Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Psicoloxía Evolutiva e da Educación
Áreas: Psicoloxía Evolutiva e da Educación
Centro Facultade de Psicoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
• Coñecer os procesos e estratexias de comunicación e linguaxe no envellecemento normal, deterioro cognitivo lixeiro, demencias e afasias.
• Saber avaliar as capacidades comunicativas e lingüísticas no envellecemento normal e patolóxico
• Saber deseñar programas de intervención individual e grupal en omunicación e linguaxe no envellecemento normal e patolóxico.
• Saber deseñar unha investigación sobre algún aspecto concreto da comunicación e a linguaxe no envellecemento.
1. Características da comunicación e a linguaxe no envellecemento normal, deterioro cognitivo lixeiro, demencias e afasias.
2. Procedementos e técnicas de avaliación da linguaxe e a comunicación.
3. Estratexias comunicativas e intervención en linguaxe e comunicación no envellecemento normativo e patolóxico.
Bibliografía básica
-Juncos-Rabadán, O. (1998). Lenguaje y envejecimiento. Bases para la intervención. Barcelona: Ed. Masson.
-Juncos-Rabadán, O., 2015. Bilingual Aphasia. In: James D. Wright(editor-in-chief), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences,2nd edition, Vol 2. (pp. 574–579). Oxford: Elsevier.
-Juncos-Rabadán, O., Pereiro, A.X y Facal, D. (2006). Lenguaje y comunicación. En C. Triadó y F. Villar (Coord). Psicología de la vejez, (pp.169-189). Madrid: Alianza.
-Juncos-Rabadán, O., Pereiro-Rozas, A. X., Facal-Mayo, D., Rodríguez, N. (2010). Una revisión de la investigación sobre lenguaje en el deterioro cognitivo leve. Revista de Logopedia, Foniatría y Audiología,30, 73-83
-Juncos-Rabadán, O., Pereiro, A. X. y Facal, D. (2011). Intervención comunicativa y lingüística en el envejecimiento. En O. Bruna, T., Roig, Puyuelo, M., Junqué, C., y Ruano, A. (Eds.). Rehabilitación neuropsicológica. Intervención y práctica clínica (pp. 333-345). Barcelona: Elsevier-Masson.
-Kemper S, Lacal JC. Addressing the communication needs of an aging society. In: National Research Council (US) Steering Committee for the Workshop on Technology for Adaptive Aging; Pew RW, Van Hemel SB, editors.
-White ML, Verdusco LM. Communicating With Older Adults. Home Healthc Now. 2018 May/Jun;36(3):181-184. doi: 10.1097/NHH.0000000000000653. PMID: 29722708.
Bibliografía complementaria
-Burke, D. M. (2006). Representation and aging. In F.I.M. Craik & E. Bialystok (Eds.) Lifespan Cognition: Mechanisms of Change. Oxford: Oxford University Press
-Burke, D. M. & Safto, M.A. (2008). Language and aging. In F.I.M. Craik & T. A. Salthouse. (Eds.) The handbook of aging and cognition (pp.373-443). N.York: Psychology Press
-De Bot, K. (2005). Language and aging in multilingual context. Clevendon: Multilingual Matters.
-Facal, D., Juncos-Rabadán, O., Álvarez, M., Pereiro, A.X. y Díaz, F. (2006). Efectos del envejecimiento en acceso al léxico. El fenómeno de la punta de la lengua ante los nombres propios. Revista de Neurología, 43, 719-723.
-Gómez-Ruiz, I., & Aguilar-Alonso, Á. (2011). Capacity of the catalan and spanish versions of the bilingual aphasia test to distinguish between healthy aging, mild cognitive impairment and alzheimer's disease. Clinical Linguistics & Phonetics, 25(6-7), 444-463
-Juncos-Rabadán, O., Pereiro, A.X. and Rodríguez, M.J. (2002). Treatment of aphasia in bilingual subjects. In F. -Fabbro (Ed.). Advances in the neurolinguistics of bilingualism (pp. 275-298). Udine;Italy: Forum
-Juncos-Rabadán, O. (2019). Lenguaje en la Enfermedad de Parkinson. Retos para la Logopedia.Revista de Logopedia, Foniatría y Audiología, 39, 49---51
-Juncos-Rabadán, O., Pereiro, A.X. & Rodríguez, M.S. (2005). Narrative speech in aging: Quantity, information content and cohesion. Brain and Language, 95, 423-434.
-Juncos-Rabadán, O., Facal, D., Rodríguez, M. S., & Pereiro, A.X (2010). Lexical knowledge and lexical access in aging. Insights from a Tip-of-the-tongue (TOT) task. Language and Cognitive Processes, 25, 1301-1334
-Kemper, S. (2015). Language production in late life. In A. Gerstenberg & A. Voeste (Eds.). Language development: The lifespan perspective (pp. 59-75). New York: John Benjamins Publishing Company
-Nussbaum, J. F. & Coupland, J. F. (2004). Handbook of communication and aging. Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum.
-Paradis, M. & Libben, G. (1989). La evaluación de la afasia en bilingües. Barcelona: Masson.
-Shaddon, B. & Toner, M.A. (1997). Aging and communication. Austin: PRO-ED.
-Shafto, M. A., & Tyler, L. K. (2014). Language in the aging brain: the network dynamics of cognitive decline and preservation. Science, 346(6209), 583-587.
-Thompson, K. & Jhonson, N. (2006). Language intervention in dementia. En D.K. Attiv & K.A. Welsh-Rohmer (Eds.). Geriatric Neuropsychology: Assessment and intervention. N. York: Grilford Press
BÁSICAS E XENERAIS
CG4 - Deseñar, desenvolver, supervisar e avaliar plans e programas de intervención e tratamento psicogerontológico en función da avaliación previa e das variables individuais, sociais e institucionais.
CG8 - Saber aplicar os coñecementos adquiridos e a capacidade de resolución de problema a ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro dos contextos interdisciplinares relacionados coa Psicogerontología.
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en gran medida autodirigido ou autónomo.
TRANSVERSAIS
CT1 - Saber obter, analizar e sintetizar información especializada.
CT3 - Desenvolver as habilidades en manexo de tecnoloxías da información e comunicación.
ESPECÍFICAS
CE2 - Ser capaz de planificar e desenvolver unha avaliación utilizando os instrumentos e técnicas máis convenientes.
CE6 - Saber deseñar e desenvolver programas específicos relacionados coas trastornos psicolóxicos e os problemas sociais máis frecuentes en persoas maiores.
CE7 - Saber asesorar e intervir no ámbito familiar das persoas maiores tanto sas como enfermas
CE10 - Saber adecuar as actuacións ao marco legal e administrativo correspondente e promover os cambios que se consideren nesarios para mellorar a atención ás persoas maiores.
CE11 - Saber identificar e formular problemas de investigación e participar no deseño e desenvolvemento de proxectos de investigación en Psicogerontología.
A ensinanza basearase na combinación das sesión presenciais de clases expositivas, clases interactivas e de titorías, especificadas nos horarios oficiais, coa realización por parte do alumnado das tarefas non presenciais. As tarefas desta materia poderían estar vinculadas a Proxectos de ApS.
-Participación en clase e titorías computarase a través de rexistros diarios de asistencia e ponderarase sobre un 20%.
-Examen e/ou trabajos individuais ou en grupo teñen un carácter aplicado e práctico, esixen de presencialidade e son obligatorios, ponderándose sobre un 80%.
Dado o carácter práctico e aplicado da metodoloxía docente non é posible a dispensa de asistencia.En canto á asistencia a clase o programa da materia axustarase ao especificado no Regulamento de asistencia a clase nas ensinanzas oficiais de grao e máster da Universidade de Santiago de Compostela, aprobado en Consello de Goberno con data do 25 de novembro de 2024
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o contemplado na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
-Clases expositivas (horas presenciais): 9
-Clases interactivas (horas presenciais): 12
-Preparación de presentacións orais e debates (horas traballo autónomo): 5
-Traballos tutelados (horas non presenciais): 16
-Estudo da bibliografía recomendada (horas traballo autónomo): 30
-Titorías individuais ou en grupo (horas presenciais): 3
TOTAL: 75 horas
Arturo Jose Pereiro Rozas
Coordinador/a- Departamento
- Psicoloxía Evolutiva e da Educación
- Área
- Psicoloxía Evolutiva e da Educación
- Teléfono
- 881813651
- Correo electrónico
- arturoxose.pereiro [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Venres | |||
|---|---|---|---|
| 16:30-17:30 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 11 |
| 18.05.2026 18:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 11 |
| 25.06.2026 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 11 |