Créditos ECTS Créditos ECTS: 9
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 148.5 Horas de Titorías: 4.5 Clase Expositiva: 36 Clase Interactiva: 36 Total: 225
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Ciencia Política e Socioloxía
Áreas: Socioloxía
Centro Facultade de Relacións Laborais
Convocatoria: Anual
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
A materia de Socioloxía do Traballo ten os seguintes obxectivos xerais:
- Analizar o traballo como relación social, enmarcando o comportamento laboral nunha perspectiva social e grupal.
- Analizar a importancia do traballo como mecanismo de integración social, estratificación e asignación de roles e status aos membros da sociedade.
- Presentar as principais, ou máis influentes, correntes, paradigmas ou estilos de pensamento en Socioloxía do Traballo.
- Presentar o método e as técnicas de estudo, o enfoque científico, da Socioloxía do Traballo, reflexionando sobre os aspectos máis destacados do traballo e da relación laboral.
- Esta materia está directamente relacionada coa materia Técnicas de Investigación Social, tamén de carácter anual e para o segundo curso de grao.
A materia pretende acadar, cos contidos, no alumno/a obxectivos procedimentais (saber facer), actitudinais (saber ser), epistemolóxicos (autonomía do coñecemento).
Bloque I.- Contribución da Socioloxía ao estudo do traballo e das relacións laborais
1.1.-Clasificación das ciencias: ciencias sociais, paradigmas, metodoloxías e coñecemento científico
1.2. Orixe da socioloxía e socioloxía do traballo como ciencia. Obxectos e actores.
1.3. Conceptos clave da socioloxía: agregado social, grupo, personalidade social, rol, status, cultura, clase social, estratificación social
1.4. Análise sociolóxica dos procesos sociais clave: socialización, control social, desigualdade, mobilidade social, globalización (división social do traballo)
1.5. Conceptos do proceso de interacción social no traballo. Cultura. Papel e status social. Estratificación social e desigualdade. Poder e ideoloxías.
Bloque 2.-Metodoloxías e Instrumentos da Socioloxía e Socioloxía do Traballo
2.1. Metodoloxías e técnicas. A visión cualitativa. cuantitativo. Mixta.
2.2. Observación participante
23. A entrevista. Traballo individual e en grupo
2.4. Outros instrumentos: técnicas dialécticas, análise de redes, mostras, experimentos, cuestionarios, enquisas, bases de datos, análise temática, análise de contidos, fontes bibliográficas
Bloque 3-Factores interpretativos da socialización humana no mundo laboral
3.1. Cambio social e tipos ideais de sociedade: Sociedade tradicional, Sociedade tecnolóxica e Sociedade postindustrial
3.2. Perspectivas sociolóxicas clásicas arredor do estudo do traballo e da relación laboral. Adam Smith. Augusto Comte. Karl Marx. Emile Durkheim. Max Weber
3.3. Evolución procesual das relacións laborais: da Primeira á Quinta Revolución Industrial
3.4. Benestar material. capitalismo industrial. Fordismo. consumo masivo
Bloque 4. A Socioloxía da Empresa e do traballo
4.1. Fontes socio estatísticas da organización empresarial
4.2. Organización formal e informal
4.3. A empresa ou empresa industrial como obxecto de estudo da socioloxía. Organización e institución
4.4. Roles, status e estratificación na empresa. Tipos organizativos
Bloque 5. A función social do traballo nos enfoques organizativos
5.1. Teoría clásica da organización
5.2. Escola de Relacións Humanas
5.3. A teoría da burocracia
5.4. Os enfoques normativos -prescriptivo e explicativo-descritivo
Bloque 6. Mercado de traballo, retos, situación social contemporánea e escenarios de futuro
6.1. Fontes sociolóxicas de medición do mercado de traballo
6.3. Economía colaborativa e sindicalismo. O enfoque de sustentabilidade e medio ambiente
6.4. A visión pesimista do emprego. Evolución do emprego. Emprego non normalizado. Desemprego e sobrecualificación
6.5. A división social do traballo. Clase social, orixe social e inmigración
6.6. Mulleres e traballo. Brecha salarial. Sexismo. Estereotipos de xénero
Bell, D. (1989). Las contradicciones culturales del capitalismo. Madrid: Alianza
Castillo, J. J. (1999). El futuro del trabajo. Editorial Complutense
Castillo, J. J. (2012). Clásicos y modernos en sociología del trabajo. Miño y Dávila
Enguita, M.E. (1998). La perspectiva sociológica. Una aproximación a los fundamentos del análisis social. Madrid: Tecnos
Fernández Rodríguez, C. J., et al. (2012). Sociología de la empresa, el trabajo y las organizaciones. Un enfoque crítico. Ed. Grupo 5
Rafael Feito, A. (1995). Estructura social contemporánea. Las clases sociales en los países industrializados. Madrid: Siglo XXI
Finkel, L. (1994). La organización social del trabajo. Ed. Pirámide
Giddens, A. (2002). Sociología. Ed. Alianza Universidad
Herranz González, R. (2007). La sociología de los mercados internos de trabajo. Madrid: CES
Holm-Detlev, et al. (2007). Manual de la Sociología del Trabajo y de las relaciones laborales. Ed. Delta
Lucas Marín, A. (2002). Sociología para la empresa. Ed. McGraw-Hill
Miguelez, F., y Prieto, C. (1991). Las Relaciones Laborales en España. Ed. Siglo XXI
Martínez Pastor, J. I. (2022). Claves de la Sociología del Trabajo: la evolución del empleo y del trabajo en el mundo. UNED
OIT (2023). Perspectivas Sociales y del Empleo en el Mundo: Tendencias 2023. Ginebra: Oficina Internacional del Trabajo, 2023
Perrow, C. (1990). Sociología de las Organizaciones. Ed. McGraw-Hill
Rocher, G. (1996). Introducción a la sociología general. (12a ed.). Barcelona: Herder.
Santos Ortega, J. A. (1995). Sociología del trabajo. Ed. Tirant lo Blanch
Sarries Sanz, L. (1993). Sociología de las relaciones industriales en la sociedad postmoderna. Zaragoza: Mira Ediciones
Watson, T. (1994). Trabajo y Sociedad. Ed. Hacer
Weber, M. (1964). Economía y sociedad. FCE
Revistas especializadas:
Revista del Centro de Estudios de Sociología del Trabajo
Sociología del Trabajo
American Sociological Review
Work and Occupations
A bibliografía básica e complementaria especificarase e ampliarase no campus virtual (modalidade extensiva)
O alumnado debe coñecer e identificar o papel da Socioloxía como ciencia da sociedade.
Debes coñecer a linguaxe sociolóxica, o alcance de cada un dos termos que utiliza a Socioloxía e os procesos sociais básicos, todo iso aplicado a unha relación social concreta: a relación laboral.
Así mesmo, deberán coñecer o alcance das diferentes correntes ou perspectivas sociolóxicas arredor do traballo, da organización formal e da empresa, as súas explicacións sobre o funcionamento da sociedade e as súas consideracións sobre as tendencias sociais futuras con especial referencia aos novos retos do traballo e da empresa. Socioloxía do traballo no século XXI.
Preténdese que o alumnado adquira as competencias necesarias para poder realizar unha análise da realidade social, entendendo o porqué do funcionamento da sociedade, das relacións sociais, especialmente das relacións laborais e dos cambios sociais.
Competencias básicas e xerais
CG2 - Localizar, analizar, sintetizar e xestionar diferentes fontes e tipos de información
CG4 - Aplicar o razoamento crítico no estudo e análise dunha cuestión ou tema concreto
CG5 - Expoñer e defender adecuadamente, oralmente e/ou por escrito, cuestións ou temas de carácter xeral ou relacionados coa súa especialidade.
CG6 - Traballar individualmente e en equipo
CG3 - Planificar, organizar e tomar decisións no desenvolvemento de diversas actividades e procesos
CG7 - Traballar e relacionarse cos demais, respectando as normas básicas de convivencia, os dereitos fundamentais e os valores democráticos
Habilidades específicas
CE1 - Recoñecer e relacionar os procesos de cambio social, dende unha perspectiva histórica, económica e sociolóxica, coas innovacións na organización do traballo e a evolución dos sistemas de relacións laborais.
CE3 - Localizar, interpretar, sintetizar e representar datos e indicadores laborais e socioeconómicos
A materia é anual con nove créditos ECTS, polo que contará con 45 horas de docencia expositiva e 27 horas de docencia interactiva.
O traballo por competencias require unha metodoloxía de ensino centrada no alumno. Con esta metodoloxía preténdese que o propio alumno constrúa os seus propios coñecementos, saiba dar sentido ao que está a traballar, relaciona contidos e saiba para que serve ou para que se aplica ao que está a aprender. Así mesmo, búscase unha progresiva autonomía (dirixida) do alumnado no proceso de aprendizaxe que favoreza, continúe e por si mesmo, o proceso de indagación científica.
O método didáctico empregado para o desenvolvemento da materia desenvólvese coa explicación teórica do profesor na clase expositiva e co desenvolvemento práctico do programa, nas clases interactivas, entre outras, mediante instrumentos de prácticas: exames de comprensión no campus virtual, exercicios, comentarios de textos, debates, asistencia a charlas, comentarios guiados sobre documentais e/ou fontes audiovisuais, lectura oral de textos e comentarios, etc. sobre os temas do programa de clase ou contados da materia.
A avaliación práctica, na clase interactiva, pode adaptarse a un traballo de Aprendizaxe e Servizo (APS).
A avaliación dos alumnos realizarase mediante un exame parcial e outro final. Condición necesaria para que o alumnado poida presentarse ao exame parcial será a asistencia a polo menos o 80% das sesións lectivas, tanto expositivas como interactivas.
Unha vez superados os dous exames, a nota media obtida suporá un 70% da nota final, 7 puntos.
A superación do exame final será requisito para superar a materia.
Esta cualificación final tamén terá en conta a asistencia e participación activa en clase interactiva, traballos individuais ou en grupo, a participación en charlas, exposicións e/ou debates programados , ou instrumentos de prácticas, durante o curso puntuando o 30% da nota final, 3 puntos.
A avaliación práctica, o 30% da nota, poderá adaptarse á realización dun traballo de Aprendizaxe e Servizo (APS).
Para os efectos da normativa da USC, todas as actividades sinaladas terán a consideración de actividades académicas avaliables, polo que a participación do alumno en calquera delas producirá as consecuencias legalmente establecidas.
Para os alumnos exentos da docencia, o 100% da nota virá determinada polo exame final. Estes alumnos poderán asistir ás titorías que precisen ao longo do curso académico. Deberán asistir a unha obrigatoria no primeiro cuadrimestre do curso.
As indicacións específicas sobre as probas estarán dispoñibles no Campus Virtual.
En relación co uso indebido das tecnoloxías e o plaxio na realización de tarefas e probas, lémbrase ao alumnado que, nos casos de realización fraudulenta de exercicios e probas, será de aplicación o disposto nas normas de avaliación do rendemento académico e de revisión das cualificacións dos alumnos.
O alumnado que repita materia deberá realizar as tarefas dos non repetidores. O alumnado con dispensa deberá realizar unha titoría ao comezo do curso e realizar un exame final, así como realizar as actividades programadas no campus virtual, segundo as indicacións do docente.
A distribución dos tempos de estudio recomendable é o seguinte:
Estudio individual o en grupo: 90 horas.
Elaboración de traballos: 25 horas.
Lectura dos textos da materia recomendados: 15 horas.
Preparación clases interactivas: 5 horas.
O tempo necesario para superar a materia estimase en, aproximadamente, 3 horas semanais.
Para superar a materia considérase conveniente e recoméndase aos seguintes alumnos:
- Asistencia regular ás clases.
- Análise, reflexión e estudo das lecturas programadas
- Elaboración dos traballos, tarefas, exames e/ou actividades propostas
Este Programa contará co apoio de materiais publicados no Campus Virtual. Avisaráselle o alumnado por correo se se deposita algún tipo de material na fotocopiadora.
O alumnado con exención ou dispensa académica deberá asistir, como mínimo, a unha titoría PERSOAL ou VIRTUAL.
Non se pode deixar o traballo no armario do profesor, en conserxería, salvo autorización.
Os horarios das titorías estarán a disposición dos estudantes na páxina web da USC. Estes horarios serán modificados no segundo cuadrimestre.
Requírese a solicitude de cita previa a través do correo electrónico institucional e/ou en clase para organizar e axilizar a atención do alumnado. Titorías presenciais ou vía Teams.
Correo electrónico e oficinas
Javier Seijo / javierseijo.villamizar [at] usc.es (javierseijo[dot]villamizar[at]usc[dot]es) (despacho 107, preguntar en conserxería)
Javier Seijo Villamizar
Coordinador/a- Departamento
- Ciencia Política e Socioloxía
- Área
- Socioloxía
- Correo electrónico
- javierseijo.villamizar [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Interino/a substitución redución docencia
Carlos Lubian Graña
- Departamento
- Ciencia Política e Socioloxía
- Área
- Socioloxía
- Teléfono
- 881815145
- Correo electrónico
- carlos.lubian [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Axudante Doutor LOU
| Mércores | |||
|---|---|---|---|
| 13:00-14:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Castelán | Aula 5 |
| 18:30-20:00 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Castelán | Aula 5 |
| Xoves | |||
| 12:30-14:00 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Castelán | Aula 5 |
| 18:30-20:00 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Castelán | Aula 5 |
| 22.05.2024 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 3 |
| 22.05.2024 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 3 |
| 22.05.2024 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 5 |
| 22.05.2024 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 5 |
| 22.05.2024 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 6 |
| 22.05.2024 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 6 |
| 03.07.2024 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 3 |
| 03.07.2024 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 3 |
| 03.07.2024 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 5 |
| 03.07.2024 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 5 |
| 03.07.2024 09:30-12:30 | Grupo A - horario de mañá (A-L) | Aula 6 |
| 03.07.2024 09:30-12:30 | Grupo B - horario de tarde (M-Z) | Aula 6 |