Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego, Portugués
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filoloxía Galega
Áreas: Filoloxías Galega e Portuguesa
Centro Facultade de Filoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1- Comprender e analisar a producción cultural do Brasil como um fenómeno social e, em consequencia, ser
capaz de traballar os materiais (de diversa natureza) como manifestacións complexas dumha sociedade concreta e
de circunstancias específicas.
2- Comprender e analisar os discursos produzidos em relación à cultura como fenómenos sociais e, em
consequencia, ser capaz de ler textos críticos como manifestacións heterogéneas de grupos sociais concretos e de
circunstancias determinadas.
Obxetivos Específicos:
1) Promover unha aproximación á história e à cultura do Brasil nas suas diversas manifestacións.
2) Coñecer e estudar os procesos de conformación dumha história social e cultural do país.
3) Aproximar-se ao coñecimento dos mecanismos de difusión e lexitimación de diversos fenómenos, usos e
práticas em relación à cultura.
4) Comprender fenómenos recentes como os procesos de emerxencia, de periferia, de internacionalización, de
representatividade, fenómenos mediáticos, etc...
I - Aproximación ao conceito de Cultura.
II.Cuestións fundamentais da construción do Brasil
II.1. Poboación e território
II.2. Diferentes proxectos políticos, económicos e sociais
II.3. Cultura e Identidade
II.4. Repertórios culturais e produción literária
III.O Brasil contemporáneo
Bibliografia básica:
FREYRE, Gilberto. Casa-Grande & Senzala. Rio de Janeiro: José Olympio, 1943. Disponível em domínio público [http://www.dominiopublico.gov.br/download/texto/me4701.pdf].
HOLLANDA, Heloísa Buarque de, "Usos da Cultura" in Sistemas & Gestão 7, 2012, pp 134-142. Acessível em: http://www.revistasg.uff.br/index.php/sg/article/view/V7N2A1.
Bibliografia complementar:
BOSI, Alfredo. Dialética da Colonização. São Paulo: Companhia das Letras, 1992.
BORNHEIM, Gerd et alii. Tradição e contradição. Rio de Jnaeiro: Jorge Zahar/Funarte, 1977.
BOSI, Alfredo. (org.) Cultura brasileira: temas e situações. São Paulo: Ática, 1987.
BUCCI, Eugênio. Brasil em tempo de TV. São Paulo: Boitempo Editorial, 1966.
CÂNDIDO, Antônio. "A revolução de 1930 e a cultura". In: A educação pela noite e outros ensaios. São Paulo: Ática, 1987, pp.181-198.
CARDOSO, F. Henrique, Pensadores que inventaram o Brasil, São Paulo, 2013 (4ª reimpressão).
FAUSTO, Boris. História Concisa do Brasil. São Paulo: EDUSP, 2014 (2ª ed.).
HOLANDA, Sérgio Buarque de. Raízes do Brasil. 26.ed. São Paulo: Companhia das Letras, 1999.
HOLLANDA, Heloísa Buarque de, "Usos da Cultura" in Sistemas & Gestão 7, 2012, pp 134-142. Acessível em: http://www.revistasg.uff.br/index.php/sg/article/view/V7N2A1.
MATTA, Roberto da. Carnavais, malandros e heróis: para uma sociologia do dilema brasileiro. Rio de Janeiro: Zahar, 1981.
MICELI, Sérgio. Sergio. Intelectuais à brasileira. São Paulo, Companhia das Letras, 2001.
MOTA, Carlos Guilherme. Ideologia da Cultura Brasileira. São Paulo: Ática, 1977.
MOTA, Lourenço Dantas. (org.) Introdução ao Brasil: um banquete no trópico. 2. ed. São Paulo: Senac, 1999.
OLIVEIRA, Francisco de. Jeitinho e jeitão. Revista Piauí, edição 73, Acessível em: http://piaui.folha.uol.com.br/materia/jeitinho-e-jeitao/
ORTIZ, Renato. Cultura Brasileira & Identidade Nacional. 5.ed. São Paulo: Brasiliense, 1994.
PRADO JUNIOR, Caio. Formação do Brasil Contemporâneo. Rio de Jnaeiro: Brasiliense, 1999.
RIBEIRO, Darcy. O povo brasileiro. São Paulo: Companhia das Letras, 1995.
ROCHA, João Cezar de Castro (org.), Nenhum Brasil Existe. Pequena Enciclopédia, Rio de Janeiro, Topbooks, 2003.
SCHWARCZ, Lília Moritz. O espetáculo das raças. São Paulo: Companhia das Letras, 1995.
SODRÉ, Nelson Werneck. Síntese de História da Cultura Brasileira. 18. ed. Rio de Jnaeiro: Civilização Brasileira, 1996.
Podem consultar-se as posibilidades de aceso remoto aos recursos bibliográficos que permite a ferramenta EZproxy:
https://www.usc.gal/gl/servizos/biblioteca/utilidades/ezproxy.html
Capacidade de análise da realidade brasileira nos seus momentos históricos e detectar os seus desdobramentos na contemporaneidade.
- Capacidade de análise crítica de textos e materiais audiovisuais de produción e criación contemporáneas.
• Capacidade de relacionar aspectos relativos à produción cultural com o espazo social e histórico en que se producem.
• Capacidade de identificar elementos relevantes que formam a cultura brasileira contemporánea.
Num desexável e prioritário cenário de docencia presencial, a metodoloxia escollida esixe a presenza continuada
nas aulas, a participación activa nelas e a realización das leituras e das tarefas marcadas. O obxectivo é que os e
as estudantes aprendam a realizar traballos de pesquisa e documentación de forma autónoma e que mediante estes
traballos ampliem os conteúdos proporcionados a través do seguimento do programa.
Do mesmo modo, pretende-se desenvolver competencias, destrezas e habilidades relativas ao traballo cooperativo
e en equipa, debate e argumentación, comunicación oral e escrita, criatividade, iniciativa e tomada de decisións,
solución de problemas.
Todos os materiais precisos para o seguimento da cadeira serán disponibilizados na aula virtual ou, a non ser
posível, será indicada a forma de consegui-los.
O acompañamento da aula virtual da matéria é imprescindível; e mais ainda nos escenários 2 e 3 descritos no
ítem “Observacións”.
No caso de ser decretado algum dos escenários de continxencia, aplicarase o indicado no ítem de ‘Observacións’ baixo a indicación de “Plano de continxencia”.
A avaliación para todas as persoas inscritas – inclusive aquelas con dispensa oficial de asistencia ás aulas - será
continuada e constará dos seguintes items:
a) Realización das tarefas vinculadas ao desenvolvimento da materia e proactividade en relación ás dinámicas de
traballo da disciplina: máximo de 7 valores.
b) Realización de un trabalho escrito, de carácter obrigatorio, conforme as indicacións dadas pola/o docentes (cos
cales debe ser combinado o tema): máximo de 2 valores.
c) Realización de traballos voluntarios vinculados á matéria: máximo de 1 valor.
Para a avaliación da Primeira Oportunidade, a/o estudante poderá recuperar ou mellorar – dentro do prazo fixado
a tais efectos – calquera item, mediante a (re)elaboración para (nova) entrega das tarefas marcadas e/ou dos
traballos non apresentados ou considerados deficientes.
Na Segunda Oportunidade, o sistema será o mesmo que o da Primeira Oportunidade.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios, traballos ou probas será de aplicación o recollido na “Normativa de
avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións” da USC.
En caso de ser decretado algún dos escenários de continxencia aplicarase o indicado no apartado “Observacións”
baixo a indicación de “Plano de continxencia”.
Materia de 6 créditos.
Carga horária da disciplina.
- Participación activa nas aulas (presenciais ou telemáticas -de modo síncrono e/ou asíncrono, dependendo das circunstancias). activa nas aulas (presenciais ou telemáticas -de modo síncrono e/ou asíncrono, dependendo das
circunstancias). En caso de ser decretado algún dos escenários de continxencia aplicarase o indicado no apartado
“Observacións” baixo a indicación de “Plano de continxencia”.
- Leituras prévias dos materiais.
- Aceso a fontes (especializadas) complementares de información online sobre o Brasil.
- Utilización do horário de atendimento da profesora (presencial e/ou telemático, dependendo do Cenário e das cicunstancias sanitárias indicadas pola Reitoria) para resolver posíveis dúvidas.
No decurso do semestre, e dependendo das condicións de cada escenário (1,2,3) detsa nova situación, novas informacións/textos/referencias serán indicadas aos/às alunos/as –tamén a través de conferencias, seminarios ou outras actividades suxeridas- como complemento e actualización de asuntos relativos à matéria.
Língua(s) utilizada(s): Galego/Portugués. De forma eventual e ocasional, poden ser presentados materiais ou comunicacións em outras línguas (español, francés, inglés, italiano, etc.), sempre que a docente o considerar oportuno.
Todos os traballos deben ser orixinais.
O pláxio será considerado umha falta mui grave.
Plano de continxencia
De acordo coas indicacións do Plan de continxencia para o desenvolvemento da docencia no curso 2021-22 aprobado polo Consello de Goberno da USC do 30 de abril de 2021, inclúense neste apartado as adaptación correspondentes aos escenarios 2 e 3. Así,
Escenario 2
En caso de se dar este escenario, no tocante á metodoloxía de ensinanza as clases presenciais que haxa completaranse cunha combinación de aulas síncronas (a través de Microsoft Teams) e asíncronas (a través do Campus Virtual). O sistema de avaliación será o mesmo que no escenario 1, coa única diferenza de que todas as probas se realizarán a través do Campus Virtual e de Microsoft Teams.
Escenario 3
En caso de se dar este escenario, no tocante á metodoloxía de ensinanza optarase por unha combinación de aulas síncronas (a través de Microsoft Teams) e asíncronas (a través do Campus Virtual). O sistema de avaliación será o mesmo ca no escenario 1, coa única diferenza de que todas as probas se realizarán a través do Campus Virtual e de Microsoft Teams.
Ma Del Carmen Villarino Pardo
Coordinador/a- Departamento
- Filoloxía Galega
- Área
- Filoloxías Galega e Portuguesa
- Teléfono
- 881811781
- Correo electrónico
- carmen.villarino [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Marlio Barcellos Pereira Da Silva
- Departamento
- Filoloxía Galega
- Área
- Filoloxías Galega e Portuguesa
- Correo electrónico
- marlio.barcellos.pereira [at] rai.usc.gal
- Categoría
- Profesor/a: Contratado/a Interino/a por Vacante - T3
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Portugués | C05 |
| 12:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Portugués | C05 |
| Mércores | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Portugués | C06 |
| 27.05.2022 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 | C02 |
| 27.05.2022 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | C02 |
| 01.07.2022 09:30-13:30 | Grupo /CLIS_01 | C02 |
| 01.07.2022 09:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | C02 |