Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 1 Clase Expositiva: 10 Clase Interactiva: 16 Total: 27
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Química
Áreas: Enxeñaría Química
Centro Escola Técnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
O obxectivo desta materia é proporcionar ao estudantado a formación sobre diferentes ferramentas básicas necesarias para o desenvolvemento dunha actividade investigadora nas súas distintas etapas, a partir da busca de información, a planificación da investigación e a análise e difusión dos resultados obtidos da investigación, así como a solicitude para o financiamento para levala a cabo.
Os contidos desenvolvidos na materia son os indicados na Memoria verificada do Máster Universitario en Enxeñaría Química e Bioprocesos:
• Ferramentas de análise de datos estatísticos.
• Planificación da experimentación baseada no deseño de experimentos.
• Fontes de información en Enxeñaría Química.
• Elaboración e revisión de artigos de resultados de investigación.
• Elaboración e avaliación de solicitudes de proxectos de I+D+i.
A materia estrutúrase en tres apartados diferentes que se avaliarán por separado.
Tema 1.- FERRAMENTAS PARA PLANIFICAR A EXPERIMENTACIÓN E A ANÁLISE DE RESULTADOS
• Correlación e regresión lineal. Comparacións entre medias (test t, ANOVA).
• Introdución ao deseño estatístico de experimentos. Comparación co método tradicional. Procedemento de solicitude.
• Definición de factores e dominios de interese. Matriz de deseño.
• Planificación da experimentación. Elección do deseño experimental.
• Deseños ortogonais de primeira orde. Deseños factoriais completos e fraccionarios.
• Deseños de segunda orde. Central Composite Design (CCD) e Box-Behnken.
• Análise de resultados. Análise da varianza.
• Metodoloxía da superficie de resposta.
A distribución da docencia no Tema 1 é a seguinte: Sesións expositivas (4 horas), seminarios interactivos (2 horas), sesións interactivas de informática (6 horas).
Profesora: Julia González Álvarez.
Tema 2.-TÉCNICAS DE REDACCIÓN E REVISIÓN DE ARTIGOS E INFORMES TÉCNICOS
· As etapas do método científico e a importancia da comunicación científica dos resultados da investigación. Escritura científica. Estilo na comunicación científica
· Comprender o problema ou cuestión obxecto da investigación
· Establecer unha hipótese e un procedemento de razoamento/decisión dedutivo
· Identificación de elementos preliminares: Título, Autores e Resumo.
· Introdución e Materiais e Métodos.
· Resultados. Táboas e gráficos. Notas ao pé.
· Discusión e conclusións.
· Bibliografía (Referencias) e información complementaria ou complementaria
· Busca de información bibliográfica sobre obras científicas en EQ mediante o uso de bases de datos e revistas científicas
· Revisión crítica de artigos científicos
A distribución da docencia no Tema 2 é a seguinte: Sesións expositivas (4 horas), seminarios interactivos (2 horas).
Profesor: Enrique Roca Bordello
Tema 3.- ELABORACIÓN E AVALIACIÓN DE PROXECTOS DE I+D+i.
• Técnicas para a elaboración de proxectos de investigación e innovación. Proxectos individuais e consorciados.
• Elaboración dun proxecto. Rexistro da propiedade dos resultados.
• Avaliación do proxecto. Mecanismos de avaliación.
A distribución da docencia no Tema 3 é a seguinte: Sesións expositivas (2 horas), seminarios interactivos (6 horas).
Profesor: Enrique Roca Bordello
Bibliografía básica e complementaria
Tema 1
Bibliografía básica
Box, G.E., Hunter, W.G. y Hunter, J.S. Estadística para investigadores. Introducción al diseño de experimentos, análisis de datos y construcción de modelos. Barcelona: Reverté, 2005. ISBN: 9688708405
Box, G.E., Hunter, J.S. y Hunter, W.G. Estadística para investigadores. Diseño, innovación y descubrimiento 2ºEd. Barcelona: Reverté, 2008. ISBN: 9788429194234
Artigos publicados en diversas revistas.
http://sfx.bugalicia.org/san/az/
Bibliografía complementaria
Lazic, Z.R. Design of experiments in chemical engineering : a practical guide. Weinheim: Wiley-VCH, 2004. ISBN: 3527311424
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1002/3527604162
Tema 2
Bibliografía básica
Jalongo, M.R., Saracho, O.N. Writing for Publication. Transitions and Tools that Support Scholars’ Success. Suiza: Springer, 2016. ISBN 978-3-319-31648-2 ISBN 978-3-319-31650-5 (eBook) DOI 10.1007/978-3-319-31650-5.
Ebel, H. F. (2004). The Art of scientific writing: from student reports to professional publications in chemistry and related fields. Weinheim : Wiley-VCH, 2004 ISBN: 978-3-527-29829-7 ES:RB 28
Bibliografía complementaria
Peat, J. (2002). Scientific writing: easy when you know how BMJ Books. ISBN: 978-0-727-91625-9. ES: C 106
Tema 3
Neste Tema traballaremos unha proposta de convocatoria de proxectos de investigación, innovación ou demostración, como modelo.
Coñecemento
(CN01) Posuír e comprender coñecementos que proporcionen unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento ou
aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
(CN02) Adquirir coñecementos avanzados e demostrar, nun contexto de investigación científica e tecnolóxica ou
altamente especializado, unha comprensión detallada e informada dos aspectos teóricos e prácticos e da
metodoloxía de traballo nunha ou varias áreas de estudo da Enxeñaría Química.
Competencia
(CP02) Conceptualizar modelos de enxeñaría, aplicar métodos innovadores na resolución de problemas e
Aplicacións informáticas adecuadas para o deseño, simulación, optimización e control de procesos e sistemas.
(CP09) Xestionar a Investigación, o Desenvolvemento e a Innovación Tecnolóxica, tendo en conta a transferencia de tecnoloxía e
propiedade e dereitos de patente.
Habilidade
(HD01) Ter a capacidade de resolver problemas descoñecidos, incompletamente definidos e que teñen
especificacións competidoras, considerando posibles métodos de solución, incluídos os máis innovadores,
seleccionando a máis adecuada, e podendo corrixir a implantación, valorando as diferentes solucións de
deseño.
(HD04) Buscar, procesar, analizar e sintetizar, de forma crítica, información de diversas fontes para o
establecendo as conclusións correspondentes.
(HD07) Participar en proxectos de investigación e colaboracións científicas ou tecnolóxicas, en contextos interdisciplinares e, se é o caso, cunha alta compoñente de transferencia de coñecemento.
(HD09) Abordar os problemas desde unha perspectiva científica, recoñecendo a importancia de buscar e xestionar a información existente.
A Aula Virtual da USC empregarase a través da aplicación Moodle cos seguintes obxectivos:
•Proporcionar información sobre a materia (horario lectivo, horarios, exames, convocatorias diversas, etc.)
•Proporcionar o material necesario para as clases (exposicións dos temas, artigos científicos, etc.).
•Servir como ferramenta de comunicación co estudantado.
•Propor tarefas.
•Propoñer probas de avaliación.
A docencia distribúese en clases expositivas (10 horas), clases interactivas seminario (10 horas), clases interactivas de laboratorio - Aula de informática (6 horas) e titorías grupais (1 hora).
Tema 1
As clases maxistrais servirán para presentar os conceptos teóricos fundamentais para adquirir os coñecementos CN01 e CN02 e desenvolver a competencia CP02.
Nos seminarios exporanse e analizarán casos prácticos relativos á planificación da experimentación en base ao emprego de deseños experimentais reforzando as competencias anteriormente indicadas.
As sesións na aula de informática destinaranse á resolución de casos prácticos de análise estatística de resultados e optimización de procesos mediante a aplicación de técnicas de deseño experimental e análise da superficie de resposta, para o que se utilizará o programa estatístico IBM SPSS Statistics e Excel. Traballaranse as habilidades HD01 e HD09. Presentaranse dous informes de prácticas que forman parte da avaliación continua. A proposta das tarefas e a entrega dos informes realizarase a través do Campus Virtual da materia. A entrega realizarase antes de finalizar cada unha das sesións prácticas.
Tema 2
Para a impartición do Tema de Redacción de Textos Científicos combinaranse clases maxistrais con clases seminario interactivas. Afondarase na procura de fontes de información bibliográfica (habilidade HD04) e na redacción e revisión de artigos científicos para adquirir coñecementos CN02 e desenvolver a competencia CP09.
Tema 3
A metodoloxía correspondente ao Tema 3 consistirá en analizar en profundidade os principais apartados dun proxecto de I+D+i considerando tanto a modalidade individual como consorciada, terase en conta a incorporación dun apartado de patentabilidade e rexistro da titularidade dos resultados. Realizarase unha sesión específica de avaliación de proxectos. Traballaremos na adquisición dos coñecementos CN02 e desenvolveremos as competencias CP09 e traballaremos as habilidades HD04 e HD07.
Tema 1
Presentaranse os informes de dúas prácticas, o que permitirá avaliar os resultados da aprendizaxe indicados na metodoloxía deste Tema (coñecementos CN01 e CN02, competencia CP02 e habilidades HD01 e HD09).
O exame da materia consistirá nun caso práctico relacionado coa aplicación de técnicas de deseño experimental (coñecementos CN01 e CN02, competencia CP02 e habilidades HD01 e HD09). Propoñerase e entregarase a través do Campus Virtual da materia.
Tema 2
Cada estudante revisará individualmente un artigo científico onde se analizará o uso de fontes bibliográficas para a súa revisión e a calidade do traballo escrito. Esta tarefa será proposta e entregada a través do Campus Virtual da materia e permitirá a avaliación dos resultados de aprendizaxe indicados na metodoloxía deste Tema (habilidade HD04, coñecementos CN02 e competencia CP09). A data para a entrega desta tarefa será antes do comezo do tema 3. Esta actividade é OBRIGATORIA.
Tema 3
Para a avaliación deste apartado, o estudantado elaborará e defenderá publicamente, en grupos de varios estudantes, un resumo (en formato póster) dun proxecto de investigación orixinal. As seccións completas de “Hipótese”, “Resumo”, “Obxectivos”, “Tarefas” e “Progreso previsto do TRL no proxecto” deben presentarse noutro documento/memoria. Deste xeito, avaliaranse os resultados de aprendizaxe indicados na metodoloxía deste Tema (coñecementos CN02, competencias CP09 e habilidades HD04 e HD07).
A presentación do traballo realizarase na aula, para o que se utilizará a titoría grupal e, polo tanto realizarase na data estabrecidad para esa titoría. A data de entrega do póster e da memoria do proxecto elaborado será o día anterior á realización da titoría grupal. Presentaranse a través do módulo de Tarefas da Aula Virtual da materia. Esta actividade é OBRIGATORIA.
A distribución da cualificación será a seguinte:
a) Exame, 25% (proba práctica do Tema 1)
b) Memorias de traballo/actividades/prácticas, 70%: Tema 1, 10% (5% cada práctica); Tema 2, 30%; Tema 3: 30%
c) Titorías/Memoria do profesor: 5% (participación activa nas clases)
•A asistencia ás clases de aula informática e á titoría en grupo é obrigatoria sendo preceptiva para presentarse ao exame.
•Deberá acadarse unha nota mínima de 4 puntos sobre 10 en todas as actividades dos apartados a) e b) da avaliación. Se non se acada un 4 en ningunha das actividades, a nota global da materia sería a nota mínima obtida.
•Na segunda oportunidade mantéñense as cualificacións obtidas nos apartados b) e c) se se superou o mínimo esixido. Nos demais casos, informarase ao estudantado da posibilidade e forma de recuperación.
•Considerarase “non presentado” se non se realiza ningunha das actividades obxecto de avaliación.
Nos supostos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto na Normativa de avaliación do rendemento académico do estudantado e revisión das cualificacións.
A materia ten unha carga de traballo de 3 ECTS, 1 crédito ECTS correspondente a 25 horas de traballo total, distribuídas do seguinte xeito:
Actividade: horas presenciais
Ensinanzas teóricas 10.0
Seminario interactivo de docencia 10.0
Aula de informática interactiva docencia 6.0
Titorías en grupos reducidos 1.0
Subtotal 27,0
Exame e revisión 2.0
Total 29,0
Horas de traballo dos estudantes 46.0
Recoméndase un dominio fluído de Microsoft Word, Excel e Powerpoint.
Tal e como se recolle na metodoloxía, a aula virtual será Moodle.
A materia impártese en castelán.
No tema 1 utilizaranse IBM SPSS Statistics e Excel.
Julia González Álvarez
- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Teléfono
- 881816761
- Correo electrónico
- julia.gonzalez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Enrique Roca Bordello
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Teléfono
- 881816774
- Correo electrónico
- enrique.roca [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Galego, Castelán | Aula A6 |
| Mércores | |||
| 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán, Galego | Aula A6 |
| Xoves | |||
| 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Galego, Castelán | Aula A6 |
| 19.05.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula de Informática I1 |
| 19.05.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula de Informática I1 |
| 19.05.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula de Informática I1 |
| 30.06.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula de Informática I1 |
| 30.06.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula de Informática I1 |
| 30.06.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula de Informática I1 |