Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 12 Clase Expositiva: 34 Clase Interactiva: 14 Total: 60
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filoloxía Clásica, Francesa e Italiana, Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
Áreas: Filoloxía Francesa, Lingüística Xeral
Centro Facultade de Humanidades
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
- Comprender os fundamentos da comunicación como interacción dentro dun contexto socio-cultural.
- Recoñecer a existencia da diversidade no xeito de xestionar a interacción comunicativa eficaz.
- Identificar a diversidade de expectativas e estratexias comunicativas propias das distintas comunidades culturais.
- Analizar situacións comunicativas concretas argumentando a configuración dos significados intencionais e describindo os mecanismos de interpretación.
- Evaluar os factores desencadenantes de malentendidos por diferencias de cultura comunicativa.
- Propoñer estratexias comunicativas que propicien unha comunicación intercultural adecuada.
- Conseguir competencias plurilingües e pluriculturais aplicando o concepto de mediación nas súas facetas textual, conceptual e comunicativa.
- Identificar e desenvolver destrezas de mediación interlingüística (traductolóxica e interpretativa) en función dos distintos ámbitos da cultura.
1. Comunicación intercultural
Comunicación como interacción sociocultural. Dimensión psicolóxica e dimensión sociocultural da comunicación
Competencia comunicativa intercultural: comunicación verbal e comunicación non verbal
Diversidade na competencia comunicativa intercultural
Factores que inciden na comunicación intercultural
Pragmática transcultural: diversos estilos e culturas comunicativas
2. Estratexias e conceptos para unha comunicación intercultural eficaz
Indirección
Cortesía verbal e netiqueta
Xestión da conversación
Linguaxe claro e lectura fácil
3. Comunicación e mediación, segundo o Marco Común de Referencia para as Linguas
Comunicación e enfoque comunicativo
Mediación interlingüística
Mediación social e cultural
4. Estereotipos lingüísticos e culturais
Fraseoloxía e estereotipia
A fraseoloxía contrastiva
Prexuizos lingüísticos e conciencia fraseolóxica
Os culturemas
Bibliografía básica:
BOWE, Heather, Kilye MARTIN & Howard MANNS (eds.) (2014): Communication across cultures. Mutual understanding in a global world. Cambridge: University Press. 2ª edición.
CONSEJO DE EUROPA (2020): Marco común europeo de referencia para las lenguas: aprendizaje, enseñanza, evaluación. Volumen complementario. Servicio de publicaciones del Consejo de Europa: Estrasburgo [www.coe.int/lang-cefr].Traducción al español: Instituto Cervantes, enero de 2021 [https://rm.coe.int/marco-comun-europeo-de-referencia-para-las-lenguas-a…]
FERRARI, A. (1953): “Estereotipos lingüísticos y traducción”, Hieronymus Complutensis, nº6-7, p. 25-34.
GRUPO CRIT (2006) Culturas cara a cara. Relatos y actividades para la comunicación intercultural. Madrid: Edinumen. Libro + DVD.
HEITMAYER, Maxi & Robin SCHIMMELPFENNIG (2023): Netiquette as Digital Social Norms, International Journal of Human–Computer Interaction. DOI: 10.1080/10447318.2023.2188534
KECSKES, Istvan & Stavros ASSIMAKOPOULOS (eds.) (2017): Current issues in Intercultural Pragmatics. Amsterdam: John Benjamins.
Bibliografía complementaria:
ASANTE, Molefi Kete et alii (eds.) (2008): The Global Intercultural Communication Reader. New York: Routledge.
BRAVO, Diana & Antonio BRIZ (eds.) (2004): Pragmática sociocultural: estudios sobre el discurso de cortesía en español. Barcelona: Ariel
CANO GESTOSO, J. I. (1993): Los estereotipos sociales: el proceso de perpetuación a través de la memoria selectiva. Tesis de doctorado. Universidad Complutense de Madrid, 1993. [http://webs.ucm.es/BUCM/tesis/19911996/S/1/S1001901.pdf ]
CRIT (2003): Claves para la comunicación intercultural. Análisis de interacciones comunicativas con inmigrantes. Castellón: Universitat Jaume I.
GUTIÉRREZ RUBIO, E. (2013): “Fraseología y estereotipos en español. ¿Una relación bidireccional?”, Language Design, nº15, p. 119-136.
HERNÁNDEZ SACRISTÁN,Carlos (1999): Culturas y acción comunicativa. Introducción a la pragmática intercultural. Valencia: Octaedro.
HERRERO CECILIA, J. (2006): “La teoría del estereotipo aplicada a un campo de la fraseología: las locuciones expresivas francesas y españolas”, Espéculo. Revista de estudios literarios. [http://www.ucm.es/info/especulo/numero32/teoreste.html]
HUANG, Yan (ed.) (2017): The Oxford Handbook of Pragmatics. Oxford University Press
KOTTHOFF, Helga & Helen SPENCER-OATEY (eds.) (2007): Handbook of Intercultural Communication. Berlin: Mouton de Gruyter.
LEVINSON, Stephen C. (1983): Pragmatics. Cambridge: Cambridge University Press. Tradución española de África Rubiés Mirabet: Pragmática. Barcelona: Teide. 1989.
LUQUE DURÁN, J. de D. & MANJÓN POZAS, F. J. (2002): “Claves culturales del diseño de las lenguas: fundamentos de tipología fraseológica”, Estudios de Lingüística en Español, nº 16, p. 1-10.
MARTIN, Judith, Thomas NAKAYAMA & Lisa FLORES (eds.) (2001): Readings in Intercultural Communication: Experiences and Contexts. Boston: McGraw Hill.
NOLAN, Brian (2022): Language, culture and knowledge in context: A Functional-Cognitive Approach. Sheffield: Equinox
ÖSTMAN, Jan-Ola and Jef VERSCHUEREN (2010): Handbook of pragmatics. Amsterdam: J. Benjamins
PAN, Yuling, Suzanne Wong SCOLLON & Ron SCOLLON (2002): Professional Communication in International Settings. Malden, Massachusetts: Blackwell.
PAYRATÓ, Lluís (2018): Introducción a la pragmática: una perspectiva sobre el lenguaje en acción. Madrid: Síntesis
PILLER, Ingrid (2011): Intercultural Communication: A Critical Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
RAGA GIMENO, Francisco (2005): Comunicación y cultura. Propuestas para el análisis transcultural de las interacciones comunicativas cara a cara. Madrid/Frankfurt: Iberoamericana/Vervuert.
RODRIGO ALSINA, M. (1999): Comunicación intercultural. Barcelona: Anthropos.
SCOLLON, Ron, Suzanne Wong SCOLLON & Rodney H. JONES (2012): Intercultural Communication: A Discourse Approach. Oxford: Wiley-Blackwell, 3ª edición.
SANCHEZ MORILLA, C. M. (2015): “Estereotipos despectivos en la fraseología española”. In E. BRAVO-GARCÍA & E. J. GALLARDO SABORIDO (org.) Los estereotipos culturales hispánicos y sus implicaciones didácticas. Monografías MarcoELE, Revista de Didáctica Español Lengua Extranjera, p. 108-125.
SENFT; Gunter, Jan-Ola ÖSTMAN & Jef VERSCHUEREN (eds.) (2009): Culture and Language Use. Amsterdam: John Benjamins.
SHARIFIAN, Farzard (2017): Cultural linguistics. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
SHARIFIAN, Farzard (ed.) (2015): The Routledge Handbook of language and culture, London/N. York: Routledge.
SHARIFIAN, Farzard (ed.) (2017): Advances in Cultural Linguistics. Singapore: Springer
SPENCER-OATEY, Helen (ed.) (2008): Culturally Speaking. Culture, Communication and Politeness Theory. London: Bloomsbury. 2ª ed.
ZORNOZA, C. (1985): “Auto y heteroestereotipo étnico en estudiantes preuniversitarios de Lima metropolitana”, Revista De Psicología, nº4, vol.2, p. 157-166. [http://revistas.pucp.edu.pe/index.php/psicologia/article/view/4528]
Competencias básicas e xerais:
CB2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e teñan a capacidade de resolver problemas tanto na súa área de estudo como en contornos novos ou poco coñecidos dentro de contextos máis amplos ou multidisciplinares.
CB3 Que os estudantes sexan capaces de reunir e interpretar datos relevantes para que, a partir desta información, poidan emitir xuizos que inclúan reflexións sobre temas de índole social, científica ou ética.
CB4 Que os estudantes saiban comunicar información, ideas, problemas e solucións tanto a públicos especializados como non especializados dun xeito claro e sen ambigüidades.
CB5 Que os estudantes adquiran as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar a súa formación dun xeito que terá que ser, en grande medida, autodirixido ou autónomo.
CG1 Mostrar flexibilidade e dinamismo e, polo tanto, ser capaces de adaptarse a novas situacións, mantendo unha actitude positiva e proactiva.
CG2 Adquirir a capacidade de análise e crítica necesaria para aportar solucións e novas ideas, así como para transmitir información e coñecementos.
CG4 Recoñecer e asumir un sólido compromiso cos valores democráticos e cos dereitos fundamentais do ser humano, atendendo especialmente, á igualdade de xénero, á multiculturalidade e á non discriminación de persoas con diversidade funcional
Competencias transversais
CT1 Adquirir habilidades para analizar e sintetizar información procedente de distintas fontes, valorando a súa relevancia e interese en función dos obxectivos que se persigan.
CT2 Coñecer a norma e uso coherente, correcto e adecuado da lingua española, tanto de forma oral como escrita.
CT 3 Coñecer a norma e uso coherente, correcto e adecuado da lingua gallega, tanto de forma oral como escrita.
CT7 Traballar en equipo, compartindo os coñecimentos e sabendo comunicalos ao resto do equipo, á organización e á sociedade.
CT9 Manter un compromiso ético e mostrar sensibilidade cara a temas sociais ou ambientais.
Competencias específicas
CE4 Coñecer as posibilidades que ofrecen as linguas para a transmisión de contidos culturais, tanto na súa dimensión oral como escrita e nos distintos niveis (local, nacional e internacional) de traballo no mundo da cultura.
CE16 Recoñecer a diversidade de culturas comunicativas e desenvolver estratexias para facilitar a comunicación entre colectivos humanos diversos.
Na modalidade semipresencial o proceso de ensino e aprendizaxe desenvolverase, fundamentalmente, a distancia e atendendo ás características da formación en remoto. As actividades formativas e o traballo do alumnado, así como a titorización e o contacto entre docentes e alumnado realizarase a través da aula do Campus Virtual da USC e mediante a tecnoloxía de streaming corporativa da USC (MSTeams).
Haberá 14 horas de docencia presencial (unha hora semanal), que se poderán seguir ou ben na aula fixada para tal fin na facultade ou mediante conexión síncrona á tecnoloxía de streaming (MSTeams) usada para compartir a sesión docente. Todos os recursos e materiais utilizados nestas sesións presenciais estarán a disposición do alumnado a través da aula virtual.
Planificaranse 12 sesións de titoría en grupo reducido destinadas a dar orientacións teórico-metodolóxicas e a resolver dúbidas. Estas 12 sesións de titoría programaranse en 12 semanas distintas buscando franxas horarias que favorezan a participación maioritaria do alumnado. Para a realización destas titorías utilizaranse todos os medios tecnolóxicos dispoñibles (MSTeams, chat da aula virtual, correo electrónico, etc.)
A través da aula virtual proporcionarase ao alumnado material de apoio e guía na adquisición de contidos:
- presentacións con audio explicando contidos do programa
- recursos e fontes bibliográficas proporcionados polo profesorado en formato dixital sempre que sexa posible
- enlaces dixitais que dean acceso a materiais audiovisuais
- vídeos breves nos que se profundice nalgún aspecto concreto dos contidos, cando proceda
- calquera outro recurso didáctico que permita a aprendizaxe en remoto do alumnado
Na aula virtual tamén se poñerán a disposición do alumnado as tarefas programadas para a avaliación continua (elaboración de proxectos, estudos de caso e traballos de curso, individualmente ou en grupo, presentacións con audio explicando contidos do programa, presentacións orais de traballos, etc.) e abriranse foros para o debate moderado por o/a docente e para a reolución de dúbidas. A través da aula virtual farase chegar a avaliación destas tarefas nun prazo non superior a un mes desde a data límite de entrega. As consultas realizadas polo alumnado serán respondidadas nun prazo non superior ás 48 horas de días lectivos, sempre e cando o docente non estea desfrutando dalgún permiso oficial.
PRIMERA OPORTUNIDADE: Mediante avaliación continua e o exame final complementario.
Nesta primeira oportunidade o 50% da cualificación final corresponderá á avaliación das tarefas e actividades programadas na aula virtual. Para poder desfrutar desta avaliación continua será necesario entregar, como mínimo, a metade das tarefas planificadas.
Un 10% da cualificación final procederá da participación activa na aula virtual (consulta de recursos, participación en foros, etc.)
O outro 40% da nota final corresponderá á nota do exame final, de realización obrigatoria, que versará sobre os contidos da materia e se realizará na data fixada pola Secretaría do Centro.
SEGUNDA OPORTUNIDADE
Os criterios, requisitos e porcentaxes de avaliación serán os mesmos da primeira oportunidade: 40% exame, 10% valoración da participación activa na aula virtual e 50% avaliación das tarefas entregadas. Nesta segunda oportunidade o alumnado terá a ocasión de volver entregar, ou facer por primeira vez, un máximo de dúas das tarefas programadas para poder mellorar a súa cualificación no criterio de avaliación continua.
CONVOCATORIAS POSTERIORES
O alumnado repetidor, que xa cursara a materia, será avaliado co mesmo sistema establecido para o alumnado de primeira matrícula tanto na primeira oportunidade como na segunda oportunidade.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na "Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións".
Docencia presencial: 14 horas
Titorías presenciais: 12 horas
Exame: 4 horas
Tempo dedicado á lectura e ao estudo persoal: 50 horas
Tempo dedicado á realización das tarefas programadas: 60 horas
Consulta e participación en actividades da aula virtual: 10 horas
Na modalidade semipresencial resulta indispensable o traballo constante e continuo, o que obrigará a entrar na aula virtual, cando menos, unha vez por semana ao longo de todo o semestre. A lectura e estudo dos materiais proporcionados por o/a docente, a participación activa nos foros e actividades abertas na aula virtual, así como a realización e entrega en prazo das tarefas programadas será a forma máis eficaz de acadar os obxectivos formativos. A asistencia habitual á sesión semanal de docencia e ás titorías en grupo serán de gran utiliidade para clarexar os contidos da materia.
Miguel González Pereira
- Departamento
- Lingua e Literatura Españolas, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral
- Área
- Lingüística Xeral
- Correo electrónico
- miguel.gonzalez.pereira [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Maria Isabel Gonzalez Rey
Coordinador/a- Departamento
- Filoloxía Clásica, Francesa e Italiana
- Área
- Filoloxía Francesa
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-17:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Aula 14 |
| 23.05.2024 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 13 |
| 28.06.2024 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 16 |