Créditos ECTS Créditos ECTS: 12
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 204 Horas de Titorías: 12 Clase Expositiva: 36 Clase Interactiva: 48 Total: 300
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Didácticas Aplicadas
Áreas: Didáctica da Expresión Plástica
Centro Facultade de Ciencias da Educación
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Esta materia céntrase nos procesos de ensino e aprendizaxe. A gran finalidade da materia é proporcionar as claves necesarias para experimentar un modelo de Formación de Profesorado de Secundaria baseado en proxectos de aprendizaxe, desde unha concepción artística da educación e desde un concepto concreto de Educación e Arte (Agra, Eisner, Gardner).
Os contidos fúndense cos modos de actuar (o relativo á arte co campo da educación artística), sen perder de vista que se persegue un modelo de formación que esperte o interese e o coñecemento da arte contemporánea e que poida axudar aos futuros profesores de Secundaria a valorar o papel da arte na educación (e fóra dela), e a deseñar e reconsiderar a súa práctica. Debe atender aos contidos de forma integrada. En cada un deles, ademais de abordar os desenvolvementos teóricos, incídese nas propostas prácticas e aplicacións ao ensino e á aprendizaxe das materias da especialidade.
Partindo dos grandes ámbitos nos que se move a Arte, nesta materia preténdese afondar a través de PROXECTOS no coñecemento do feito artístico en xeral e o contemporáneo en particular e na educación artística como obxecto de estudo (metodoloxía, recursos, avaliación, procedementos,…).
Ademais, enmárcanse en modelos de investigación e formación en consonancia cos valores contemporáneos que a arte reclama. Por iso a nivel formativo a materia desprázase por aqueles lugares por onde a creación artística, a educación e xa que logo a vida, se move: identidade, contexto, contorna.
É aí onde se inscriben os diferentes proxectos que se realizan ao longo da materia:
-A identidade: O “eu e os outros”, O “Outro” como contexto. Procesos e proxectos educativos que poñan en valor a diversidade e a diferenza.
-O contexto no que nos movemos: O contexto do alumnado como proxecto. A cidade para profundar nos contextos socioculturais (arquitectura, patrimonio, identidade,…) e como motor de procesos e proxectos artísticos respectuosos coa diversidade e a diferenza.
-A contorna: O espazo da arte na natureza para ver outros xeitos de facer arte e ao mesmo tempo para aprender como a través das artes podemos mellorar a educación estética e medioambiental.
Na materialización dos proxectos terase en conta: A utilización de distintos materiais, técnicas e procesos plásticos (debuxo, pintura, collage, escultura, fotografía, intervencións, montaxes, construción, etc.); o uso dos diferentes recursos que se proporcionan na aula virtual (lectura de textos, visionado de presentacións e vídeos,…); outras fontes adecuadas a cada proxecto buscadas de xeito autónomo; a presentación dos proxectos en diferentes soportes. E, sempre que se dispoña de tempo, farase a presentación dos proxectos en gran grupo.
Sempre que sexa posible, desenvolveranse reunións con profesorado de Secundaria e Bacharelato tanto na facultade como en centros educativos.
Básica:
ACASO LÓPEZ-BOSCH, M e MEGÍAS, C. (2017). Art Thinking. Cómo el arte puede transformar la educación. Barcelona, Paidós Educación
ACASO LÓPEZ-BOSCH, M. [et al.] (2011), Didáctica de las artes y la cultura visual, Tres Cantos, Akal.
EISNER, Y. W. (1995), Educar la visión artística, Barcelona, Paidós.
Complementaria:
BERGER, J.(2000) Modos de ver, Barcelona, Ed. Gustavo Gili
CHALMERS, F, GRAEME (2003), Arte, educación y diversidad cultural, Barcelona, Paidós.
DEWEY, J. (2008/1934), El arte como experiencia, Barcelona, Paidós.
DONDIS,D.La. (2002), La sintaxis de la imagen, Barcelona, Gustavo Gili.
EFLAND, La. D.; FREEDMAN, K. y STUHR, P.(2003) La educación en el arte postmoderno, Barcelona, Ed. Paidós, Arte y Educación.
EISNER, Y. W. (2004), El arte y la creación de la mente: el papel de las artes visuales en la transformación de la conciencia, Barcelona, Paidós.
HEARTNEY, Y. (2008), Art & Today, Ed Phaidon,
MARIN VIADEL, R. (Coord.) (2003), Didáctica de lana Educación Artística, Madrid, Pearson Educación.
MATTHEWS, J. (2002), El Arte de la infancia y la adolescencia: la construcción del significado, Barcelona, Paidós.
MIRZOEFF, N., (2003), Una introducción a la cultura visual, Barcelona, Ed Paidós, Arte y Educación.
PARSONS, M. J. (2002), Cómo entendemos él arte: una perspectiva cognitivo-evolutiva de la experiencia estética. Barcelona, Paidós.
-Realizar itinerarios de formación con relación á arte para iniciar unha auténtica experiencia artística.
-Deseñar e realizar actividades formais e non formais que contribúan a facer do centro un lugar de participación e cultura na contorna na que está situado.
-Propoñer como referencia esencial da educación artística o coñecemento da arte contemporánea.
-Contextualizar o currículo participando na planificación colectiva do mesmo.
-Buscar, obter, procesar e comunicar información (oral, impresa, audiovisual, dixital ou multimedia) para transformala en coñecemento e aplicala aos procesos de ensino e aprendizaxe.
-Atopar e utilizar métodos e estratexias coherentes coa práctica artística contemporánea.
-Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e acaden as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
-Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grado de autonomía.
-Coñecemento instrumental das tecnoloxías da información e da comunicación.
-Coñecer estratexias e procedementos de avaliación e entender a avaliación como un procedemento de estímulo da aprendizaxe coherente coa metodoloxía empregada.
Seguirase unha metodoloxía activa, reflexiva e colaborativa, baseada en proxectos e conversas colectivas con profesorado en activo (sempre que sexa posible) para que aporten achegas á materia sobre as realidades das aulas e de prácticas innovadoras que se están a facer nos centros educativos (IES) da nosa comunidade.
As tarefas do alumno (traballos, proxectos, lecturas e exposicións) serán orientadas polo profesor tanto na aula coma nas sesións de titoría.
A materia consta de 12 créditos ECTS, nos que a teoría e a práctica están totalmente interrelacionadas por entender a docencia como un proceso artístico.
A nivel metodolóxico, as premisas básicas desta materia son:
• Pedagoxía colectiva, rizomática, e expandida.
• A creación de situacións como procedemento creativo e como ambientes de aprendizaxe
• Ensinar/aprender como unha forma de arte colaborativa.
• A implicación persoal.
En relación aos proxectos de Aprendizaxe artística, traballaranse, establecendo pontes entre a Arte Contemporánea e a Educación Artística, os seguintes aspectos:
• Aspecto perceptivo e produtivo, centrados na observación e creación de formas bidimensionais e tridimensionais.
• Aspecto cultural: valorar, apreciar e coñecer a arte, centrándose na actual para establecer pontes entre a Arte Contemporánea e a Educación Artística.
• Aspecto crítico - reflexivo, que relaciona os dous aspectos anteriores a través de estratexias de apreciación e reflexión artística como o debate, a crítica e a análise.
Se os orzamentos o permiten, realizaranse saídas didácticas ou experiencias de ApS. Poderase planificar alguhna tarefa de carácter interdisciplinar en coordinación co profesorado doutras materias.
Utilizarase a plataforma da USC e/ou outros medios virtuais como canle/s de traballo obrigatoria/s e complementaria/s á docencia presencial.
A avaliación será continua, formativa e cualitativa.
Terase en conta:
a.Observación da participación na clase (presencial ou virtual). Avaliarase positivamente a asistencia asidua, a actitude e boa disposición para aprender e a participación con interese nas actividades propostas. Contará desde un 5 ata un 15% da cualificación da materia. A asistencia ao 80% (como mínimo) das sesións teóricas e prácticas é obrigatoria.
b.Proxectos. A nota final deste apartado extráese da media de tódolos realizados. En cada proxecto inclúense aspectos como a implicación persoal, o rigor do tratado, a búsqueda de solucións diferentes, os informes presentados, a fundamentación usada, a posible posta en práctica…. Puntuación máxima global: o 70 % da cualificación da materia.
c. Exposición dos traballos ao grupo. Contará desde un 5 ata un 15% da cualificación da asignatura. O alumnado deberá realizar como mínimo unha presentación oral na que demostrará o dominio das competencias adquiridas.
A data límite de entrega dos proxectos será o día e a hora fixadas no calendario oficial de exames.
- Alumnado con dispensa: ver apartado observacións.
- Convocatoria de xullo: ver apartado observacións.
- Alumnado repetidor: ver apartado de observacións.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións
Como consta na memoria da titulación, esta materia ten 12 créditos ECTS (300 h.) nas que está previsto que o alumnado dedique un total de 204 horas para actividades fóra do horario lectivo; 96 corresponden ao traballo dentro do horario académico.
Aspectos a ter en conta:
Ademais das indicacións concretas sobre avaliación que se sinalen oportunamente, son criterios principais para avaliar o rendemento académico do alumnado:
A actitude aberta e receptiva para aprender novos contidos e incorporalos á súa formación como futuro docente de E. Secundaria.
A participación activa e crítica nas clases en relación cos contidos do programa, a súa posta en marcha e a realización puntual das tarefas previstas para as actividades presenciais.
A iniciativa na actividade preparatoria autónoma (informes, traballos, …)
Ademais, contará o grado de experimentación, descubrimento e uso de distintas posibilidades cos materiais: técnicas bi e tridimensionais, a información e documentación utilizada e a riqueza de reflexións persoais. Tamén contará que cada traballo sexa unha procura nova; os proxectos teñen que reflectir o grao de implicación nese proceso creativo.
Para a recuperación da materia presentaranse de novo os proxectos non superados, tendo en conta as observacións para a súa mellora, ampliación ou repetición, realizadas no transcurso das entrevistas e reflexións compartidas sobre os mesmos.
Asistir asidua e participativamente ás clases e titorías.
Seguir de xeito constante o material disposto na aula virtual, por ser necesario para o seguimento presencial nas aulas.
Cumprir un ritmo de traballo programado e acorde coa avaliación continua. (Non é recomendable atrasar a preparación da materia deixándoa para o final do curso).
Asistencia a clase:
O Consello de Goberno de 25 de marzo de 2010 aprobou a Normativa de asistencia a clase nas ensinanzas adaptadas ao EEES. A asistencia a un mínimo do 80% das sesións de clase é obrigatoria. Nos casos contemplados na normativa da Facultade, os/as alumnos/as poderán solicitar dispensa a clase ou exención oficial de docencia.
Alumnado con dispensa a clase ou exención oficial de docencia:
Deberá poñerse en contacto co/a profesor/a nos primeiros quince días do semestre (ou desde que se produza a causa sobrevida) para concretar o plan de traballo persoal e sistema de avaliación. Deberá respectar as datas establecidas para a entrega e exposición de traballos e facer un seguimento activo da materia mediante as titorías e a plataforma virtual para un desenvolvemento axeitado da mesma, así como a súa superación. Para suplir as actividades doel apartado a) deberá facer un traballo complementario.
Alumnado repetidor:
Deberá poñerse en contacto co profesorado da asignatura nos quince primeiros días do semestre correspondente para concretaren o plan de traballo e o sistema de avaliación.
Convocatoria de xullo:
O alumnado que non supere a materia na convocatoria ordinaria, terá que presentar novamente tódolos traballos realizados durante o curso, tendo en conta as observacións para a súa mellora, ampliación, repetición ou adaptación. Para fixar os pormenores de entrega, será imprescindible contactar co/a docente nos 5 días seguintes á publicación definitiva de notas.
-Responsabilidade medioambiental:
o Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios.
o Sempre que sexa posible, empregar grampas en lugar de encadernación.
o Imprimir a dúas caras en calidade “aforro de tinta”.
o Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes.
o Evitar anexos que non teñan referencia directa cos temas desenvolvidos.
-Perspectiva de xénero:
o Recoméndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados.
-Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai.
-Obrigatoriedade de emprego das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, e outras ferramentas facilitadas pola facultade e autorizadas como ferramentas institucionais pola universidade (Lifesize, etc).
-Non se poderá empregar o teléfono móbil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo docente, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.
-Ter en conta que o ensino-aprendizaxe (clases / titorías) é un proceso privado, enténdase privado como proceso de comunicación e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia.
-Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protección de datos https://www.usc.gal/es/politica-privacidad-proteccion-datos.
- Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Maria Del Carmen Franco Vazquez
- Departamento
- Didácticas Aplicadas
- Área
- Didáctica da Expresión Plástica
- Teléfono
- 881812015
- Correo electrónico
- carmen.franco [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Guillermo Francisco Calviño Santos
Coordinador/a- Departamento
- Didácticas Aplicadas
- Área
- Didáctica da Expresión Plástica
- Correo electrónico
- guillermo.calvino [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | (CAMPUS NORTE) - AULA 33 |
| Martes | |||
| 16:00-20:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | (CAMPUS NORTE) - AULA 06 - PLÁSTICA |
| Mércores | |||
| 16:00-20:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | (CAMPUS NORTE) - AULA 05 - PLÁSTICA |
| 23.05.2023 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | (CAMPUS NORTE) - AULA 05 - PLÁSTICA |
| 03.07.2023 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | (CAMPUS NORTE) - AULA 05 - PLÁSTICA |