Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 77 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 30 Clase Interactiva: 40 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
Áreas: Estomatoloxía
Centro Facultade de Medicina e Odontoloxía
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
Comprender e recoñecer as ciencias básicas para o estudo dos biomateriais
Coñecer os posibles efectos tóxicos e alerxénicos dos materiais de uso odontolóxico
Ter coñecemento da composición dos diferentes materiais dentais, das súas características e do seu emprego adecuado en diferentes situacións clínicas
Iniciación na manipulación de materiais de terapéutica dental e odontoloxía protésica
Establecer a discusión sobre a idoneidade dos materiais uso odontolóxico dispoñibles utilizando as fontes de información biomédica
CLASE EXPOSITIVA
TEMA 1. Clasificación dos materiais odontolóxicos. Concepto de biomaterial. Respostas biolóxicas á exposición de biomateriales. Estudos de biocompatibilidade. Normativa para o uso de biomateriais en Odontoloxía.
Tema 2. Constitución da materia. O átomo: Unións interatómicas e intermoleculares. Clasificación periódica dos elementos. Estados da materia. Cambios de estado: fusión e solidificación. Estrutura cristalina e amorfa. Polimorfismo e alotropía. Sólidos ríxidos e sólidos deformables.
TEMA 3. Enxeñaría de materiais aplicada á Odontoloxía. Tipos de materiais e as súas propiedades. Propiedades térmicas e eléctricas. Propiedades químicas: Oxidación e corrosión. Propiedades mecánicas. Ensaios de resistencia de materiais. Elasticidade e plasticidade. Fatiga de materiais. Fricción e desgaste. Propiedades ópticas. Outras propiedades dos materiais.
TEMA 4. Materiais metálicos. Características e propiedades específicas dos metais. As aliaxes. Curvas de arrefriamento. Diagramas de fase.
TEMA 5. Aliaxes para uso odontolóxico. O ouro e as aliaxes de metal nobre. Aliaxes de metal base. Aceiros de uso odontolóxico. O titanio e as súas aliaxes. Aliaxes forxadas.
TEMA 6. Amálgama dental. Constituíntes da aliaxe de amálgama. Trituración da amálgama. O cobre e a fase gamma-2. Propiedades da amálgama. Toxicidade e Hixiene do Mercurio.
TEMA 7. Polímeros. Reaccións de polimerización. Propiedades xerais dos polímeros. Polímeros naturais e sintéticos. Polímeros termoplásticos e termoestables.
TEMA 8. Polímeros de uso odontolóxico: Composición e propiedades das resinas acrílicas. Resinas acrílicas termopolimerizables para base de prótese. Resinas acrílicas quimiopolimerizables. Resinas acrílicas fotopolimerizables.
TEMA 9. Polímeros de uso odontolóxico: Elastómeros. Polímeros de orixe natural: Gutapercha e látex.
TEMA 10. Materiais cerámicos. Porcelana, vidros e outros materiais cerámicos. Propiedades dos materiais cerámicos. Cerámicas dentais. Cerámicas feldespáticas. Cerámicas aluminosas. Cerámicas de óxido de zirconio. Outras cerámicas. Procedementos para a fabricación de cerámicas dentais.
TEMA 11. Materiais compostos. Uso de materiais compostos en odontoloxía. A fibra de vidro. Resinas compostas para restauracións indirectas. Composites en prótese dental.
TEMA 12. Composites para a restauración directa. Polimerización por luz. Evolución tecnolóxica e propiedades dos composites de restauración directa. Recheo e Nanotecnoloxía. Lámpadas de fotopolimerización.
TEMA 13. Adhesión y cohesión. Fenómenos de superficie. Adhesión en Odontología. El grabado ácido. Manipulación del barrillo dentinario: La capa híbrida. Evolución tecnológica de los adhesivos en Odontología Conservadora.
TEMA 14: Cementos adhesivos. Cementos de resina. Cementos de ionómero de vidrio. El ionómero de vidrio como material de restauración dental.
TEMA 15. Materiales que estimulan la formación de tejidos. Hidróxido calcio: Clasificación. Propiedades y usos. Mineral Trióxido Agregado (MTA). Materiales para la regeneración ósea, clasificación, propiedades y usos. Plasma rico en plaquetas (PRP).
TEMA 16. Tecnología aplicada a los implantes. Historia dos implantes. Clasificación. Materiais para a osteointegración. Materiais para a fabricación de prótese sobre implantes.
SEMINARIO INTERACTIVO E PRÁCTICAS DE LABORATORIO
Obxectivos
1. Introdución explicativa dos materiais que son obxecto do seminario
2. Prácticas interactivas de laboratorio con diferentes materiais odontolóxicos co obxecto de coñecer as súas propiedades e iniciarse na súa manipulación
SEMINARIO 1. Materiais Auxiliares. Materiais de impresión: Hidrocoloides e elastómeros. Produtos derivados do xeso. Ceras e revestimentos
SEMINARIO 2: Cementos de obturación provisional. Cementado de coroas e pontes
SEMINARIO 3: Materiais de recheo en endodoncia. Cementos de endodoncia e condensación de gutapercha
SEMINARIO 4: Materiais de restauración directa. Procedementos básicos para a restauración dental con amálgama e composite
SEMINARIO 5: Características e deseño dos implantes dentais. Conexión da plataforma. Dispositivos de transferencia para a impresión. Piares para o aparafusado e cementado das próteses dentais
SEMINARIO 6: Materiais en Ortodoncia. Brackets, arames e elásticos
TRABALLOS TUTELADOS
Os contidos dos traballos concretásense a comezo do curso.
. Temas propostos polo profesor
. Tema a elección do alumno logo de autorización
. Exposición e defensa dos traballos en formato informático
LIBROS DE TEXTO
TEMENOFF JS, MIKOS AG. Biomaterials : The Intersection Of Biology And Materials Science. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education-Prentice Hall, 2008
ANUSAVICE, KENNETH J. : PHILIPS . LA CIENCIA DE LOS MATERIALES DENTALES DE SKINNER. Elsevier España S.A. Madrid. Undécima edición. 2004
JIMENEZ PLANAS A.: MANUAL DE MATERIALES ODONTOLÓGICOS. Publicaciones de la Universidad de Sevilla. Sevilla 2007
MACHI R. L.: MATERIALES DENTALES. 4ª Ed. Médica Panamericana. Buenos Aires. Argentina 2004
J. FERNÁNDEZ CARRASQUILLA, JM LASHERAS. Ciencia de Materiales. 3ª Ed. Editorial Donostiarra. España 2005
ARTE Y CIENCIA DE LOS MATERIALES ODONTOLÓGICOS. Toledano M, Osorio R, Aguilera FS, Osorio E. Editorial Avances. Madrid 2003
ARTÍCULOS DE REVISIÓN DISPOÑIBLES NA WEB
UCAR Y, BRANTLEY WA. Biocompatiblity of Dental Amalgams. Int J Dent 2011; 981595. Epub 2011 Nov 23
MATINEZ RUS F, et al. Cerámicas dentales: Clasificación y criterios de selección. RCOE 2007; 12: 253-263
CRAMER NB, et al. Recent advances and developments in composite dental restorative materials. J Dent Res. 2011;90(4):402-416. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3144137/?tool=pubmed
SPENCER P, et al. Adhesive/Dentin interface: the weak link in the composite restoration. Ann Biomed Eng 2010;38(6):1989-2003
OKIJI T, YOSHIBA K. Reparative dentinogenesis induced by mineral trioxide aggregate: a review from the biological and physicochemical points of view. Int J Dent 2009;2009:464280. Epub 2009 Dec 28
FRANCO-VÁZQUEZ J, et al. Obtención de fibras policristalinas de β- Ca3(PO4)2 para su empleo como material de relleno en procesos de reparación ósea. Bol Soc Esp Ceram V 2007; 46 (2): 56-61
OGAWA A, et al. Influence of the nickel-titanium alloy components on biological functions. BMC Proc. 2011 Nov 22;5 Suppl 8:79 Published online 2011 November 22. doi: 10.1186/1753-6561-5-S8-P79
Comprender e recoñecer as ciencias dos biomateriales esenciais para a práctica odontolóxica así como o manexo inmediato das posibles alerxias a estes.
Coñecer, debater criticamente e saber utilizar as fontes de información clínica sobre materiais odontolóxicos recollidos na información biomédica
Manexar, discriminar e seleccionar os materiais e instrumentos adecuados en odontoloxía
Coñecer os biomateriales dentais: manipulación, propiedades, indicacións, alerxias, biocompatibilidade, toxicidade, eliminación de residuos e impacto ambiental
Metodoloxía da ensinanza
PRESENCIAL
O programa teórico impartirase a través de clases maxistrais.
Os seminarios tratarán casos clínicos adaptados aos contidos do programa, así como a análise e solución de problemas de xeito interactivo entre o alumnado e o profesor.
Nas prácticas aplicaranse de xeito práctico os coñecementos adquiridos.
Nas titorías o profesor atenderá persoalmente aos alumnos para orientalos e resolver calquera dúbida que poidan ter. As titorías serán esencialmente presenciais, aínda que poden realizarse de xeito electrónico.
Sistema de avaliación:
- Asistencia obrigatoria ao 90% da actividade práctica e ao 80% das clases teóricas para superar a materia.
- Contido práctico 30%: avaliación continua: Valorarase a participación e a adquisición de coñecementos, actitudes e habilidades necesarias para a obtención das competencias planificadas ao longo do curso, tanto no traballo presencial como persoal. Corresponderá ao 30% da nota final.
-Contido teórico 70%: 1 Proba escrita con preguntas curtas (ao final do semestre). Corresponderá ao 70% da nota final.
Recomendacións para o asunto:
Normas xerais obrigatorias:
- É obrigatorio asistir ás prácticas coa PROTECCIÓN CORRECTA por parte do alumno, é dicir: bata limpa e pixama, máscara, luvas desbotables e lentes moi protectoras.
- As clases teóricas e prácticas deberán comezar con TEMPLEA: unha vez iniciado, ningún alumno poderá unirse a elas.
- Aqueles que non sigan as normas correctas de ESTERILIZACIÓN e non estean en posesión do INSTRUMENTAL non poderán realizar as prácticas.
Observacións:
De acordo coas Directrices para o desenvolvemento dun ensino presencial seguro para o curso académico 2020-2021, a continuación establécese un plan de continxencia para os escenarios 2 e 3 con criterios para adaptar a metodoloxía e o sistema de avaliación docentes.
ESCENARIO 2
METODOLOXÍA DOCENTE
A docencia expositiva realizarase de xeito telemático virtual de xeito sincrónico e asíncrono empregando a plataforma Microsoft Teams e o Campus Virtual da USC. A docencia interactiva (prácticas clínicas e seminarios) farase de xeito presencial (50%) e telematicamente (50%).
As actividades docentes incluirán:
Clases mestras síncronas mediante equipos de Microsoft.
Clases asíncronas a través do Campus Virtual.
Seminarios interactivos con equipos Microsoft.
A actividade práctica estará de xeito presencial dividindo aos alumnos en dous grupos que participarán alternando, seminarios e parte práctica, ao longo do curso.
As titorías realizaranse preferentemente a través de sistemas telemáticos mediante equipos Microsoft.
SISTEMA DE AVALIACIÓN
- Asistencia obrigatoria ao 90% da actividade práctica e ao 80% das clases teóricas para superar a materia (en liña e presencial).
- Avaliación continua: valorarase a participación e a adquisición de coñecementos, actitudes e destrezas necesarias para a obtención das competencias esperadas ao longo do curso, tanto de xeito presencial como laboral. Corresponderá ao 30% da nota final.
-1 Proba escrita de preguntas curtas (ao final do semestre). Corresponderá ao 70% da nota final. Preferiblemente será presencial ou telematicamente a través de equipos, persoalmente e individualmente, de forma oral, o que incluirá coñecementos teóricos e avaliación de casos clínicos.
ESCENARIO 3
METODOLOXÍA DOCENTE
A docencia expositiva e interactiva realizarase en modo virtual sincrónico e asíncrono mediante a plataforma Microsoft Teams e o Campus Virtual da USC.
As actividades docentes incluirán:
Clases mestras síncronas mediante equipos de Microsoft.
Clases asíncronas a través do Campus Virtual.
Seminarios interactivos con equipos Microsoft.
As prácticas preclínicas substituiranse pola presentación e discusión de casos clínicos a través dos equipos de Microsoft.
As titorías realizaranse exclusivamente a través de sistemas telemáticos mediante equipos Microsoft.
Sistema de avaliación presencial:
- Asistencia obrigatoria ao 90% da actividade práctica e ao 80% das clases teóricas para superar a materia.
- Contido práctico 30%: avaliación continua: Valorarase a participación e a adquisición de coñecementos, actitudes e habilidades necesarias para a obtención das competencias planificadas ao longo do curso, tanto no traballo presencial como persoal. Corresponderá ao 30% da nota final.
-Contido teórico 70%: 1 Proba escrita con preguntas curtas (ao final do semestre). Corresponderá ao 70% da nota final.
SISTEMA DE AVALIACIÓN en escenario combinado:
- Asistencia obrigatoria ao 90% da actividade práctica e ao 80% das clases teóricas para superar a materia (en liña e presencial).
- Avaliación continua: valorarase a participación e a adquisición de coñecementos, actitudes e destrezas necesarias para a obtención das competencias esperadas ao longo do curso, tanto de xeito presencial como laboral. Corresponderá ao 30% da nota final.
-1 Proba escrita de preguntas curtas (ao final do semestre). Corresponderá ao 70% da nota final. Preferiblemente será presencial ou telematicamente a través de equipos, persoalmente e individualmente, de forma oral, o que incluirá coñecementos teóricos e avaliación de casos clínicos.
SISTEMA DE AVALIACIÓN no escenario 3:
Traballo individual presentado aos profesores.
HORAS TRABALLO PRESENCIAL
Clases maxistrais 30
Seminarios interactivos e prácticas 40
Titorías 3
Exame 2
HORAS TRABALLO PERSOAL
Estudo individual 40
Elaboración de memorias e traballos 20
Lecturas, actividades e outros 15
HORAS TOTAIS 150
Materia de contido eminentemente teórico
Necesidade de aplicación no estudo, memorística e capacidade de abstracción
Prácticas orientadas ao reforzo, consolidación e comprensión dos contidos teóricos
Obrigatoriedade no coidado e a orde durante a manipulación dos produtos e o uso das instalacións
Escenario 2: distanciamento (restricións parciais á prespecialidade física)
Ensinanza expositiva e interactiva
a) A docencia expositiva poderá realizarse en todo ou en parte practicamente.
b) Na docencia interactiva pódese combinar a asistencia física e telemática na aula, en todo caso garantindo para o primeiro un mínimo do 50% das horas prácticas de cada materia.
Titoría
Débese priorizar as titorías de programación por vía telemática.
Avaliación
h) As probas finais, se procede, serán preferentemente telemáticas.
Mobilidade
i) Combinarase a mobilidade física coa mobilidade virtual tanto para estudantes entrantes como para saíntes, tendo en conta as restricións de mobilidade entre territorios e as condicións das universidades de acollida.
Escenario 3: peche das instalacións (imposibilidade de ensinar persoalmente)
Ensinanza expositiva e interactiva
a) Tanto a docencia expositiva como a interactiva realizaranse completamente de xeito virtual.
b) Os tempos previstos deberán manterse independentemente do mecanismo de ensino considerado.
c) Os centros deben adaptar o ensino das prácticas a unha modalidade totalmente virtual.
Titoría
d) A programación de titorías (incluídas as correspondentes a TFG e TFM) será & # 769; exclusivamente por medios telemáticos.
Avaliación
e) As probas finais, se procede, serán telemáticas
Pablo Castelo Baz
- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- pablo.castelo.baz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Berta Rivas Mundiña
Coordinador/a- Departamento
- Cirurxía e Especialidades Médico-Cirúrxicas
- Área
- Estomatoloxía
- Correo electrónico
- berta.rivas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 11:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |
| 16:00-18:00 | Grupo /CLIL_01 | Castelán | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |
| 16:00-18:00 | Grupo /CLIL_01 | Castelán | Odontoloxía-Laboratorio Fantomas |
| 16:00-18:00 | Grupo /CLIL_01 | Castelán | Odontoloxía-Laboratorio Xeral Prótesis |
| 14.01.2021 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |
| 14.01.2021 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-Aula 3 |
| 24.06.2021 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-A. Suárez Nuñez |
| 24.06.2021 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Odontoloxía-Aula 3 |