Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.2 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.45
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Psicoloxía Evolutiva e da Educación
Áreas: Psicoloxía Evolutiva e da Educación
Centro Facultade de Psicoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Os obxectivos formulados para esta materia atenden á adquisición de coñecementos teóricos sobre os contidos que nela se engloban e de habilidades de aprendizaxe e aplicación de ditos coñecementos, así como á adopción de certas disposicións valorativas. En particular, é a nosa intención que os alumnos/as cheguen a:
- Asimilar as nocións centrais das elaboracións teóricas preponderantes sobre a orientación e intervención psicoeducativa. Sacar á luz as propias concepcións e contrastalas con ditas elaboracións.
- Iniciarse no emprego de técnicas de avaliación e tratamento psicolóxico no ámbitos de actuación psicoeducativa.
- Familiarizarse con algúns programas de orientación e intervención psicoeducativa con ampla aceptación e respaldo teórico e empírico.
- Adoptar pautas e criterios de decisión sobre as estratexias de orientación e intervención psicoeducativa.
- Prepararse para aplicar estratexias de orientación e intervención educativa adaptándose ás demandas dos destinatarios e ó seu contexto.
- Tomar conciencia do papel do psicólogo na optimización do desenvolvemento psicolóxico e a promoción da aprendizaxe.
- Facerse sensible á diferenzas individuais nos procesos de desenvolvemento psicolóxico e aprendizaxe.
A organización dos contidos articúlase en torno a cinco unidades temáticas. Na primeira proponse a análise dos modelos teóricos de maior repercusión na investigación e práctica psicoeducativa e se revisan as formulacións mais recentes. A continuación, se introduce un recorrido polas diferentes vertentes e ámbitos de aplicación da psicoloxía desde a perspectiva psicoeducativa.
Os contidos distribúense nos seguintes temas:
1. Fundamentos teóricos da orientación e intervención psicoeducativa.
2. A promoción do desenvolvemento psicolóxico.
3. O apoio ó proceso de ensinanza-aprendizaxe.
4. A orientación vocacional.
5. A atención á diversidade.
Bibliografía básica
Álvarez, M. e Bisquerra, R. (2012). Manual de orientación y tutoría. Modelos, áreas, estrategias y recursos. Barcelona: Praxis.
Arencibia, J.S. (2002). Modelos de orientación e intervención psicopedagógica. Las Palmas: Univ. de Las Palmas de Gran Canaria.
González Bertolín, A. e col. (2011). El aprendizaje por competencias en educación obligatoria. Valencia: Brief.
González-Cabanach, R., González-Pienda, J.A., Rodríguez-Martínez, S., Núñez-Pérez, J.C. y Valle-Arias, A. (2004). Estrategias y técnicas de estudio. Pearson Educación.González-Pienda, J.A., González-Cabanach, R., Núñez, J.C. e Valle, A. (Coords.) (2002). Manual de psicología de la educación. Madrid: Pirámide.
Grañeras, M. y Parras, A. (2008). Orientación educativa: fundamentos teóricos, modelos institucionales y nuevas perspectivas. Madrid: CIDE.
Lledó, A.I. (Coord.) (2007). La orientación educativa desde la práctica. Sevilla: Ecoem.
Rodríguez, S., Valle, A. y Núñez, J.C. (2014). Enseñar a aprender. Estrategias, actividades y recursos instruccionales. Madrid: Pirámide.
Sanchiz, M.L. (2009). Modelos de orientación e intervención psicopedagógica. Castellón: Universistat Jaume I.
Viguer, P. (2004). Optimización evolutiva. Fundamentos del desarrollo óptimo. Madrid: Pirámide.
Bibliografía complementaria
Álvarez, L., González-Pienda, J.A., González-Castro, P. e Núñez, J.C. (2007). Prácticas de Psicología de la Educación. Evaluación e Intervención Psicoeducativa. Madrid: Pirámide.
Ayala, C. e Galve, J.L. (2001). Evaluación e informes psicopedagógicos. Madrid: CEPE.
Fernández-Gálvez, J.D. (2005). La orientación educativa: claves del éxito profesional. Buscando la magia del mago sin magia. Granada: Grupo Editorial Universitario.
González-Pienda, J.A., Núñez-Pérez, J.C., Álvarez-Pérez, L. e Soler-Vázquez, E. (Coords.) (2002). Estrategias de aprendizaje: concepto, evaluación e intervención. Madrid: Pirámide.
López, F. (2008). Necesidades en la infancia y la adolescencia. Madrid: Pirámide.
Martín, E. e Mauri, T. (2011). Orientación educativa. Atención a la diversidad y educación inclusiva. Barcelona: Graó.
Martín, E. e Onrubia , J. (2011). Orientación educativa. Procesos de innovación y mejora de la enseñanza. Barcelona: Graó.
Martín, E. e Solé, I. (2011). Orientación educativa. Modelos y estrategias de intervención. Barcelona: Graó.
Monereo, C. (Coord.) (2000). Estrategias de aprendizaje. Madrid: Visor.
Monereo, C. e Solé, I. (Coords.). El asesoramiento psicopedagógico: una perspectiva profesional y constructivista. Madrid: Alianza.
Olivares, J. Macià, D., Olivares P.J. e Rosa, A.I. (2012). El ejercicio de la psicología aplicada. La profesión de psicólogo. Madrid: Pirámide.
Pozo, J.I. (2008). Aprendices y maestros. Madrid: Alianza.
Vaello, J. (2011). Cómo dar clase a los que no quieren. Barcelona: Graó.
Específicas
CE1. Demostrar coñecemento e comprensión das funcións, características, contribucións e limitacións dos distintos modelos teóricos da Psicoloxía.
CE6. Demostrar coñecemento e comprensión dos distintos métodos de avaliación, diagnóstico e tratamento psicolóxico en diferentes ámbitos aplicados da Psicoloxía –clínico e da saúde, social, educativo.
CE8. Saber identificar as necesidades e demandas dos destinatarios nos diferentes campos de aplicación e establecer as metas de actuación psicolóxica.
CE9. Saber identificar as características relevantes do comportamento dos individuos, grupos, organizacións e contextos mediante os métodos, técnicas e instrumentos propios da avaliación psicolóxica.
CE10. Saber promover a saúde e a calidade de vida, a través dos métodos propios da profesión, nos individuos, grupos, comunidades e organizacións nos distintos ámbitos e contextos: educativo, clínico e da saúde, do traballo e as organizacións, grupal e comunitaria.
CE11. Saber seleccionar e administrar técnicas e instrumentos propios e específicos da Psicoloxía.
CE12. Saber definir os obxectivos, elaborar o plan e as técnicas de intervención en función das necesidades e demandas dos destinatarios e avaliar os resultados obtidos.
CE13. Saber transmitir aos destinatarios, de forma axeitada e precisa, os resultados da avaliación.
CE14. Saber elaborar informes psicolóxicos en distintos ámbitos de actuación, dirixidos aos destinatarios e a outros profesionais.
CE15. Saber axustarse ás obrigas deontolóxicas da Psicoloxía.
Transversais
CT1 - Capacidade de síntese
CT2 - Capacidade de resolución de problemas e toma de decisións
CT3 - Capacidade de traballo en equipo e colaboración con outros profesionais
CT4 - Capacidade de autocrítica
CT5 - Capacidade de comunicación
CT6 - Capacidade de desenvolvemento e mantemento actualizado das competencias, destrezas e coñecementos propios da profesión
A proposta docente para esta materia inclúe leccións expositivas, seminarios, actividades prácticas en laboratorio, autoavaliacións y titorías en grupo reducido e individuais. No apartado “Tempo de estudio e traballo persoal” inclúese información sobre as características de todas estas actividades, así como do tempo estimado de traballo que requiren ó alumno.
Prevese a realización dunha práctica de campo, condicionada pola obtención de subvención, consistente na visita as instalacións de Bocalán Galicia. Esta entidad, especializada en intervención psicolóxica asistida con animais, organizaría unha xornada de aproximación á metodoloxía utilizada nos seus programas.
Os alumnos disporán dos materiais necesarios para seguir o desenvolvemento da materia no Campus Virtual da USC.
Con referencia as titorías individuais, os alumnos poderán entrevistarse coa profesora para realizar consultas e recibir orientación sobre os seus traballos de curso, o temario, as prácticas, etc. O horario establecido de atención a alumnos será de máxima dispoñibilidade, salvo en casos excepcionais en que outras actividades académicas o impidan.
En función da situación sanitaria, a metodoloxía pode sufrir cambios que a permitan adaptar a escenarios de docencia telemática ou de semipresencialidade (ver Observacións).
A avaliación descansará nun exame e nos informes dos seminarios e de dúas das actividades prácticas.
O exame constará de preguntas de resposta alternativa e preguntas abertas. A contestación de estas últimas, valorarase tendo en conta pertinencia e claridade expositiva. A cualificación do exame será a media ponderada das dúas partes sinaladas, outorgándose á primeira un peso do 40% e á segunda do 60%.
Para cada tarefa individual e de grupo proporcionaranse os materiais necesarios, as instrucións de realización e os criterios de avaliación. Como pauta xeral, os traballos deben contemplar: a contextualización teórica das tarefas, a descrición das actividades realizadas e os datos/resultados obtidos, así como un comentario de todo isto, intentando conectar a experiencia cos coñecementos adquiridos.
A cualificación final do alumno será a media ponderada das notas obtidas nas distintas actividades. O peso do exame en dito cómputo será o 60%, o dos seminarios o 20% e o dos informes de prácticas o 20% restante.
Controlarase a asistencia ás actividades que requiran do traballo en clase por parte do alumnado como modo de asegurar a súa preparación para elaborar os respectivos informes individuais ou de grupo. Os retrasos na entrega de informes e/ou ausencias non xustificadas en traballos de grupo repercutirán na cualificación da tarefa afectada. Non serán cualificados os informes das prácticas ás que non se asistise.
En función da situación sanitaria, o sistema de avaliación pode sufrir cambios que o permitan adaptar a escenarios de docencia telemática ou de semipresencialidade (ver Observacións).
Leccións expositivas
A profesora explica os fundamentos teóricos. Os estudantes asimilan a información e toman apuntes, formulan dúbidas, consolidan o aprendido mediante lecturas complementarias.
Horas de clase: 18
Horas de traballo persoal do estudante: 24
Seminarios
A profesora presenta obxectivos, orienta, supervisa en clase o traballo. Os estudantes traballan individualmente e en grupo (analizan, integran, comparan distintos documentos/fontes de información), intercambian opinións co resto da clase, presentan por escrito o traballo.
Horas de clase: 5
Horas de traballo persoal do estudante: 15
Prácticas
A profesora presenta obxectivos, orienta, titoriza en clase o traballo. Os estudantes ensaian estratexias, aplican, corrixen e interpretan probas de avaliación, analizan casos, realizan informes.
Horas de clase: 13,5
Horas de traballo persoal do estudante: 15
Autoavaliación
A profesoras orienta. Os estudantes formulan preguntas relevantes sobre los contidos de cada unidade temática e establecen as súas respostas.
Horas de clase: 1
Horas de traballo persoal do estudante: 4
Titorías en grupo reducido
As profesoras orientan e revisan o seguimento da materia e a realización de tarefas individuais e de grupo. Os alumnos formulan dúbidas e dificultades.
Horas de clase: 1
Horas de traballo persoal do estudante: 1
Examen
Horas de traballo persoal do estudante: 15
TOTAL = 112,5 horas
Horas de clases teóricas: 24
Horas de clases interactivas: 13,5
Horas de titoría en grupo: 1
Horas de traballo persoal do estudante: 74
- Implicación activa na dinámica de clase.
- Realización puntual de traballos individuais e de grupo.
- Seguimento continuado da materia.
- Integración da información manexada nas distintas actividades presenciais e non presenciais.
- Procura de claridade e organización conceptual dos coñecementos obtidos na materia.
Plan de Continxencia
Tendo en conta as características dos tres escenarios previstos nas “Directrices para o desenvolvemento dunha docencia presencial segura. Curso 2020-2021”, aplicaranse segundo o caso as seguintes medidas:
Escenario 1: normalidad adaptada
- As titorías serán fundamentalmente de carácter presencial, se ben se poderán programar titorías por vía telemática (a través de Teams).
- O exame final terán carácter presencial.
- Os estudantes que participen nalgún programa de mobilidade ou teñan concedida a exención de docencia poderán realizar as tarefas programadas en modo no presencial e titorizado.
Escenario 2: distanciamento
- A docencia expositiva poderá realizarase total ou parcialmente de xeito virtual, segundo se determine na Facultade.
- Na docencia interactiva, combinarase a presencialidade na aula coa asistencia virtual (a través de Teams), a partes iguais, manténdose os horarios oficiais.
- As titorías terán preferentemente carácter telemático (a través de Teams).
- O exame final terá carácter telemático e realizaranse a través da aula virtual.
- O peso do exame final na cualificación global pasará a ser o 40% e o dos traballos de curso o 60%.
Escenario 3: peche das instalacións
- Proporcionaranse os materiais audiovisuais necesarios para a adecuada asimilación dos contidos da materia.
- Programaranse sesións expositivas, segundo o horario de clases previsto, nas que se proporcionarán organizadores previos sobre os contidos e orientacións para o manexo dos materiais audiovisuais proporcionados.
- Adaptaranse as sesións interactivas a un formato virtual.
- As titorías terán carácter telemático.
- O exame final terán carácter telemático.
- O peso do exame final na cualificación global pasará a ser o 40% e o dos traballos de curso o 60%.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Carolina Tinajero Vacas
Coordinador/a- Departamento
- Psicoloxía Evolutiva e da Educación
- Área
- Psicoloxía Evolutiva e da Educación
- Teléfono
- 881813859
- Correo electrónico
- carolina.tinajero [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Eva Villar García
- Departamento
- Psicoloxía Evolutiva e da Educación
- Área
- Psicoloxía Evolutiva e da Educación
- Teléfono
- 881813949
- Correo electrónico
- evavillar.garcia [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Xunta
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:25 | I5 I7 | Castelán | Laboratorio docente de Psicoloxía do Desenvolvemento e Intervención Psicoeducativa |
| 10:35-12:00 | I6 I8 | Castelán | Laboratorio docente de Psicoloxía do Desenvolvemento e Intervención Psicoeducativa |
| 13:40-15:00 | Grupo único | Castelán | Aula 7 |
| Venres | |||
| 09:00-10:25 | I1 I3 | Castelán | Laboratorio docente de Psicoloxía do Desenvolvemento e Intervención Psicoeducativa |
| 10:35-12:00 | I3 I4 | Castelán | Laboratorio docente de Psicoloxía do Desenvolvemento e Intervención Psicoeducativa |
| 13:40-15:00 | Grupo único | Castelán | Aula 7 |
| 24.03.2021 16:30-18:30 | Grupo único | Aula 1 |
| 24.03.2021 16:30-18:30 | Grupo único | Aula 3 |
| 23.06.2021 16:30-18:30 | Grupo único | Aula 4 |
| 23.06.2021 16:30-18:30 | Grupo único | Aula 5 |
| 23.06.2021 16:30-18:30 | Grupo único | Aula 6 |