Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Campus Norte
Áreas: Escola Universitaria de Traballo Social
Centro Escola Universitaria de Traballo Social
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
- Coñecer o marco normativo de referencia da atención social ás persoas con adiccións.
- Ser capaz de identificar e valorar as necesidades sociais relacionadas cos problemas de adiccións e a súa repercusión na vida das persoas afectadas, amais das estratexias de atención e apoio pertinentes en cada situación.
- Coñecer os programas de tratamento para drogodependientes e saber identificar cada un coas súas características para poder aplicalos en cada momento.
- Ser capaz de recoñecer as características dos problemas de saúde en relación ás adiccións que dan lugar a necesidades de atención e apoios sociais.
- Coñecer e ser capaz de analizar os factores de risco e protección no campo das adiccións e aplicar de forma axeitada a cada situación o recurso máis oportuno.
- Coñecer e ser capaz de avaliar as políticas e os recursos sociais existentes a nivel territorial no campo das adicccións.
- Ser capaz de diseñar e implementar proxectos de intervención dende o Traballo Social coas persoas con adiccións.
- Ser capaz de aplicar métodos, modelos e técnicas do Traballo Social na intervención coas persoas con adiccións.
1. As adiccións non relacionadas con substancias.
2. As adiccións a substancias.
3. A intervención social en adiccións.
4. O papel das traballadoras sociais e os traballadores sociais nas adiccións.
5. Ferramentas utilizadas na intervención profesional das adiccións.
6. As teorías e os modelos relacionadas coas adiccións.
7. Rede de atención nas adiccións.
8. O marco normativo e o marco institucional en relación coas adiccións.
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Apud, I. e Romaní, O. (2016). La encrucijada de la adicción. Distintos modelos en el estudio de la drogodependencia. Health and Addiction, 16(2), 115-125.
Becoña, E. (2002). Bases científicas de la prevención de las drogodependencias. Ministerio del Interior.
Consellería de Sanidade. (s.d.). Plan de Trastornos Adictivos de Galicia. http://xuventude.xunta.es/uploads/docs/Observatorio/Plan_de_trastornos_…
Delegación del Gobierno para el Plan Nacional sobre Drogas. (2017). Estrategia Nacional sobre Adicciones 2017-2024. http://www.pnsd.mscbs.gob.es/pnsd/estrategiaNacional/docs/180209_ESTRAT…
Dirección Xeral de Asistencia Sanitaria do Servizo Galego de Saúde. (2020). Memoria asistencial. Plan de Salud Mental de Galicia Post Covid19 Periodo 2020-2024 . https://www.sergas.es/Asistencia-sanitaria/Documents/1204/CASTELLANO_ME…
Graña, J., Muñoz, J. e Navas, E. (2007). Características psicopatológicas motivacionales y de personalidad en drogodependientes en tratamiento de la Comunidad de Madrid. Agencia Antidroga Comunidad de Madrid.
Instituto de Adicciones de la Ciudad de Madrid. (2012). Protocolo de Intervención desde el Trabajo Social en los Centros de Atención a las drogodependencias del Instituto de Adicciones. http://www.pnsd.mscbs.gob.es/pnsd/buenasPracticas/protocolos/pdf/Protoc…
Losada, M. J., Márquez, P. e Sebastián, P. (1995). Aproximación a las funciones de los trabajadores sociales en los centros de atención a las drogodependencias. Cuadernos de Trabajo Social, 8, 123-139.
Ministerio de Sanidad y Consumo de España. (1994). Glosario de términos de alcohol y drogas. Ministerio de Sanidad y Consumo de España.
Ruiz, M.C. (2018). Actualización en drogodependencias. Análisis histórico, social y sanitario. Formación Alcalá.
Sánchez, L. (2008). Guía informativa: género y drogas. Plan de atención integral a la salud de la mujer en Galicia. Xunta de Galicia, Servizo Galego de Saúde.
Xunta de Galicia. (2001). Plan de Galicia sobre Drogas. Organización y funcionamiento de la Red Asistencial. https://www.sergas.es/gal/Publicaciones/Docs/Drogodependencias/PDF3-35…
Xunta de Galicia. (2012). O circuito de asistencia sanitaria aos trastornos adictivos en Galicia. Xunta de Galicia.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
Alvear de la M.I., Herrera, J., Iglesias, L., Márquez, J. e Paredes, C. (1984). Trabajo social a la luz del enfoque sistémico. Revista de Trabajo Social, 4(3), 46-53.
American Psychiatric Association. (2018). DSM-5 Manual Diagnóstico y Estadístico de los Trastornos Mentales. Editorial Médica Panamericana.
Arias, F., Castillo, C., Fernández, J.J., Roncero, C., Rovira, M.A. e Secades, R. (2008). Guías Clínicas Socidrogalcohol basadas en la evidencia científica opiáceos. Socidrogalcohol.
Castilla, P. (2016). La prevención de recaídas en drogodependencias desde el Modelo de Marlatt. Aportaciones desde el Trabajo Social. Trabajo Social Hoy, 24(77), 109-133.
Decreto 389/1994, do 15 de decembro, polo que se regula a saúde mental en Galicia. (1995). https://extranet.sergas.es/nrmtv/docs/gal/NormativaConvenios/NormativaS…
Levine, H. (1978). The Discovery of Addiction: Changing Conceptions of Habitual Drunkenness in America. Journal of Studies on Alcohol, 15, 493-506.
Orde do 12 de marzo de 2007 pola que se regula a integración funcional dos centros de alcoholismo e de atención ás drogodependencias non alcohólicas no Servizo Galego de Saúde. (2007). https://www.xunta.gal/dog/Publicados/2007/20070328/AnuncioB2CA_es.html
Organización Mundial de la salud. (1992). Clasificación Internacional de Enfermedades (OMS) CIE-10. Descripciones Clínicas y Pautas para el Diagnóstico. Meditor.
Portela, M. (2002). Programa de incorporación personalizado. Xunta de Galicia.
Stoehr, J. D. (2006). The Neurobiology of Addiction. Chelsea House Publishers.
UMAD de Santiago de Compostela. (2018). Plan Municipal de Prevención de Drogodependencias de Santiago de Compostela 2018-2021. http://www.santiagodecompostela.gal/medi/departamento/atencion_cidadan/…
Vrecko, S. (2010). Birth of a disease: Science, the state and addiction neuropolitics. History of the Human Sciences, 23, 52-67.
COMPETENCIAS XENÉRICAS:
- Posuír e comprender os coñecementos que definen ao Traballo Social como disciplina científica, incluíndo as súas teorías, métodos e ámbitos de aplicación, a un nivel que se apoia nas publicacións máis avanzadas e inclúe algúns dos aspectos máis relevantes que están na vanguardia do coñecemento neste campo.
- Saber aplicar eses coñecementos na súa actividade profesional e saber elaborar e defender argumentos sobre as cuestións que incumben ao Traballo Social, facendo uso dos seus coñecementos sobre a realidade social, as teorías, os modelos e os métodos científicos propios.
COMPETENCIAS ESPECÍFICAS:
- Establecer relacións profesionais ao obxecto de identificar a forma máis adecuada de intervención con persoas con conductas aditivas.
- Coñecer estratexias para intervir con persoas, familias, grupos, organizacións e comunidades para axudarlles a tomar decisións ben fundamentadas acerca das súas necesidades, circunstancias, riscos, opcións preferentes e recursos.
- Valorar as necesidades e opcións posibles para orientar unha estratexia de intervención.
- Saber responder a situacións de crises valorando a urxencia das situacións, planificando e desenvolvendo accións para facer fronte ás mesmas e revisando os seus resultados.
- Adquirir habilidades para interactuar con persoas, familias, grupos, organizacións e comunidades para conseguir cambios, para promocionar o desenvolvemento dos mesmos e para mellorar as súas condicións de vida por medio da utilización dos métodos e modelos de Traballo Social, facendo un seguimiento con regularidade dos cambios que se producen ao obxecto de preparar a finalización da intervención.
- Saber identificar e traballar cos comportamentos que representan un risco para o sistema cliente identificando e evaluando as situacións e circunstancias que configuran devandito comportamento e elaborando estratexias de modificación dos mesmos.
COMPETENCIAS TRANSVERSAIS:
- Capacidade de análise e síntese.
- Capacidade de comunicación oral e escrita.
- Capacidade de traballo en equipo.
- Capacidade para as relacións interpersonais.
- Capacidade de razoamento crítico.
- Capacidade de aprendizaxe autónoma.
- Capacidade de motivación pola calidade.
A metodoloxía sucesiva ten un carácter eminentemente práctico e aplicado. Tendo isto en conta, a ordenación dos contidos, a programación dos traballos prácticos e as sesións de titorías están pensadas para que o alumno poida ir desenvolvendo de maneira progresiva a súa aprendizaxe, sendo así que o proceso de ensino-aprendizaxe estará fundamentado nos contidos teóricos, nos obxectivos específicos e nas competencias.
Desenvolveranse traballos individuais e grupais sobre supostos prácticos e a forma de intervir con persoas con adicións.
Na docencia expositiva a profesora expoñerá a análise de conceptos e contidos chave da materia.
Na docencia interactiva incidirase na análise e reflexión na aula sobre artigos e material bibliográfico, visionado de vídeos e documentais relacionados coa materia.
Como aula virtual, para o desenvolvemento da docencia emprégase a web propia do centro, na que cada materia ten o seu espazo propio, na cal o alumnado accede con clave.
1º Escenario
A docencia tanto expositiva como interactiva se impartirá presencialmente. O seguimento realizarase a través das lista de participación nos prácticos, tarefas e traballos individuais e/o grupais, establecidos na Guía da materia.
As titorías en grupos reducidos efectuaranse en remoto, de maneira sincrónica, utilizando a aplicación informática MS Teams.
A avaliación da materia realízase mediante a avaliación continua combinada con proba final. A proba final é complementaria á avaliación continua nas dúas oportunidades.
O exame terá un peso do 60% sobre a cualificación global. Polo que o peso da avaliación continua é do 40%. Para poder sumar a avaliación continua, o alumnado deberá ter aprobada a proba final.
Na Guía docente especificarase o contido e a puntuación correspondente a cada unha das tarefas, prácticos e traballos da avaliación continua, que será entregada ao comezo das clases.
Unha vez téñase confirmación da xustificación das faltas de asistencia, o alumno ou a alumna ten que poñerse en contacto coa profesora para o encargo da tarefa compensatoria no caso de que proceda a realización dunha actividade puntuable. Para o efecto, unha vez publicada el acta na que conste a xustificación da/ s falta/ s de asistencia, el alumnado ten un prazo de 10 días hábiles, para solicitar á profesora o ao profesor a tarefa para compensar a puntuación correspondente.
A puntuación obtida nas actividades de avaliación continua poderase conservar en cursos posteriores, no sendo aplicable no caso de que algunhas destas actividades sexa eliminada e/o incorporada algunha nova; neste caso deberase realizar para poder obter puntuación correspondente.
Por outra banda, se cambia a valoración de cada unha das actividades, a puntuación obtida no seu momento, modificarase pola equivalente actual. O alumnado que no supere a materia e desexe conservar a puntuación obtida no curso anterior debe comunicalo a través dun correo electrónico dirixido á profesora da materia (asouto [at] euts.es (asouto[at]euts[dot]es)).
Poderanse producir cambios no sistema de avaliación da materia cando así sexa acordado entre a profesora e el alumnado, e sempre que supoña unha mellora para a aprendizaxe.
DISPENSA DE ASISTENCIA:
O alumnado que xustifique a imposibilidade de asistir ás clases interactivas, e teña concedida dispénsaa de asistencia, poderá compensar as faltas de asistencia coa realización das tarefas, prácticos ou traballos establecidos pola coordinadora da materia, nun prazo de 10 días desde a data de publicación na acta na que se recoñece dita concesión, a través do correo electrónico (asouto [at] euts.es (asouto[at]euts[dot]es)) (ver tarefas por dispensa de asistencia na web da materia da Escola Universitaria de Traballo Social).
PLAXIO E USO INDEBIDO DAS TECNOLOXÍAS:
“Para os casos de realización fraudulenta de exercicios o probas será de aplicación no recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
- Estudo autónomo individual ou en grupo: 50 horas.
- Exercicios: 15 horas.
- Lectura de textos: 10 horas.
- Elaboración de traballos, visualización de material: 20 horas.
- Outras tareas propostas: 4 horas.
Total: 99 horas.
A participación activa é clave para a formulación dun pensamento crítico. O alumnado deberá ter unha aprendizaxe autodirixida e continuada.
É recomendable que durante o desenvolvemento temporal da materia, manter un contacto periódico coa profesora encargada da materia, para a clarificación e a orientación bibliográfica.
O programa pode sufrir algunha modificación puntual ao longo do curso. En caso de ser así, o alumnado será avisado a través da páxina web da Escola Universitaria de Traballo Social ( EUTS) ou dos medios telemáticos de que se dispoñan neses momentos.
Respecto a a bibliografía recoméndase tamén consultar a que se presenta na Guía da materia, debido a que é máis completa que a que se inclúe no programa pola limitación do espazo.
OBSERVACIÓNS:
“PLAN DE CONTINXENCIA”.
METODOLOXÍA DO ENSINO
2º Escenario
Para o desenvolvemento da docencia interactiva e expositiva combinarase o ensino presencial e en remoto de forma sincrónica e asincrónica.
Todas as actividades realizadas de forma remota poderanse utilizar para iso aplicacións informáticas como MS Teams, MS Forms, así como as distintas aplicacións da web da Universidade de Santiago de Compostela (USC) e páxina web da Escola Universitaria de Traballo Social (EUTS).
O seguimento da programación realizarase a través da entrega periódica das actividades e listas de participación, establecidas na guía da materia.
As titorías en grupos reducidos efectuaranse en remoto, de maneira sincrónica, utilizando MS Teams.
3º escenario
Toda a docencia desenvolverase en remoto de forma sincrónica e asincrónica.
Todas as actividades realizadas de forma remota poderanse utilizar para iso aplicacións informáticas como MS Teams, MS Forms, así como as distintas aplicacións da web da Universidade de Santiago de Compostela (USC) e páxina web da Escola Universitaria de Traballo Social ( EUTS).
O seguimento da programación realizarase a través da entrega periódica das actividades e listas de participación, establecidas na guía da materia.
As titorías en grupos reducidos efectuaranse en remoto, de maneira sincrónica, utilizándose para iso MS Teams
SISTEMA DE AVALIACIÓN DA APRENDIZAXE
Na Guía docente especificarase o contido e a puntuación correspondente a cada unha das tarefas, prácticos e traballos da avaliación continua, que será entregada ao comezo das clases.
Unha vez se teña confirmación da xustificación das faltas de asistencia, o alumno ou a alumna ten que poñerse en contacto coa profesora ou o profesor para o encargo da tarefa compensatoria no caso de que proceda a realización dunha actividade puntuable. Para o efecto, unha vez publicada a acta na que conste a xustificación da/ s falta/ s de asistencia, o alumnado ten un prazo de 10 días hábiles, para solicitar á profesora ou ao profesor a tarefa para compensar a puntuación correspondente.
A puntuación obtida nas actividades de avaliación continua poderase conservar en cursos posteriores, non sendo aplicable no caso de que algunhas destas actividades sexa eliminada e/ou incorporada algunha nova; neste caso deberase realizar para poder obter puntuación correspondente.
Por outra banda, se cambia a valoración de cada unha das actividades, a puntuación obtida no seu momento, modificarase pola equivalente actual. O alumnado que non supere a materia e desexe conservar a puntuación obtida no curso anterior debe comunicalo a través dun correo electrónico dirixido á profesora ou ao profesor da materia (asouto [at] euts.es (asouto[at]euts[dot]es)).
Poderanse producir cambios no sistema de avaliación da materia cando así sexa acordado entre a profesora e o alumnado, e sempre que supoña unha mellora para a aprendizaxe.
DISPENSA DE ASISTENCIA:
O alumnado que xustifique a imposibilidade de asistir ás clases interactivas, e teña concedida dispensa de asistencia, poderá compensar as faltas de asistencia coa realización das tarefas, prácticos ou traballos establecidos pola coordinadora da materia, nun prazo de 10 días, desde a data de publicación na acta na que se recoñece dita concesión, a través do correo electrónico (asouto [at] euts.es (asouto[at]euts[dot]es)) (ver tarefas por dispensa de asistencia na web da materia da Escola Universitaria de Traballo Social).
PLAXIO E USO INDEBIDO DAS TECNOLOXÍAS:
“Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación no recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
Escenario 2:
A avaliación da materia realízase mediante a avaliación continua combinada con proba final. A proba final é complementaria á avaliación continua nas dúas oportunidades.
A proba final terá un peso do 60% sobre a cualificación global. Polo que o peso da avaliación continua é do 40%. Para poder sumar a avaliación continua, o alumnado deberá ter aprobada a proba final.
Escenario 3:
A avaliación da materia realízase mediante a avaliación continua combinada con proba final. A proba final é complementaria á avaliación continua nas dúas oportunidades.
A proba final terá un peso do 60% sobre a cualificación global. Polo que o peso da avaliación continua é do 40%. Para poder sumar a avaliación continua, o alumnado deberá ter aprobada a proba final.
Ana Isabel Souto Gómez
Coordinador/a- Departamento
- Campus Norte
- Área
- Escola Universitaria de Traballo Social
- Correo electrónico
- anaisabel.souto.gomez [at] usc.es
- Categoría
- Non Aplicable
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 13:30-15:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 3 |
| Venres | |||
| 09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 3 |
| 19.01.2022 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |
| 21.06.2022 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 |