Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 1 Clase Expositiva: 12 Clase Interactiva: 14 Total: 27
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Enxeñaría Química
Áreas: Enxeñaría Química
Centro Escola Técnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
O obxectivo da materia é que o alumnado do Máster Universitario en Enxeñaría Química e de Bioprocesos adquira un coñecemento profundo da problemática actual asociada ao tratamento das augas residuais en xeral e das augas residuais urbanas en particular, dando unha visión das implicacións que terá a nova Directiva UE 2024/3019 de tratamento de Augas Residuais Urbanas na concepción, deseño e funcionamento das Estacións Depuradoras de Augas Residuais Urbanas (EDAR) e as novas tecnoloxías que irrompen no sector. Realizarase unha revisión do estado da arte en temas importantes como a recuperación de nutrientes (N e P), a tecnoloxía de biorreactor de membranas (MBR), os problemas asociados aos contaminantes de preocupación emerxentes (CEC) e ao tratamento de correntes segregadas e sistemas de tratamento individual.
Os contidos desenvolvidos no curso son os contemplados de maneira sucinta no descritor da materia: “Tratamento avanzado de augas residuais: Recuperación de fósforo e nitróxeno. Sistemas de membranas. Contaminantes emerxentes. Redución das emisións de gases de efecto invernadoiro. Tratamento de correntes segregadas”.
Programa
Tema 1. Novos retos para o tratamento de augas residuais (2 h)
Novas políticas da Unión Europea e as súas implicacións no deseño e xestión de Estacións Depuradoras de Augas Residuais urbanas: Eliminación de materia orgánica; nutrientes; neutralidade enerxética; emisións de gases de efecto invernadoiro nas EDAR urbanas e programas de vixilancia ambiental.
Tema 2. Recuperación de nitróxeno (2 h)
Eliminar ou recuperar o nitróxeno?:Eliminación biolóxica de nitróxeno. Aproveitamento de compostos nitroxenados de augas tratadas e lodos. Métodos de recuperación de nitróxeno amoniacal, desorción de amoníaco.
Tema 3. Tecnoloxías de eliminación e recuperación de fósforo (5 h)
O ciclo do fósforo e os balances do fósforo na EDAR. Reutilización do fósforo dos lodos: Uso agrícola directo, normativa. Recuperación de fósforo de lodos, tratamento químico/térmico. Recuperación de fósforo de correntes acuosas: fosfatos de aluminio, calcio, ferro, estruvita. Estudo de casos.
Tema 4. Biorreactores de membranas (6 h)
Uso de membranas no tratamento de augas, tipos e características. Fundamentos dos procesos de membrana: forza motriz, polarización e fluxo crítico. Ensuciamento e atasco das membranas. Biorreactores de membrana aerobios e anaerobios. Tecnoloxías comerciais de biorreactores de membrana para o tratamento de augas residuais. Deseño e operación de procesos de membrana. Sistemas híbridos de membranas.
Tema 5. Tecnoloxías para a eliminación de contaminantes emerxentes (7 h)
Contaminantes de preocupación emerxente. Microcontaminantes orgánicos (OMPs). Bacterias resistentes a antibióticos e xenes de resistencia a antibióticos. Microplásticos. OMPs: Propiedades físico-químicas e biodegradabilidade. Presenza de microcontaminantes no medio. Mecanismos de eliminación nas EDAR. Tecnoloxías de tratamento cuaternario para a eliminación de OMPs. Experiencias de eliminación de OMP na USC.
Tema 6. Tratamento individual e tratamento segregado (2 h)
Sistemas de tratamento individual: Fosas sépticas e depósitos de almacenamento temporal. Problemas actuais e posibles solucións.
Tratamento segregado para a xestión de augas residuais. Divide e vencerás: augas grises, negras, marróns e amarelas.
Sesión de prácticas de laboratorio (2 h)
Libros básicos
• Juan M. Lema & Sonia Suarez Martínez (eds). Innovative Wastewater Treatment & Resource Recovery Technologies: Impacts on Energy, Economy and Environment. (2017). IWA Publishing, ISBN: 978-1-780-40786-9. Signatura B-ETSE: A213 62 (A).
• Guang-Hao Chen, Mark C.M. van Loosdrecht, G.A. Ekama, Damir Brdjanovic. Biological Wastewater Treatment: Principles, modelling and design. 2nd Edition. IWA Publishing. London, UK (2020)
https://iacobus.usc.gal/permalink/34CISUG_USC/tmlevo/alma99101338386130…
Material complementario (libros/capítulos de libro)
• The MBR book. Judd S. 2ª Ed. Editorial Elsevier. Oxford (2011). Signatura B-ETSE: A213 32 A.
• Metcalf & Eddy Inc. "Wastewater Engineering. Treatment and resource recovery ". 5ª Edición. Editorial Mc-Graw Hill, (2014). Signatura B-ETSE: A213 13 H/I
• Tomei M.C. and Garrido J.M. (Eds) (2024). “Anaerobic Treatment of Domestic Wastewater: Present Status and Potentialities”. IWA Publishing, London. Libro electrónico en aberto: https://doi.org/10.2166/9781789063479
Material complementario (resumos)
• Resumos do profesor dos temas 2.- tecnoloxías de eliminación e recuperación de fósforo; e 4. - Biorreactores de Membranas. Selección actualizada de artigos de investigación (a disposición dos alumnos, vía Campus Virtual).
Resultados da aprendizaxe
Coñecemento
(CN02) Adquirir coñecementos avanzados e demostrar, nun contexto científico e tecnolóxico ou de investigación altamente especializado, unha comprensión detallada e fundamentada dos aspectos teóricos e prácticos e da metodoloxía de traballo nunha ou varias áreas de estudo da Enxeñaría Química.
(CN03) Ter coñecementos dos fundamentos biolóxicos relevantes nos bioprocesos no contexto da Enxeñaría Química.
Competencias
(CP04) Deseñar, construír e implantar métodos, procesos e instalacións para a xestión integral de abastecementos e residuos, sólidos, líquidos e gasosos, nas industrias, con capacidade para avaliar os seus impactos e riscos.
(CP09) Xestionar a Investigación, o Desenvolvemento e a Innovación Tecnolóxica, tendo en conta a transferencia de tecnoloxía e os dereitos de propiedade e patentes.
Habilidades
(HD02) Adaptarse aos cambios estruturais da sociedade motivados por factores ou fenómenos de carácter económico, enerxético ou natural, para resolver os problemas derivados e achegar solucións tecnolóxicas cun alto compromiso coa sustentabilidade.
(HD04) Buscar, procesar, analizar e sintetizar, de forma crítica, información de diversas fontes para establecer as conclusións correspondentes.
Ao comezar o curso, facilitaráselle ao alumnado unha guía que indica a planificación detallada das actividades, sinalando os distintos artigos ou capítulos ou libros que se recomendan para a súa lectura antes de comentalos na clase. As clases impartiranse de forma presencial en forma de seminario onde o profesor tentará facer fincapé nos aspectos máis punteiros do estado da arte, e onde se comprobará a asimilación de contidos por parte do alumnado, ao final de cada un dos 5 primeiros temas da materia, mediante a utilización de probas ou cuestionarios. Valorarase a participación do estudante nas clases, laboratorio y visita técnica.
Ao mesmo tempo, está previsto o traballo en equipo por parte do alumnado, en grupos de 2 ou 3 persoas. A aula virtual da USC (Moodle) empregarase para a distribución de materiais didácticos, a entrega de traballos en equipo e a realización de probas de avaliación tipo test. Durante a titoría programada, os alumnos presentarán aos seus compañeiros o traballo realizado.
Realizarase unha sesión de prácticas de laboratorio de 2 horas de duración na que o alumnado centrarase nalgunhas das tecnoloxías estudadas. Realizarase unha visita técnica a unha EDAR urbana ou industrial.
A aplicación MS Teams empregarase para fomentar a titoría individual, a petición dos estudantes. Utilizarase unha folla de cálculo para resolver problemas.
Os resultados da aprendizaxe, en forma de coñecementos, competencias e habilidades, garantiranse mediante a realización das diferentes actividades previstas:
CN02 Temas 1, 2, 3, 4, 5 e 6. Traballo en equipo.
CN03 Temas 4, 5 e 6. Titoría.
CP04, Temas 1, 2, 3, 4, 5 e 6. Titoría.
CP09, Traballo en equipo.
HD02 Tema 1, traballo en equipo, prácticas de laboratorio e visita técnica
HD04 Traballo individual e en equipo. Prácticas de laboratorio e visita técnica
O sistema de avaliación do estudante efectúase mediante diversas probas e actividades, indicándose aquelas presenciais de carácter obrigatorio, que se programarán no calendario académico da materia:
1. Cuestionarios de avaliación 20 %.
2. Rendemento no laboratorio 5 %
3. Visita técnica 5 %
4. Traballo en equipo 15 %.
5. Titoría: presentación do traballo en equipo 5%. Carácter obrigatorio.
6. Participación na aula, informe do docente 10 %
7. Exame 40 %. Carácter obrigatorio
A avaliación final de cada alumno sería a suma das puntuacións acadadas en cada tipo de actividade. Para superar a materia e precisar obter polo menos o 50% da nota de titoría e exame e obter unha nota global mínima de 5,0 puntos. Aqueles alumnos que non cumpran estes requisitos obterían, como máximo, unha nota de 4,9 Suspenso . A recuperación da titoría realizaríase antes do exame de 2a oportunidade, asignando aos alumnos unha proba análoga, que se presentaría ante o profesor.
Alumnado repetidor: Non se conservará ningunha das cualificación do curso previo.
Desenvolvemento dos resultados de aprendizaxe nos cinco tipos de actividades avaliadas:
1.CN02,CN03,HD02
2. HD02, HD04
3.HD02, HD04
4.CN02,HD02, HD04, CP04, CP09
5.CN03, CP04
6. HD04
7.CN03, CP04, HD04
Nos supostos de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto na “Normativa de avaliación do rendemento académico do alumnado e revisión de cualificacións”.
A materia ten unha carga de traballo equivalente a 3 ECTS que se reparten da forma que se sinala
Actividade___________ Horas
Docencia teórica______12
Docencia interactiva ___12
Laboratorio/visita______ 2
Titorías grupo_________1
Exame e revisión______2
Traballo persoal alumno__46
Total_________________75 horas
É importante que o alumnado lea previamente aqueles textos, documentos ou artigos que se indican na guía didáctica. Dado que os documentos da materia se entregan en inglés, é fundamental ter polo menos un dominio medio desa lingua.
IDIOMA: A materia impartirase preferentemente en castelán ou alternativamente en galego/inglés, dependendo da procedencia do alumnado. Os materiais didácticos entregaranse preferentemente en inglés.
SEGURIDADE: O alumnado disporá dun manual básico de funcionamento de cada unha das prácticas, no que se recollerán os aspectos máis relevantes en relación coa seguridade e a prevención de riscos laborais.
A admisión e permanencia do alumnado matriculado no laboratorio de prácticas esixe que coñeza e cumpra as normas recollidas no “Protocolo de formación básica en seguridade para espazos experimentais” da Escola Técnica Superior de Enxeñaría, dispoñible no apartado de seguridade da súa páxina web que podes acceder do seguinte xeito:
1. https://www.usc.gal/gl/centro/escola-tecnica-superior-enxenaria
2. Acceder á intranet coas credenciais persoais
3. Entrar en Comisións > Seguridade e Saúde > Formación
4. Premer en "Protocolo de formación básica en materia de seguridade para espazos experimentais"
Juan Manuel Garrido Fernandez
Coordinador/a- Departamento
- Enxeñaría Química
- Área
- Enxeñaría Química
- Teléfono
- 881816778
- Correo electrónico
- juanmanuel.garrido [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A6 |
| Mércores | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A6 |
| Xoves | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A6 |
| 04.06.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A6 |
| 04.06.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A6 |
| 04.06.2026 10:00-12:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula A6 |
| 08.07.2026 16:00-18:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula A6 |
| 08.07.2026 16:00-18:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A6 |
| 08.07.2026 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A6 |