. Así mesmo, proporcionarase ao alumnado materiais bibliográficos e gráficos de apoio en formato pdf, ppt, así como enlaces a páxinas web e outros materiais audiovisuais on-line que sexan axeitados como complementos de carácter didáctico e formativo.
2) A docencia práctica interactiva será impartida maioritariamente de xeito presencial. Estas clases están pensadas cunha finalidade práctica e de participación activa do alumnado, polo que se conciben como foros de posta en común de conceptos e métodos de análise e estudo, de resolución de dúbidas, e de ampliación e clarificación de determinados aspectos abordados nas clases expositivas, tendo como marco de desenvolvemento a presencialidade na aula. Estas clases prácticas interactivas de carácter presencial constituirán un mecanismo de avaliación continua dos coñecementos adquiridos polos alumnos ao longo das clases expositivas e de avance da súa aprendizaxe autónoma.
SISTEMA DE AVALIACIÓN DA APRENDIZAXE:
Manterase o desenvolvemento dunha avaliación continua integrada por dous elementos complementarios:
1) O 30% da nota final da materia corresponderá á avaliación de pequenos ensaios de reflexión, comentarios, resumos e recensións sobre cuestión diversas a partires dos materiais bibliográficos, documentais e gráficos proporcionados para tal finalidade polo profesorado, e que dun xeito sistemático haberán de ser realizados polo alumnado e entregados por escrito ao profesorado para a súa avaliación (como sistema de seguimento da aprendizaxe). Estas tarefas haberán de ter unha especial relevancia na súa realización, posta en común e presentación oral durante estas clases interactivas presenciais.
2) O 70% da nota final da materia corresponderá á realización dun traballo individual de análise e revisión bibliográfica dun aspecto concreto da materia obxecto de estudo desta materia. Para iso o profesorado asesorará a cada alumno no deseño estrutural e de bibliográfica básica, e mesmo lle proporcionará materiais documentais e/ou gráficos, así como bibliográficos específicos, cos que poder desenvolver de xeito óptimo o devandito traballo. Unha vez entregado por correo electrónico no prazo fixado, o profesorado revisará e corrixirá o devandito traballo, outorgando a xusta cualificación ao mesmo.
Nestas tarefas de entrega obrigada seguiranse as indicacións normativas da USC referidas ao plaxio e ao uso indebido das tecnoloxías na realización de tarefas ou probas. É preciso indicar que para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
No caso de ser implementado o “Escenario 3: Peche Das Instalación” pola USC
METODOLOXÍA DA ENSINANZA:
Só se poderá desenvolver a docencia de xeito virtual.
1) A docencia expositiva será impartida exclusivamente de xeito virtual, a partires do emprego dos mecanismos tecnolóxicos postos a disposición pola USC: aula virtual da materia, correo electrónico institucional, ferramenta TEAMs para conexión síncrona, etc. A gravación de vídeos coas clases expositivas por parte do profesorado para seren postos a disposición do alumnado na aula virtual complementarase coa posibilidade de impartir algunhas clases a través da ferramenta para video-conferencias e reunións TEAMS. Así mesmo, proporcionarase ao alumnado materiais bibliográficos e gráficos de apoio en formato pdf, ppt, así como enlaces a páxinas web e outros materiais audiovisuais on-line que sexan axeitados como complementos de carácter didáctico e formativo.
2) A docencia interactiva será impartida tamén exclusivamente de xeito virtual. Estas clases están pensadas cunha finalidade práctica e de participación activa do alumnado, polo que se conciben como foros de posta en común de conceptos e métodos de análise e estudio, de resolución de dúbidas, e de ampliación e clarificación de determinados aspectos abordados nas clases expositivas. Neste caso terán como marco de desenvolvemento as plataformas e ferramentas virtuais como TEAMS, o “foro” e outras aplicación e ferramentas de intercomunicación da aula virtual da materia, así coma o propio correo electrónico institucional. Estas clases interactivas constituirán un mecanismo de avaliación continua dos coñecementos adquiridos polos alumnos ao longo das clases expositivas e de avance da súa aprendizaxe autónoma.
SISTEMA DE AVALIACIÓN DA APRENDIZAXE:
Manterase o desenvolvemento dunha avaliación continua:
1) O 30% da nota final da materia corresponderá á avaliación de pequenos ensaios de reflexión, comentarios, resumos e recensións sobre cuestión diversas a partires dos materiais bibliográficos, documentais e gráficos proporcionados para tal finalidade polo profesorado, e que dun xeito sistemático haberán de ser realizados polo alumnado e entregados por escrito ao profesorado para a súa avaliación (como sistema de seguimento da aprendizaxe) por medio do correo electrónico ou dos instrumentos e ferramentas que para tal finalidade están contidos na aula virtual. Estas tarefas, que haberán de ter unha especial relevancia na súa realización e posta en común durante as clases interactivas que se poidan desenvolver online, poderán alternar a realización individual coa grupal por parte do alumnado.
2) O 70% da nota final da materia corresponderá á realización dun traballo individual de análise e revisión bibliográfica dun aspecto concreto da materia obxecto de estudo desta materia. Para iso o profesorado asesorará a cada alumno no deseño estrutural e de bibliográfica básica (con especial atención ás referencias bibliográficas dispoñibles online), e mesmo lle proporcionará materiais documentais e/ou gráficos, así como bibliográficos específicos, cos que poder desenvolver de xeito óptimo o devandito traballo. Unha vez entregado por correo electrónico no prazo fixado, o profesorado revisará e corrixirá o devandito traballo, outorgando a xusta cualificación ao mesmo.
Nestas tarefas de entrega obrigada seguiranse as indicacións normativas da USC referidas ao plaxio e ao uso indebido das tecnoloxías na realización de tarefas ou probas. É preciso indicar que para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Marta Cendon Fernandez
Coordinador/a- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812572
- Correo electrónico
- marta.cendon [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Maria Dolores Fraga Sampedro
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812598
- Correo electrónico
- mdolores.fraga [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Maria Luz Rios Rodriguez
- Departamento
- Historia
- Área
- Historia Medieval
- Teléfono
- 881812620
- Correo electrónico
- marialuz.rios [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Debora Gonzalez Martinez
- Departamento
- Filoloxía Galega
- Área
- Filoloxía Románica
- Correo electrónico
- deborah.gonzalez [at] usc.es
- Categoría
- Investigador/a Distinguido/a
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 18:30-19:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán, Galego | C09 |
| 19:30-20:30 | Grupo /CLIS_01 | Castelán, Galego | C09 |
| Martes | |||
| 18:30-19:30 | Grupo /CLE_01 | Galego, Castelán | C09 |
| 19:30-20:30 | Grupo /CLIS_01 | Galego, Castelán | C09 |
| Mércores | |||
| 18:30-19:30 | Grupo /CLE_01 | Galego, Castelán | C09 |
| 19:30-20:30 | Grupo /CLIS_01 | Galego, Castelán | C09 |