Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Didácticas Aplicadas
Áreas: Didáctica da Matemática
Centro Facultade de Ciencias da Educación
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
- Coñecer o tratamento curricular da matemática na Educación Primaria e as implicacións cara á súa ensinanza e aprendizaxe.
- Adquirir unha formación matemática básica que capacite aos estudantes para levar a cabo o seu labor docente, con énfase nos contidos que atinxen á medida, probabilidade e estatística.
- Interrelacionar as nocións matemáticas con situacións reais, tentando fomentar no futuro docente de Primaria unha idea positiva sobre a ensinanza da matemática e a matemática en xeral.
- Desenvolver a capacidade de analizar, razoar e comunicar eficazmente argumentacións matemáticas.
- Coñecer elementos necesarios para intervir no proceso de ensinanza/aprendizaxe da medida, probabilidade e estatística: dificultades e erros, estratexias, recursos e métodos didácticos.
- Percibir o coñecemento matemático como parte da nosa cultura, con un carácter interdisciplinar e socialmente útil.
Temas a desenvolver:
1. Magnitudes e a súa medida
2. Estimacións. Aproximación e error
3. Organización, representación e análise de datos
4. Tratamento do azar e probabilidade
5. Dificultades de aprendizaxe da medida, probabilidade e estatística
6. Propostas curriculares para a educación primaria
Contidos recorrentes:
Resolución de problemas
Materiais e recursos
Currículo escolar de matemáticas
Bibliografía básica:
BATANERO, C. (2000). Didáctica de la Estadística. Granada: Grupo de Investigación en
Educación Estadística. Departamento de Didáctica de las Matemáticas.
CHAMORRO, M.C. y BELMONTE, J.M. (1988). El problema de la medida: Didáctica de las magnitudes lineales. Madrid. Síntesis.
GODINO, J.D.; BATANERO, M.C. ; CAÑIZARES, M.J. (1988). Azar y Probabilidad. Madrid. Síntesis.
Bibliografía complementaria:
Universidad de Granada. [Recuperable en, http://www.ugr.es/local/batanero/].
BATANERO, C y GODINO, J.D... (2003). Estocástica y su didáctica para maestros. Departamento de Didáctica de las Matemáticas. Universidad de Granada. ISBN: 84-932510-0-3. [ 75 páginas; 1,5 MB] (Recuperable en, http://www.ugr.es/local/jgodino/)
CHAMORRO, M.C. (1999). Ingeniería didáctica para el aprendizaje de la longitud y la superficie. Esquemas e invariantes operatorios. Uno, 19, . 89-103
CHEVALLARD, Y.; BOSCH, M. y GASCÓN; J, (1997). Estudiar matemáticas: El eslabón perdido entre enseñanza y aprendizaje. Barcelona. ICE-Horsori.
DEL OLMO, A.; MORENO, F.; GIL, F. (1989). Superficie y volumen. Madrid. Síntesis.
ENGEL, A. (1975). Estadística y Probabilidades en la Escuela. Barcelona, Teide.
GODINO, J.D.; BATANERO, M.C. ; NAVARRO-PELAYO; V. (1994). Razonamiento combinatorio. Madrid. Síntesis.
GRUPO BETA (1989):Proporcionalidad geométrica y semejanza. Madrid. Síntesis.
LABRAÑA, A. ; CAJARAVILLE, J.A. (1997). A medida de superficie a través de procesos de indagación. Adaxe, 13, p. 141-161
NCTM (2000). Standares 2000. Reston VA. The NCTM.(Traducido ó español: Estándares curriculares y de evaluación para la Educación Matemática. Sevilla. SAEM Thales)
XUNTA DE GALICIA (2007). Curriculum Area de Matemáticas. (Decreto 130/2007 de 28 de Xuño. DOG 9 de Xullo de 2007).
Revistas españolas de investigación e experiencias en Educación Matemática:
- SUMA. Federación Española de Profesores de Matemáticas
- UNO. Graó
- EPSILON. Sociedad Andaluza de Profesores de Matemáticas THALES
- ADAXE. Estudios e experiencias educativas. Facultade de CC.EE. Universidad de Santiago.
- BOLETÍN DAS CIENCIAS. Asociación de Ensinantes de Ciencias de Galicia (ENCIGA).
Competencias e resultados da aprendizaxe que o alumnado debe adquirir:
Competencias xerais (G):
G1. Coñecer as áreas curriculares da Educación Primaria, a relación interdisciplinar entre elas, os criterios de avaliación e o corpo de coñecementos didácticos ao redor dos procedementos de ensinanza e aprendizaxe respectivos.
G2. Deseñar, planificar e avaliar procesos de ensinanza e aprendizaxe, tanto individualmente como en colaboración con outros docentes e profesionais do centro.
G4. Deseñar e regular espazos de aprendizaxe en contextos de diversidade e que atendan á igualdade de xénero, á equidade e ao respecto aos dereitos humanos que conformen os valores da formación cidadá.
G8. Manter unha relación crítica e autónoma respecto dos saberes, os valores e as institucións sociais públicas e privadas.
G11. Coñecer e aplicar nas aulas as tecnoloxías da información e da comunicación. Discernir selectivamente a información audiovisual que contribúa ás aprendizaxes, á formación cívica e á riqueza cultural.
Competencias específicas (E) da materia:
E38. Adquirir competencias matemáticas ( estimación e medida, organización e interpretación da información, azar e probabilidade).
E39. Coñecer o currículo escolar de matemáticas.
E40. Analizar, razoar e comunicar propostas matemáticas.
E41. Expor e resolver problemas vinculados coa vida cotiá.
E42. Valorar a relación entre matemáticas e ciencias como un dos alicerces do pensamento científico.
E43. Desenvolver e avaliar contidos do currículo mediante recursos didácticos apropiados e promover as competencias correspondentes nos estudantes.
Competencias transversais (T):
T3. Coñecemento instrumental das tecnoloxías da información e da comunicación.
A distribución semanal das clases constará dunha sesión de 1,5 horas en grupo expositivo e unha de 1,5 horas en grupo de laboratorio. Cada estudante contará así mesmo con 3 horas de titorías programadas, distribuídas ao longo do transcurso da materia.
As actividades formativas en grupo expositivo están concebidas para desenvolver, aclarar e comentar os contidos que ofrecen maior dificultade de comprensión, incidindo nos aspectos básicos e máis relevantes, ao tempo que se resolven os problemas de aprendizaxe iniciais que poida presentar o alumnado. O profesorado utilizará a exposición, e o alumnado resolverá determinados supostos de acordo cos contidos abordados. Permiten desenvolver fundamentalmente as seguintes competencias: G1, G8, G11; E38, E39, E40, E41, E42; B1, B4; T3. Tamén servirán para que os/as estudantes presenten traballos e outras producións ante os seus compañeiros, e para o debate en grupo clase.
As actividades en grupo interactivo desenvolveranse preferentemente no marco de métodos de resolución de problemas matemáticos e didácticos, coa utilización de recursos e materiais, implicando tamén un importante traballo autónomo individual e en grupo. Isto propiciará o desenvolvemento das competencias máis ligadas ao pensamento crítico e, en xeral, á boa parte das competencias citadas (G1, G2, G4, G11; E38, E39, E40, E41, E42, E43; B2; T3).
O debate, a lectura e comentario de documentos e a realización e exposición de traballos, requerirá unha porcentaxe elevada de horas de dedicación persoal do alumnado, co fin de propiciar unha aprendizaxe autónoma, cooperativa e que desenvolva a capacidade de expoñer publicamente os resultados do traballo realizado.
Nas sesións de titorías programadas o alumnado será atendido en grupos moi reducidos; tratarase de orientar o seu traballo e de dirixir a súa aprendizaxe, co fin de desenvolver as competencias G1, G2, G8, G11; E38, E39; E40; B1, B2, B3.
O alumnado contará tamén con aula virtual, a través da cal se realizarán as comunicacións oficiais e se procurará proporcionar todo o material necesario para a realización das actividades propostas.
Actividades complementarias:
Se a situación o permite, realizaranse saídas didácticas e/ou experiencias prácticas de ApS con centros e institucións que manteñan vinculación coa Universidade de Santiago de Compostela.
ADAPTACIÓN DA METODOLOXÍA AOS TRES POSIBLES ESCENARIOS:
ESCENARIO 1: NORMALIDADE ADAPTADA
A docencia expositiva e interactiva será fundamentalmente de carácter presencial, cumprindo coas normas sanitarias e de distanciamento oportunas. As titorías poderán levarse a cabo parcialmente de xeito virtual.
ESCENARIOS 2 (DISTANCIAMENTO) E 3 (PECHE DAS INSTALACIÓNS)
En función do que dispoña a Facultade, no caso de que parte da docencia (ou toda) non se poida celebrar presencialmente, as actividades formativas previstas para as sesións expositivas e interactivas poderán desenvolverse por medio da combinación de:
- Sesións a distancia vía Teams, de maneira síncrona.
- Tarefas individuais e/ou grupais a través da aula virtual, de maneira asíncrona.
- Participación en foros a través da aula virtual, de maneira asíncrona.
A programación das actividades será respetuosa coa carga de traballo da materia. A temporalización para a realización das mesmas, así como as condicións e prazos de entrega, de ser o caso, anunciaranse coa antelación suficiente.
As titorías desenvolveranse a través de correo electrónico e/ou Teams.
A avaliación levarase a cabo en función do seguinte esquema:
Parte I: 50% da nota final.
A) PARTICIPACIÓN NAS SESIÓNS PRESENCIAIS (G8, G11, E38, E39, E40, E41, E42, E43, B1, B2, B3, T3).
B) INFORMES E OUTRAS PRODUCIÓNS ESCRITAS OU ORAIS (G1, G2, G4, G8, E38, E39, E40, E41, E43, B1, B2, B3, T3).
C) PRESENTACIÓNS ORAIS (G1, G2, G8, G11, E38, E39, E40, E41, E43, B1, B2, B3, B4, T3).
Parte II: 50% da nota final.
D) PROBAS ESPECÍFICAS (G1, G8, E38, E39, E40, E41, B1, B2, B3).
- Para superar a materia será necesario ter superado as dúas partes: parte I e parte II.
Os traballos individuais ou grupais deberán ser orixinais. Calquera traballo copiado supoñerá o suspenso da materia na correspondente convocatoria. Para efectos avaliativos un mesmo traballo non pode ser utilizado para varias materias, salvo que se programasen de forma coordinada.
Orientacións cara á avaliación:
- Parte I: A implicación nas sesións presenciais e nas actividades programadas, así como a presentación en tempo e forma dos documentos, proxectos e traballos requeridos, será entón, condición necesaria para a superación da materia.
- Para poder optar a cualificación positiva no primeiro apartado será necesaria a asistencia a un mínimo do 80% das sesións presenciais. O alumnado en condición de dispensa de asistencia ás clases teóricas, contactará co profesorado da materia nas dúas primeiras semanas de inicio das clases.
- A proba específica, recollida como parte II, consistirá nun exame ou exames escritos sobre coñecementos de matemáticas e da súa didáctica reflectidos no programa. Será por tanto necesario superar tamén esta proba para ter a opción de, á súa vez, superar a materia.
- A criterio do profesorado, poderanse conservar algunhas das cualificacións para xullo e para o curso académico seguinte.
ADAPTACIÓN DA AVALIACIÓN AOS 3 POSIBLES ESCENARIOS:
ESCENARIO 1: NORMALIDADE ADAPTADA
Seguirase o esquema previsto coas seguintes particularidades:
- As probas escritas serán presenciais.
- As presentacións, de ser o caso, faranse de xeito presencial durante as sesións de grupo interactivo.
ESCENARIO 2: DISTANCIAMENTO
Seguirase o esquema previsto coas seguintes particularidades:
- A participación na aula valorarase segundo as achegas do alumnado tanto nas sesións presenciais, coma no foro da aula virtual e/ou de Teams.
- As presentacións poderán ser telemáticas a través da plataforma Teams se as circunstancias non permiten a presencialidade. No caso de que o alumnado non dispoña dunha conexión a internet que permita a realización de videoconferencias buscaranse métodos alternativos, como a gravación de vídeos ou a preparación de presentacións dixitais.
- Os exames serán, preferiblemente, telemáticos a través da aula virtual ou de Teams.
ESCENARIO 3: PECHE DAS INSTALACIÓNS
Seguirase o esquema previsto coas seguintes particularidades:
- A participación na aula valorarase segundo a participación no foro da aula virtual ou de Teams.
- As presentacións serán telemáticas a través da plataforma Teams. No caso de que o alumnado non dispoña dunha conexión a internet que permita a realización de videoconferencias buscaranse métodos alternativos, como a gravación de vídeos ou a preparación de presentacións dixitais.
- Os exames serán telemáticos a través da aula virtual ou de Teams.
OBSERVACIÓN: En calquera dos tres escenarios deberán superarse ambas partes para superar a materia. Así mesmo, terán que respectarse os prazos de entrega de traballos e manteranse as normas para a convocatoria de xullo. O profesorado poderá empregar algún medio para garantir a autoría das probas, que poderá supoñer ata un 30% da porcentaxe da nota final.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Tempo de estudos e de traballo persoal que debe dedicar un estudante para superala
Tempo de estudos e de traballo persoal que debe dedicar un estudante para superala
HORAS PRESENCIAIS: 51 horas en función de
- ACTIVIDADES EN GRUPO EXPOSITIVO (24 horas)
Actividade expositiva
Práctica en grupo clase
Presentación dun plan de traballo
Realización de proba específica
- ACTIVIDADES EN GRUPO INTERACTIVO /SEMINARIO (24 horas)
Resolución de problemas
Estudo de casos
Debates
Proxectos e traballos
- ACTIVIDADES EN PEQUENO GRUPO OU INDIVIDUAIS (3 horas)
Reflexión traballo grupo
Discusión de proxectos
HORAS DE TRABALLO AUTÓNOMO: 99 horas en función de
- ACTIVIDADES EN GRUPO EXPOSITIVO (35 horas)
Lectura de documentos
Estudo
Preparación de proba específica
- ACTIVIDADES EN GRUPO INTERACTIVO/LABORATORIO (45 horas)
Lectura de documentos
Preparación de presentacións e materiais
Búsqueda de información complementaria
Reflexión en pequenos grupos
- ACTIVIDADES EN PEQUENO GRUPO OU INDIVIDUAIS (19 horas)
Resolución de dúbidas
Discusión de proxectos e traballo en pequeno grupo
Actividades de autoavaliación
HORAS TOTAIS: 150
Atendendo á metodoloxía que se vai seguir, e ao sistema de avaliación exposto, a asistencia ás clases e o traballo nelas, favorecerá a adquisición dos contidos e a recollida de información.
Por outra banda, a consulta da bibliografía e a webgrafía que se recomendan , axudará ao alumnado a avanzar nas súas aprendizaxes e consolidalas.
Dada a formación heteroxénea que o alumnado amosa ao respecto dos contidos matemáticos, faise necesario un seguimento e atención ás veces individualizado, cobrando especial importancia o traballo en titorías e a implicación do alumnado na súa propia aprendizaxe.
O alumnado que solicite exención de docencia terá que informar ao profesor ou profesora da materia e grupo que lle corresponde, da súa situación antes dos 15 días posteriores ao comezo do curso, presentando unha declaración escrita na que indique a súa disponibilidade para asistir as sesións interactivas e titorías para poder superar a Parte I da materia.
O alumnado que teña aprobada a Parte I nunha convocatoria anterior terá que informar ao profesor ou profesora da materia e grupo que lle corresponde, da súa situación antes dos 15 días posteriores ao comezo do curso, presentando unha declaración escrita na que indique a súa situación e intereses en relación ao xeito de ser calificado desa Parte I na actual convocatoria.
Para todo o alumnado que non se atope nesas circunstancias ou non presente esa información explícita sinalada nos dous parágrafos anteriores, o profesorado da materia planificará as tarefas de aula que lle permitan avaliar a este sector do alumnado desa Parte I.
ASISTENCIA A CLASE
O Consello de Goberno de 25 de marzo de 2010 aprobou a Normativa de asistencia a clase nas ensinanzas adaptadas ao EEES
(http://www.usc.es/export/sites/default/gl/normativa/descargas/normaasis…).
Na mesma expóñense os beneficios da asistencia á clase, entre eles facilita unha “mellor comprensión da materia, a adquisición de competencias en grupos e individuais, a aprendizaxe continua, a interacción directa con outros alumnos e alumnas ou a posibilidade dunha metodoloxía docente-discente máis participativa”. Cabe lembrar que a USC é unha universidade presencial, polo que a asistencia a un mínimo do 80% das sesións de clase é obrigatoria. Nos casos contemplados na normativa da Facultade, os/as alumnos/as poderán solicitar exención oficial de docencia.
PLAN DE CONTINXENCIA:
METODOLOXÍA
O alumnado contará con aula virtual, a través da cal se realizarán as comunicacións oficiais e se procurará proporcionar todo o material necesario para a realización das actividades propostas.
ESCENARIO 1: NORMALIDADE ADAPTADA
A docencia expositiva e interactiva será fundamentalmente de carácter presencial, cumprindo coas normas sanitarias e de distanciamento oportunas. As titorías poderán levarse a cabo parcialmente de xeito virtual.
ESCENARIOS 2 (DISTANCIAMENTO) E 3 (PECHE DAS INSTALACIÓNS)
En función do que dispoña a Facultade, no caso de que parte da docencia (ou toda) non se poida celebrar presencialmente, as actividades formativas previstas para as sesións expositivas e interactivas poderán desenvolverse por medio da combinación de:
- Sesións a distancia vía Teams, de maneira síncrona.
- Tarefas individuais e/ou grupais a través da aula virtual, de maneira asíncrona.
- Participación en foros a través da aula virtual, de maneira asíncrona.
A programación das actividades será respetuosa coa carga de traballo da materia. A temporalización para a realización das mesmas, así como as condicións e prazos de entrega, de ser o caso, anunciaranse coa antelación suficiente.
As titorías desenvolveranse a través de correo electrónico e/ou Teams.
AVALIACIÓN
ESCENARIO 1: NORMALIDADE ADAPTADA
Seguirase o esquema previsto coas seguintes particularidades:
- As probas escritas serán presenciais.
- As presentacións, de ser o caso, faranse de xeito presencial durante as sesións de grupo interactivo.
ESCENARIO 2: DISTANCIAMENTO
Seguirase o esquema previsto coas seguintes particularidades:
- A participación na aula valorarase segundo as achegas do alumnado tanto nas sesións presenciais, coma no foro da aula virtual e/ou de Teams.
- As presentacións poderán ser telemáticas a través da plataforma Teams se as circunstancias non permiten a presencialidade. No caso de que o alumnado non dispoña dunha conexión a internet que permita a realización de videoconferencias buscaranse métodos alternativos, como a gravación de vídeos ou a preparación de presentacións dixitais.
- Os exames serán, preferiblemente, telemáticos a través da aula virtual ou de Teams.
ESCENARIO 3: PECHE DAS INSTALACIÓNS
Seguirase o esquema previsto coas seguintes particularidades:
- A participación na aula valorarase segundo a participación no foro da aula virtual ou de Teams.
- As presentacións serán telemáticas a través da plataforma Teams. No caso de que o alumnado non dispoña dunha conexión a internet que permita a realización de videoconferencias buscaranse métodos alternativos, como a gravación de vídeos ou a preparación de presentacións dixitais.
- Os exames serán telemáticos a través da aula virtual ou de Teams.
OBSERVACIÓN: En calquera dos tres escenarios deberán superarse ambas partes para superar a materia. Así mesmo, terán que respectarse os prazos de entrega de traballos e manteranse as normas para a convocatoria de xullo. O profesorado poderá empregar algún medio para garantir a autoría das probas, que poderá supoñer ata un 30% da porcentaxe da nota final.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Maria Teresa Fernandez Blanco
- Departamento
- Didácticas Aplicadas
- Área
- Didáctica da Matemática
- Teléfono
- 881812012
- Correo electrónico
- teref.blanco [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Cristina Nuñez Garcia
Coordinador/a- Departamento
- Didácticas Aplicadas
- Área
- Didáctica da Matemática
- Correo electrónico
- cristina.nunez.garcia [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Jorge Losada Rodriguez
- Departamento
- Didácticas Aplicadas
- Área
- Didáctica da Matemática
- Teléfono
- 881813215
- Correo electrónico
- jorge.losada.rodriguez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
Luis Carlos Cachafeiro Chamosa
- Departamento
- Didácticas Aplicadas
- Área
- Didáctica da Matemática
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:30 | Grupo /CLIL_02 (Pa - Pu) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 21 |
| 10:30-12:00 | Grupo /CLIL_03 (Q - S) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 21 |
| 16:00-17:30 | Grupo /CLE_02 (A - Le) + Dobre Grao | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 52 |
| 17:30-19:00 | Grupo /CLIL_05 (A - Cam) + Dobre Grao | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 21 |
| 19:00-20:30 | Grupo /CLIL_06 (Can - Fe) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 21 |
| Martes | |||
| 09:00-10:30 | Grupo /CLE_01 (Li - Z) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 25 |
| 10:30-12:00 | Grupo /CLIL_01 (Li - O) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 21 |
| Mércores | |||
| 09:00-10:30 | Grupo /CLIL_04 (T - Z) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 21 |
| Xoves | |||
| 18:00-19:30 | Grupo /CLIL_07 (Fi - Le) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 21 |
| 14.01.2021 12:00-14:00 | Grupo /CLE_02 (A - Le) + Dobre Grao | (CAMPUS NORTE) - AULA 01 |
| 14.01.2021 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 (Li - Z) | (CAMPUS NORTE) - AULA 01 |
| 14.01.2021 12:00-14:00 | Grupo /CLE_02 (A - Le) + Dobre Grao | (CAMPUS NORTE) - AULA 03 |
| 14.01.2021 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 (Li - Z) | (CAMPUS NORTE) - AULA 03 |
| 29.06.2021 12:00-14:00 | Grupo /CLE_02 (A - Le) + Dobre Grao | (CAMPUS NORTE) - AULA 22 |
| 29.06.2021 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 (Li - Z) | (CAMPUS NORTE) - AULA 22 |