Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.25 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.5
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Filosofía e Antropoloxía
Áreas: Filosofía Moral
Centro Facultade de Formación do Profesorado
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
. Adquirir unha visión teórica e práctica da educación en valores e a práctica da cidadanía en sociedades multiculturais, e sobre todo observar como pode incorporarse esta tarefa formativa aos ámbitos profesionais propios da profesión docente
. Analizar as claves pedagóxicas de explicación, interpretación e comprensión da formación para o desenvolvemento moral e cívico e para a construción da cidadanía.
. Aprender a fundamentar, deseñar, aplicar e avaliar proxectos de educación en valores e cidadanía apropiados ás diferentes idades e a distintos campos de intervención.
1. Conceptos introdutorios
2. Desenvolvemento moral do ser humano
3. Cidadanía, democracia e dereitos humanos
3.1 Tipos de cidadanía
3.2 Democracia
3.3 Dereitos humanos (concepto, fundamentación, historicidade, universalidade)
4. Cuestións de Educación en valores e cidadanía
4.1. Paz
4.2. Identidade, diversidade cultural e Interculturalidade
4.3. Cooperación e solidariedade
4.4. Desenvolvemento sostible
4.5. Democracia e Participación
4.6. Igualdade, xustiza, equidade
5. Estratexias metodolóxicas e escenarios de aprendizaxe
Bibliografía básica
Durkheim, Emile (2002): La educación moral. Madrid, Ediciones Morata.
Kohlberg, Lawrence & Power, F. Clark & Higgins, Ann (1997): La educación moral según Lawrence Kohlberg. Barcelona, Gedisa.
Noddings, Nel (2009): La educación moral. Propuesta alternativa para la educación del carácter. Buenos Aires, Amorrortu.
Piaget, Jean (1997): El criterio moral en el niño. Barcelona, Editorial Fontanella, Barcelona, 3ª ed.
Soto, Luís G. (2006): Paz, guerra y violencia. A Coruña, Espiral Maior.
Bibliografía complementaria
tema 1
BÁRCENA, F.; GIL, F.; JOVER, G. (1999): La escuela de la ciudadanía. Educación,ética y política. Bilbao, Desclée de Brouwer. , capítulo I, páxinas 19-70.
HOYOS, G.; MARTÍNEZ, M. (coords) (2004): ¿Qué significa educar en valores hoy?. Barcelona, Octaedro. Páxinas 17-76.
MARTÍNEZ MARTÍN, M. (1998): El contrato moral del profesorado. Condiciones para una nueva escuela. Bilbao, Desclée de Brouwer.
NAVARRO, G. (2000): El diálogo. Procedimiento para la educación en valores. Bilbao, Desclée de Brouwer. capítulo 1, páxinas 29-44.
ORTEGA, P.; MÍNGUEZ, R. (2001): La educación moral del ciudadano de hoy. Barcelona, Paidós. páxinas 15-50
PAYÁ SÁNCHEZ, M. (1997): Educación en valores para una sociedad abierta y plural: aproximación conceptual.Bilbao, Desclée de Brouwer. Capítulo 4.1, páxinas 147-168.
VINUESA, M.P. (2002): Construir los valores. Currículum con aprendizaje cooperativo. Bilbao, Desclée de Brouwer. capítulos 1 e 2. Páxinas 23-67.
Tema 2
“Estadiosevolutivosdelrazonamientomoral”,en http://www.xtec.es/lvallmaj/passeig/kohlber2.htm
BÁRCENA, F.; GIL, F.; JOVER, G.: La escuela de la ciudadanía. Educación ética y política. Bilbao, Desclée de Brouwer, 1999.
COBO, J.M.: Educación ética para un mundo en cambio y una sociedad plural. Madrid, Endimión, 1993.
DELVAL, J.; ENESCO, I.: Moral, desarrollo y educación. Madrid, Alauda/Anaya, 1994.
DIAZ AGUADO, M.J.; MEDRANO, C.: Educación y razonamiento moral. Bilbao, Mensajero, 1994.
GILLIGAN, C.: La moral y la teoría. México, FCE, 1985.
HERSH, R.: REIMER, J.; PAOLITTO, D.: El crecimiento moral. De Piaget a Kohlberg. Madrid, Narcea, 1984.
JORDAN, J.A.; SANTOLARIA, F.F.: La educación moral hoy.
Barcelona, PPU, 1987.
KOHLBERG, L.; POWER, F.C. : La educación moral según L. Kohlberg. Barcelona, Gedisa, 1997.
PAYÁ SÁNCHEZ, M. (1997): Educación en valores para una sociedad abierta y plural. Bilbao, Desclée de Brouwer. capítulos 3 e 4. páxinas 101-146 e 147-200.
PEREZ DELGADO, E.; GARCIA ROS, R.: La psicología del desarrollo moral.Madrid, Siglo XXI, 1991.
PETERS, R.S.: Desarrollo moral y educación moral. México, FCE, 1984.
PUIG ROVIRA, J.: La construcción de la personalidad moral. Barcelona, Paidós, 1996
VILANOU, C.; COLLELLDEMONT, E. (Coord.) (2001): Historia de la
educación en valores (vol. II). Bilbao, Desclée de Brouwer. [Freud, capítulo 8, páxinas 113-122; Durkheim, capítulo12, páxinas 163-178; Piaget e Kohlberg, capítulo10, páxinas 133-146]
VINUESA, M.P. (2002): Construir los valores. Currículum con aprendizaje cooperativo. Bilbao, Desclée de Brouwer. CAPÍTULO 3. PÁXINAS 69-112.
G15. Deseñar e regular espazos de aprendizaxe en contextos de diversidade e que atendan á igualdade de xénero, á equidade e ao respecto aos dereitos humanos que conformen os valores da formación
G16. Fomentar a convivencia na aula e fóra dela, resolver problemas de disciplina e contribuír á resolución pacífica de conflitos. Estimular e valorar o esforzo, a constancia e a disciplina persoal nos estudantes.
G18. Colaborar cos distintos sectores da comunidade educativa e do ámbito social. Asumir a dimensión educadora da función docente e fomentar a educación democrática para unha cidadanía activa.
G19. Manter unha relación crítica e autónoma respecto dos saberes, os valores e as institucións sociais públicas e privadas.
G20. Valorar a responsabilidade individual e colectiva na consecución dun futuro sostible.
E80. Coñecer os procesos de interacción e comunicación na aula.
E81. Abordar e resolver problemas de disciplina.
E82. Promover o traballo cooperativo e o traballo e esforzo individuais.
E83. Promover accións de educación en valores orientadas á preparación dunha cidadanía activa e democrática.
E84. Coñecer e abordar situacións escolares en contextos multiculturais.
E103. Fomentar a educación democrática da cidadanía e a práctica do pensamento social crítico.
E104. Valorar a relevancia das institucións públicas e privadas para a convivencia pacífica entre os pobos.
Metodoloxía xeral
. exposicións orais por parte do profesor (presenciais e/ou vía Teams)
. exposicións de grupos de alumnos (presenciais e/ou vía Teams e/ou aula virtual)
. sesións de discusión e debate (presenciais e/ou Teams e/ou aula virtual)
. reflexións en base a casos prácticos
. investigacións documentais de temas específicos
. traballos escritos
Metodoloxía específica
1) Nos escenarios 2 e 3 as aulas expositivas terán o apoio dos apuntamentos entregados con antelación e, ademais, da presentación power-point correspondente a cada tema programado para as datas previstas. Esta presentación de apoio poderá ser descargada polo alumnado desde a aula virtual da materia.
2) Nos escenarios 2 e 3 o traballo programado para a súa realización por grupos nas aulas interactivas realizarase individualmente na aula virtual da materia a través da entrega en prazo das tarefas escritas, sen alteración da súa porcentaxe na avaliación final.
3) Nos escenarios 2 e 3, e coa finalidade resolver dúbidas e facilitar aclaracións, habilitarase un foro no curso da aula virtual
Consideracións xerais
- A avaliación será continua e centrada nas tarefas realizadas.
- No escenario 1 farase unha proba escrita final na 1ª e 2ª oportunidade. Nos escenarios 2 e 3 esta proba escrita será substituída por un traballo escrito.
- As “consideracións específicas” relativas aos escenarios 2 e 3 poden estar suxeitas a modificacións en virtude de varios factores:
a) o número do alumnado matriculado na materia;
b) o aproveitamento ou non-aproveitamento das dinámicas de ensino-aprendizaxe (o que implicaría o seu cambio sobre a marcha);
c) as posibles continxencias e a casuística inesperada (confinamento de alumnos/as singulares, confinamentos parciais de grupos de alumnos/as, dificultade de mobilidade do alumnado, entre outras).
Consideracións específicas
A) Escenario 1
a.1) Que se avalía? Asistencia e participación; presentacións orais; elaboración e presentación dos traballos escritos. Canto? Porcentaxe: 40%; puntuación máxima: 4 puntos (0,5 puntos máximo por cada exercicio). Como? 14 aulas interactivas (traballo grupal). Con que? Material escrito que o alumnado entrega ao remate de cada aula interactiva
a.2) Que se avalía? Conceptos da materia. Canto? Porcentaxe: 60%; puntuación máxima: 6 puntos. Como? Proba teórica tipo test de todos os contidos. Con que? Exame proporcionado polo profesor.
a.3) A materia considérase superada cando se logran 5 puntos como mínimo.
B) Escenario 2
b.1) Que se avalía? Asistencia e participación; presentacións orais. Canto? Porcentaxe: 40%; puntuación máxima: 4 puntos (0,5 puntos máximo por cada exercicio). Como? 14 aulas interactivas presenciais/virtuais (traballo persoal e/ou grupal). Con que? Material escrito que o alumnado entrega na aula presencial e/ou virtual ao remate de cada aula interactiva.
b.2) Que se avalía? Elaboración e presentación dos traballos escritos; conceptos da materia. Canto? Porcentaxe: 60%; puntuación máxima: 6 puntos. Como? Traballo persoal: recensión dos textos indicados en “b.3”. Con que? Material escrito que cada estudante debe entregar na aula virtual.
b.3) Bibliografía sobre a que elaborar o traballo escrito:
- “La enseñanza de la moral en la escuela primaria” en Durkheim, Emile: La educación moral, Ediciones Morata, Madrid, 2002, pp. 208-218.
- “Evaluación de la cultura moral de las escuelas” en Kohlberg, Lawrence & Power, F. Clark & Higgins, Ann: La educación moral según Lawrence Kohlberg, Gedisa, Barcelona, 1997, pp. 117-163.
- “Una misión justificada moralmente para las escuelas del siglo XXI”, “Historias y conversación en las escuelas” en Noddings, Nel: La educación moral. Propuesta alternativa para la educación del carácter, Amorrortu, Buenos Aires, 2009, pp. 173-186 e pp. 233-258 respectivamente.
- “VIII. La violencia: morfología”, “IX. La violencia: tipología”, “XII. La paz, alternativa a la violencia” en Soto, Luís G.: Paz, guerra y violencia, Espiral Maior, A Coruña, 2006, pp. 81-89, 91-100, 131-144, respectivamente.
b.4) A materia considérase superada cando se logran 5 puntos como mínimo.
C) Escenario 3
c.1) Que se avalía? Asistencia e participación; presentacións orais. Canto? Porcentaxe: 40%; puntuación máxima: 4 puntos (0,5 puntos máximo por cada exercicio). Como? 14 aulas interactivas virtuais (traballo persoal). Con que? Material escrito que o alumnado entrega ao remate de cada aula interactiva (de tipo virtual) no espazo específico da aula virtual.
c.2) Que se avalía? Elaboración e presentación dos traballos escritos; conceptos da materia. Canto? Porcentaxe: 60%; puntuación máxima: 6 puntos. Como? Traballo persoal: recensión dos textos indicados en “c.3”. Con que? Material escrito que cada estudante debe entregar na aula virtual.
c.3) Bibliografía sobre a que elaborar o traballo escrito:
- “La enseñanza de la moral en la escuela primaria” en Durkheim, Emile: La educación moral, Ediciones Morata, Madrid, 2002, pp. 208-218.
- “Evaluación de la cultura moral de las escuelas” en Kohlberg, Lawrence & Power, F. Clark & Higgins, Ann: La educación moral según Lawrence Kohlberg, Gedisa, Barcelona, 1997, pp. 117-163.
- “Una misión justificada moralmente para las escuelas del siglo XXI”, “Historias y conversación en las escuelas” en Noddings, Nel: La educación moral. Propuesta alternativa para la educación del carácter, Amorrortu, Buenos Aires, 2009, pp. 173-186 e pp. 233-258 respectivamente.
- “VIII. La violencia: morfología”, “IX. La violencia: tipología”, “XII. La paz, alternativa a la violencia” en Soto, Luís G.: Paz, guerra y violencia, Espiral Maior, A Coruña, 2006, pp. 81-89, 91-100, 131-144, respectivamente.
c.4) A materia considérase superada cando se logran 5 puntos como mínimo.
Criterios específicos para o alumnado non asistente (con dispensa ou exención). O alumnado que, por motivos xustificados, non poida asistir a varias, ou á totalidade das sesións de clase, seguirá un sistema de titorización individualizada a partir de todo o exposto neste programa da materia. O sistema de titorización deberá ser concretado a principios de curso, debendo realizar un traballo que será entregado ao final do cuadrimestre, con data tope o día do exame da 1ª oportunidade.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na “Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
A distribución dos 4,5 créditos ECTS desta materia é a seguinte:
Horas expositivas: 18.
Horas interactivas: 18
Horas de titoría: 3
Total horas presenciais: 39
Horas de traballo do alumnado: 73,5
Total horas de dedicación á materia: 112,5
- Escenario 1. Seguimento da secuencia progresiva dos conceptos éticos e morais traballados nas aulas expositivas e interactivas. Consulta presencial de dúbidas.
- Escenarios 2 e 3. Seguimento da secuencia progresiva dos conceptos éticos e morais traballados nas aulas expositivas e interactivas. Consulta das dúbidas vía Teams e/ou aula virtual da materia.
Plan de continxencia
I) No relativo á metodoloxía da ensinanza para os escenarios 2 e 3, débese consultar a metodoloxía específica no apartado “Metodoloxía da ensinanza” no que se di o seguinte:
"1) Nos escenarios 2 e 3 as aulas expositivas terán o apoio dos apuntamentos entregados con antelación e, ademais, da presentación power-point correspondente a cada tema programado para as datas previstas. Esta presentación de apoio poderá ser descargada polo alumnado desde a aula virtual da materia.
2) Nos escenarios 2 e 3 o traballo programado para a súa realización por grupos nas aulas interactivas realizarase individualmente na aula virtual da materia a través da entrega en prazo das tarefas escritas, sen alteración da súa porcentaxe na avaliación final.
3) Nos escenarios 2 e 3, e coa finalidade resolver dúbidas e facilitar aclaracións, habilitarase un foro no curso da aula virtual."
II) No relativo ao sistema de avaliación para os escenarios 2 e 3, débese consultar o apartado “Sistema de avaliación da aprendizaxe”: no que se di o seguinte:
"B) Escenario 2
b.1) Que se avalía? Asistencia e participación; presentacións orais. Canto? Porcentaxe: 40%; puntuación máxima: 4 puntos (0,5 puntos máximo por cada exercicio). Como? 14 aulas interactivas presenciais/virtuais (traballo persoal e/ou grupal). Con que? Material escrito que o alumnado entrega na aula presencial e/ou virtual ao remate de cada aula interactiva.
b.2) Que se avalía? Elaboración e presentación dos traballos escritos; conceptos da materia. Canto? Porcentaxe: 60%; puntuación máxima: 6 puntos. Como? Traballo persoal: recensión dos textos indicados en “b.3”. Con que? Material escrito que cada estudante debe entregar na aula virtual.
b.3) Bibliografía sobre a que elaborar o traballo escrito:
- “La enseñanza de la moral en la escuela primaria” en Durkheim, Emile: La educación moral, Ediciones Morata, Madrid, 2002, pp. 208-218.
- “Evaluación de la cultura moral de las escuelas” en Kohlberg, Lawrence & Power, F. Clark & Higgins, Ann: La educación moral según Lawrence Kohlberg, Gedisa, Barcelona, 1997, pp. 117-163.
- “Una misión justificada moralmente para las escuelas del siglo XXI”, “Historias y conversación en las escuelas” en Noddings, Nel: La educación moral. Propuesta alternativa para la educación del carácter, Amorrortu, Buenos Aires, 2009, pp. 173-186 e pp. 233-258 respectivamente.
- “VIII. La violencia: morfología”, “IX. La violencia: tipología”, “XII. La paz, alternativa a la violencia” en Soto, Luís G.: Paz, guerra y violencia, Espiral Maior, A Coruña, 2006, pp. 81-89, 91-100, 131-144, respectivamente.
b.4) A materia considérase superada cando se logran 5 puntos como mínimo.
C) Escenario 3
c.1) Que se avalía? Asistencia e participación; presentacións orais. Canto? Porcentaxe: 40%; puntuación máxima: 4 puntos (0,5 puntos máximo por cada exercicio). Como? 14 aulas interactivas virtuais (traballo persoal). Con que? Material escrito que o alumnado entrega ao remate de cada aula interactiva (de tipo virtual) no espazo específico da aula virtual.
c.2) Que se avalía? Elaboración e presentación dos traballos escritos; conceptos da materia. Canto? Porcentaxe: 60%; puntuación máxima: 6 puntos. Como? Traballo persoal: recensión dos textos indicados en “c.3”. Con que? Material escrito que cada estudante debe entregar na aula virtual.
c.3) Bibliografía sobre a que elaborar o traballo escrito:
- “La enseñanza de la moral en la escuela primaria” en Durkheim, Emile: La educación moral, Ediciones Morata, Madrid, 2002, pp. 208-218.
- “Evaluación de la cultura moral de las escuelas” en Kohlberg, Lawrence & Power, F. Clark & Higgins, Ann: La educación moral según Lawrence Kohlberg, Gedisa, Barcelona, 1997, pp. 117-163.
- “Una misión justificada moralmente para las escuelas del siglo XXI”, “Historias y conversación en las escuelas” en Noddings, Nel: La educación moral. Propuesta alternativa para la educación del carácter, Amorrortu, Buenos Aires, 2009, pp. 173-186 e pp. 233-258 respectivamente.
- “VIII. La violencia: morfología”, “IX. La violencia: tipología”, “XII. La paz, alternativa a la violencia” en Soto, Luís G.: Paz, guerra y violencia, Espiral Maior, A Coruña, 2006, pp. 81-89, 91-100, 131-144, respectivamente.
c.4) A materia considérase superada cando se logran 5 puntos como mínimo."
Miguel Angel Martinez Quintanar
Coordinador/a- Departamento
- Filosofía e Antropoloxía
- Área
- Filosofía Moral
- Teléfono
- 982821051
- Correo electrónico
- ma.quintanar [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
Xoves | |||
---|---|---|---|
13:30-15:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 24 |
16:00-17:30 | Grupo /CLIS_01 | Galego | Aula 20 |
17:30-19:00 | Grupo /CLIS_03 | Galego | Aula 20 |
19:00-20:30 | Grupo /CLIS_02 | Galego | Aula 20 |
24.05.2021 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 29 |
24.06.2021 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 20 |