Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.5 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
Áreas: Medicina Preventiva e Saúde Pública
Centro Facultade de Farmacia
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
Coñecer os fundamentos do método epidemiolóxico como núcleo esencial da Saúde Pública.
•Coñecer e aplicar os criterios de causalidade en Epidemioloxía e Ciencias da Saúde.
•Coñecer as claves da análise epidemiolóxica: deseños (observacionais e analíticos); medidas de frecuencia (de prevalencia e de incidente), medidas de efecto (risco relativo, atribuíble, fracción etiolóxica); identificación de nesgos (de selección, de información, de confusión); epidemioloxía clínica: tests diagnósticos, decisión clínica, ética na actuación médica; etc.
•Coñecer e saber aplicar os fundamentos da Demografía como ciencia auxiliar da Epidemioloxía e da Saúde Pública: identificación e análise das poboacións, tanto estática cómo dinámica.
•Coñecer e aplicar os principais indicadores socio-sanitarios no diagnóstico de saúde das poboacións.
•Saber interpretar unha publicación epidemiolóxica.
•Saber planificar, co deseño idóneo, un estudo epidemiolóxico.
Programa Teórico
Tema 1. Saúde Pública: Conceptos e contidos. Evolución histórica.
Tema 2. A Saúde e os seus determinantes. Historia natural da enfermidade. Niveis de prevención.
Tema 3. Epidemioloxía: evolución histórica, concepto e aplicacións.
Tema 4. O método científico en epidemioloxía. Inferencia causal en epidemioloxía.
Tema 5. Medidas de frecuencia e de efecto.
Tema 6. Demografía estática e dinámica. Sistemas de información sanitaria e indicadores de saúde.
Tema 7. Estudos experimentais.
Tema 8. Estudos de cohortes.
Tema 9. Estudos de casos e controis.
Tema 10. Estudos transversais e ecolóxicos.
Tema 11. Estudos de probas diagnósticas.
Tema 12. Revisións sistemáticas e metaanálise.
Tema 13. Erros sistemáticos e aleatorios.
Tema 14. Epidemioloxía ambiental, epidemioloxía nutricional, farmacoepidemioloxía.
Tema 15. Epidemioloxía xenética, xenética de poboacións.
Programa de clases prácticas:
Práctica 1. Demografía
Práctica 2. Medidas de frecuencia e efecto
Práctica 3. Experimentais
Práctica 4. Cohortes
Práctica 5. Casos e controis
Práctica 6. Transversais e ecolóxicos
Práctica 7. Validez proba diagnóstica
Práctica 8. Revisións sistemáticas e metaanálise.
Básica.
Escuela Nacional de Sanidad (ENS). Instituto de Salud Carlos III - Ministerio de Ciencia e Innovación. Miguel Ángel Royo Bordonada, Javier Damián Moreno, “Método epidemiológico”. Madrid: ENS-Instituto de Salud Carlos III, Octubre de 2009.
De Irala J, Martínez-González MA, Seguí-Gómez M. Epidemiología Aplicada. 2º Ed. Barcelona: Ariel, 2008.
Piédrola et al. Medicina Preventiva y Salud Pública. 11ª ed. Masson. Barcelona, 2008
Complementaria.
Hernández-Aguado I, Gil A, Delgado M, Bolúmar F. Manual de Epidemiología y Salud Pública. Para Licenciaturas y Diplomaturas en Ciencias de la Salud. 1ª ed. Barcelona: Editorial Médica Panamericana, 2005.
Martínez Navarro F et al. Salud Pública. MACGRAW-HILL-INTERAMERICANA. Madrid, 1997.
OMS Estrategias de salud para el año 2000. Geneve, 1999.
Ahlbon A, Norell S. Fundamentos de epidemiología. Madrid: Ed s XXI, 1992
Competencias xerais.
a)Interpretar criticamente a literatura científica procedente de diversas fontes.
b)Saber traballar en equipo no deseño de estudos sanitarios.
c)Utilizar a capacidade indutiva para a realización de estudos sanitarios.
Competencias específicas.
a)Comprender o concepto de epidemioloxía como unha ciencia aplicada a tódolos campos sanitarios.
b)Entender a necesidade do método científico como algo necesario na realización de investigación.
c)Dar resposta a través dos deseños epidemiolóxicos específicos a preguntas de investigación concretas.
d)Entender cales son os principais aspectos que poden afectar á validez dos estudos sanitarios.
e)Entender a utilidade e interpretar adecuadamente os estudos de probas diagnósticas.
f)Coñecer os diferentes métodos de síntese de información científica e onde conseguir documentos de síntese.
g)Coñecer e aplicar os diferentes índices demográficos ás poboacións. Contextualizalos ás decisións de planificación sanitaria.
Competencias transversais.
a)Capacidade de análise e síntese.
b)Capacidade de organizar e planificar
c)Resolución de problemas.
Escenario 1
Clases expositivas en grupo grande: Lección maxistral impartida polo profesor O profesor contará co apoio de medios audiovisuais e informáticos. Habitualmente estas clases seguirán os contidos do manual de referencia.
Clases interactivas en grupo reducido: Clase teórico/práctica na que se propoñen e resolven aplicacións da teoría, problemas, exercicios… O alumno participará activamente nestas clases de distintas formas: resolución de exercicios na aula etc.
Titorías en grupo moi reducido: Supervisaranse os traballos dirixidos, aclaración de dúbidas sobre teoría ou as prácticas, problemas, exercicios, lecturas ou outras tarefas propostas; así como a presentación, exposición, debate ou comentario de traballos individuais ou realizados en pequenos grupos.
Escenario 2
Clases expositivas en grupo grande: manteranse presenciais as clases expositivas e interactivas sempre e cando se cumpran as condicións requiridas. Se non fose posible impartir as clases expositivas en aula grande, pasarían a ser non presenciais. O material da asignatura estará dispoñible no Campus Virtual e ademais os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Clases interactivas en grupo reducido: Se non fose posible manter presenciais nas clases interactivas, pasarían a ser non presenciais. Os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Titorías en grupo moi reducido: Se non fose posible manter as titorías presenciais, pasarían a ser non presenciais. Os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Escenario 3
Clases expositivas en grupo grande: As clases expositivas serán non presenciais. O material da asignatura estará dispoñible no Campus Virtual e ademais os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Clases interactivas en grupo reducido: As clases interactivas serán non presenciais. Os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Titorías en grupo moi reducido: As titorías serán a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
EXAMEN FINAL:
Contabilizará 8 puntos e realizarase mediante un exame test, de aproximadamente 60 preguntas de unha opción. Cada catro respostas incorrectas resta unha correcta.
O exame estará orientado a avaliación das seguintes competencias xerais: Interpretar criticamente a literatura científica, e a avaliación das seguintes competencias específicas:
a) Comprender o concepto de epidemioloxía como unha ciencia aplicada a tódolos campos sanitarios.
b) Entender a necesidade do método científico como algo necesario na realización de investigación.
c) Dar resposta a través dos deseños epidemiolóxicos específicos a preguntas de investigación concretas.
d) Entender cales son os principais aspectos que poden afectar á validez dos estudos sanitarios.
e) Entender a utilidade e interpretar adecuadamente os estudos de probas diagnósticas.
f) Coñecer os diferentes métodos de síntese de información científica e onde conseguir documentos de síntese.
g) Coñecer e aplicar os diferentes índices demográficos ás poboacións. Contextualizalos ás decisións de planificación sanitaria.
O exame estará orientado tamén a avaliación das seguintes competencias transversais: Capacidade de análise e síntese, e resolución de problemas.
AVALIACIÓN CONTINUA:
Contabilizará 2 puntos. Deles 1,5 puntos virán de controis tipo test sobre o contido da sesión de dúas horas de interactivas, e de controis aleatorios tipo test nas clases de expositivas. Estes controis en expositivas realizaranse sobre todos os contidos impartidas na materia ata o momento do control. Os restantes 0,5 puntos da avaliación continua asignaraos o profesor en función da participación activa nas clases.
As notas da evaluación continua non se gardarán para cursos sucesivos.
A avaliación continua estará orientada a avaliación das seguintes competencias xerais:
• Interpretar criticamente a literatura científica procedente de diversas fontes.
• Saber traballar en equipo no deseño de estudos sanitarios.
• Utilizar a capacidade indutiva para a realización de estudos sanitarios.
A avaliación continua estará orientada a avaliación das seguintes competencias específicas.
a) Comprender o concepto de epidemioloxía como unha ciencia aplicada a tódolos campos sanitarios.
b) Entender a necesidade do método científico como algo necesario na realización de investigación.
c)Dar resposta a través dos deseños epidemiolóxicos específicos a preguntas de investigación concretas.
d)Entender cales son os principais aspectos que poden afectar á validez dos estudos sanitarios.
e)Entender a utilidade e interpretar adecuadamente os estudos de probas diagnósticas.
f)Coñecer os diferentes métodos de síntese de información científica e onde conseguir documentos de síntese.
g)Coñecer e aplicar os diferentes índices demográficos ás poboacións. Contextualizalos ás decisións de planificación sanitaria.
A avaliación continua estará orientada a avaliación das seguintes competencias transversais.
a)Capacidade de análise e síntese.
b)Capacidade de organizar e planificar
c)Resolución de problemas.
AVALIACIÓN DEPENDENDO DO ESCENARIO:
Escenario 1. Baixo as condicións do escenario 1, a avaliación continua e o exame final faranse de forma presencial.
Escenario 2. Baixo as condicións do escenario 2, a avaliación continua será mediante exames presenciais sempre e cando se cumpran as condicións requiridas. Dende o momento que non se dean estas condicións, faranse controis online aleatorios tipo test nas clases expositivas e nas interactivas. O exame final farase presencial. Os alumnos que non se poidan conectar, ou esteen exentos de docencia fanse exame orais por MS Teams.
Escenario 3. Avaliación continua será online mediante controis online aleatorios tipo test nas clases expositivas e nas interactivas. O exame final farase empregando o medio que se estableza no seu momento. De facerse virtual, os alumnos que non se poidan conectar, ou esteen exentos de docencia farán exame orais por MS Teams.
65 horas de estudo aproximadamente.
• Asistencia a clases
• Participación activa nas clases
• Utilización da bibliografía recomendada
• Utilización dos apuntes de clase
• Utilización de materiais e documentos facilitados polos profesores
• Dedicación continua de, polo menos, 30 minutos despois de cada clase ao estudo da materia
• Realización de traballo persoal do alumno na resolución de problemas e na realización de traballos.
PLAN DE CONTINXENCIA
METODOLOXÍA DO ENSINO
Escenario 1
Clases expositivas en grupo grande: Lección maxistral impartida polo profesor O profesor contará co apoio de medios audiovisuais e informáticos. Habitualmente estas clases seguirán os contidos do manual de referencia.
Clases interactivas en grupo reducido: Clase teórico/práctica na que se propoñen e resolven aplicacións da teoría, problemas, exercicios… O alumno participará activamente nestas clases de distintas formas: resolución de exercicios na aula etc.
Titorías en grupo moi reducido: Supervisaranse os traballos dirixidos, aclaración de dúbidas sobre teoría ou as prácticas, problemas, exercicios, lecturas ou outras tarefas propostas; así como a presentación, exposición, debate ou comentario de traballos individuais ou realizados en pequenos grupos.
Escenario 2
Clases expositivas en grupo grande: manteranse presenciais as clases expositivas e interactivas sempre e cando se cumpran as condicións requiridas. Se non fose posible impartir as clases expositivas en aula grande, pasarían a ser non presenciais. O material da asignatura estará dispoñible no Campus Virtual e ademais os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Clases interactivas en grupo reducido: Se non fose posible manter presenciais nas clases interactivas, pasarían a ser non presenciais. Os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Titorías en grupo moi reducido: Se non fose posible manter as titorías presenciais, pasarían a ser non presenciais. Os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Escenario 3
Clases expositivas en grupo grande: As clases expositivas serán non presenciais. O material da asignatura estará dispoñible no Campus Virtual e ademais os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Clases interactivas en grupo reducido: As clases interactivas serán non presenciais. Os alumnos terán docencia virtual a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
Titorías en grupo moi reducido: As titorías serán a través da plataforma Microsoft Teams da USC.
SISTEMA DE AVALIACIÓN
Escenario 1. Baixo as condicións do escenario 1, a avaliación continua e o exame final faranse de forma presencial.
Escenario 2. Baixo as condicións do escenario 2, a avaliación continua será mediante exames presenciais sempre e cando se cumpran as condicións requiridas. Dende o momento que non se dean estas condicións, faranse controis online aleatorios tipo test nas clases expositivas e nas interactivas. O exame final farase presencial. Os alumnos que non se poidan conectar, ou esteen exentos de docencia fanse exames orais por MS Teams.
Escenario 3. Avaliación continua será online mediante controis online aleatorios tipo test nas clases expositivas e nas interactivas. O exame final farase empregando o medio que se estableza no seu momento. De facerse virtual, os alumnos que non se poidan conectar, ou esteen exentos de docencia farán exames orais por MS Teams.
Adolfo Figueiras Guzman
Coordinador/a- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina Preventiva e Saúde Pública
- Teléfono
- 881812276
- Correo electrónico
- adolfo.figueiras [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Juan Miguel Barros Dios
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina Preventiva e Saúde Pública
- Teléfono
- 981950095
- Correo electrónico
- juanm.barros [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Alberto Ruano Raviña
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina Preventiva e Saúde Pública
- Teléfono
- 881812267
- Correo electrónico
- alberto.ruano [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Monica Perez Rios
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina Preventiva e Saúde Pública
- Teléfono
- 881812277
- Correo electrónico
- monica.perez.rios [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-17:00 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| Martes | |||
| 10:30-11:30 | Grupo C/CLE_03 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| 15:00-16:00 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| 16:00-17:00 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| Mércores | |||
| 16:00-17:00 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| Xoves | |||
| 10:30-11:30 | Grupo C/CLE_03 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| 15:00-16:00 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| 16:00-17:00 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| Venres | |||
| 10:30-11:30 | Grupo C/CLE_03 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| 15:00-16:00 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula virtual |
| 16:00-17:00 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula virtual |