Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.25 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.5
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Pedagoxía e Didáctica
Áreas: Didáctica e Organización Escolar
Centro Facultade de Ciencias da Educación
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
-Coñecer ferramentas que poidan dar soporte aos contidos virtuales de aprendizaxe
-Coñecer procesos para a implementación adecuada de entornos de aprendizaxe virtual
-Deseñar e avaliar os entornos de aprendizaxe na era digital
-Recoñecer metodoloxías axeitadas de implementación e uso de entornos de aprendizaxe na era digital
-Adquirir as habilidades necesarias para crear e dinamizar redes e comunidades virtuais
-Coñecer a lexislación que regula o uso das redes sociais
Bloque I. Entornos de aprendizaxe na era digital
- Ferramentas na era dixital: Internet e Web Social
- Entornos dixitais de aprendizaxe
- Entornos persoais de aprendizaxe (PLE)
- Estudos de casos en escolas primarias
Bloque II. Deseño, uso e avaliación de entornos de aprendizaxe na era digital
- O proceso e as fases de deseño e avaliación de entornos dixitais de aprendizaxe
- Os novos roles de profesores / as e os alumnos / as nos contidos dixitais
Bloque III. Comunidades e redes sociais de aprendizaxe
- Creación e dinamización de redes e comunidades virtuais
- Experiencias e proxectos colaborativos compatibles en ferramentas da web social en Educación Primaria: estudio de casos
- Ámbitos de regulación das redes sociais e súa contextualización para as escolas
Básica:
-Casal, L. Fernández-Morante, C. & Cebreiro (2018). La competencia en TIC del profesorado no universitario. Revista Interuniversitaria de Investigación en Tecnología Educativa, 5, 22-39. Doi: http://dx.doi.org/10.6018/riite/2018/334851
-Castañeda, L. & Adell, J. (Eds.). (2013). Entornos Personales de Aprendizaje: claves para el ecosistema educativo en red. Alcoy: Marfil.
-Fernández, LM. (2017). Menores en internet y redes sociales: derecho aplicable y deberes de los padres y centros educativos. Recuperado de: http://solr.bccampus.ca:8001/bcc/file /da50f5f1 -bbc6 - 481 e-
a359-e73007c66932/1/La%20Ensen%CC%83anza%20en%20la%20Era%20Digital_vSP.pdf
-Fernández de la Iglesia, J. C., Casal Otero, L., Fernández Morante, M. C., & Cebreiro, B. (2020). Actitudes y uso de Internet y redes sociales en estudiantes universitarios/as de Galicia: implicaciones personales y sociales. Revista Prisma Social, (28), 145-160. Recuperado a partir de https://revistaprismasocial.es/article/view/3372
Complementaria:
-Agra, MJ; Gewerc, A. & Montero, L. (2003). El portafolios como herramienta de análisis en experiencias de formación on-line y presenciales. Enseñanza, 21, 101-114. Recuperado de: http://revistas.usal.es/index.php/0212-5374/article/viewFile/4028/4055
-Aparici, R. (2010) Conectados en el ciberespacio. Uned: Madrid.
-Bates, T. (2017) La Enseñanza en la Era Digital. Recuperado de http://solr.bccampus.ca:8001/bcc/file/da50f5f1-bbc6-481e-a359-e73007c66…
-Cabero, J. (2012). Tendencias para el aprendizaje digital: de los contenidos cerrados al diseño de materiales centrado en las actividades. El Proyecto Dipro 2.0. RED. Revista de Educación a Distancia, 32. Recuperado de http://www.um.es/ead/red/32/cabero.pdf
-Cabero, J., Barroso, J., & Llorente, M.C. (2010) El diseño de Entornos Personales de Aprendizaje y la formación de profesores en TIC. In: Digital Education Review, 18, 27-37. Recuperado de: http://greav.ub.edu/der
-Casal-Otero, L., Cebreiro, B. & Fernández-Morante, C. (2021). DLAB2: innovación educativa con TIC para una vida saludable de los escolares europeos. Revista de Innovación y Buenas Prácticas Docentes, 10(1), 63-70
-Castaño, C. (2008). Prácticas educativas en entornos web 2.0. Madrid: Síntesis.
-Salinas, J (2008): Innovación educativa y uso de las TIC. Sevilla: Universidad Internacional de Andalucía. Recuperado de: http://dspace.unia.es/bitstream/handle/10334/2524/innovacioneduc2008.pd…
-INTEF (2017). Marco Común de Competencia Digital Docente. Recuperado de http://educalab.es/documents/10180/12809/MarcoComunCompeDigiDoceV2.pdf
-Rodríguez, A. & Gewerc, A. (2015). Redes sociais académicas: moda ou innovación? Achegándonos
ao concepto e uso. Revista galega de educación, (62), 12-14.
Siemens, G. (2010). Una teoría aprendizaje para la era digital. En Aparici, R. (2010) Conectados en el ciberespacio. Uned: Madrid.
G7 - Colaborar cos diferentes sectores da comunidade educativa e do entorno social. Asumir a dimensión educadora da función docente e fomentar a educación democrática para unha activa cidadanía
G2 - Deseñar, planificar e avaliar procesos de ensino e aprendizaxe, tanto individualmente como en colaboración con outros docentes e profesionais do centro
G10 - Reflexionar sobre as prácticas de aula para innovar e mellorar a docencia laboral. Adquirir hábitos e destrezas para o aprendizaxe autónomo e cooperativo e promoverlo entre os alumnos
G11 - Coñecer e aplicar nas aulas as tecnoloxías da información e da comunicación. Discernir selectivamente a información audiovisual que contribúa aos aprendizaxes, á formación cívica e á riqueza cultural
G12 - Comprender a función, as posibilidades e os límites da educación na sociedade actual e as competencias fundamentais que afectan aos colexios de educación primaria e aos seus profesionais. Coñecer modelos de mellora da calidade con aplicación aos centros educativos
CB1 - Que os estudantes teñan demostrado posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adoitan atoparse a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, tamén inclúe algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CB2 - Que os estudantes poidan aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúen as competencias que adoitan demostrarse mediante a elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúen unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
CB5 - Que os estudantes teñan desenvolvido aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
Coñecemento instrumental das tecnoloxías da información e da comunicación
A metodoloxía está deseñada con dous niveles ben diferenciados, pero estreitamente relacionados:
1. Sesións expositivas: desenvolveranse para todo o grupo de alumnos/as da materia e corresponden aos créditos teóricos. Os procedementos utilizados para traballar os bloques dentro destas sesións serán os seguintes:
- Exposición dos contidos nunha dinámica que permite a relación entre as propostas conceptuais, os avances das investigacións, os problemas de práctica e a reconstrución da experiencia persoal dos/as alumnos/as
- Dossiers bibliográficos: son unha selección de documentos representativos do contido. Sirven de complemento e profundización aos contidos expostos nas clases, é dicir, permiten a lectura e estudio individualizado sobre un tema
-Análise de casos e documentos audiovisuais de experiencias representativas de boas prácticas
As sesión expositivas serán síncronas. Se a situación sanitaria impide a presencialidade desenvolveranse por medios telemáticos (Campus Virtual, MS TEAMS ou as aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo centro). Para o seu desenvolvemento terase en conta o horario establecido.
2. Sesións interactivas (prácticas de laboratorio). Desenvólvense na aula 31 e se a situación sanitaria o impide, desenvolveranse de forma síncrona por medios telemáticos (Campus Virtual, MS TEAMS ou as aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo centro). As actividades son propostas amplas de acción onde converxen aprendizaxes, contido, intencións e os coparticipantes aportan á actividade as súas experiencias previas, o seu entorno social e cultural, e as súas características individuais (plantexamentos ou esquemas sobre a sociedade , intereses persoais e profesionais, compromisos con valores, ideoloxía, etc.). Nelas propiciarase a implicación dos / as alumnos / as en tarefas de análise de medios, utilización dos medios audiovisuales e informáticos e reflexión sobre as tecnoloxías da información e comunicación. Nestas sesións requírese a participación de forma continuada. A asistencia ás sesións de prácticas é obrigatoria, non é posible obter a dispensa nesta materia.
A USC é unha universidade presencial, polo que a asistencia ás sesións de clase é obrigatoria, desenvólvanse estas de forma presencial ou, debido á situación sanitaria, de forma telemática.
A asistencia á materia será supervisada tanto nas clases expositivas como interactivas, sexan estas presenciais ou telemáticas (debido á situación sanitaria) sendo un requisito preceptivo para a superación da materia asistir nun mínimo de 80%.
Nos casos contemplados na normativa da Facultade, os alumnos / as poderán solicitar exención oficial de docencia. A efectos de avaliación, nestes casos, constátase que o sistema de avaliación na materia será o mesmo para alumnado con exención de docencia e alumnado asistente. O alumnado con exención de docencia recoñecida debe contactar coas profesoras ao comezo da materia para coordinar o plan de traballo e seguimento.
A avaliación desenvolverase de forma continua e formativa a partir da participación activa tanto nas sesións expositivas e interactivas, a construción dun portafolio electrónico da materia e a realización das prácticas obrigatorias da materia. Estas prácticas integrarán elementos traballados na asignatura contextualizándoos nun centro educativo.
Valorarase a participación do/a alumno / a en todas e cada unha das tarefas implicadas no seguimento continuo da materia: estudo dos materiais que fundamentan o traballo na aula, o manexo e uso de diferentes medios, a participación nas aulas (preguntas e suxerencias) e nas propostas de actividade fóra dela, seguimento continuo das clases teóricas e prácticas, asumiendo as tarefas derivadas das mesmas.
O desglose da avaliación da materia de forma porcentaxe quedaría como segue:
1. Portafolio electrónico da materia, que se realizará de forma continua a súa avaliación tamén será continua e formativa. No portafolio recompilaránse os traballos realizados e as reflexións de todo o proceso de aprendizaxe. Entregarase na aula virtual da materia. Peso na avaliación: 50%
2. Prácticas Obligatorias: ao longo do curso haberá tres prácticas obrigatorias que será necesario entregar en tempo e forma na aula virtual da materia. A non entrega dunha práctica suporá un 0 nesa práctica. Peso na avaliación: 50%
O alumnado con exención de docencia expositiva realizará o memo sistema de avaliación que o alumnado asistente. A asistencia ás prácticas de laboratorio é obrigatoria, isto significa que un estudante non poderá superar a materia se non asiste a un mínimo dun 80% ás sesións prácticas de laboratorio.
Os traballos individuais ou en grupo deberán ser orixinais. Todo traballo copiado supondrá o suspenso da materia e a avaliación do estudante na convocatoria correspondente.
A efectos de avaliación, un mesmo traballo non pode ser usado para varias materias, excepto nas actividades programadas de forma coordinada.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o que se recolle na Normativa de avaliación do rendemento dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Tempo de estudos e de traballo persoal que debe dedicar un estudante para superala
A aprendizaxe na materia apóiase en diferentes tipos de actividades formativas síncronas que requiren unha dedicación por parte dous alumnos fóra da aula:
-As sesións expositivas requiren horas de estudo persoal do alumnado. A unión teoría e práctica nas sesións de clase esixe un esforzo de revisión e traballo sobre os materiais da sesión expositiva que se realiza o primeiro día da semana para realizar a tarefa e as actividades das prácticas de laboratorio que se realizan posteriormente na sesión interactiva
-As sesións interactivas están orientadas á adquisición de habilidades prácticas que requiren un adestramento posterior para incorporalas ao saber facer de cada alumno/a. Todas as actividades prácticas preparan o alumnado para a realización exitosa das prácticas obrigatorias da materia. Ao final de cada sesión práctica o alumnado deberá consolidar mediante o adestramento e repaso das ferramentas, procedementos e habilidades adquiridas
Horas expositivas: 18
Horas interactivas: 18
Horas de tutoría: 2.5
Total horas presenciais: 38.5
Estímase que o alumnado deberá dedicar unhas 74 horas de traballo autónomo para poder superar a materia.
Total horas dedicación a materia: 112.5
- Constancia no traballo ao longo do semestre: se a dedicación é continua o alumno / a chegará ao final do semestre coa preparación necesaria para superar a materia.
- Asistencia regular ás sesións de clase que asegura ao alumno / a a orientación no seu estudo por parte das profesoras e a guía necesaria para abordar os bloques de contido. Tamén constitúe un espazo importante para a negociación das actividades de grupo. Nas sesións de todo o grupo formulamos os aspectos a traballar nas prácticas de laboratorio.
- Seguimento e dedicación en todas as prácticas de laboratorio e nas prácticas obrigatorias xa sexan individuais e / ou de grupo. Velar pola calidade dos informes finais que se entrega.
- Colaboración e participación equilibrada no equipo de traballo. Planificación axeitada das tarefas de grupo (distribución de tempos, esforzos e diálogo constante coa profesora).
- Uso adecuado das titorías ao longo do semestre (revisión e seguimento de prácticas, apoio ao estudo individual).
PERSPECTIVA DE XÉNERO
Recoméndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados. Pode obterse información ao respecto no enlace:
http://www.usc.es/export/sites/default/gl/servizos/oix/descargas/lingua…
RESPONSABILIDADE AMBIENTAL EN LA ELABORACIÓN DE TRABALLOS
En relación aos traballos persoais ou de grupo que se realicen para a materia, ter en conta as seguintes indicacións que mellorarán a responsabilidade ambiental no emprego de recursos:
- Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios
- Siempre que sexa posible empregar grapas en lugar de encantamentos
- Imprimir dous caras en calidade "aforro de tinta"
- Non empregue folios en branco como separadores de capítulos ou partes
- Evitar anexos que non teñen referencia directa cos temas desenvolvidos
USO DE DIFERENTES FERRAMENTAS PARA O SEGUIMIENTO DA MATERIA
-Será obrigatorio o uso do Campus Virtual institucional, as ferramentas integradas no paquete Office 365 da Universidade de Santiago de Compostela e as aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo Centro
-O contacto coas profesoras realizarase sempre a través de ferramentas institucionais. Utilizarase a mensaxería interna da plataforma para mensaxes de texto privadas. Na aula virtual haberá un espazo de titoría pública para cuestións que afecten a todo o grupo-clase. No caso de escribir un correo electrónico ás profesoras, este ten que enviarse dende a conta de correo rai
-O seguimiento da materia require o uso doutras ferramentas non institucionais que non implicarán o uso de datos persoais
PLAN DE CONTINXENCIA
Escenario 1: normalidade adaptada
O escenario 1 caracterízase pola convivencia con certas medidas de prevención, de autoprotección da poboación (máscaras faciais, uso de xeles desinfectantes etc.) e mantemento de restricións que afecten a eventos de certa afluencia de persoas. As medidas de adaptación da docencia correspondentes a este escenario son:
-A docencia expositiva e interactiva será fundamentalmente de carácter presencial
-As titorías poderán realizarse parcialmente de xeito virtual
-A modalidade preferente para a realización das prácticas será a presencialidade, de ser o caso, estableceranse rotacións curtas nos grupos de prácticas
-A avaliación será continua e formativa. De non superar a materia os estudantes poderán realizar unha proba de carácter presencial
Escenarios 2 (distanciamento) e 3 (peche das instalación)
A USC é unha universidade presencial e a asistencia ás sesión de clase programadas é obrigatoria tanto no escenario 2 coma no escenario 3.
Adaptacións metodolóxicas: No escenario 2 a docencia expositiva realizarase de forma virtual a través do Campus Virtual, de MS TEAMS ou as aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo centro. No caso de que algún estudante teña problemas de conexión analizarase a situación e buscarase a solución máis adecuada: axudas propias da Unviersidade, do Centro ou atención personalizada por parte das profesoras. As sesión interactivas poderán realizarse de forma presencial en grupos de menor tamaño e con rotación recomendada pola USC. As titorías realizarse preferentemente de forma virtual a través de MS TEAMS ou das aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo centro.
No escenario 3 a docencia expositiva e interactiva e as titorías realizarase de forma virtual a través do Campus Virtual, de MS TEAMS ou as aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo centro. No caso no que algún estudante teña problemas de conexión analizarase a situación e buscarase a solución máis adecuada: axudas propias da Unviersidade, do Centro ou atención personalizada por parte das profesoras.
- A avaliación en ambos escenarios será continua e formativa durante todo o proceso. Durante o desenvolvemento do curso o alumnado terá que realizar un Portafolio da materia (50% da cualificación da materia) e tres Prácticas Obrigatorias (50% da cualificación da materia). No caso de non superar a avaliación continua formativa ou non cumprir os requisitos de asistencia, o alumno/a terá que realizar unha proba final que poderá ser presencial ou telemática (dependendo da situación sanitaria). Neste último caso, a proba terá unha ponderación do 50% e o outro 50% poderá que ser acadado coa realización das Prácticas Obrigatorias. Este sistema afecta tanto á 1ª como á 2ª oportunidade)
Para un escenario 2 e 3 é necesario que o alumnado adquira un rol máis activo e de responsabilidade no seu propio proceso de aprendizaxe.
DISPOSICIÓNS ADICIONAIS:
-Para esta materia só se pode solicitar exención de docencia nas sesión expositivas. O alumnado ten que solicitala nos plazos establecidos e poñerse en contacto coas profesoras nos primeiros quince días do curso. O alumno ou alumna con exención de docencia terá que seguir un plan de traballo personalizado a través do Campus Virtual da materia. O sistema de avaliación será o mesmo que para o resto do alumnado. Para as sesións interactivas de laboratorio a asistencia é obrigatoria
-Non se poderá empregar o de teléfono móbil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo docente, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo
-Ter en conta que o ensino-aprendizaxe (clases / titorías) é un proceso privado, enténdase privado como proceso de comunicación e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia
-Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protección de datos https://www.usc.gal/es/politica-privacidad
-Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións
Maria Del Carmen Fernandez Morante
- Departamento
- Pedagoxía e Didáctica
- Área
- Didáctica e Organización Escolar
- Teléfono
- 881813806
- Correo electrónico
- carmen.morante [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Lorena Casal Otero
Coordinador/a- Departamento
- Pedagoxía e Didáctica
- Área
- Didáctica e Organización Escolar
- Teléfono
- 881813845
- Correo electrónico
- lorena.casal [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 (A - Z) + Dobre Grao | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 31 - AULA DE INFORMATICA |
| 10:00-11:00 | Grupo /CLIL_01 (A - Z) + Dobre Grao | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 31 - AULA DE INFORMATICA |
| 25.01.2022 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 (A - Z) + Dobre Grao | (CAMPUS NORTE) - AULA 01 |
| 23.06.2022 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 (A - Z) + Dobre Grao | (CAMPUS NORTE) - AULA 22 |