Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Lóxica e Filosofía da Ciencia
Centro Facultade de Filosofía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
A argumentación é unha das actividades características da vida racional. A argumentación está no núcleo da capacidade humana para resolver problemas prácticos e teóricos, que van desde a toma de decisións na vida cotiá, ás calidades persuasivas dunha alegación final no ámbito do dereito, ata as demostracións matemáticas baseadas nos métodos deductivo e hipotético-deductivo. Deste xeito, a teoría da argumentación reúne elementos humanistas e científicos, permitindo enfoques tanto descritivos como normativos do seu obxecto. Se desexamos entender aos demais e facernos entender é imprescindible aprender e desenvolver unha serie de coñecementos e destrezas para lograr argumentacións que permitan esa comunicación efectiva. Isto require o cultivo dos hábitos do razoamento correcto e o gusto pola claridade no uso da linguaxe. Así mesmo, o uso apropiado da linguaxe require especial recoñecemento dos seus medios, xa sexa na narrativa escrita, oral ou audiovisual.
1. Os feitos, os pensamentos e as linguaxes.
1.1. Razón e emoción na práctica discursiva.
1.2. A disputa intelectual: argumentación e contra-argumentación.
1.3. As boas razóns e os bos razoamentos.
1.4. As hipóteses e o modo de determinar o seu plausibilidad mediante argumentación.
1.5. O debate filosófico ao redor da teoría da argumentación.
1.6. A relación entre a argumentación, a lóxica e o pensamento crítico.
2. A argumentación deductiva e as súas especies.
2.1. Partes dunha argumentación.
2.2. Os argumentos: natureza e propiedades.
2.3. As deducións e o método deductivo.
2.4. A persuasión e a dimensión ética do problema.
2.5. Falacias deductivas.
2.6. Consistencia e inconsistencia argumental.
2.7. Argumentacións paradoxais e sinsentidos.
3. A argumentación inductiva.
3.1. Métodos de Mill.
3.2. Conceptos de probabilidade.
3.3. Elementos de probabilidade e razoamento estatístico.
3.4. Falacias inductivas.
3.5. O método científico.
4. Tipos de argumentacións.
4.1. Máis Falacias informais.
4.2. Petitio principii e circularidad.
4.3. Definicións.
4.4. Abdución e inferencia á mellor explicación.
4.5. Analogías e metáforas.
4.6. Por mor da argumentación.
4.7. Dilemas.
4.8. Reductio ad absurdum e refutación.
4.9. Método do contraejemplo.
4.10 Experimentos mentais e argumentación contrafáctica.
5. Argumentación.
5.1. Principio de caridade e máximas conversacionales.
5.2. Entimemas e presuposiciones.
5.3. Carga da proba.
5.4. Coñecemento común.
5.5. Argumento e explicación.
5.6. Garantía, razón, explicación e causa.
5.7. Argumentación visual.
5.8. Como analizar/avaliar un argumento?
6. Retórica, pensamento crítico e sociedade actual.
6.1. Convencer e persuadir.
6.2. Diálogo argumentativo e discusión crítica.
6.3. Controversias, desacordos racionais e debates na sociedade contemporánea.
6.4. Manobras argumentativas.
6.5. Argumentación, retórica, mass media e redes sociais.
6.6. Persuasión e sedución: argumentación en dereito e política.
Alcolea, J. (2011): “Argumentos visuales”, en L. Vega y G. Bolado (eds.): La argumentación en el discurso público, Santander: Parlamento de Cantabria, 121-146.
Aristóteles (1971): Retórica, ed. Antonio Tobar. Instituto de Estudios Políticos.
Atienza, M. (2004): La guerra de las falacias. Alicante: Compás.
Bermejo Luque, L. (2011): Giving Reasons. Dordrecht: Springer.
Bermejo Luque, L. (2014): Falacias y argumentación, Madrid: Plaza y Valdés.
Bowell, T. & Kemp, G. (2002): Critical Thinking. London/New York: Routledge.
Cattani, A (2003): Los Usos de la Retórica. Madrid: Alianza.
Cavender, N. &Kahane, H. (2006/10): Logic and Contemporary Rhetoric. Canada: Wadsworth.
Cicerón, M. T. (1991): El orador. Madrid: Alianza.
Copi, I. (1969): Introducción a la lógica, Buenos Aires: Eudeba.
Corcoran, J. (1994): “Argumentaciones y lógica”. Ágora XIII/1, 27-55.
De Bustos, E. (2014): Metáfora y argumentación: teoría y práctica, Madrid: Cátedra.
De Donato Rodríguez, X. (2012): “Argumentation theory and formal logic: the case of scientific argumentation and the ‘logic’ of controversies”, en H. Jales Ribeiro (ed.): Inside Arguments: Logic and the Study of Argumentation, Newcastle: Cambridge Scholars Publishing, 315-336.
De Donato Rodríguez, X. (2013): “La noción de argumento y el problema de Mill”, Revista Iberoamericana de Argumentación nº 6, 1-13.
De Donato Rodríguez, X. y J. Zamora Bonilla (2014): “ScientificControversies and the Ethics of Argumentation and Belief in the Face of Rational Disagreement”, Argumentation 28: 1, 39-65.
De Donato Rodríguez, X. y J. Zamora Bonilla (2015): “¿Dónde acaba un argumento?”, en F. Leal (coord.): Argumentación y pragma-dialéctica. Guadalajara: Editorial Universitaria, 458-476.
Finocchiaro, M. (2013): Meta-argumentation, London: College Publications.
Govier, T. (1999): The Philosophy of Argument, Newport News, VI: Vale Press.
Hamblin, C.L. (1970): Fallacies, Newport News, VI: Vale Press.
Johnson, R.H. (2000): Manifest Rationality, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Johnson, R.H. and J.A. Blair (1994): Logical Self-Defense, N.Y.: McGraw Hill.
Marraud, H. (2013): ¿Es lógic@? Análisis y evaluación de argumentos, Madrid: Cátedra.
Pera, M. (1994): The Discourses of Science, Chicago: University of Chicago Press.
Perelman, Ch. y L. Olbrechts-Tyteca (1989): Tratado de la argumentación, Madrid: Gredos.
Sagüillo, J. (ed.)(1995/96): “La Argumentación: Lógica y Retórica”. Theoria 24, 50-120 (Parte I) y Theoria 25, 7-67 (Parte II).
Sagüillo, J. (2000): El arte de persuadir. La Coruña: Ludus.
Toulmin, S. (2007): Los usos de la argumentación, Barcelona: Península.
Van Eemeren, F.H. (2012): Maniobras estratégicas en el discurso argumentativo, Madrid: Plaza y Valdés.
Van Eemeren, F.H. and R. Grootendorst (2004): A Systematic Theory of Argumentation, Cambridge: C.U.P.
Vega, L. (2003): Si de argumentar se trata. Barcelona: Montesinos.
Vega, L. (2013): La fauna de las falacias. Madrid: Trotta.
Walton, D. (2008): Informal Logic: A Pragmatic Approach, Cambridge, C.U.P.
Walton, D. (2006): Fundamentals of Critical Argumentation, Cambridge, C.U.P.
Wholrapp, H.R. (2014): The Concept of Argument. A Philosophical Foundation, Dordrecht: Springer.
O curso ten a finalidade de proporcionar certa seguridade e tendencia á orde expositiva e á articulación apropiada das nosas ideas. Todo iso é esencial ás características do bo comunicador. Así mesmo, preténdese que o/o alumno/para desenvolver capacidades de comprensión e razoamento tanto en forma oral como escrita, con especial énfase do uso correcto da linguaxe e no uso de habilidades e estratexias adecuadas para o razoamento crítico, a persuasión e a disputa. Ademais, tratarase de proporcionar as ferramentas apropiadas para que o/o alumno/para afiancen e melloren as súas capacidades de argumentación crítica e de debate razoado, poñendo especial fincapé na comprensión e uso dos razoamentos cogentes e dos distintos tipos de argumentos e de falacias argumentativas. Exercitarase a capacidade de persuadir proporcionando razóns en distintos contextos, estimulando o uso de diversas estratexias argumentativas no razoamento ordinario, así como no razoamento científico, filosófico e noutros ámbitos específicos, como o dereito ou o debate político. Finalmente, estimularase a destreza na consecución de xustificacións racionais previas á toma de decisións e gusto pola transparencia lóxica e retórica. En resumo, as competencias para adquirir neste curso son:
-COMPETENCIAS DE TIPO XERAL
(1.1) Práctica na presentación oral e escrita das propias ideas.
(1.2) Desenvolvemento das capacidades de comprensión, razoamento, e comunicación.
(1.3) Desenvolvemento da capacidade retórica tanto escrita como oral, con especial énfase no correcto uso da linguaxe, a capacidade de razoamento de persuasión e de disputa.
-COMPETENCIAS DE TIPO ESPECÍFICO
(2.1) Comprensión dos razoamentos cogentes e das falacias argumentativas.
(2.2) Capacidade de persuadir proporcionando razóns en distintos contextos.
(2.3) Capacidades deliberativas cara á toma de decisións.
Escenario 1
TRABALLO PRESENCIAL NAS CLASES
(1) Aulas expositivas. Clases a cargo do profesor con interacción mediante preguntas e debate ao final da exposición.
(2) Aulas interactivas. Nestas espérase a intervención dos estudantes que participarán facendo exposicións ou presentando e discutindo os exercicios e tarefas propostos polo profesor.
(3) Titorías de grupo programadas. Programaranse titorías de grupo co fin de resolver dúbidas e realizar e corrixir exercicios de clase.
TRABALLO AUTÓNOMO DO ESTUDANTE
(1) Preparación dos temas presentados.
(2) Lecturas de textos sinalados e elaboración de exercicios periódicos.
REQUIRIMENTOS PARA As CLASES
Participación activa (que obviamente require asistencia)
Esta participación desenvólvese de acordo aos seguintes criterios:
· Todo estudante debe interactuar e participar.
· Seguirase un código elemental de boas prácticas: empezando por aprender a escoitar e non interromper as quendas de palabra.
· Fomento de actitudes respectuosas, eliminando calquera indicio de formas sexistas ou discriminatorias.
· O estudo da materia require unha actitude constante de traballo na realización dos exercicios destinados a obter as destrezas e competencias do curso.
· É esencial un traballo regular durante todo o semestre.
Escenario 2.
A docencia expositiva poderá realizarse total ou parcialmente de modo telemático. Cando se faga telematicamente utilizaranse tanto mecanismos do Campus Virtual como a plataforma MS Teams para ter videoconferencias, pero tamén se gravarán vídeos nos que os profesores explicarán contidos do programa. Periodicamente, subiranse actividades, algunhas obrigatorias e outras optativas, pero sen sobrecargar ao alumnado innecesariamente, co obxectivo de que este poida seguir o curso con normalidade.
Escenario 3.
A docencia será totalmente virtual. Usarase a plataforma MS Teams para videoconferencias e gravaranse vídeos explicativos dos distintos contidos do curso. Periodicamente, subiranse actividades co obxectivo de que os alumnos poidan seguir o curso con normalidade. Haberá exercicios periódicos que se avaliarán progresivamente e substituiranse os exames presenciais por probas síncronas ou asíncronas, que se determinarán ao seu debido tempo e notificándollo ao alumnado con suficiente antelación. Garantirase a accesibilidade, a través do Campus Virtual, a todos os materiais bibliográficos necesarios para o seguimento do curso.
Escenario 1.
Variable 1. Dous controis ou cuestionarios presenciais de avaliación continua a realizar cada 3 semanas aproximadamente, ou no momento indicado polo profesor. A realización da totalidade de controis/cuestionarios é condición necesaria para a avaliación da materia e eximen de realizar o exame final. (70%)
Variable 2. Presentación/exposición de exercicios para casa e, eventualmente, realización de traballos en grupo (redacción de diálogos razoados sobre un tema que se especificará en clase). (20 %)
Variable 3. Participación oral nas clases. (10%)
O dereito a avaliación continua pérdese con máis de tres faltas de asistencia a clase sen xustificar. Iso implica a necesidade de realizar o exame final da materia.
DISPENSA DE ASISTENCIA A CLASES PRESENCIAIS: Para os/ as alumnos/ as que dispoñan de dispensa académica de asistencia a clase resulta prescritiva a realización dun exame final, e esta será no seu caso a única forma de avaliación.
Escenario 2
A avaliación adaptarase ao escenario 2 fundamentalmente en que as probas presenciais serán suprimidas ou, eventualmente, serán substituídas por pequenos cuestionarios a realizar en casa. Para o resto da avaliación seguirase o mesmo sistema de avaliación continua proposto, como norma xeral, para o escenario 1. As titorías impartiranse virtualmente a través de MS Teams. A valoración das variables é idéntica á dada no caso do Escenario 1, coa única modificación de que a variable 1 posiblemente se reducirá a probas puramente telemáticas e para realizar en casa. Dentro das variables 2 e 3, seguirase valorando tanto a participación e asistencia a clases presenciais (na medida en que siga habéndoas) como a participación e asistencia aos encontros virtuais.
Escenario 3
A avaliación será completamente telemática, a través de probas, cuestionarios e exercicios que se farán progresivamente accesibles a través do Campus Virtual, sen sobrecargar nunca innecesariamente ao estudante. A valoración das variables é idéntica á dada no caso do Escenario 1, coa única modificación de que a variable 1 reducirase a probas puramente telemáticas e para realizar en casa. Dentro da variable 3, valorarase a participación e asistencia aos encontros virtuais. Nota sobre o plaxio: Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dous estudantes e de revisión de cualificacións.
O tempo de traballo estimado para esta materia en correspondencia cos seus 6 créditos é:
Prevense catro horas semanais aproximadas de lecturas, reflexión e redacción e práctica oral.
Máis especificamente:
6 créditos ECTS. Traballo total do estudante: 150 horas.
Horas presenciais: 51 h.
Horas de Titorías 3 h.
Clases Expositivas 24 h.
Clase Interactiva 24 h.
Horas non presenciais: 99 h.
(1) Participación nas presentacións
(2) Preparación de témalos/textos marcados seguindo as pautas indicadas
(3) Consulta de dúbidas en clase ou en titorías
(4) Asistencia regular a clase
(5) Entrega regular das tarefas asignadas
(6) Seguimento da axenda do curso
(7) Actitude receptiva ara ler textos en inglés.
Dados os escenarios 2 ou 3, recoméndase ao alumnado seguir regularmente todas as actividades que se vaian anunciando no Campus Virtual, así como a asistencia ás sesións de MS Teams e o visionamento de vídeos.
Plan de continxencia: seguindo as indicacións correspondentes ás Bases para ou desenvolvemento dunha docencia presencial segura non curso 2020-2021, aprobadas en Consello de Goberno do 19 de xuño de 2020 e ao documento “Directrices para ou desenvolvemento dunha docencia presencial segura”, están contempladas medidas apropiadas, segundo que escenarios se presenten, tanto no apartado para a metodoloxía de ensino como no apartado para o sistema de avaliación.
Martin Pereira Fariña
- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Lóxica e Filosofía da Ciencia
- Teléfono
- 881812525
- Correo electrónico
- martin.pereira [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Javier De Donato Rodriguez
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Lóxica e Filosofía da Ciencia
- Teléfono
- 881812537
- Correo electrónico
- xavier.dedonato [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 12:30-14:00 | Grupo /CLIS_01 | Galego | Aula 4 |
| 16:00-17:30 | Grupo /CLIS_03 | Galego | Aula 4 |
| Xoves | |||
| 11:00-12:30 | Grupo /CLIS_02 | Galego | Sala Hipatia |
| Venres | |||
| 11:00-12:30 | Grupo /CLIS_02 | Galego | Sala Hipatia |
| 12:30-14:00 | Grupo /CLIS_01 | Galego | Aula 4 |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula 4 |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_03 | Aula 4 |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 4 |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 4 |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 5 |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula 5 |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_03 | Aula 5 |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 5 |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_03 | Sala Hipatia |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Sala Hipatia |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Sala Hipatia |
| 19.01.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_02 | Sala Hipatia |
| 25.06.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula 4 |
| 25.06.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_03 | Aula 4 |
| 25.06.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 4 |
| 25.06.2021 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 4 |