Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Pedagoxía e Didáctica
Áreas: Didáctica e Organización Escolar
Centro Facultade de Ciencias da Educación
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1. Reflexionar sobre o papel dos medios na sociedade e sobre os retos formativos que suscitan ás persoas e a sociedade.
2. Adquirir o coñecemento básico sobre as posibilidades do TIC na formación e as implicacións didácticas da súa utilización en contextos de intervención educativa.
3. Valorar criticamente a utilización das distintas tecnoloxías aplicadas á educación nos ámbitos dá intervención socio-educativa.
4. Fundamentar en criterios didácticos o deseño e uso de medios en diferentes contextos de intervención socioeducativa en función das persoas, situacións e ámbitos, así como avaliar a súa utilización.
5. Deseñar/programar propostas de formación para a educación en medios de comunicación e alfabetización dixital de diferentes colectivos sociais.
6. Coñecer os tipos de medios e materiais didácticos en formatos dixitais e analóxicos, as súas posibilidades educativas e saber utilizalos en contextos de intervención socioeducativa.
7. Deseñar, aplicar e avaliar programas de intervención socioeducativa con TIC.
1. Tecnoloxía e educación: Sociedade da información. Sociedade do Coñecemento. Participación cidadá e Internet.
2. Tecnoloxía Educativa: campo de coñecemento. TIC, Educación, Formación. Aplicación das posibilidades do TIC en contextos de intervención socioeducativa.
3. Educación en medios. Brecha dixital. Alfabetización dixital. Linguaxe e posibilidades educativas dos distintos medios.
4. Deseño, selección e adaptación de medios. Propostas de intervención con medios/TIC en diferentes contextos da práctica
Básica:
- Area, M. y Pessoa, T. (2012). De lo sólido a lo líquido: Las nuevas alfabetizaciones ante los cambios culturales de la Web 2.0. Comunicar, 38, 13-20.
-Benavent, E. Pulido, M.A. y Martínez, O. (2010). Sociedad de la información y del conocimiento: personas, tecnología y cambio social. Educación Social, 44, 28-44.
- Gil Quintana, J. (2016). El encuentro de educación y comunicación ante los nuevos medios. Communication papers: media literacy and gender studies, 5(9), 95-108.
Complementaria:
- Aguaded Gómez. J.I. y Pérez Rodríguez, M.A. (2007). La educación en medios de comunicación como contexto educativo en un mundo globalizado. En J. Cabero (coord.): Nuevas tecnologías aplicadas a la Educación (pp.63-76) . Madrid: McGrawHill.
- Cabero, J. (2004). Reflexiones sobre las tecnologías como instrumentos culturales. En F. Martínez Sánchez y M.P. Prendes (Coords.), Nuevas tecnologías y educación (pp.15-19). Madrid: Pearson.
- Cabero, J. (2006). Bases pedagógicas del e-learning. Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento (RUSC), 3(1). (05/09/2014) http://www.uoc.edu/rusc/3/1/dt/esp/cabero.pdf
-Cabero, J. (2013). La formación virtual en el nuevo entramado 2.0. En J.I Aguaded, y J. Cabero (Coords), Tecnologías y medios para la educación en la e-sociedad (pp.23-51). Madrid: Alianza editorial.
-Cebreiro, B. (2003). Los nuevos medios de la sociedad de la información. En M.V. Aguiar y J. Farray (Coord), Sociedad de la información y cultura mediática (pp.31-44). A Coruña: Netbiblo.
- ENRED. Ministerio de Industria, Energía y Turismo (Ed.) (2005). La Sociedad de la Información en el Siglo XXI: un requisito para el desarrollo. https://www.itu.int/net/wsis/stocktaking/docs/activities/1103547250/soc…
- Fernández Morante, M.C. (2009). Diseño de escenarios educativos en la Web Social. Creación y dinamización de redes y comunidades Virtuales. En M.L. Sevillano García y D. Bartolomé Crespo (Dirs.), Competencias para el dominio de las tecnologías y medios de comunicación en ámbitos formativos (pp. 134-143). Madrid: UNED.
- Gallego Arrufat, M.J. (2014).Tendencias y retos de la investigación en Tecnología Educativa. EMETIC, 3(29), 3-6.
- García-Leguizamón, F. (2010). Educación en medios ayer y hoy: tópicos, enfoques y horizontes. Magis, Revista Internacional de Investigación en Educación, 2 (4), 279-298.
- Gutiérrez Marín, A. (2003). Alfabetización digital. Algo más que ratones y teclas (pp. 13-94). Barcelona: Gedisa.
- Gutiérrez Martín, A y Tyner, K. (2012). Educación para los medios, alfabetización mediática y competencia digital, 38, 31-39.
- Martínez Sánchez, F. y Prendes, M.P. (Coord.) (2004). Nuevas tecnologías y educación. Madrid: Pearson.
- Ortoll, E. (2008). La alfabetización digital en los procesos de inclusión social. En J.A. Gómez Hernández; A. Calderón y J.A. Magán. Brecha digital y nuevas alfabetizaciones. El papel de las bibliotecas (pp.39-50). Madrid, Servicio Publicaciones UCM.
- Pérez Tornero, J.M. (2003). Educación en medios: perspectivas y estrategias. En J.I. Aguaded, (Coord.), Luces en el laberinto audiovisual (pp.22-34). Huelva: Grupo Comunicar.
BÁSICAS
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CG5 - Elaborar, xestionar e/ou facer uso directo dos recursos documentais, metodolóxicos e materiais que comporte o desenvolvemento da súa profesión e que poderán concretarse na redacción e difusión de informes, utilización de estratexias e métodos educativos, equipamentos e infraestruturas, etc.
TRANSVERSAIS
CT1 - Expresarse e comunicarse facendo uso de diferentes códigos e recursos lingüísticos, materiais e tecnolóxicos
ESPECÍFICAS
CE1.2 - Analizar criticamente as realidades socioeconómicas, políticas, educativas e culturais, así como os ámbitos da acción educativa nos que os educadores sociais desenvolven o seu labor profesional
CE1.4 - Seleccionar e facer uso de métodos e medios orientados ao coñecemento das realidades educativas e sociais, emitindo xuízos razoados sobre as informacións obtidas e a súa utilidade para o desenvolvemento da súa práctica profesional
CE1.5 - Proxectar a súa formación teórica e metodolóxica en iniciativas e prácticas educativas que dean resposta a necesidades e demandas sociais, en diferentes contextos e realidades, en por si e/ou en colaboración con outros axentes da sociedade
CE2.1 - Deseñar, desenvolver e avaliar plans, programas, proxectos e actividades de intervención socioeducativa en diversos contextos institucionais e sociais
CE2.3 - Facer uso de estratexias, procedementos, medios, técnicas, métodos, etc. que posibiliten unha intervención educativa directa con persoas e colectivos afectados por distintas problemáticas ou circunstancias sociais
CE2.4 - Elaborar, xestionar e/ou utilizar medios e recursos socioeducativos que posibiliten un adecuado desenvolvemento do seu labor profesional e das institucións ou entidades nas que leve a cabo
A metodoloxía diríxese á adquisición das competencias descritas, favorecendo que se adopte unha actitude crítica ante as distintas fontes e documentos. Terá un carácter fundamentalmente integrador da teoría e a práctica e será activa e participativa, con a proposta de actividades, tanto individuais como grupais en todas as sesións de clase.
Durante os tempos reservados a titorías, orientarase ó estudantado, ben individualmente ou ben en pequenos grupos, para unha correcta execución das actividades formativas, un eficaz aproveitamento das sesións expositivas e un reforzo xeral no proceso de ensino-aprendizaxe.
Todo iso estará apoiado nunha contorna virtual que permite a continuidade en todo o proceso de aprendizaxe (guía, materiais, entrega de informes de prácticas, espazos de debate, espazos de colaboración, etc.). Toda a comunicación entre profesoras e estudantes realizarase na contorna virtual a través da ferramenta de mensaxería e quedará rexistrada. Ademáis, empregaráse software especializado e espazos virtuais para a experimentación e deseño de propostas didácticas.
As actividades formativas, planificadas para promover a aprendizaxe, están directamente relacionadas co desenvolvemento das competencias específicas da materia:
A) Desta forma, a análise do dossier da materia ou documentos audiovisuais, o estudo de exemplos de boas prácticas e a resolución de estudos de casos, van contribuír directamente na capacidade de fundamentación didáctica no deseño e uso das tecnoloxías, no coñecemento dos medios e as súas posibilidades educativas e na comprensión dos elementos que facilitan ou dificultan as prácticas de intervención con medios.
B) Por outra banda, as prácticas de laboratorio están formuladas e orientadas tanto á análise dos medios e TIC, como ao deseño de propostas de formación con TIC. Así van contribuír ao desenvolvemento de habilidades prácticas para o deseño, uso e avaliación de programas de intervención socioeducativa con TIC.
Actividades formativas segundo a organización académica en grupos e sesións:
- Clases expositivas (gran grupo): presentación e explicación de temas, análises de documentos (impresos e audiovisuais), presentación de experiencias, dinámicas de gran grupo, etc. Nas sesións de clase expositiva presentanse os contidos e traballanse as competencias que empreganse nas sesións interactivas polo que a continuidade día a día é necesaria para aplicar as aprendizaxes nas actividades prácticas
- Clases interactivas (grupos de laboratorio): análise de experiencias e exemplos de boas prácticas na integración de TIC e no uso de medios en contextos de intervención socioeducativos; traballo coa documentación, elaboración de informes, visualización e análise de materiais, resolución de problemas, actividades prácticas con medios e deseño propostas formativas, análises de aplicacións educativas de TIC, manexo de software e hardware específico.
Ao ser unha metodoloxía activa e participativa esixe a continuidade nas dinámicas expostas asistindo ás sesións expositivas e interactivas, completando as tarefas das actividades e dedicando tempo de estudo e traballo persoal antes da seguinte sesión. As actividades están relacionadas entre si polo que é necesario terminar as tarefas poder avanzar á seguinte actividade. As prácticas da materia materializaranse na realización de actividades tanto nas sesión expositivas coma nas sesións de laboratorio, das cales planificanse catro prácticas que desenvolveranse en varias fases e terán carácter obrigatorio na avaliación.
No Campus Virtual seguirase todo o proceso formativo e quedarán reflectidas a programación, os materiais didácticos e materiais de estudo e as dinámicas das actividades así como a súa temporalización (comunicación, metodoloxía de traballo, foros virtuais, realización de actividades prácticas, titorías, entrega de tarefas e informes, etc.). Para a titorización e seguimento individual empregarase o correo oficial da USC (conta RAI).
Rexistrarase a asistencia e esixirase un mínimo de presenza segundo as normas da USC: "A USC é unha universidade presencial, polo que a asistencia a un mínimo do 80% das sesións de clase é obrigatoria.” Nesta materia é imprescindible a asistencia ás sesións expositivas e interactivas polo seu contido práctico e non se aplica a exención de docencia. Ademáis, nesta materia as sesións interactivas son de tipo prácticas de laboratorio. E para as situacións protexidas na instrución num. 1/2017, da Secretaría Xeral da USC sobre dispensa da asistencia establecerase un plan específico que requerirá o seguimento con continuidade.
O sistema xeral de avaliación comprende a proba de exame nas datas establecidas na programación oficial e a avaliación continua do proceso de ensino.
Rexistrarase a asistencia e esixirase un mínimo de presenza segundo as normas da USC: "A USC é unha universidade presencial, polo que a asistencia a un mínimo do 80% das sesións de clase é obrigatoria.” Nesta materia non se aplica exención de docencia nas clases interactivas.
Na avaliación continua, pola especificidade da materia e pola metodoloxía empregada, establecerase un sistema de seguimento de aprendizaxe do alumnado mediante a súa participación nas clases, respostas ás preguntas realizadas ou resolución dos problemas que se formulen, actividades e as prácticas de laboratorio obrigatorias. Realizarase unha avaliación continua do proceso que baseará nos seguintes criterios: a calidade dos informes de realización e seguimento das tarefas nas actividades e nas 4 prácticas obrigatorias (análise de medios, deseño de escenarios de formación e elaboración de solucións accesibles) que terán un valor máximo de 4 puntos e a participación no proceso de aprendizaxe noutras actividades nas sesións 1 punto. Esta avaliación continua terá un peso específico dun 50% da cualificación. Para obter unha valoración positiva na avaliación continua, será preciso ter realizadas e entregadas en prazo todas as actividades das prácticas obrigatorias. As actividades das prácticas obrigatorias só poden ser desenvolvidas baixo a supervisión nas clases interactivas, polo que a non asistencia impedirá a superación da materia.
Realizarase unha avaliación continua do proceso de aprendizaxe que combinará dous tipos de compoñentes, cada un cun peso específico na cualificación global da materia: calidade das producións derivadas das prácticas obrigatorias e participación nas dinámica de aula (50%) e proba final (50%). A proba de examen combinará preguntas sobre as aprendizaxes das sesiones expositivas e interactivas, así coma de dos traballos realizados nas actividades e prácticas reflexando o proceso individual de aprendizaxe.
Para obter unha valoración positiva na materia, será preciso cumprir co requisito de asistencia previamente sinalado e ter realizadas e entregadas en prazo todas as actividades de avaliación especificadas (informes de actividades e prácticas obrigatorias), así como superar cada un dos compoñentes de avaliación:
- Participación e prácticas obrigatorias: 5 puntos (Requisito mínimo para aprobar a materia 2.5)
- Proba final: 5 puntos (Requisito mínimo para aprobar a materia 2.5)
Os traballos individuais ou grupais deberán ser orixinais. Calquera traballo copiado suporá o suspenso da materia e a avaliación do estudante na convocatoria correspondente.
A efectos de avaliación, un mesmo traballo non pode ser utilizado para varias materias, excepto nas actividades programadas de forma coordinada.
A aprendizaxe na materia apóiase en tres requisitos indispensables:
- Participación activa nas sesións e actividades de aula,
- Traballo individual, en parellas e/ou en grupo para realizar o prácticas
- Estudo e traballo persoal continuado ao longo do semestre.
Dedicación mínima para a participación activa nas clases
A unión teoría e práctica nas sesións de clase esixe un esforzo de revisión e traballo sobre os materiais da sesión expositiva para realizar a tarefa e as actividades das sesións interactivas de prácticas de laboratorio. Esta estratexia tamén esixe que nas sesións prácticas trabállese sobre os materiais adecuados que achegue cada estudante.
Dedicación mínima fose da aula para a realización das prácticas
Nas sesións interactivas de prácticas de laboratorio o/a estudante iniciará actividades que nalgúns casos completará con dedicación fose do horario presencial e, para iso, ten á súa disposición o espazo en rede que lle permite traballar desde calquera computador e un apoio continuo. Cada práctica require diferentes tarefas e niveis de dedicación fose da aula tanto individual como en grupo. As horas de clase destinadas á orientación e desenvolvemento, co apoio das profesoras deben complementarse cunha dedicación semanal (lectura documental, experimentación coas TIC, procura de materiais, negociación de grupo, revisión conxunta,...).
Dedicación mínima fose da aula para o estudo individual
Os ritmos e posibilidades de cada estudante son diversos, no encanto, considérase necesaria para a comprensión e fixación dos contidos abordados e o desenvolvemento de competencias na materia unha dedicación semanal (revisión-construción de apuntamentos, lectura dos mesmos e de materiais complementarios, elaboración de informes,...)
- Asistencia regular ás sesións de clase que asegura ao estudante a orientación na súa formación por parte das profesoras e a guía necesaria para abordar as actividades.
- Seguimento e dedicación en todas as prácticas xa sexan individuais e/ou de grupo. Velar pola calidade dos informes finais que cada grupo entrega.
- Colaboración e participación equilibrada no equipo de traballo. Planificación adecuada das tarefas de grupo (distribución de tempos, esforzos e dialogo constante co profesorado)
- Uso adecuado das titorías ao longo do semestre (revisión e seguimento de prácticas, apoio ao estudo individual) para asesorarse segundo o progreso ao longo do semestre sen esperar a que se terminen as clases.
Recomendacións para as materias
1º Respecto á normativa de protección de datos
https://www.usc.gal/gl/normativa/protecciondatos/index.html
2º Utilización do móbil na aula: "Queda restrinxido o uso de teléfono móbil na aula ao seu emprego como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo docente, responsabilizándose ao alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo"
3º Perspectiva de xénero: En atención a criterios de igualdade de xénero no ámbito universitario, recoméndase facer uso da linguaxe non sexista tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados. Pode obterse información ao respecto no enlace: http://www.usc.es/export/sites/default/gl/servizos/oix/descargas/lingua…
4º Responsabilidade ambiental: en relación aos traballos persoais ou de grupo que se realicen para a materia teranse en conta as seguintes indicacións:
-Evitar as tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios.
-Sempre que sexa posible, empregaranse grapas en lugar de encanutillados.
-Imprimir a dúas caras en calidade aforro de tinta.
-Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes.
-Evitar anexos que non teñan referencia directa cos temas tratados no traballo.
USO DE DIFERENTES FERRAMENTAS PARA O SEGUIMIENTO DA MATERIA
-Será obrigatorio o uso do Campus Virtual institucional e das ferramentas integradas no paquete Office 365 da Universidade de Santiago de Compostela, así como as ferramentas dixitáis complementarias que a Facultade habilite para o desenvolvemento da docencia.
-O contacto coas profesoras realizarase sempre a través de ferramentas institucionais e/ou outras complementarias que determinen para o seu uso académico. Utilizarase a mensaxería interna do campus virtual e o correo electrónico institucional (da USC) para mensaxes de texto privadas. Na aula virtual haberá un espazo de titoría pública para cuestións que afecten a todo o grupo-clase.
-O seguimiento da materia, polo seu propio contido, require o uso doutras ferramentas dixitáis non institucionais que non implicarán o uso de datos persoais.
PLAN DE CONTINXENCIA
Escenario 1: normalidade adaptada
O escenario 1, nas condicións de aplicación que determine a Facultade de Ciencias da Educación tendo en conta a súa complexidade, caracterízase pola convivencia con certas medidas de prevención, de autoprotección da poboación (permanencia no centro, distancia, máscaras faciais, uso de xeles desinfectantes, etc.) e mantemento de restricións que afecten a eventos de certa afluencia de persoas. As medidas de adaptación da docencia correspondentes a este escenario son:
-A docencia expositiva e interactiva será fundamentalmente de carácter presencial, sempre e cando a situación sanitaria e os protocolos da USC e da Facultade o permitan
-As titorías poderán realizarse parcialmente de xeito virtual
-A modalidade preferente para a realización das prácticas de laboratorio será a presencialidade, de ser o caso, estableceranse rotacións mediante a división dos grupos de prácticas
-A avaliación será continua e formativa, cun peso do 50% para as actividades prácticas e do 50% para a proba final que será presencial.
Escenarios 2 (distanciamento) e 3 (peche das instalación)
A USC é unha universidade presencial e a asistencia ás sesión de clase programadas é obrigatoria tanto no escenario 2 coma no escenario 3. Non obstante na situación actual de crise sanitaria a organización e adaptación da metodoloxía axustarase as decisións, normativas e protolos que sexan de aplicación na USC.
Para un escenario 2 e 3 é necesario que o alumnado adquirá un rol máis activo e de autorregulación do seu proceso de aprendizaxe.
Adaptacións metodolóxicas:
No escenario 2 a docencia expositiva realizarase de forma non presencial no horario previsto e a través do Campus Virtual e de MS TEAMS ou as aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo centro. A docencia expositiva será síncrona ou asíncrona dependendo da programación semanal e o contido e metodoloxia prevista para cada sesión que as docentes anticiparán previamente. No caso de que algún estudante teña problemas de conexión analizarase a situación e buscarase a solución máis adecuada: a ferramenta de videoconferencia máis axeitada entre as institucionáis ou outras seguras que as docentes determinen, axudas propias da Universidade, do Centro ou atención personalizada por parte das profesoras. As sesión interactivas realizaránse no horario establecido de forma presencial e non presencial e en grupos de menor tamaño con rotación segundo os protocolos organizativos que determine a Facultade de Ciencias da Educación para o presente curso. As titorías realizarse preferentemente de forma non presencial a través de MS TEAMS ou calqueira outra ferramenta tecnolóxica das referidas previo acordo co alumnado e en función da súa adecuación ao contexto.
No escenario 3 toda a docencia expositiva e interactiva e as titorías realizaránse de forma non presencial respetando os horarios establecidos para a materia e a través do Campus Virtual e de MS TEAMS e/ou das aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo centro. Tanto a docencia expositiva como a interactiva serán síncrona ou asíncrona dependendo da programación semanal e o contido e metodoloxia prevista para cada sesión que as docentes anticiparán previamente. No caso de que algún estudante teña problemas de conexión analizarase a situación e buscarase a solución máis adecuada: a ferramenta de videoconferencia máis axeitada entre as institucionáis ou outras seguras que as docentes determinen.
- A avaliación en ambos escenarios (2 e 3) será continua e formativa, cun peso do 50% para as actividades prácticas que deberán realizarse e entregarse en tempo e forma e do 50% para a proba final que será telemática. Se concurreran circunstancias excepcionales suficientemente acreditadas que imposibilitaran a entrega en prazo das actividades obrigatorias, o alumnado deberá comunicalas as profesoras alomenos unha semana antes da data prevista de entrega a fin de que podan autorizar un prazo de entrega extraordinario se fora o caso.
Beatriz Cebreiro Lopez
Coordinador/a- Departamento
- Pedagoxía e Didáctica
- Área
- Didáctica e Organización Escolar
- Teléfono
- 881813749
- Correo electrónico
- beatriz.cebreiro [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Lorena Casal Otero
- Departamento
- Pedagoxía e Didáctica
- Área
- Didáctica e Organización Escolar
- Teléfono
- 881813845
- Correo electrónico
- lorena.casal [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | AULA 10-11 (CAMPUS VIDA-Módulo A) |
| 10:30-12:00 | Grupo /CLIL_02 (Fe - Lop) | Galego | AULA 8 (CAMPUS VIDA-Módulo A) - LABORATORIO DE MULTIMEDIA EDUCATIVA |
| 12:00-13:30 | Grupo /CLIL_01 (A - Fa) | Galego | AULA 8 (CAMPUS VIDA-Módulo A) - LABORATORIO DE MULTIMEDIA EDUCATIVA |
| 13:30-15:00 | Grupo /CLIL_04 (Re - Z) | Galego | AULA 8 (CAMPUS VIDA-Módulo A) - LABORATORIO DE MULTIMEDIA EDUCATIVA |
| 15:30-17:00 | Grupo /CLIL_03 (Lor - Ra) | Galego | AULA 8 (CAMPUS VIDA-Módulo A) - LABORATORIO DE MULTIMEDIA EDUCATIVA |
| 20.05.2021 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 | AULA 15 (CAMPUS VIDA-Módulo A) |
| 05.07.2021 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 | AULA 17 (CAMPUS VIDA-Módulo A) |