Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Facultade de Humanidades
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
Obxetivos da materia:
Ao tratarse a Historia da arte II dunha materia do bloque de Formación Humanística, o seu principal obxectivo é aproximar ao alumno ao ámbito da arte, introducíndoo no estudo das principais manifestacións artísticas que se produciron desde o Renacemento ata a actualidade, como resposta da sociedade a unhas procuras e inquietudes concretas que influíron no seu desenvolvemento. Do mesmo xeito, pretendemos que o alumno coñeza os conceptos teóricos básicos da disciplina e descubra os distintos enfoques e metodoloxías de análises que nos permiten comprende calquera obra de arte no seu contexto orixinal. Así mesmo propoñémonos que o alumno aprenda a manexar as fontes bibliográficas, documentais e literarias que son as pedras angulares sobre as que se asenta calquera investigación neste ámbito, e que poida aplicar os coñecementos adquiridos noutras materias, tanto do módulo de Formación Básica, como de Formación Humanística, á análise tanto das obras de arte, como dos seus contextos.
Tema 1: O Renacemento.
1.1. O Quattrocento en Italia: Arquitectura, escultura e pintura. 1.2. O Cinquento en Italia: Arquitectura, escultura e pintura. 1.3.- O Renacemento en España. 1.4. O manierismo.
Tema 2. - O Barroco e o Rococcó.
2.1.- Arquitectura en Italia, Francia e España. 2.2.- Escultura en Italia, Francia e España. 2.3.- Pintura en Italia, Francia, Holanda, Flandes e España.
Tema 3: A arte dende o Neoclasicismo ao Postimpresionismo.
3.1.- A arquitectura en Europa e América. 3.2.- A escultura. 3.3.- A pintura.
Tema 4: A arte do século XX. Das Vangardas Históricas á arte Actual.
4.1.- As Vangardas Históricas. 4.2.- A arte de entreguerras. 4.3.- A arte a partir de 1945.
Entendemos cun alumno do grado de Ciencias da Cultura e Difusión Cultura debe coñecer e manexar con soltura a bibliografía porque esta é unha parte fundamental do aprendizaxe universitario, por eso, fixemos una selección de títulos que consideramos que poder ser de grande utilidade. Entre eles atópanse manuais e estudos xerais nos que o alumnado pode alumnado puede localizar fácilmente aquela información que complemente os temas explicados na aula, así como unha bibliografía complementaria, que deberá resultar de axuda aos alumnos para documentarse e realizar a meirande parte das actividades prácticas que deberá desarrollar o longo do curso.
Non fai falta decir, que como sabiamente recolle o refrán popular, “son todos os que están pero no están todos os que son, por eso o alumno podrá ampliar esta bibliografía mediante os buscadores convencionais, cando os necesite para a realización dun trabajo sobre un tema concreto que lle interesa de forma espacial. Asemade o profesorado encargad da materia sempre estarán a disposición do alumnado para orientarlles sobre la bibliografía máis recomendable o que mellor responda a súas necesidades.
MANUAL:
RAMÍREZ, J.A. (coord.), Historia del Arte, vol. 3 y 4 Madrid, 1997.
BIBLIOTECA BÁSICA Y COMPLEMENTARIA:
ANTAL, F., El mundo florentino y su ambiente social. La república burguesa anterior a Cosme de Médicis: siglos XIV-XV, Madrid, 1987.
ANTAL, F.: Clasicismo y romanticismo. Madrid, 1978.
ARGAN, G. C.: El arte moderno. Del Iluminismo a los movimientos contemporáneos. Madrid, 1991.
ARGAN, G.C.: Renacimiento y Barroco, Vol. II, Akal, Madrid, 1987
BAZIN, G.: Barroco y Rococó, Ed. Destino, Barcelona, 1992
BELDA NAVARRO, C.: Los siglos del barroco, Akal, Madrid, 1997
BÉRCHEZ, J. Y GÓMEZ FERRER, M.: Arte del Barroco, Historia 16, Madrid, 1998
BOTTINEAU, Y.: El arte Barroco, Akal, Madrid, 1990
BATTISTI, E., Renacimiento y Barroco, Madrid, 1990.
BLUNT, A., Arte y arquitectura en Francia, 1500-1700, Madrid, 1977.
BLUNT, A.: Borromini, Alianza Editorial, Madrid, 1982
BOUCHER, B.: La escultura barroca en Italia, Barcelona, Ediciones Destino, 1999
CANTERA MONTENEGRO, J.: El clasicismo francés, Madrid, Historia 16, 1989
CARMONA MATO, E.: Caravaggio, Historia 16, Madrid, 1993
FRIEDLÄNDER, W.: Estudios sobre Caravaggio, Alianza Editorial, Madrid, 1982
BURKE, P., El renacimiento italiano. Cultura y sociedad en Italia, 1450-1600, Madrid, 1993.
BRYSON, N.: "Tradición y deseo. De David a Delacroix". Madrid, 2002.
CALVO SERRALLER, F.: El arte contemporáneo. Madrid, 2001.
CHASTEL, A., Arte y humanismo en Florencia en la época de Lorenzo el Magnífico, Madrid, 1982.
CHECA CREMADES, F, Pintura y escultura del Renacimiento en España, Madrid, 1983.
CHECA, F. Y MORÁN, J.M.: El Barroco, Istmo, Madrid, 1982
CLARK, K., El arte del humanismo, Madrid, 1981.
CLARK, K.: La rebelión romántica. Madrid, 1990.
DAIX, P.: Historia cultural del arte moderno. De David a Cézanne. Madrid, 2002.
DAIX, P.: Historia cultural del arte moderno. El siglo XX. Madrid, 2002.
DENVIR, Bernard.- Historia del Impresionismo. Madrid, 1992
DENVIR, Bernard.- El postimpresionismo. Barcelona, 2001
FREEDBERG, S. J., Pintura en Italia 1500-1600, Madrid, 1978.
FRIENDLAENDER, W.: De David a Delacroix. Madrid, 1989.
GARCÍA MELERO, JOSÉ ENRIQUE: El arte del siglo XVIII, vol. IV Historia del Arte Moderno, UNED, Madrid, 2008
GOLDING, J., El Cubismo: Una historia y un análisis, 1907-1914, Madrid, Alianza, 1999.
GOMBRICH, E. H., El legado de Apeles. Estudio
Competencias xenéricas:
Tal e como aparece recollido na memoria do grao de Ciencias da cultura e difusión cultural expómonos como competencias básicas ou xenéricas:
- Que os alumnos posúan os coñecementos básicos relativos á Historia da arte derivados da educación secundaria e que sexan capaces de amplialos e desenvolvelos ( CG1).
- Que os alumnos saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo dunha forma profesional e que adquiran competencias imprescindibles para a elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da Historia da arte ( CG2).
- Que os alumnos teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes relativos á Historia da arte, para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ético ( CG3).
- Que os alumnos poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non, preparándose cara a un perfil de técnico de difusión cultural ( CG4).
- Que os alumnos aprendan a desenvolver habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía ( CG5).
Competencias básicas instrumentais:
Ademais das competencias xenéricas traballaranse tamén as instrumentais que permitirán que o alumno:
- Mellore e potencie o seu rendemento grazas a unha boa organización do traballo e unha optimización dos tempos.
- Que aprenda a elaborar traballos nos que se requira un manexo da bibliografía e un bo tratamento da información.
- Que desenvolva a súa capacidade de análise e de síntese das diversas fontes para avanzar no coñecemento da Historia da arte
- Que mellore a súa expresión oral e escrita, así como a presentación dos contidos.
Competencias específicas:
- A adquisición de coñecementos profundos sobre calquera materia do ámbito humanístico.
- Desenvolver a capacidade de elaboración de comentarios razoados e críticos de obras e textos relacionados coa Historia da arte (CE1)
- Adquirir a habilidade necesaria para a elaboración, redacción e presentación dun traballo escrito de iniciación elemental á investigación (CE2)
Competencias transversais:
Tal e como se recolle na Memoria do grao, as competencias transversais a desenvolver por parte do alumnado serían as seguintes:
- Adquirir a capacidade do uso correcto e coherente dunha lingua estranxeira en situacións comunicativas diversas ( CT1).
- Ser capaz de facer unha redacción adecuada de textos, coa correspondente presentación formal, axustada aos parámetros imperantes nos procesadores informáticos ( CT2).
- Capacitar ao alumno para que adquira a habilidade no uso das novas tecnoloxías ( CT3).
A materia impartirase en castelá ou en galego en función da demanda do alumnado.
Metodoloxía do ensino contemplada para o "Escenario 1: Normalidade" definido pola USC:
Como esta materia se imparte na modalidade semipresencial do Grao de Ciencias da Cultura e Difusión Cultural, apostase por una metodoloxía do apredizaxe que combina un sistema mixto baseado en sesión presenciais duna hora semana e a formación no Campus Virtual da USC (http://cv.usc.es).
Nas sesiones presenciais se traballarán as liñas básicas de cada tema e aquelas explicacións necesarias para o aprendizaxe autónomo do alumnado, apoiándose no uso de presentacións multimedia o calquer outro medio que favorezca a comprensión da material Para un mellor análise dos cpnceptos, o alumno dispondrá no Campus Virtual do material docente e da bibliografía recomendada para a preparación de cada un dos temas.
Excepcionalmente, se é posible, ofertarase ó alumnado da modalidade semipresencial a posibilidad de realizar sesión presenciais fora da aula, ainda que esta actividade estará supeditada á posibilidade de finanzamento por parte da Facultade e non terá carácter obrigatorio para os alumnos matriculados na materia, pero será avaliado para aqueles que participen nela. O obxectivo que nos move a plantexar este tipo de actividades obedece á importancia que para nos ten que o alumnado comprenda o carácter interdisciplinar da Historia da Arte e lles sirva para comprender e analizar in situ os problemas técnicos.
Coa finalidade de que o alumno poda comprobar o seu progreso no coñecemento da materia, realizaránse a través do Campus Virtual probas de autoevaluación e actividades prácticas. Consideramos que ten grande interés co alumnado realice estas probas porque lle servirá para afianzar os seus coñecementos e para comprobar a súa progresión.
O Campus Virtual será a plataforma que utilizaremos para a entrega e avaliación dos trabajos individuais, a través da ferramenta “tarefas”. Para solventar posibles dudas, empregarase o sistema de mensaxes disponible no Campus Virtual.
Titorías personalizadas:
As titorías presenciais están destinadas ao seguemento do aprendizaxe dos alumnos por parte da profesora encargada da docencia. Nestas horas farase un seguemento do proceso de aprendizaxe do alumno, tanto a nivel de traballo, como da resolución de dúbidas para clarificar os conceptos básicos da materia.
Tamén se ofrecen titorías por vía telemática a través do Campus Virtual mediante a ferramenta mensaxes.
5.2. Recursos audiovisuais.
A Arte é unha lenguaxe visual e polo tanto a imaxe é fundamental para o aprendizaxe, por isp recurriremos ós recursos audiovisuais como base de noso estudo, ben a través de presentacións elaboradas ad hoc para o desenvolvemento de cada uno dos temas, ben recurrindo á proxección de vídeos, recreaciones 3D, xeoportais, materiais interactivos que favorezcan a comprensión do feito artístico.
5.3. Recursos de Historia da Arte en Internet.
• Artehistoria: a maior web con contidos de arte e historia.
• Videos de Artehistoria:
• Socialesweb: é unha web que contén contidos moi completos de Ciencias Sociais. Con multitude de apuntes, imaxes, mapas animaciónss, vídeos, xogos, enlaces a outros contenidos.
• Mis Museos.net , museo virtual: colección con 15.000 obras de arte de sete museos públicos españois. A aplicación permite encontrar obras de arte e artistas por época, estilos, escolas, técnicas…, grazas ó buscador incorporado. Unha vez localizada a obra e o autor, MisMuseos.net aporta información relacionada sobre obras e artistas e ademáis, conecta con contidos educativos de outras coleccións, como por exemplo Didactalia.net.
• http://directoriomuseos.mcu.es/
• http://www.mecd.gob.es/cultura-mecd/areas-cultura/museos/visitas-virtua…
Sistema de avaliación da aprendizaxe contemplada para o "Escenario 1: Normalidade" definido pola USC:
Como a aprendizaxe dunha materia é un proceso que se inicia ao comezo do curso e non conclúe mesmo ata o seu final, propóñense un sistema de avaliación continua no que se valorarán as aptitudes e actitudes desenvolvidas polo alumno durante o período lectivo, o que lle permitirá ao profesor contar con máis elementos de referencia para avaliar a cada un dos seus alumnos. O sistema de avaliación baséase en cuestións obxectivas que o alumnado coñecerá de antemán:
a) asistencia e participación nas clases teóricas (non obrigatorias), seminarios e outras actividades complementarias
b) realización de prácticas e traballos
c) presentación de traballos relacionados co contido da materia
d) proba final de carácter teórico-práctico.
e) outras actividades específicas que tamén garanten a avaliación obxectiva do rendemento do estudante.
1.1 Criterios para a avaliación dos alumnos de primeira oportunidade (Xuño)
Como xa se indicou, recorrerase a unha avaliación continua que se baseará na avaliación das seguintes actividades e probas:
1.1.1. Actividades prácticas:
Valoración das actividades prácticas obrigatorias presentadas polo alumno, así como da participación activa nas sesións presenciais non obrigatorias que leven a cabo na aula, que de maneira global representará oel30% da cualificación final, se o alumno/para alcanza unha puntuación mínima de 5 (aprobado) na Proba Teórica de Conxunto.
Nestas actividades prácticas puntuaranse:
- A estrutura da obra.
- A calidade da documentación utilizada.
- A orixinalidade dos argumentos.
- A adecuación dos contidos.
- O manexo da bibliografía e as fontes de información utilizadas.
- Corrección ortográfica, riqueza semántica e presentación.
O conxunto de actividades prácticas realizadas recibirá unha puntuación entre 0 e 3 puntos.
Para a súa avaliación o alumno deberá entregar a través da plataforma do Campus Virtual os traballos propostos. Esta entrega realizarase nas datas propostas para cada actividade que aparecerá indicada en cada unha das seccións do programa de estudos.
A forma de entrega destes traballos será a través da ferramenta "Tarefa" que habilitará para cada unha das materias do Campus Virtual, de forma que o alumno dispoña dunha vía de entrega. Cada estudante debe cargar os seus arquivos para que o profesor poida descargalos, sen saturar o correo electrónico.
1.1.2. Proba escrita de conxunto:
A proba escrita final da materia realizarase na data e hora indicadas no calendario oficial aprobado pola Xunta de Facultade. Esta consistirá nunha parte práctica e unha parte teórica, e durará dúas horas:
- Parte práctica: Consistirá na análise e comentario de 8 imaxes propostas dos estudados na aula, tanto nas sesións teóricas como prácticas. Neste comentario, o alumno deberá responder á clasificación do traballo a partir das seguintes preguntas:
- Estilo ao que pertence a obra.
- Autoría.
- Cronoloxía
- Título da obra.
E a análise do mesmo, baseado nas súas características formais, estilísticas, tipológicas, simbólicas, etc.
A clasificación de cada traballo será avaliada cun puntaje máximo de 0.25 puntos.
A análise e comentario serán avaliados cunha puntuación máxima de 1 punto.
A puntuación da parte práctica avaliarase de 0 a 10 puntos.
- Parte teórica: incluirá dous exercicios.
ou Un comentario de texto seleccionado das propostas na aula para ser preparado polo alumno.
ou Unha pregunta teórica seleccionada das seccións dos temas traballados nas sesións expositivas.
Cada un destes exercicios puntuarase entre 0 e 5 puntos.
O estudante debe alcanzar un puntaje total entre a parte teórica e práctica do exame de 5 puntos para aprobar.
1.2. Criterios de avaliación para os alumnos de segunda oportunidade (Julio)
Estes alumnos deberán realizar unha proba final, que terá unha duración máxima de dúas horas, constará de varias preguntas e responderá ao mesmo esquema do exame de primeira oportunidade.
A cualificación máxima da proba será de 7 puntos a que se engadirá a puntuación das tarefas prácticas que sumarán un 30% da cualificación.
1.3. Criterios de avaliación para o alumnado repetidor.
O alumnado repetidor terá que superar unha proba escrita que supoñerá o 70% da nota e terá unha valoración de 7 puntos, a que se engadirá a valoracións das tarefas prácticas que supoñerán un 30 % da nota final.
* En todas estas tarefas que deberán realizar ao entregar o alumnado para a súa avaliación por parte do profesorado, e seguindo as indicacións normativas da USC referidas ao plaxio e ao mal uso das tecnoloxías na realización de tarefas ou probas, é necesario indicar que para Os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas serán de aplicación os recolleitos no Regulamento de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
O tempo de estudo e de traballo personal que debe dedicar o alumnado para superar a materia pódese dividir deste xeito:
Traballo presencial do alumno: 16 horas.
- Titorías personalizadas: 2 horas.
Traballo autónomo do alumnos: 100 horas
- Estudio autónomo individual ou en grupo: 60 horas.
- Lecturas recomendadas, actividades de biblioteca e similar: 25 horas.
- Preparación de seminarios orales, debates e similares: 8 horas.
- Outras tarefas propostas polo profesor: 7 horas
1. Preparación complementaria da materia impartida na aula a través da bibliografía.
2 Lectura detida dos textos recomendados.
3. Coñecemento doutras linguas
4. Utilización das horas de titorías.