Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 15 Clase Expositiva: 4 Clase Interactiva: 22 Total: 41
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Filosofía
Centro Facultade de Humanidades
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1. OBXECTIVOS XERAIS COINCIDENTES COS DO GRAO
Os obxectivos xerais da materia coinciden con algúns dos que aparecen na memoria do grao como obxectivos de Desenvolvemento sostible, como, por exemplo:
-Obxectivo 4: “Educación de calidade” menciona expresamente “a diversidade cultural e a contribución da cultura ao desenvolvemento sostible” (punto 4.7).
- Obxectivo 8 “Traballo digno e crecemento económico” no que se menciona o “emprendemento, creatividade e innovación” (punto 8.3), e a promoción do “turismo sustentable que cree emprego e fomente a cultura e os locais dos produtos” (punto 8.9).
- Obxectivo 11 "Cidades e comunidades sustentables" cuxos principios inclúen "os esforzos para protexer e salvagardar o patrimonio cultural e natural do mundo" (punto 11.4)
- Obxectivo 12 “Produción e consumo responsable” mediante o fomento, entre outros aspectos, do “turismo sostible que cree emprego e fomente a cultura e os produtos locais” (punto 12.B).
2. OBXECTIVOS XERAIS DA MATERIA
- Precisar a evolución histórica e etimolóxica do concepto de cultura.
- Coñecer distintos conceptos de cultura.
- Valorar criticamente calquera manifestación cultural.
- Entender a cultura como unha ferramenta de transformación social.
- Identificar o papel ideolóxico da cultura.
Nesta materia farase unha aproximación á etimoloxía e á evolución, así como aos distintos conceptos de cultura, facendo fincapé nas concepcións críticas da cultura –marxismo, psicanálise, escola de Frankfurt-Os e as estudantes reflexionarán para iso sobre a relación entre cultura e sociedade de masas, sobre a distinción cultura popular/cultura de elite, sobre o problema da interculturalidad e sobre o rol da cultura na sociedade postmoderna dominada polo espectáculo, a tecnoloxía e o audiovisual.
Tema 1. Introdución ao concepto de cultura.
1.1. Presentación. Obxectivos. Criterios de avaliación. Etimoloxía e historia da noción de cultura.
Tema 2. Concepcións críticas da cultura.
2.1. Concepcións críticas da cultura: Marx.
2.2. Concepcións críticas da cultura: Gramsci.
2.3. Concepcións críticas da cultura: Freud.
Tema 3. Cultura e sociedade de masas.
3.1. A crítica á cultura da Escola de Frankfurt: a industria cultural.
3.2. Cultura e liberdade: Marcuse.
Tema 4. Os estudos culturais.
4.1. O debate culturas de elite / culturas populares.
4.2. A cultura da clase obreira.
Tema 5. Interculturalidade.
5.1. O conflito intercultural.
5.2. Relativismo cultural.
5.3. Pos-colonialismo na Galiza
Tema 6. Xénero e cultura.
6.1. Breve repaso histórico ao feminismo I: os inicios.
6.2. Breve repaso histórico ao feminismo II: a contemporaneidade.
Tema 7. A cultura na sociedade contemporánea.
7.1. Tecnoloxía, espectáculo, diversión.
7.2. Cultura e postmodernidade.
7.3. Cultura e complexidade.
Choza, J. (2013), Filosofía de la cultura. Sevilla, España. Thémata
Dussel, E. (2006), Filosofía de la cultura y de la liberación. México D.F., México: Universidad Autónoma de la Ciudad de México.
Llinares, J. B. & Sánchez, N. (eds.) (2002), Ensayos de filosofía de la cultura. Madrid, España: Biblioteca Nueva. Mate, R. & Guariglia, O. & Olivé, L. (2017), Filosofía iberoamericana del siglo XX. Volumen 33/II, Filosofía práctica y filosofía de la cultura. Madrid, España: Trotta&CSIC.
Mosterín, J. (1993), Filosofía de la cultura. Madrid, España: Alianza.
Sobrevilla, D. (ed.) (1998), Filosofía de la cultura. Enciclopedia iberoamericana de filosofía. 15. Madrid, España: Trotta.
Coñecementos, Habilidades / destrezas e Competencias segundo á Memoria do grao (RD/ 822/2021).
Coñecementos
• Con02: Comprender e interpretar os fundamentos históricos, antropolóxicos, filosóficos, sociais e artísticos dos procesos culturais
Habilidades ou destrezas
• H/D03: Reunir e interpretar datos relevantes para emitir xuízos que inclúan reflexións sobre temas de índole social, científica ou ética.
• H/D04: Comunicar información, ideas, problemas e solucións tanto a públicos especializados como non especializados dun modo claro e eficaz
• H/D06: Desenvolver unha actitude crítica respecto dos fundamentos históricos, antropolóxicos e artísticos dos procesos culturais cunha especial atención á igualdade de xénero
Competencias
• Comp01: Comprometerse cos valores democráticos e cos dereitos fundamentais do ser humano, atendendo, especialmente, á igualdade de xénero, á multiculturalidad e á non discriminación de persoas con diversidade funcional.
• Comp08: Defender o papel da cultura como ferramenta de transformación social e resposta aos principais problemas das sociedades contemporáneas.
Na modalidade virtual o proceso de ensino e aprendizaxe desenvolverase, fundamentalmente, a distancia e atendendo ás características da formación en remoto. As actividades formativas e o traballo do alumnado, así como a titorización e o contacto entre docentes e alumnado, realizaranse a través da aula do Campus virtual da USC e mediante a tecnoloxía de streaming corporativa da USC ( MSTeams).
Cada semana haberá unha hora de docencia non presencial síncrona e unha hora semanal de titoría non presencial síncrona.
A hora semanal de docencia non presencial síncrona figura nos horarios oficiais e será transmitida pola ferramenta institucional de videoconferencia (MSTeams) para garantir o seu seguimento a distancia. Habilitarase un espazo na facultade para impartir esta docencia non presencial síncrona e este mesmo espazo será posto a disposición do alumnado que desexe seguir estas sesións desde as instalacións da universidade, sen que isto afecte ao carácter non presencial desta actividade formativa síncrona.
A hora semanal de titoría non presencial síncrona corresponderá a unha das horas de titoría que todo o profesorado debe publicar ao comezo da súa actividade lectiva. O horario da sesión semanal de titoría non presencial síncrona en cada materia será publicado polo decanato antes do comezo de cada semestre. Estas titorías, individuais ou de grupo pequeno, realizaranse a través da ferramenta institucional de videoconferencia (MSTeams) e teñen como obxectivo formativo resolver calquera dúbida ou consulta do estudantado, así como proporcionar as orientacións teórico-metodolóxicas que guíen a aprendizaxe autónoma do alumnado.
A Aula Virtual, dispoñible a través do Campus Virtual da USC, será a plataforma fundamental de todo o proceso formativo e a canle a través da cal se establecerá o contacto entre docentes e estudantado. Na Aula Virtual estarán dispoñibles todos os recursos necesarios para o proceso formativo do alumnado, así como as tarefas e actividades prácticas planificadas para a avaliación continua, que deben entregarse na ferramenta establecida na aula virtual da materia. As consultas realizadas polas/os estudantes serán respondidas nun prazo non superior ás 48 horas de días lectivos, a condición de que o/a docente non estea a gozar dalgún permiso oficial.
Esta materia conta cun sistema único de avaliación para todas as oportunidades e para todo o alumnado, incluído o alumnado repetidor. Este sistema consiste na realización de dúas probas, unha de carácter teórico e outra de carácter práctico, que se levarán a cabo durante o tempo establecido pola Facultade para o exame oficial (convocatorias de xaneiro e/ou xuño/xullo).
Proba teórica:
A proba teórica consiste na realización dun exame de contidos que representa o 40% da nota final. Os apuntamentos para preparar esta proba estarán dispoñibles na aula virtual e serán explicados nas clases e titorías.
Proba práctica:
A proba práctica consiste na realización dun ou varios comentarios de texto e representa o 60% da nota final. Os comentarios de texto, que poderán ser guiados ou libres, comporanse con fragmentos extraídos dos artigos e capítulos que figuran na bibliografía básica da materia. Estes materiais estarán dispoñibles na aula virtual e explicaranse nas clases e titorías. Para preparar esta proba, o docente proporá na aula pequenos exercicios de escritura e exposición oral ao estudantado, para valorar o seu seguimento e progreso. Estes exercicios de aula son voluntarios e non contan para a nota final. A asistencia as clases e titorías é voluntaria e non conta para a nota final.
Ponderación da avaliación:
-Comentario/s de texto: 60% [Competencias avaliadas: Con02, H/D03, H/D04, H/D06, Comp01, Comp08]
-Exame teórico: 40% [Competencias avaliadas: H/D03, H/D06, Comp01, Comp08]
Dependendo das capacidades de cada alumno/a, estímase como tempo mínimo de dedicación para superar a materia aproximadamente o CUADRUPLE do horario lectivo (CATRO horas de estudo por cada hora lectiva). Enténdese por tempo de estudo o tempo de re-lectura das notas tomadas na aula, de ampliación mediante a lectura das obras de consulta, elaboración de resumos, traballos, etc.
(1) Lectura semanal dos textos a traballar nas sesións e titorías.
(2) Preparación e lectura dos materiais previos a cada sesión e titoría.
(3) Consulta de dúbidas nas sesións ou nas titorías.
(4) Completar os apuntes das clases expositivas coa lectura da bibliografía recomendada.
(5) Participar activamente nas sesións expositivas e interactivas.
(6) Realización semanal das tarefas programadas.
(7) Preparación e lectura dos artigos para os traballos programados
- Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
- Perspectiva de xénero: Recoméndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados, segundo as recomendacións da USC.
- Ferramentas tecnolóxicas institucionais: é obrigado o emprego da conta de correo electrónico rai.usc. Esta conta será necesaria para acceder a calquera dos servizos facilitados pola USC (Campus Virtual, Teams, Secretaría Virtual, etc.). Non se contestará ningunha comunicación realizada dende unha conta de correo electrónico allea á USC.
- Non se poderá empregar o de teléfono móbil, computadora, tablet ou aparello similar, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo/a docente, responsabilizándose o estudantado das consecuencias legais e académicas que poidan derivarse dun emprego non axeitado.
- Obrigatoriedade do cumprimento da Normativa de protección de datos.
- Os materiais elaborados polo docente están protexidos pola normativa de protección da propiedade intelectual e dereitos de autor de tal xeito que non se poden divulgar ou facer accesibles sen autorización do autor.
- O estudantado con necesidades específicas de apoio educativo e/ou discapacidade deberá poñerse en contacto co Servizo de Participación e Inclusión Universitaria (SEPIU) e enviar a solicitude de adaptacións a través do formulario dispoñible na web do SEPIU ou na secretaría virtual do estudantado. Máis información no email sepiu.santiago [at] usc.gal (sepiu[dot]santiago[at]usc[dot]gal) ou nos teléfonos 881 812 859/ 881 812 858
Delmiro Rocha Alvarez
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía
- Teléfono
- 982824744
- Correo electrónico
- delmiro.rocha [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 15:00-16:00 | Grupo /CLIS_01 | Galego | Seminario 214 |
| 23.01.2026 17:00-19:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 16 |
| 11.06.2026 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 13 |