Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Filosofía
Centro Facultade de Filosofía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Reflexionar sobre o feito relixioso, con particular atención á relación dialóxica que se establece co “feito filosófico”.
Superar prexuízos e concepcións inmaturas da relixiosidade, traballando criticamente a capacidade de recoñecer as cuestións propia e plenamente filosóficas que subxacen ás distintas relixións.
Explorar o diálogo entre relixión e filosofía, afondando non só na relevancia filosófica do relixioso, senón tamén en certos trazos máis propios do relixioso que se poden identificar en determinados desenvolvementos filosóficos.
Aproximarse a algúns dos máis relevantes textos das distintas relixións desde unha perspectiva filosófica.
Coñecer algunhas das máis importantes achegas da nosa tradición á filosofía da relixión.
0. O feito relixioso: identidade e diversidade
Bloque I: A filosofía ante a relixión
1. De Lessing a Schleiermacher: a religación co infinito.
2. Feuerbach: Deus como eco da dor humana.
3. Kierkegaard: o silencio da razón.
4. Lévinas: a epifanía do rostro.
5. Julien: o outro da filosofía.
Bloque II: A relixión ante a filosofía
6. Xudaísmo, Cristianismo, Islamismo
7. Hinduísmo, Budismo, Xainismo
8. Confucianismo, Taoísmo
9. A mística
10. Posrelixiosidade?
1. Básica
Derrida, Jacques (2000), Dar la muerte, Barcelona: Paidós.
Feuerbach, Ludwig (2009), La esencia del cristianismo, Madrid: Trotta.
Julien, François (2001), Un sabio no tiene ideas: o el otro de la filosofía, Madrid: Siruela.
Kierkegaard, Søren (2019), La Repetición. Temor y temblor (Escritos 4/1), Madrid: Trotta.
Lessing, Gottlob Ephraim (2013), Nathan el sabio, Barcelona: Anthropos.
Lévinas, Emmanuel (1987), Totalidad e infinito, Salamanca: Sígueme.
Schleiermacher, Friedrich D. E. (1990), Sobre la religión, Madrid: Tecnos.
2. Complementaria
Abumalham, Montserrat, coord. (2005), Textos fundamentales de la tradición religiosa musulmana, Madrid: Trotta.
Agud, Ana; Rubio, Francisco, eds. (2000), La ciencia del Brahman. Once Upaniṣad antiguas, Madrid: Trotta.
Ansari, Abdolah Ansari (2009), Del alma, el corazón y el intelecto. Himnos y tratados, Madrid: Trotta.
Arabi, Ibn (2011), Los engarces de la sabiduría, Madrid: Edaf.
Barth, Karl (1998), Carta a los romanos, Madrid : Biblioteca de Autores Cristianos.
Bodhi, Bhikkhu (1999), Compendio del Abhidhamma: El Abhidhammattha Sangaha de Acariya Anuruddha, México: El colegio de México.
Cheng, Anne (2002), Historia del pensamiento chino, Barcelona: Bellaterra.
Corbin, Henry (2000), Historia de la filosofía islámica, Madrid: Trotta.
Díaz, Carlos (2008), Manual de Historia de las religiones, Bilbao: Desclée de Brouwer.
Eliade, Mircea (1983), Historia de las creencias y las ideas religiosas, Madrid: Cristiandad.
Eliade, Mircea (1990), Tratado de historia de las religiones: morfología y dialéctica de lo sagrado, Barcelona: Círculo de lectores.
Eliade, Mircea (2014), Lo sagrado y lo profano, Barcelona: Paidós.
Fraijó, Manuel, Ed. (2013), Filosofía de la religión, Madrid: Trotta.
Frazer, James George (1991), La rama dorada. México: Fondo de Cultura Económica.
Gómez, Luz (2019), Diccionario de Islam e islamismo, Madrid: Trotta.
Granet, Marcel (2013), El pensamiento chino, Madrid: Trotta.
Hui Neng (2010), Sutra del estrado, Barcelona: Kairós.
Jaspers, Karl (1968), La Fe filosófica ante la revelación, Madrid : Gredos.
Julien, François (1998), Elogio de lo insípido, Madrid: Siruela.
Kierkegaard, Søren (2013; 2016), Pós-escrito às Migalhas filosóficas, 2 vols., Petrópolis: Vozes.
Kierkegaard, Søren (2016), Migajas filosóficas. El concepto de angustia. Prólogos (Escritos 4/2), Madrid: Trotta.
Laozi (2018), Los libros del Tao, Madrid: Trotta.
Lessing, Gottlob Ephraim (1982), Escritos filosóficos y teológicos, Madrid: Editora Nacional.
Llewelyn, John (2009), Margins of Religion. Between Kierkegaard and Derrida, Bloomington: Indiana University Press
Martín Velasco, Juan (1999), El Fenómeno místico: estudio comparado, Madrid: Trotta.
Marx, Karl (2018), Sobre la religión. De la alienación religiosa al fetichismo de la mercancía, Madrid: Trotta.
Massignon, Louis (1999), Ciencia de la compasión. Escritos sobre el islam, el lenguaje místico y la fe abrahámica, Madrid: Trotta.
Mendelssohn, Moses (1991), Jerusalem o Acerca de poder religioso y judaísmo, Barcelona: Anthropos.
Nurbakhsh, Javad (2001), Diwan de poesía sufí, Madrid: Trotta.
Panikkar, Raimon (2017), La experiencia filosófica de la India, Madrid: Trotta.
Pániker, Agustín (2001), El jainismo: Historia, sociedad, filosofía y práctica, Barcelona: Kairós.
Parakranabahu, Adolfo, ed. (2014), El sutra de Benarés. El primer discurso del Buddha, Barcelona: Kairós.
Prats, Ramón R., ed. (2018), El libro de los muertos tibetano, Madrid: Siruela.
Preciado Idoeta
COMPETENCIAS BÁSICAS
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
COMPETENCIAS XERAIS
CG1 - Que os/as graduados/as posúan e comprendan os coñecementos propios da Filosofía como saber, incluíndo as súas doutrinas, teorías, métodos e aplicacións, ao nivel proporcionado polos textos académicos, con referencia a achegas investigadoras recentes.
CG2 - Que saiban aplicar eses coñecementos para identificar, formular e resolver problemas no ámbito da Filosofía, a un nivel xeral e non especializado.
CG3 - Que sexan capaces de transmitir eses coñecementos, as ideas, cuestións e solucións expostas e ofrecidas pola Filosofía, tanto a un público xeral como interesado e/ou entendido en temáticas filosóficas.
CG4 - Que estean capacitados para continuar a súa formación, en Filosofía e/ou noutros campos do saber, cun elevado grao de autonomía.
CG5 - Que teñan habilidades para recoñecer, nos diversos saberes e na práctica social, cuestións e problemas susceptibles de ser abordados e resoltos desde a Filosofía.
CG6 - Que na súa actividade profesional e actuación persoal, difundan e apliquen os principios do respecto e a promoción dos dereitos fundamentais das persoas, a igualdade entre as persoas, os principios de accesibilidade universal e desenvolvemento para todos, e os valores democráticos e dunha cultura de paz.
COMPETENCIAS TRANSVERSAIS
CT01 - De tipo Instrumental: Capacidade de comprensión e interpretación de discursos complexos (escritos e orais), análises e sínteses, traballo conceptual. Capacidade para a exposición e comunicación oral e escrita. Capacidade de xestión da información. Resolución de problemas. Toma de decisións.
CT02 - Persoais: Curiosidade e actividade intelectuais non restrinxidas á filosofía. Capacidade para desenvolverse en contextos culturais e sociais diversos. Boa disposición para as relacións interpersoais, o diálogo intelectual e o traballo cooperativo. Razoamento crítico e compromiso democrático.
CT03 - Sistémicas: Capacidade para a aprendizaxe autónoma. Receptividade e capacidade de resposta ante novas situacións. Creatividade. Coñecemento doutras culturas e costumes. Iniciativa e espírito emprendedor. Motivación pola calidade. Especial sensibilidade cara a problemas de igualdade ambientais.
COMPETENCIAS ESPECÍFICAS
CE1 - Coñecer as disciplinas, as teorías, os métodos, as aplicacións e as correntes propias da Filosofía, seguindo a súa historia e nas súas formulacións contemporáneas. Estes coñecementos indícanse nas fichas das materias.
CE2 - Saber explicar eses coñecementos e estar en condicións de aprender a ensinalos.
CE3 - Saber ampliar e poder desenvolver ulteriormente eses coñecementos por medio da investigación.
CE4 - Saber aplicar eses coñecementos dentro e fóra do ámbito filosófico.
CE5 - Capacidade para analizar e sintetizar, argumentar loxicamente, reflexionar e deliberar en termos éticos.
CE6 - Saber expresarse, comunicar, debater e dialogar.
CE7 - Capacidade para organizar a información, tomar decisións, expor e resolver problemas.
CE8 - Desenvolvemento do razoamento crítico e o compromiso ético.
CE9 - Sentido social, fomentando a cooperación e a mediación.
CE10 - Capacidade de reacción e espírito construtivo: proactividad, inventiva, creatividade.
Asumindo que se trata dunha materia optativa, o que implica non só que se pode supoñer un maior interese na mesma por parte do alumnado, senón tamén que o grupo é máis reducido (máis aínda ao tratarse dunha optativa de 4º curso), a metodoloxía de traballo será a de seminario.
Os dous bloques temáticos que estruturan a materia serán traballados de formas diferentes: o bloque I será o que ocupe as sesións presenciais; nel traballaranse obras dos autores sinalados, escollidas e presentadas polo profesor, que tamén conducirá a análise conxunta dos textos. O bloque II estará relegado aos distintos traballos que, de acordo coa avaliación, deberá elaborar o alumnado, en grupo e durante o tempo de dedicación non presencial.
A avaliación é estritamente continua, e será necesaria unha asistencia regular, fixada nun mínimo dun 80% do total das sesións, ademais da entrega dos exercicios que se vaian indicando. No caso de non satisfacer estes requisitos, a avaliación dependerá exclusivamente dun exame final.
Os criterios para a avaliación continua son os seguintes:
Asistencia e participación: 25%
Resolución de exercicios: 25%
Elaboración dun traballo final: 50%
Para o alumnado con exención de docencia, o traballo contará un 50%, e o restante 50% corresponderá á entrega de diversos exercicios que suplan o traballo realizado presencialmente polo resto do grupo.
O tempo de traballo estimado para esta materia en correspondencia cos 6 créditos que ten é de 150 horas, distribuídas da seguinte maneira:
- 48 horas de docencia presencial (ou telemática)
- 3 horas de titorías de grupo
- 2 horas semanais recomendadas para a lectura de textos.
- 6 horas semanais recomendadas para o estudo, preparación de traballos, etc.
- Participar nas sesións expositivas e interactivas.
- Traballar cos textos encomendados seguindo as pautas indicadas.
- Utilizar o recurso das titorías para consulta de dúbidas, explicacións adicionais, etc.
PLAN DE CONTINXENCIA
ESCENARIO 2: DISTANCIAMENTO (RESTRICIÓNS PARCIAIS Á PRESENCIALIDADE FÍSICA)
METODOLOXÍA DA DOCENCIA
A docencia seguirá sendo presencial, sempre que as limitacións que por razóns sanitarias poidan vir dadas o permitan. Na medida en que a docencia non poida ter lugar de maneira presencial, hase celebrar por medios telemáticos (MS Teams ou outra plataforma equivalente, se os medios dos que dispón o alumnado así o recomendasen), de maneira síncrona.
Todas as tarefas de seguimento da materia serán xestionadas a través da Aula virtual.
As titorías terán lugar por medios telemáticos.
AVALIACIÓN
No relativo ao Sistema de avaliación da aprendizaxe, hanse manter os mesmos criterios establecidos inicialmente. Para a valoración da participación poderán terse en conta as limitacións que eventualmente alguén poida ter por escaseza de medios (conexións á rede deficientes, etc.).
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
ESCENARIO 3: PECHE DAS INSTALACIÓNS
METODOLOXÍA DA DOCENCIA
A docencia terá lugar por medios telemáticos (MS Teams ou outra plataforma equivalente, se os medios dos que dispón o alumnado así o recomendasen), de maneira síncrona, podendo adaptarse o horario ás demandas do alumnado, se estan existisen e estivesen xustificadas.
Todas as tarefas de seguimento da materia serán xestionadas a través da Aula virtual.
As titorías terán lugar por medios telemáticos.
AVALIACIÓN
No relativo ao Sistema de avaliación da aprendizaxe, hanse manter os mesmos criterios establecidos inicialmente. Para a valoración da participación poderán terse en conta as limitacións que eventualmente alguén poida ter por escaseza de medios (conexións á rede deficientes, etc.).
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Oscar Parcero Oubiña
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Teléfono
- 881812519
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Alipio Santiago Dacosta
- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Correo electrónico
- alipio.santiago.dacosta [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Xunta
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 12:30-14:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Seminario Zambrano (305) |
| Mércores | |||
| 09:30-11:00 | Grupo /CLIS_01 | Galego | Seminario Zambrano (305) |
| 20.01.2022 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 1 |
| 20.01.2022 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |
| 27.06.2022 10:00-13:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula 5 |
| 27.06.2022 10:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 5 |