Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
Áreas: Teoría da Literatura e Literatura Comparada
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
A presenza desta materia centrada nas aproximacións comparatistas entre a literatura e as demais artes no programa de Historia da arte, no período moderno e contemporáneo busca completar e complementar os coñecementos adquiridos na materia correspondente de primeiro curso, orientada á antigüidade e ao medioevo, e facilitar así unha visión de conxunto sobre as relacións entre as diferentes artes, e os diferentes estudos acerca das mesmas, tanto desde o punto de vista diacrónico, como sincrónico e conceptual, no momento actual. Tratará de complementar a percepción disciplinar do literario e das artes herdada de forma compartimentada, tratando de presentar a vida social e cultural vinculada aos diferentes sistemas de representación, comunicación, ficción, etc. de carácter simbólico e estético como un sistema de sistemas de prácticas creativas, de recepción, institucionais, etc. en continua interacción recíproca. Neste sentido, e tendo en conta que se trata do único módulo de perfil especificamente literario do currículo de Historia da arte, deberá poñer ao alumno en contacto, aínda que dun modo introdutorio, cos conceptos básicos e as perspectivas actuais dos estudos literarios e, en particular, da literatura comparada, os estudos culturais e os estudos intermediais. Búscase, por tanto, capacitar ao alumno para incluír o estudo da literatura e a análise dos textos literarios, desde un punto de vista comparado e interartístico, no terreo dos seus propios e específicos intereses profesionais e de investigación futuros.
Introdución. A literatura comparada desde unha perspectiva interartística, semiótica e cultural. 1. Historia conceptual e disciplinar da literatura, a arte e a cultura.
2. Socioloxía do campo cultural. A construción dos mercados e o canon da literatura, a arte e a música no século XIX.
3. Historia cultural das representacións da subxectividade moderna. A invención do íntimo e o cotián. A educación sentimental.
4. Metaficción, metapintura e metaliteratura. A autorreflexividad e a autoconsciencia moderna e posmoderna.
5. Hibridacións interartísticas entre a palabra e a imaxe. A banda deseñada.
6. Intermedialidade: multimedialidade, remedialidade e transmedialidade. As prácticas adaptativas e o relato transmedia.
A temporalización dos contidos corresponde polo xeral a catro sesións expositivas e dúas interactivas dunha hora por tema. De acordo coa distribución semanal dos horarios da materia, cada tema estrutúrase polo xeral de modo bimembre, en senllos bloques de contidos diferenciados, de dúas horas expositivas semanais cada un.
As sesións interactivas dá cada tema dedicaranse á programación, seguimento e presentación dos resultados dos proxectos individuais de cada estudante, que consistirá nunha presentación audiovisual de carácter comparado, que polo xeral ilustrará unha obra literaria a partir do conxunto do repertorio interartístico inspirado nela.
As horas de titorías programadas dedicaranse á preparación e presentación final dos citados proxectos.
Para o detalle dá programación de cada un dos temas, a bibliografía específica, lecturas recomendadas e as actividades para realizar, facilitarase complementariamente ao comezo do curso unha guía docente da materia.
Bibliografía básica:
Inclúense aquí con carácter xeral só as lecturas esenciais que permiten a preparación da materia, tanto das sesións expositivas como das interactivas (polo xeral, accesibles na sección de documentos de libre acceso en Scribd https://é. scribd. com/ ):
Aristóteles, Poética, (edición trilingüe. Por Valentín García Yebra), Madrid, Gredos, 1999
Bolter, J. D y R. Grusin, Remediation. Understanding New Media, Massachusetts, MIT Press, 2000
Bourdieu, P., Las Reglas del Arte. Génesis y estructura del campo literario, Barcelona, Anagrama, 1995.
Elias, N., El proceso de civilización, Madrid, Fondo de Cultura Económica, 2011
Figes, O., Los europeos. Tres vidas y el nacimiento de la cultura cosmopolita, Madrid, Taurus, 2020.
Foucault, M., Las palabras y las cosas. Una arqueología de las ciencias humanas, Buenos Aires, Siglo XXI, 1968.
Genette, G., Metalepsis. De la figura a la ficción, México, Fondo de Cultura Económica, 2004
Gil González, A. J. y J. Pardo (eds.), Adaptación 2.0. Estudios comparados sobre intermedialidad, Binges, Orbis Tertius, 2018,
Jenkins, H., Convergence Culture, La cultura de la convergencia de los medios de comunicación. Barcelona, Paidós, 2008
Murray, J., Hamlet en la holocubierta. El futuro de la narrativa en el ciberespacio, Barcelona, Paidós, 1999
VV.AA., Metaliteratura y metaficción. Balance crítico y perspectivas comparadas, Anthropos, 208, 2005
Bibliografía complementaria
No apartado de programación correspondente a cada un dos temas da guía docente que se facilitará ao estudante, indícanse pormenorizadamente as lecturas recomendadas e a bibliografía complementaria específica de cada un deles.
Recursos electrónicos
Os recursos electrónicos –e no seu caso, a docencia en remoto– da materia organízanse fundamentalmente en torno á aula virtual desta no campus virtual, e moi especialmente o portafolio de aula e edublog específico da materia integrado naquela, accesible directamente en: < https:// edublogartelit. wordpress. com/>
Potenciación das capacidades analíticas e as competencias de lectura e análise dos textos literarios en relación con outros discursos culturais e artísticos propios da titulación.
Incorporar aos coñecementos e intereses do alumno en relación coa historia da arte unha perspectiva comparatista en relación co ámbito literario.
Desenvolver unha comprensión global e crítica da cultura a partir das interaccións dos diversos sistemas e tradicións artísticas e culturais.
Propoñer e desenvolver un pequeno proxecto persoal de documentación e investigación académica sobre os contidos da materia.
Elaborar contidos multimedia en relación co ámbito temático e metodolóxico da materia.
Expoñer publicamente e discutir no seminario de traballo as conclusións do seu proxecto en rexistro académico.
A división metodolóxica entre sesións expositivas e interactivas da materia non se concibe de maneira absoluta. As primeiras en ningún caso converteranse na o pasiva e acrítica transmisión de contidos esquemáticos ou apuntamentos, senón que se articularán principalmente a partir de comentarios de textos, análises de casos ou visionado e comentario de obras de forma necesariamente participativa. As segundas tampouco renuncian, loxicamente, á presentación e desenvolvemento dos contidos, temas e conceptos do programa. A diferenza fundamental establécese na maior ou menor centralidade da intervención do docente nas primeiras fronte á do propio estudante como protagonista do seu propio proceso de aprendizaxe nas segundas.
O equilibrio entre a docencia expositiva e a interactiva na estrutura da materia, procura, ademais de facilitarlle aos alumnos os contidos fundamentais e o acceso á bibliografía básica e especializada sobre cada un dos temas, implicalos no proceso de aprendizaxe activa dos mesmos por medio de dúas clases de prácticas: as primeiras, directamente complementarias do programa teórico dá materia, orientarase á realización en clase de comentarios de fragmentos escollidos da bibliografía ou de textos literarios e obras de diferentes artes ou épocas a fin de poñer en práctica os coñecementos e as destrezas adquiridas na materia. As segundas, pola súa banda, conectan dun modo fundamental coa actividade academicamente dirixida non presencial, e estarán orientadas á realización de traballos individuais sobre os temas do programa e á súa exposición ante o grupo.
- Actividade academicamente dirixida. Trátase de que o alumno realice un exercicio de comparación entre o literario e calquera outros discursos artísticos, a partir de senllos textos, liñas e métodos de comparación, cuxa elección (e posterior construción do proxecto) constitúe non simplemente o medio, senón precisamente una das finalidades en si mesmas da materia, tamén en canto aos contidos da mesma refírese. Trátase simultaneamente dunha pedagoxía activa de aprender facendo, traballo por proxectos e creación dos propios contidos da programación.
- Prácticas de campo. Sempre que sexa posible, propoñerase tamén, como actividade complementaria ás sesións presenciais na facultade, dependendo da oferta de actividades culturais da cidade simultáneas ao curso académico, a asistencia do grupo a algún evento cultural (ciclo, exposición, representación teatral, concerto, etc.) para a súa explotación en relación cos contidos da materia.
No contexto da normativa vixente, a avaliación das materias impartidas pola área de Teoría da literatura e Literatura comparada comprende, xunto coa convocatoria das probas oficiais que cada curso efectúa a Universidade, probas equivalentes e complementarias no marco do sistema de avaliación continua. Serán ademais factores relevantes da mesma a participación activa e continuada nas sesións expositivas e interactivas e o seguimento doutras actividades prácticas que o equipo docente considere de especial interese formativo e académico.
Por indicación da memoria da titulación, as probas finais supoñen como máximo o 40% da nota da materia, polo que en ningún caso será posible superar a materia sen cumprir os requisitos establecidos para a avaliación continua, que supoñerá o 60% restante da nota.
Esta resultará principalmente da avaliación dos proxectos individuais e comentarios propostos, complementados coa participación crítica e informada nas clases e no edublog da materia. Máis concretamente, mentres a normativa da USC derivada da actual situación sanitaria así o contemple, a avaliación da materia en calquera dos tres escenarios levará a cabo integramente mediante o sistema de avaliación continua sen proba final.
Esta centrarase precisamente no proceso e os resultados dos proxectos individuais dos alumnos, complementada pola consideración das diferentes actividades —comentarios de textos, resumos e recensiones bibliográficas, participación nas clases, etc.— realizadas polos mesmos ao longo do curso tanto nas sesións expositivas como nas interactivas.
A realización do proxecto academicamente dirixido e a súa presentación nas sesións interactivas (ou eventualmente en remoto a través do blogue de aula) ten carácter obrigatorio. Só en casos excepcionais e debidamente xustificados (dispensa de asistencia, enfermidade, dificultades técnicas, etc.), a exposición do resultado da actividade poderá substituírse coa presentación dunha memoria escrita do traballo realizado.
No sistema de avaliación continua a asistencia non computa por se mesma, senón que é en calquera caso obrigatoria. Un índice de ausencias non xustificadas superior ao 30% implica o suspenso na avaliación continua da materia.
Segunda oportunidade de avaliación.
No caso de non superar a avaliación continua ou non acreditar a asistencia na primeira oportunidade de avaliación, poderase acceder á segunda oportunidade da materia, para a que se deberá presentar (previa aprobación da proposta polo equipo docente) un proxecto academicamente dirixido de entidade e esixencia equivalente ao da primeira oportunidade que acredite plenamente a adquisición das destrezas e obxectivos establecidos na programación.
Poderanse conservar as notas parciais obtidas, ou presentar a corrección das carencias dos proxectos presentados. Nas convocatorias sucesivas será necesario cursar integramente e superar de novo todo o proceso de avaliación.
Observación importante sobre o plaxio: O plaxio no exame ou na realización dos traballos programados ou a utilización indebida e non indicada de modo adecuado das fontes impresas ou electrónicas pode implicar o suspenso coa mínima cualificación na convocatoria correspondente.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Clases presenciais: 37 (x factor 1.5) = 55 horas de traballo autónomo
Preparación do proxecto de documentación e investigación dirixido: 40 horas de traballo autónomo
Lecturas: 25 horas de traballo autónomo
Titorías: 3 horas presenciais
A orientación da materia fai especialmente aconsellable, tanto desde a perspectiva estritamente literaria, como a dirixida ao estudo comparado e interartístico, que o estudante adquira a bagaxe máis ampla posible en canto ás diferentes tradicións e culturas literarias e artísticas refírese. Tamén que aproveite, dunha forma relacional, os coñecementos facilitados desde as diferentes disciplinas e subcampos artísticos obxecto de estudo ao longo da titulación que está a cursar (artes visuais, música, cinema, estética e teoría da arte, iconografía, etc.) Para o detalle da programación de cada un dos temas, a bibliografía e as actividades para realizar, consúltese a guía docente da materia que se facilitará ao comezo das clases da materia.
Para o seguimento e a supervisión das actividades programadas, a consulta de dúbidas, etc., utilizaranse as titorías ordinarias de carácter semanal e presencial. O uso do correo electrónico limitarase normalmente ás comunicacións urxentes ou para concertar a titoría presencial. Os traballos deberán presentarse usualmente en forma impresa na forma e prazos indicados na aula.
PLAN DE CONTINXENCIA
4. Medidas de adaptación da docencia
Seguindo as directrices para o desenvolvemento dunha docencia presencial segura (curso 2020-201) contémplanse as seguintes adaptacións complementarias ou específicas para os diferentes escenarios:
ESCENARIO 1. NORMALIDADE ADAPTADA
Neste escenario, ata un 10% (4.8 h) da docencia presencial poderase combinar coa docencia virtual. Por esa razón, en previsión da posible activación durante o curso dos dous escenarios seguintes, levará a cabo unha primeira práctica anticipada das dinámicas de docencia en remoto aplicada a un dos primeiros temas da materia, para familiarizar aos estudantes coa ferramenta e que poñan a proba as súas capacidades, virtualidades e dificultades específicas.
ESCENARIO 2. DISTANCIAMENTO. RESTRICIÓNS PARCIAIS Á PRESENCIALIDAD FÍSICA.
Sen prexuízo do que dispoña normativamente o centro en canto ás concretas porcentaxes de repartición entre ambas as modalidades, prevese (seguindo o exemplo facilitado no Anexo III das citadas directrices), a alternancia semanal en cada grupo entre a docencia presencial e a virtual, tanto nas sesións expositivas como nas interactivas. Desta forma, na primeira sesión de cada tema (presencial) presentaranse os contidos do mesmo xunto aos materiais e as propostas de traballo que serán levadas a cabo durante a segunda sesión (virtual, pero no mesmo horario), a través das ferramentas e dinámicas que se describen no apartado seguinte.
ESCENARIO 3. PECHE DAS INSTALACIÓNS. IMPOSIBILIDADE DE IMPARTIR DOCENCIA CON PRESENCIALIDAD FÍSICA.
Metodoloxía do ensino
A partir da suspensión das clases presenciais, o ensino terá lugar exclusivamente por medios virtuais, a través do blogue de aula da materia, integrado na aula virtual da mesma : < https:// edublogartelit. wordpress. com/>.
Coa pauta de seguir en todo o posible unha dinámica similar á establecida na docencia presencial, e nos mesmos horarios previstos para as sesións expositivas e interactivas, desenvolveranse sesións virtuais nas que se traballará sobre as presentacións de cada un dos temas, as lecturas dos textos previamente programadas e facilitadas en liña, os comentarios dos textos, materiais e recursos incluídas nas presentacións dos diferentes temas da programación, e as presentacións e discusións dos proxectos individuais elaborados polos estudantes.
Neste último caso, e ante as posibles dificultades para completalos e expoñelos nas datas programadas inicialmente, os prazos para a entrega e aparición no edublog de todos os traballos flexibilizarase ata o final do período de ensino e os períodos que se establezan para as probas finais e entrega de traballos correspondentes a cada unha dos respectivos períodos de avaliación.
Con posterioridade ás sesións virtuais, o desenvolvemento completo destas así como todos os materiais relacionados, permanecerán accesibles para todos aqueles estudantes que non puidesen participar de forma síncrona, contemplándose así mesmo a posibilidade de que poidan interactuar posteriormente cos mesmos e co docente de forma asíncrona, a través dos post xerados á mantenta do desenvolvemento de cada unha das sesións e entradas do edublog.
Bibliografía básica
Nesta modalidade garantirase que todos os materiais de consulta, textos, lecturas e bibliografía básica necesaria facilítense directamente ou poidan consultarse en liña por parte do estudante. Potenciarase, na medida do posible, a consulta, ademais das fontes e textos escritos, de material audiovisual, conferencias, entrevistas, etc. accesibles en liña.
Bibliografía complementaria
Adicionalmente, na guía docente da materia, tamén accesible en liña, facilitarase un apartado de bibliografía complementaria recomendada para cada un dos temas, na que se incluirán e destacarán preferentemente traballos dispoñibles a través da sección de documentos abertos de Scribd (pode ser necesario rexistrarse para o acceso de proba gratuíta), accesible en https://é. scribd. com/.
Así mesmo, a aula virtual da materia activada no campus virtual, utilizarase como repositorio dos materiais, presentacións e lecturas esenciais, así como ferramenta de comunicación co grupo a través do foro de noticias, publicación das cualificacións e revisións, etc.
Titorías
A comunicación e titoría individual co profesor, así como a entrega de traballos escritos, realizaranse, a partir da entrada en vigor do terces escenario, exclusivamente a través do correo electrónico do docente aj.gil [at] usc.es (aj[dot]gil[at]usc[dot]es).
Sistema de avaliación
En calquera dos tres escenarios, aplicarase o sistema de avaliación continua sen proba final descrito. No escenario 3, as entregas dos traballos e proxectos realizaranse por medios telemáticos. Neste escenario, non serán de aplicación as porcentaxes relativas á asistencia obrigatoria ou xustificación das faltas de asistencia.
Antonio Jesus Gil Gonzalez
Coordinador/a- Departamento
- Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
- Área
- Teoría da Literatura e Literatura Comparada
- Correo electrónico
- aj.gil [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 11:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 10 |
| Venres | |||
| 11:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 10 |
| 31.05.2021 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula virtual |
| 06.07.2021 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula virtual |