Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
Áreas: Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
Centro Facultade de Veterinaria
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Adquirir un coñecemento adecuado sobre a organización anatómica dos mamíferos domésticos utilizando unha abordaxe sistemática, comparada e topográfica. Aprender os fundamentos da Anatomía Animal orientada ás aplicacións clínicas, de produción e de hixiene e industrialización alimentaria.
Ao final do curso o alumno debe ser capaz de identificar os sistemas corporais e os seus constituíntes, localizalos no animal vivo e realizar unha disección.
PROGRAMA TEÓRICO (36 sesións expositivas de 50 minutos e unha titoría grupal).
TEMA 1.- ESPLACNOLOXÍA. Introducción e xeneralidades. Constitución e organización dos sistemas viscerais.
TEMA 2.- Cavidade torácica e pleura.
TEMA 3.- Cavidades abdominal e pelviana. Peritoneo.
TEMA 4.- ANXIOLOXÍA. Introducción e xeneralidades. Pericardio. Corazón: situación, forma e relacións.
TEMA 5.- Corazón: constitución. Vasos e nervios do corazón.
TEMA 6.- Sistema sanguíneo. Constitución e tipos de vasos. Principais troncos arteriais e venosos.
TEMA 7.- Sistema linfático. Principais vasos linfáticos. Órganos del sistema linfático: linfonodos.
TEMA 8.- Localización e topografía dos principais linfonodos.
TEMA 9.- Órganos do sistema linfático (continuación): bazo, timo, medula ósea e tecido linfático difuso.
TEMA 10.- APARATO DIXESTIVO. Introducción e xeneralidades. Constituíntes. Cavidade oral: meixelas, beizos e padal.
Glándulas orais. Túnica mucosa.
TEMA 11.- Dentes: tipos, morfoloxía e constitución. Fórmula dentaria.
TEMA 12.- Lingua: morfoloxía e constitución. Músculos linguais. Vasos e nervios da cavidade oral.
TEMA 13.- Farinxe: situación, forma e relacións. Musculatura e mucosa farínxea. Vasos e nervios da farinxe.
TEMA 14.- Canal alimentario. Constituíntes. Esófago e estómago simple.
TEMA 15.- Estómago composto.
TEMA 16.- Intestino delgado.
TEMA 17.- Intestino groso. Constitución do canal alimentario.
TEMA 18.- Páncreas e fígado. Situación, forma e relacións. Constitución.
TEMA 19.- Vasos e nervios do canal alimentario.
TEMA 20.- APARATO RESPIRATORIO. Introducción e xeneralidades. Constituíntes. Nariz e cavidade nasal. Seos paranasais.
TEMA 21.- Larinxe: músculos larínxeos e cavidade larínxea. Tráquea e bronquios.
TEMA 22.- Pulmóns. Morfoloxía e constitución. Vasos e nervios do aparato respiratorio.
TEMA 23.- APARATO URINARIO. Introducción e xeneralidades. Riles: situación, forma e relacións. Constitución.
TEMA 24.- Pelve renal, uréter e vexiga dos ouriños.
TEMA 25.- Consideracións xerais da uretra. Uretra feminina. Vasos e nervios do aparato urinario.
TEMA 26.- APARATO XENITAL. Introducción e xeneralidades. Órganos xenitais masculinos. Testículo.
TEMA 27. Órganos xenitais masculinos (continuación). Epidídimo, conduto deferente e cordón espermático. Escroto.
TEMA 28.- Pene e uretra masculina. Prepucio.
TEMA 29.- Glándulas xenitais accesorias. Vasos e nervios dos órganos xenitais masculinos.
TEMA 30.- Órganos xenitais femininos. Ovario, oviducto, útero e vaxina.
TEMA 31.- Órganos xenitais femininos (continuación). Vestíbulo vaxinal, vulva e clítoris. Vasos e nervios dos órganos xenitais
femininos. Periné.
TEMA 32.- GLÁNDULAS SEN CONDUTO. Introducción e xeneralidades. Tiroides, paratiroides, illotes pancreáticos, adrenais,
hipófise e epífise.
TEMA 33.- Anatomía topográfica da cabeza e do pescozo.
TEMA 34.- Anatomía topográfica da cavidade torácica.
TEMA 35.- Anatomía topográfica da cavidade abdominal.
TEMA 36.- Anatomía topográfica da cavidade pelviana.
PROGRAMA PRÁCTICO
Disección da cabeza, pescozo e cavidades torácica, abdominal e pelviana. Estudo dos órganos e vísceras correspondentes: 12 sesións (10 sesións de 3 horas e 2 sesións de 3,5 horas). TOTAL: 37 horas.
Prácticas LB1 a 3: Disección de cabeza e pescozo.
Prácticas LB4 a 10: Disección de cavidades torácica, abdominal e pelviana xunto co estudo de órganos e vísceras correspondentes.
Práctica LB11: Repaso de contidos e anxioloxía.
Práctica LB12: Realización de exame final de prácticas.
Bibliografía básica:
BALJIT S. (2017). Libro de texto de Anatomía Veterinaria de Dyce, Sack and Wensing. 5ª edición. Elsevier
CLAYTON H.M. & FLOOD P.F. (dezanove noventa e seis). Atlas de cor da gran anatomía aplicada a animais. Ed. Mosby-Wolfe.
EVANS H.E., DE LAHUNTA, A. (2013). Anatomía do can de Miller. 4ª ed. Ed. Saunders.
KÖNIG H.E. & LIEBICH H.G. (2009). Anatomía veterinaria dos mamíferos domésticos: libro de texto e atlas de cores. 4ª ed. Ed. Schattauer.
KÖNIG H.E. & LIEBICH H.G. (2004). Anatomía dos animais domésticos. Aparello locomotor, 2ª ed. Edición Médica Panamericana.
KÖNIG H.E. & LIEBICH H.G. (2005). Anatomía dos animais domésticos. Tomo 2. Órganos, sistema circulatorio e sistema nervioso. Edición Médica Panamericana.
NICKEL R., SCHUMMER A. e SEIFERLE E. (1986). As vísceras dos mamíferos domésticos. 2ª ed. Ed. Paul Parey.
NICKEL R., SCHUMMER A. e SEIFERLE E. (1986). A Anatomía dos Mamíferos Domésticos. Vol. 3: O sistema circulatorio, a pel e os órganos cutáneos dos mamíferos domésticos. Ed. Paul Parey.
POPESKO P. (1998). Atlas de Anatomía Topográfica de Animais Domésticos. 2ª ed. Volumes 1, 2 e 3. Ed. Masson.
RUBERTE J. & SAULET J. (1995, 1996, 1998). Atlas de Anatomía de cans e gatos. Tomo 1: Cabeza e pescozo. Tomo 2: Torax e extremidade torácica. Tomo 3: abdomen, pelve e membro pélvico. Ed. Multimédica.
RUBERTE J. & SAULET, J. (1996). Atlas de Anatomía de cans e gatos. Tomo 2: Torax e extremidade torácica. Ed. Multimédica.
RUBERTE J. &. SAULET, J. (1998). Atlas de Anatomía de cans e gatos. Tomo 3: abdomen, pelve e membro pélvico. Ed. Multimédica.
Bibliografía complementaria:
Acceso gratuíto aos libros electrónicos desde a plataforma McGraw-Hill Access Medicine (Nome de usuario: univsc, Contrasinal: Medicine2019): https://accessmedicine.mhmedical.com/
IVALA Aprende | Anatomía Veterinaria 3D e Aprendizaxe Clínica (reconstrucións 3D espectaculares, GRATIS para estudantes): https://www.ivalalearn.com/
Splanchnology - IMAIOS (splanchnology de diferentes especies): https://www.imaios.com/es/vet-Anatomy/Vet-Anatomical-Part/Splanchnology
Vídeos de sistemas viscerais da Universidade de Murcia: https://www.um.es/web/anatvet/docencia/recursos-docentes/videos-anatomia
Can | OVAM - Museo de anatomía veterinaria en liña: (bo recurso para estudar a cavidade e os órganos torácicos. Algúns enlaces): www.onlineveterinaryanatomy.net/category/species/dog
Na presentación do tema realizarase un desglose detallado da bibliografía recomendada.
Recomendamos o uso de recursos básicos e complementarios de internet especificados na sección de bibliografía, así como esa bibliografía de acceso electrónico dispoñible na Biblioteca da USC A BUSC EN LIÑA (https://busconline.gal). Tamén, a través do portico (http://sfx.bugalicia.org/san/az) e EZproxy (https: ezbusc), xestionado por BUGalicia, será posible buscar revistas científicas e libros electrónicos (coas credenciais de a USC). Para temas específicos, os profesores poden proporcionar artigos de acceso aberto ou recomendar a busca a través de PubMed ou Google Schoolar.
Competencias xenéricas do Grado en Veterinaria:
Adquirir:
GVUSC01- Capacidade de aprendizaxe e adaptación.
GVUSC02- Capacidade de análise e síntese.
GVUSC05- Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
GVUSC06- Capacidade de traballar de forma autónoma e en equipo.
Competencias específicas disciplinares:
CEDVUSC 02- Adquirir o coñecemento sobre a estrutura e función dos animais sans.
Competencias específicas profesionais:
DIVUSC01- Realizar a historia e a exploración clínica dos animais.
DIVUSC12- Realizar a inspección dos animais ante e post mortem e dos alimentos destinados ao consumo humano.
Competencias específicas académicas:
CEAVUSC 08- Ser consciente da necesidade de manter actualizados os coñecementos, habilidades e actitudes das competencias profesionais mediante un proceso de formación permanente.
Competencias transversais:
CTVUSC 02- Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada por distintas canles, como información bibliográfica e internet, e analiza-la dun xeito crítico.
CTVUSC 03- Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible.
Escenario 1 (normalidade adaptada):
• Sesións expositivas: 37 clases maxistrais de 50 minutos de duración na aula establecida no horario publicado polo centro, co emprego sistemático do Campus Virtual como soporte da docencia e vía de comunicación directa co alumnado. A presenza nas aulas combinarase coa aplicación das medidas hixiosanitarias establecidas polas autoridades. Excepcionalmente, a docencia presencial poderase combinar coa docencia virtual ata un 10% do total de horas da materia.
• Sesións interactivas: 37 horas de traballo práctico presencial autónomo en pequenos grupos e supervisadas polo profesor, na sala de disección do Pavillón III. O traballo práctico realizarase en grupos de 7 ou 8 alumnos baixo a supervisión dun profesor por cada dous grupos (15 persoas), utilizando o material biolóxico e / ou os modelos anatómicos correspondentes a cada bloque temático e servíndose das guías ou manuais que se lles proporcionou dende a aula virtual, así como de canta bibliografía se considere adecuada.
• Estudo independente de cada alumno. Para un estudo independente, o alumno pode empregar a bibliografía recomendada e calquera outro material recollido durante as clases teóricas e prácticas.
• Titorías, previa cita, presencial ou en liña a través de MS Teams.
No caso de que a situación sanitaria da rexión o requira, deberán observarse as modificacións da metodoloxía da ensinanza contemplada na sección "Plan de continxencia", incluída na sección "observacións”.
Escenario 1 (normalidade adaptada):
- É obrigatoria a asistencia ás actividades prácticas programadas. Para realizar o exame final é necesario asistir ao 100% das sesións prácticas.
- Dominio dos coñecementos globais mediante un exame final da materia completa, obrigatorio e complementario á avaliación continua: 50% da cualificación global. O exame será presencial e consistirá nunha combinación de preguntas de opción múltiple, preguntas curtas, figuras e imaxes para completar/identificar e preguntas de ensaio. Para superar este exame final o estudante ten dúas oportunidades cuxas datas oficiais están fixadas no calendario académico de cada ano.
- Dominio dos coñecementos teóricos e prácticos mediante avaliación continua durante o desenvolvemento das prácticas: 50% da cualificación global. Durante a avaliación continua das prácticas teranse en conta a implicación e actitude de cada alumno, a habilidade adquirida co traballo manual e os coñecementos demostrados durante as sesións. Por outra banda, realizaranse probas periódicas de recoñecemento e identificación sobre as pezas anatómicas, ademais dun exame final de coñecementos prácticos. Se a cualificación final da avaliación práctica non alcanza o mínimo establecido, poderá recuperarse no exame final mediante unha parte complementaria baseada en imaxes nas que se identificarán ou recoñecerán os contidos traballados nas prácticas.
É obrigatoria a asistencia ás sesións interactivas e a súa avaliación é continua, polo que non hai dispensa de asistencia ás mesmas.
É necesario obter un mínimo de 5 puntos (sobre 10) en cada parte (exame final e avaliación continua durante as prácticas, respectivamente) para proceder ao cálculo da nota media final.
Se o alumno non supera o exame final pero sí a avaliación continua durante as sesións prácticas, a cualificación obtida na actividade práctica (sempre que sexa igual ou superior a 5) manterase para os cursos posteriores, a non ser que o alumno exprese voluntariamente o desexo de repetir as prácticas, o que implica renunciar a dita puntuación.
Segundo a normativa de bioseguridade que se pode consultar na Aula Virtual, é obrigatorio o acceso dunha bata de laboratorio branca, luvas desbotables e botas de goma para acceder á sala de prácticas; Para realizar o traballo é necesario levar material básico de disección: bisturí, pinzas e tesoiras. É opcional pero recomendable levar lentes de seguridade. Na entrada da sala tamén figuran as regras básicas de bioseguridade que os estudantes deben observar no recinto; Calquera dúbida ao respecto resolveraa o profesorado. Ademais, manteranse ou implementaranse medidas hixiosanitarias segundo as recomendacións sanitarias do momento.
En caso de plaxio, fraude ou uso indebido das tecnoloxías durante as probas telemáticas, aplicarase o disposto no "Regulamento para a validación do rendemento académico de dous estudantes e para a revisión de cualificacións".
No caso de que a situación sanitaria da rexión o requira, deberán observarse as modificacións do sistema de avaliación contempladas no apartado "Plan de continxencia", incluído no apartado "observacións".
TRABALLO PRESENCIAL NA AULA:
- Clases maxistrais: 37 horas
- Prácticas de laboratorio: 37 horas
- Titorías: 1 hora
Total horas de traballo presencial: 75 horas
TRABALLO PERSOAL DO ALUMNO:
- Estudo individual: 55 horas
- Revisión bibliográfica, biblioteca: 7 horas
- Realización de exames: 4 horas
- Outras tarefas propostas polo profesor: 9 horas
Total horas de traballo persoal do alumno: 75 horas
TOTAL HORAS DO ALUMNO: 150
A asistencia ás clases teóricas e recomendable para entender e asimilar a materia. A asistencia ás sesións interactivas (prácticas) é obrigatoria para aprobar a materia.
Resolver as dúbidas a través de titorías é de gran valor para prepararse para os exames e posibles tarefas.
Plan de continxencia
Metodoloxía da ensinanza
Escenario 2 (distanciamento):
• Clases maxistrais telemáticas impartidas de xeito síncrono a través de Ms Teams ou calquera outra plataforma aprobada para este fin. As clases telemáticas complementaranse co uso sistemático do Campus Virtual como apoio á docencia.
• Traballo práctico autónomo presencial en pequenos grupos e supervisado polo profesor. O tempo de presenza nas prácticas pode reducirse ata un 50%, dependendo das recomendacións sanitarias, de xeito que permita mellorar as medidas de distancia e manter as mesmas franxas horarias para cada grupo de prácticas. No caso de redución da presencialidade na docencia interactiva, esta complementarase con actividades de formación telemáticas. O seguimento destas actividades levarase a cabo mediante listas de participación e, se é o caso, a programación de entrega das tarefas propostas. Serán de obrigada aplicación, e se reforzarán, as medidas hixiosanitarias en función das recomendacións sanitarias do momento.
• Estudo independente de cada alumno.
• Titorías, previa cita e preferentemente telemáticas a través de MS Teams.
Escenario 3 (peche de instalacións):
• Clases maxistrais impartidas de xeito telemático síncrono a través de Ms Teams ou calquera outra plataforma aprobada para tal fin. As clases telemáticas complementaranse co uso sistemático do Campus Virtual como apoio á docencia.
• A docencia interactiva terá lugar de xeito virtual, mantendo as horas programadas e empregando a Aula Virtual da materia como apoio, así como o MS Teams e outras plataformas institucionais habilitadas.
• Estudo independente de cada alumno.
• Titorías, previa cita e unicamente telemáticas a través de MS Teams.
Sistema de avaliación
Escenario 2 (distanciamento):
- Asistencia regular a sesións teóricas telemáticas sincrónicas e obrigatoria a actividades prácticas programadas. Para realizar o exame final é necesario asistir ao 100% das sesións prácticas, incluído o traballo presencial e o realizado virtualmente a través das plataformas institucionais habilitadas.
- Dominio dos coñecementos globais mediante un exame final da materia completa obrigatorio e complementario da avaliación continua: 50% da nota global. O exame final da materia realizarase preferentemente de forma presencial, aínda que se a situación sanitaria así o indica, esta proba poderá realizarse telemáticamente de forma síncrona.
- Dominio dos coñecementos teóricos e prácticos mediante avaliación continua durante o desenvolvemento das prácticas: 50% da cualificación global. A avaliación continua da actividade práctica realizarase mediante a combinación de probas presenciais e telemáticas, tanto síncronas como asíncronas.
É necesario obter un mínimo de 5 puntos (sobre 10) en cada parte (teoría e prácticas) para proceder ao cálculo da nota media final.
A asistencia ás sesións interactivas é obrigatoria e a súa avaliación será continua, polo que non procede a dispensa da asistencia ás mesmas.
En caso de plaxio, fraude ou uso indebido das tecnoloxías durante as probas telemáticas, aplicarase o disposto no "Regulamento para a validación do rendemento académico de dous estudantes e para a revisión de cualificacións".
Segundo a normativa de bioseguridade que se pode consultar na Aula Virtual, é obrigatorio o acceso dunha bata de laboratorio branca, luvas desbotables e botas de goma para acceder á sala de prácticas; Para realizar o traballo é necesario levar material básico de disección: bisturí, pinzas e tesoiras. É opcional pero recomendable levar lentes de seguridade. Na entrada da sala tamén figuran as regras básicas de bioseguridade que os estudantes deben observar no recinto; Calquera dúbida ao respecto resolveraa o profesorado. Ademais, manteranse ou implementaranse medidas sanitarias segundo as recomendacións sanitarias do momento.
Escenario 3 (peche de instalacións):
- Asistencia regular ás sesións teóricas telemáticas e obrigatoria ás actividades prácticas virtuais programadas, tanto síncronas como asíncronas. Para poder realizar o exame final é necesario completar o 100% das actividades prácticas virtuais programadas a través das plataformas habilitadas.
- Dominio dos coñecementos globais mediante un exame final da materia completa obrigatorio e complementario da avaliación continua: 50% da nota global. O exame final da materia realizarase de xeito telemático sincrónico.
- Dominio dos coñecementos teóricos e prácticos mediante avaliación continua durante o desenvolvemento de actividades prácticas virtuais: 50% da cualificación global. A avaliación continua da actividade práctica realizarase mediante probas telemáticas síncronas e asíncronas.
É necesario obter un mínimo de 5 puntos (sobre 10) en cada parte (teoría e prácticas) para proceder ao cálculo da nota media final.
En caso de plaxio, fraude ou uso indebido das tecnoloxías durante as probas telemáticas, aplicarase o disposto no "Regulamento para a validación do rendemento académico de dous estudantes e para a revisión de cualificacións".
Patricia Fernandez Troconiz Revuelta
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Correo electrónico
- patricia.troconiz [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Pablo Sanchez Quinteiro
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Correo electrónico
- pablo.sanchez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Nuria Vicenta Alemañ Posadas
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Correo electrónico
- nuria.alemany [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Matilde Lombardero Fernandez
- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Correo electrónico
- matilde.lombardero [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Roberto Bermudez Pose
Coordinador/a- Departamento
- Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias
- Área
- Anatomía e Anatomía Patolóxica Comparadas
- Teléfono
- 982822341
- Correo electrónico
- roberto.bermudez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 1 |
| Xoves | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 1 |
| Venres | |||
| 11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 1 |
| 24.05.2022 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |
| 24.05.2022 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |
| 24.05.2022 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 24.05.2022 09:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Aula Informática 3 |
| 08.07.2022 15:30-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula Informática 3 |
| 08.07.2022 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 1 |