Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.2 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.45
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Campus Lugo
Áreas: Escola Universitaria de Enfermaría [L]
Centro Escola Universitaria de Enfermaría
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
1. Describir conceptos sobre nutrición de interese para o logro e conservación da saúde
2. Describir as funcións e os efectos dos nutrintes e outros componentes dos alimentos no organismo humano
3. Describir as necesidades nutritivas e as recomendacións nutricionáis nas distintas etapas da vida
4. Describir os distintos métodos de avaliación do estado nutricional
5. Demostrar a importancia da alimentación como factor preventivo e terapéutico de múltiples patoloxías
6. Aplicar os conceptos anteriores para o manexo de táboas de composición dos alimentos, co fin de elaborar dietas adaptadas a cada situación fisiolóxica e/ou patolóxica e avaliar nutricionalmente os diferentes tipos de dietas
PROGRAMA DA TEORÍA
Unidade Didáctica I: Conceptos xeráis
Tema 1.- Concepto de alimentación, nutrición, bromatoloxía e dietética. Concepto de alimento e nutrinte. Relación con outras ciencias.
Tema 2.- Esquema xeral da nutrición. Necesidades e inxestas recomendadas de enerxía e nutrintes. Factores que afectan a estimación das mesmas.
Unidade Didáctica II: Requerimentos nutritivos, nutrintes
Tema 3.- Composición corporal. Idea xeral sobor dos requerimentos nutritivos dos distintos compartimentos corporáis.
Tema 4.- A enerxía. Necesidades basales. Metabolismo basal. Técnicas de determinación.
Tema 5.- A auga e os electrolitos. Papel no organismo. Contenido corporal. Equilibrio hídrico. Equilibrio ácido-base. Recomendacións dietéticas.
Tema 6.-A proteína. Funcións nutritivas da proteína. O concepto de calidade.
A esencialidade dos aminoácidos. Técnicas de estudio do valor nutritivo da proteína. Complementación e suplementación proteica. Inxesta recomendada de proteína.
Tema 7.- Os lípidos. Importancia dos lípidos na nutrición. Terminoloxía e clases de lípidos dietéticos. Familias de ácidos grasos. Composición dos alimentos en ácidos grasos. Funcións dos lípidos. Palatabilidad. Transporte e metabolismo das lipoproteínas. Grasas dietéticas e colesterolemia.
Tema 8.- Os hidratos de carbono. Terminoloxía. Papel dos hidratos de carbono na alimentación dos diferentes países. Concepto de hidratos de carbono dispoñibles. Problemática nutricional dos azúcares sinxelos.
Tema 9.-A fibra alimentaria. Importancia da fibra na dieta equilibrada. Clases de fibra.
Aplicacións na dietética.
Tema 10.- Valor nutritivo do alcohol. Alcohol e bebidas alcohólicas. Fisioloxía e patoloxía nutricional do alcohol. Absorción e metabolismo. O alcohol na utilización nutritiva da dieta.
Tema 11.- Vitaminas hidrosolubles e liposolubles. Recordo xeral. Estructura e funcións no organismo. Os alimentos como fonte de vitaminas. Influenza nos procesos tecnolóxicos sobor do seu contido e utilización
Tema 12.- Mineráis. Recordo xeral. Estructura e funcións no organismo. Absorción e
metabolismo. Os alimentos como fonte de mineráis. Influenza dos procesos tecnolóxicos sobre o seu contido e utilización.
Unidade Didáctica III: Nutrición nas distintas situacións fisiolóxicas
Tema 13.- Nutrición nas distintas situacións fisiolóxicas I: nutrición perinatal, problemática nutricional da muller xestante, inxestas recomendadas de nutrintes durante a xestación.
Tema 14.- Nutrición nas distintas situacións fisiolóxicas II: nutrición infantil (primeiro ano de vida), lactancia materna e artificial, alimentación complementaria (Beikost), suplementos, pautas dietéticas durante o primeiro ano da vida.
Tema 15.- Nutrición nas distintas situacións fisiolóxicas III: nutrición infantil (preescolar e escolar), peculiaridades fisiolóxicas do neno en relación coa nutrición. Hábitos alimentarios dos escolares.
Tema 16.- Nutrición nas distintas situacións fisiolóxicas IV: nutrición na adolescencia, cambios fisiolóxicos e a sua repercusión sobor da nutrición, problemas nutricionáis dos adolescentes, requerimentos e hábitos nutricionáis.
Tema 17.- Nutrición na terceira idade. Efectos fisiolóxicos do envellecemento. Necesidades nutricionáis e alimentarias do ancián. Hábitos nutricionáis.
PROGRAMA PRÁCTICO
1. Manexo de táboas de composición dos alimentos.
2. Manexo de las táboas de inxestas recomendadas.
3. Enxuizamento da calidade da dieta: Índices nutricionáis.
4. Historia clínica e dietética.
5. Deseño de dietas.
Bibliografía Básica (máximo 15 referencias)
1. Astiasarán, I. y Martínez, J.A. Alimentos: composición y propiedades.
McGraw-Hill/Interamericana, Madrid. 2000.
2. Cervera, P.; Clapés, J. y Rigolfas, R. Alimentación y Dietoterapia. 3ª ed.
McGraw- Hill/Interamericana, Madrid. 1998.
3. Hernández, M. y Sastre, A. Tratado de Nutrición. Díaz de Santos, Madrid. 1999.
4. Larrañaga, I.J.; Carballo, J.M.; Rodríguez, M.M. y Fernández, J.A. Dietética y Dietoterapia.
McGraw-Hill /Interamericana, Madrid. 1997.
5. Mahan, L.K. y Escott-Stump, S. Nutrición y Dietoterapia, de Krause, 10ª ed.
Mc Graw- Hill/Interamericana, Madrid. 2001.
6. Mataix-Verdú, J. Nutrición y Dietética: Aspectos sanitarios. Consejo General de Colegios Oficiales de Farmacéuticos, Madrid. 1993.
7. Mataix-Verdú, J. y Carazo, E. Nutrición para educadores. Díaz de Santos, Madrid. 1995.
8. García-Arias, M.T. y García-Fernández, M.C. (Dir.). Nutrición y Dietética. Universidad de León,
León. 2003.
Bibliografía Complementaria
1. Mataix, J. y cols. Tabla de composición de los alimentos españoles, 3ª ed. Instituto de Nutrición y Tecnología de Alimentos, Universidad de Granada, Granada. 1998.
2. Ministerio de Sanidad y Consumo. Tablas de composición de alimentos españoles. Ministerio de Sanidad y Consumo, Madrid. 1999.
3. Moreiras, O.; Carvajal, A.; Cabrera, L. y Cuadrado, C. La composición de los alimentos. Pirámide, Madrid. 2001. Ediciones anteriores editadas por la Universidad
Complutense (Madrid).
-Competencias xeráis:
1.- Que os estudantes sepan aplicar os seus coñecementos ó seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que acostuman a mostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da sua área de estudo.
2.- Que os estudiantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da sua área de estudo) para emitir xuicios que incluian unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
3.-Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado coma non especializado.
-Competencias Específicas:
1.- Conocer e avaliar as necesidades nutricionáis das persoas sans e con problemas de saúde ó largo do ciclo vital, para promover e reforzar pautas de conducta alimentaria saudable.
2.-Identificar os nutrientes e os alimentos nos que se atopan.
3.-Identificar os problemas nutricionáis de maior prevalencia e seleccionar as recomendacións dietéticas adecuadas
Escenario 1 (Normalidade adaptada)
Metodoloxía Presencial:
-Lección Maxistral Modificada na que se enfatizará sobor da participación do estudante (interactividad)
-Seminarios e sesións de discusión de materiáis
-Tutorías grupáis e individuáis
-Talleres
-Elaboración de traballos relativos as tutorías e talleres desenvolvidos nelas
-Traballos grupáis
-Exposición dos traballos grupáis
-Avaliación dos traballos dos grupos dos compañeiros
Metodoloxía online:
-Uso das ferramentas do campus virtual.
-Tutorización da actividade por parte do docente.
-Estructura dos Contidos: Presentación, Plan Docente, Material Didáctico
-No caso de non poder realizar a docencia neste tipo de escenario, poderase adaptar, segundo indica o Plan de Contixencia descrito nas Observacións.
Escenario 1 (Normalidade adaptada)
TÉCNICAS DE AVALIACIÓN:
*Examen escrito (80%). Será obrigatorio aprobar o exame para poder superar a materia.
*Traballos realizados e avaliados, correspondentes ó programa práctico e teórico (5%), os cales terán carácter de obrigatorios, e dicir, que sin a sua entrega non se avaliará a asignatura.
*Exercicios de autoaprendizaxe (10%), realizados dun xeito individual por cada alumno, que tamén terán carácter obrigatorio, nos mesmos termos que os traballos do punto anterior.
*Asistencia as clases, tutorías e seminarios (5%). Permitiranse como máximo tres faltas de asistencia non xustificadas entre todas as actividades da asignatura, agás nas tutorías grupáis, as cales teñen carácter obrigatorio, de modo que se lle facilitará os alumnos incorporarse en diferentes grupos, coa fin de que poidan ter un maior acceso as mesmas.
-O plaxio e o uso indebido das tecnoloxías na realización de tarefas ou probas será penalizado na avaliación
-No caso de non poder realizar a docencia neste tipo de escenario, poderase adaptar, segundo indica o Plan de Contixencia descrito nas Observacións.
TRABALLO PRESENCIAL NO AULA:
*Clases expositivas 18 h
*Laboratorio 9 h
*Seminario 9 h
*Tutorías grupáis 2,25 h
ESTUDO E TRABALLO PERSOAL:
*Estudo e preparación dos exámenes: 30 horas
*Exercicios y traballos: 30 horas
*Preparación de exposicións oráis ou similar: 10 horas
*Lectura dos libros recomendados: 15 horas
*Preparacións interactivas: 5 horas
*Asistencia as actividades presenciáis
*Ampliación, mediante bibliografía e instrumentos virtuales, da información recibida nas clases.
*Resolve-las dúbidas nas tutorías
*Participación nos coloquios, traballos e actividades que vaian xurdindo no desenrrolo da materia.
*Colaboración co equipo da unidade onde se desenrrolen as prácticas clínicas
*Desenrrolar un traballo persoal serio e responsable, entendendo os conceptos que se manexan e resolvendo co profesor as dúbidas que vaian xurdindo.
UBICACION DA PROFESORA:DESPACHO 200, 2ª PLANTA E.U.ENFERMARÍA DE LUGO.
CORREO ELECTRÓNICO: elena.moreno [at] usc.es (elena[dot]moreno[at]usc[dot]es) / carlota32492hotmail.com
Segundo a evolución da COVID-19, no caso de que a docencia non poida ser fundamentalmente presencial (1º escenario), as actividades académicas desenvolveranse no escesnario 2 (distanciamento), ou no escenario 3 (peche das instalacións); elaborándose un Plan de Continxencia.
PLAN DE CONTINXENCIA:
Escenario 2 (distanciamento)
Optamos por unha docencia semipresencial, que os estudantes desta materia nas clases expositivas rotarían semanalmente entre docencia presencial e docencia virtual. A docencia interactiva sería sempre presencial
Avaliación continua e exames parciais e/ou fial. A asistencia á docencia teórica, titorias grupais, seminarios e laboratorios é obrigatoria. A avaliación realizarase segundo o que figura no apartado de avaliación
É imprescindible superar todas as avaliacións para aprobar a materia.
O plaxio e o uso indebido das tecnoloxías na realización de tarefas ou probas será penalizado na avaliación.
Escenario 3 (Docencia virtual exclusivamente)
Docencia a través das ferramentas das que dispón a USC (Teams, Campus Virtual, Forms...)
Avaliación continua preferentemente, o cal non exclúe a realización dun exame final, a criterio dos profesores
- Exame final que representaría o 50% da nota, no caso de que se realizase.
- Casos clínicos e traballos individuais: 50% da nota. Demostraranse os coñecementos e habilidades adquiridas, mediante traballos; valorándose os distintos parámetros como a presentación, manexo e procura de recursos bibliográficos, resolución de problemas e achegas persoais.
-No caso de escoller a modalidade da Avaliación continua, sen exame final, ésta será o 100% da nota final, a través das avaliacións descritas no apartado anterior.
O plaxio e o uso indebido das tecnoloxías na realización das tarefas ou probas será penalizado na avaliación.
Pilar Díaz Quiñoa
- Departamento
- Campus Lugo
- Área
- Escola Universitaria de Enfermaría [L]
- Categoría
- Non Aplicable
Elena Moreno Saavedra
Coordinador/a- Departamento
- Campus Lugo
- Área
- Escola Universitaria de Enfermaría [L]
- Correo electrónico
- elena.moreno [at] usc.es
- Categoría
- Non Aplicable
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | AULA 5 |
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | AULA 5 |
| Mércores | |||
| 10:00-11:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | AULA 5 |
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_02 | Castelán | AULA 5 |
| Xoves | |||
| 10:00-11:00 | Grupo /CLIS_02 | Castelán | AULA 5 |
| 11:00-12:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | AULA 5 |
| 20.05.2021 20:00-22:00 | Grupo /CLE_01 | AULA 5 |
| 01.07.2021 20:00-22:00 | Grupo /CLE_01 | AULA 5 |