Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Campus Norte
Áreas: Escola Universitaria de Traballo Social
Centro Escola Universitaria de Traballo Social
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | (Si)
- Coñecer e comprender de forma crítica os desequilibrios, desigualdades sociais e de poder, que xeran os mecanismos de discriminación e opresión derivados das relacións étnicas e culturais, incorporando os valores propios dunha cultura da paz e da democracia.
- Ser capaz de detectar os mecanismos de exclusión e discriminación no acceso das persoas migrantes á protección social e suscitar fórmulas para corrixilos.
- Coñecer e comprender as diferentes perspectivas teóricas e metodolóxicas con persoas migrantes.
- Coñecer o marco normativo de referencia dos procesos migratorios.
- Ser capaz de formular, implementar e avaliar programas sociais para persoas migrantes e coñecer o desempeño das funcións dos traballadores e traballadoras sociais na súa xestión.
- Ser capaz de aplicar estratexias de resolución de conflitos interculturais por medio da negociación e da mediación.
Tema I: Procesos migratorios.
I.1.- Conceptos básicos.
I.2.- Historia das migracións: causas e contextos.
I.3.- Movementos migratorios.
Tema II: Políticas migratorias.
II.1. - Introdución ás políticas migratorias.
II.2. - As políticas migratorias en España.
II.3. - Estruturas administrativas: nivel estatal e autonómico.
II.4. - Plans de acción.
Tema III: Marco xurídico: Estranxeiría aplicada ao Traballo Social.
III.1. - A entrada en territorio español.
III.2. - Documentos das persoas inmigrantes e outros.
III.3. - Réxime xeral: autorizacións.
III.4. - Réxime comunitario.
III.5. - Legalización de documentos.
III.6. - Infraccións á Lei de Estranxeiría.
III.7. - Nacionalidade.
III.8. - Dereitos e liberdades das persoas estranxeiras en España.
Tema IV: Intervención con persoas inmigrantes dende o Traballo Social.
IV.1. - Contextualización.
IV.2. - Aspectos a ter en conta na intervención social con persoas inmigrantes: modelos e ferramentas
IV.3. - Aspectos psicosociais da poboación migrante.
Tema V: Intervención con persoas migrantes en situación de maior vulnerabilidade
V.1. - Intervención con persoas en prostitución e/ou trata con fins de explotación sexual.
V.2. - Intervención con menores non acompañados.
V.3. - Intervención con mulleres que sofren ou sufriron violencia de xénero.
V.4. - Intervención con persoas migrantes con problemas de saúde, diversidade funcional, etc.
V.5. - Intervención con persoas refuxiadas no contexto actual.
Tema VI: A práctica do traballo social intercultural: diversidade cultural, interculturalidad e mediación intercultural.
VI.1. - Conceptos.
VI.2. - Modelos de xestión.
VI.3. - Diversidade cultural dende un marco interpretativo feminista.
VI.4. - Principios e premisas da práctica do traballo social intercultural.
VI.5. - Traballo social comunitario no eido das migracións e da interculturalidade.
VI.6. - Mediación intercultural.
BÁSICA:
Achotegui, J. (2020). El Síndrome de Ulises: Contra la deshumanización de la migración. Ned.
Bauman, Z. (2016). Extraños llamando a la puerta. Paidós.
Essombra, M. A. (2012). Inmigración e interculturalidad en la ciudad: principios ámbitos y condiciones para una acción comunitaria intercultural en perspectiva europea. Graó.
Fundación ANAFE-CITE. (2008). La intervención social con poblaciones inmigradas: Manual para profesionales de Servicios Sociales. http://www.navarra.es/NR/rdonlyres/0C35C220-5BE4-45F0-8FA5-8BA5743EFF94…
Galvín, I. e Franco, P. (1996). Propuesta Metodológica para el Trabajo Social con Inmigrantes. Siglo XXI.
Ley Orgánica 4/2000, de 11 de enero, sobre derechos y libertades de los extranjeros en España y su integración social. Boletín Oficial del Estado, 10, sec. I, 1139 a 1150.
Malagón, J. L. e Sarasola, J. L. (Coord.). (2005). Manual de atención social al inmigrante. Almuzara.
Malgesini, G. e Giménez, C. (2000). Guía de conceptos sobre migraciones, racismo e interculturalidad (2ª ed.). Catarata.
Raya, E.E. (2006). La práctica del trabajo social con población inmigrante en España: responsabilidad ético-política, limitaciones de la perspectiva metodologicista y aportaciones de los modelos de intervención en medio pluriétnico. Acciones e investigaciones sociales, Extra 1(22), 85-105.
Sánchez, J. e Franco, F. (2011). Guía para Orientación Legal en Inmigración. Lex Nova.
Salazar, O. (2017). Autonomía, género y diversidad: itinerarios feministas para una democracia intercultural. Tirant humanidades.
Sue, D. W. (2013). La práctica del trabajo social multicultural. Limusa.
Vidal, F. e Charaf, M. (2011). Los aeronautas: exclusión extrema e inmigración. UNE.
COMPLEMENTARIA:
Abarca, A. P., Alonso-Olea, B., La Cruz, J. M., Martín, I. e Vargas, M. (2011). Inmigración y Extranjería: régimen jurídico básico (5ª ed.). Codex.
Accem. (2008). Análisis de las Migraciones: España como “Emisor” y “Receptor de Inmigrantes” . Accem.
Achotegui, J. (2002). La Depresión de los Inmigrantes: Una Perspectiva Transcultural. Mayo.
Castro, A. (2011). Sos… Soy Inmigrante: el síndrome de Ulises. Pirámide.
Catala, M. (Coord.). (2009). Miradas y Voces de la Inmigración. Montesinos.
Escarbajal, A. (2009). Educadores, Trabajadores Sociales e Interculturalidad. Dykinson.
Escarbajal, A. (2010). Interculturalidad, Mediación y Trabajo Colaborativo. Narcea.
Izquierdo, A. (2010). Del suelo al arraigo: La inmigración en España durante la primera década del S. XXI. Universidad de A Coruña.
Izquierdo, A. e Wayne, A. C. (2012). Política de Control Migratorio: Estudio Comparado de España y EE.UU. Bellaterra.
Livi, M. (2012). Breve Historia de las Migraciones. Alianza Editorial.
Marchioni, M. e Morín, M. L. (2014). El Proyecto de Intervención Comunitaria Intercultural (ICI): Una experiencia avanzada en el terreno comunitario. http://quadernsanimacio.net/ANTERIORES/veinte/index_htm_files/intervenc…
Nahïr, S. (2016). Refugiados frente a la catástrofe humanitaria: una solución real. Crítica.
Solanes, A. e Spina, La, E. (Eds.). (2014). Políticas migratorias, Asilo y Derechos Humanos. Tirant lo Blanch.
Veronesi, S. (2019). Salvar vidas en el mediterráneo. Un planfleto íntimo contra el racismo. Anagrama.
COMPETENCIAS XENÉRICAS:
- Posuír e comprender os coñecementos que definen ao Traballo Social como disciplina científica, incluíndo as súas teorías, métodos e ámbitos de aplicación, a un nivel que se apoia nas publicacións máis avanzadas e inclúe algúns dos aspectos máis relevantes que están na vangarda do coñecemento neste campo.
- Saber aplicar eses coñecementos na súa actividade profesional e saber elaborar e defender argumentos sobre as cuestións que incumben ao Traballo Social, facendo uso dos seus coñecementos sobre a realidade social, as teorías, os modelos e os métodos científicos propios.
COMPETENCIAS ESPECÍFICAS:
- Establecer relacións profesionais ao obxecto de identificar a forma máis adecuada de intervención.
- Coñecer estratexias para intervir con persoas, familias, grupos, organizacións e comunidades para axudarlles a tomar decisións ben fundamentadas achega das súas necesidades, circunstancias, riscos, opcións preferentes e recursos.
- Valorar as necesidades e opcións posibles para orientar unha estratexia de intervención.
- Saber responder a situacións de crises valorando a urxencia das situacións, planificando e desenvolvendo accións para facer fronte ás mesmas e revisando os seus resultados.
- Adquirir habilidades para interactuar con persoas, familias, grupos, organizacións e comunidades para conseguir cambios, para promocionar o desenvolvemento dos mesmos e para mellorar as súas condicións de vida por medio da utilización dos métodos e modelos de Traballo Social, facendo un seguimiento con regularidad dos cambios que se producen ao obxecto de preparar a finalización da intervención.
- Desenvolver aptitudes para saber apoiar o desenvolvemento de redes para facer fronte ás necesidades e traballar a favor dos resultados planificados examinando coas persoas as redes de apoio ás que poidan acceder e desenvolver.
- Coñecer e utilizar a mediación como estratexia de intervención destinada á resolución alternativa e complementaria de conflitos en diversos ámbitos, tales como o familiar, escolar, comunitario e intercultural.
COMPETENCIAS TRANSVERSAIS:
- Capacidade de análise e síntese.
- Capacidade de comunicación oral e escrita.
- Capacidade de traballo en equipo.
- Capacidade para as relacións interpersoais.
- Capacidade de recoñecemento á diversidade e a multiculturalidade.
- Capacidade de razoamento crítico.
- Capacidade de compromiso ético.
- Capacidade de aprendizaxe autónoma.
- Capacidade de motivación pola calidade.
A metodoloxía utilizada combina a docencia de clases expositivas, interactivas, titoría en grupo reducido e o traballo persoal.
Preténdese que o alumnado, individual e colectivamente, participe de forma activa na construción de coñecementos. Para iso levaranse a cabo metodoloxías participativas. Estas descríbense como un proceso vivo, dinámico, que se desenvolve en interacción, para xerar reflexión compartida sobre o que se fai, o que se busca, aspira e desexa desde unha visión colectiva. Conlevan intercambio e relación integral entre a práctica e a teoría. Implican un esforzo permantente e sistemático de análise, estudo, reflexión da realidade, dos proxectos e prácticas de intervención que se levan a cabo. Por tanto, conlevan recoller feitos, situacións, contidos, conceptos, valores, traballar coas emocións; así como coa realidade nos seus diversos aspectos, e/ou interpretacións.
Para iso, levaranse a cabo actividades participativas (visuais, auditivas, corporais, vivenciais, de descubrimento individual e colectivo), vinculas ao contexto, a casos, experiencias, aplicando técnicas, destrezas, habilidades, entre outras. Ademais, combinarase o anterior co uso e análise de material audiovisual e bibliográfico.
Como aula virtual, para o desenvolvemento da docencia emprégase a web propia do centro, na que cada materia ten o seu espazo propio, ao cal o alumnado accede con clave. Poden empregarse tamén, outras ferramentas da web da USC.
ESCENARIO 1
A docencia expositiva e interactiva é presencial. As titorías en grupos reducidos realízanse en remoto, empregando MS Teams e de forma sincrónica.
O seguimento realízase a través da programación das entregas e listas de participación.
ESCENARIO 1:
A avaliación da materia realízase mediante a avaliación continua, sendo esta de o 100% nas dúas oportunidades.
Contido e puntuación das actividades de avaliación continua:
- Exercicios de construción teórica do coñecemento a partir de dinámicas nas clases expositivas: 1,5 puntos.
- Participación activa e/ou achegas das dinámicas, clases expositivas e titorías de grupos reducidos: 1 punto.
- Traballos individuais: 4 puntos.
- Tarefas interactivas: 2 puntos.
- Traballo temático en equipo: 1,5 puntos.
As puntuacións anteriores poden estar suxeitas a modificacións sempre que sexa en beneficio do alumnado e o acordo se alcanzase de forma conxunta entre todas as partes implicadas. En caso de producirse cambios deberán incorporarse á guía da materia.
Na Guía da Materia que se entrega ao comezo das clases, especifícase o desenvolvemento da docencia e as indicacións referentes ás tarefas de avaliación continua.
No caso de non asistir a clases nas que se realizan tarefas puntuables, e se teñan xustificadas as faltas de asistencia, poden compensarse estas tareas, coa elaboración de traballos e exercicios encomendados pola profesora. Unha vez que se teña confirmación da xustificación das faltas de asistencia, o alumnado ten que poñerse en contacto coa profesora para o encargo da tarefa compensatoria no caso de que proceda a
realización dunha actividade puntuable. Para o efecto, unha vez publicada a acta na que conste a xustificación da/s falta/ s de asistencia, o alumnado ten un prazo de 5 días hábiles, para solicitar á profesora a tarefa para compensar a puntuación correspondente.
A puntuación obtida nas actividades de avaliación continua pódese conservar para cursos posteriores, non sendo que algunhas destas actividades sexa eliminada e/ou sexa incorporada algunha nova; neste caso deberá realizarse para poder obter a puntuación correspondente. Por outra banda, se cambia a valoración de cada unha das actividades, a puntuación obtida no seu momento, modificarase pola equivalente actual. O/a alumno/a que non supere a materia, e desexe conservar a puntuación obtida no curso anterior debe comunicalo a través dun correo electrónico dirixido á profesora da materia (lorena [at] euts.es (lorena[at]euts[dot]es) ou lorena.anon [at] usc.es (lorena[dot]anon[at]usc[dot]es)).
O prazo e os motivos polos que se pode xustificar as faltas de asistencia son os establecidos na Normativa de asistencia a clase nos ensinos adaptados ao Espazo Europeo de Educación Superior (Acordo do Consello de Goberno da USC do 25 de marzo de 2010).
DISPENSA DE ASISTENCIA
O alumnado que xustifique a imposibilidade de asistir ás clases e teña concedida dispensa de asistencia poderá compensar as faltas coa realización de exercicios e traballos de análises de textos seleccionados que deberá entregar por escrito (ver tarefas por dispensa de asistencia na web da materia).
O alumnado que teña concedida dispensa de asistencia ten que poñerse en contacto coa profesora, preferentemente, por correo electrónico, nun prazo non superior a 10 días desde a data de publicación da acta na que se recoñece dita concesión.
PLAXIO E USO INDEBIDO DAS TECNOLOXÍAS
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico do estudantado e de revisión de cualificacións.
Traballo persoal do alumnado:
- Estudo autónomo individual ou en grupo: 50 horas.
- Exercicios: 15 horas.
- Lectura de textos: 10 horas.
- Elaboración de traballos, visualización de material: 20 horas.
- Outras tarefas propostas: 4 horas.
- TOTAL: 99 horas.
A participación nas clases é fundamental para a integración dos coñecementos teóricos e prácticos, e para que o alumnado senta a maior vinculación cos contextos profesionais.
Recoméndase, durante o desenvolvemento temporal da materia, manter un contacto periódico coa profesora encargada para a clarificación e a orientación bibliográfica precisa para poder afondar nos aspectos de maior interese.
Respecto á bibliografía recoméndase, tamén, consultar a que se presenta na guía dá a materia e en cada un dos temas, debido a que é máis completa que a que se inclúe neste programa pola limitación de espazo.
“PLAN DE CONTINXENCIA”
Metodoloxía de ensino
ESCENARIO 2
Combínase o desenvolvemento da docencia expositiva e interactiva, en remoto e presencial. As titorías en grupos reducidos realízanse en remoto.
Para as actividades en remoto emprégase MS Teams.
A docencia é impartida de forma sincrónica e asincrónica.
O seguimento realízase a través da programación das entregas e listas de participación.
ESCENARIO 3
Toda a docencia desenvolverase en remoto, empregando MS Teams
A docencia é impartida de forma sincrónica e asincrónica.
O seguimento realízase a través da programación das entregas e listas de participación.
Sistema de avaliación
ESCENARIO 2
A avaliación da materia realízase mediante a avaliación continua, sendo esta de o 100% nas dúas oportunidades.
Contido e puntuación das actividades de avaliación continua:
- Exercicios de construción teórica do coñecemento a partir de dinámicas nas clases expositivas: 1,5 puntos.
- Participación activa e/ou achegas das dinámicas, clases expositivas e titorías de grupos reducidos: 1 punto.
- Traballos individuais: 4 puntos.
- Tarefas interactivas: 2 puntos.
- Traballo temático en equipo: 1,5 puntos.
As puntuacións anteriores poden estar suxeitas a modificacións sempre que sexa en beneficio do alumnado e se acade o acordo de forma conxunta entre todas as partes implicadas. En caso de producirse cambios deberán incorporarse á guía da materia.
ESCENARIO 3
A avaliación da materia realízase mediante a avaliación continua, sendo esta de o 100% nas dúas oportunidades.
Contido e puntuación das actividades de avaliación continua:
- Exercicios de construción teórica do coñecemento a partir de dinámicas nas clases expositivas: 1,5 puntos.
- Participación activa e/ou achegas das dinámicas, clases expositivas e titorías de grupos reducidos: 1 punto.
- Traballos individuais: 4 puntos.
- Tarefas interactivas: 2 puntos.
- Traballo temático en equipo: 1,5 puntos.
As puntuacións anteriores poden estar suxeitas a modificacións sempre que sexa en beneficio do alumnado e se acade o acordo de forma conxunta entre todas as partes implicadas. En caso de producirse cambios deberán incorporarse á guía da materia.
Na Guía da Materia que se entrega ao comezo das clases, especifícase o desenvolvemento da docencia e as indicacións relativas ás tarefas de avaliacióncontinua.
No caso de non asistir ás clases nas que se realizan tarefas puntuables, e se teñan xustificadas as faltas de asistencia, poden compensarse estas tarefascoa elaboración de traballos e exercicios que lle sexan encomendados pola profesora. Unha vez se teña confirmación da xustificación das faltas deasistencia, o/a alumno/a ten que poñerse en contacto coa profesora para o encargo da tarefa compensatoria no caso de que proceda a realización dunhaactividade puntuable. Ao efecto, unha vez publicada a acta na que conste a xustificación da/s falta/s de asistencia, o alumnado ten un prazo de 5 díashábiles, para solicitar á profesora a tarefa para compensar a puntuación correspondente.
A puntuación obtida nas actividades de avaliación continua poderase conservar en cursos posteriores non sendo que algunhas destas actividades sexaeliminada e/ou sexa incorporada algunha nova; neste caso deberá realizarse para poder obter a puntuación correspondente. Por outra parte, se cambia avaloración de cada unha das actividades, a puntuación obtida no seu momento, modificarase pola equivalente actual. O/a alumno/a que non supere amateria, e desexe conservar a puntuación obtida no curso anterior debe comunicalo a través dun correo electrónico dirixido á profesora da materia(lorena.anon [at] usc.es (lorena[dot]anon[at]usc[dot]es) o lorena [at] euts.es (lorena[at]euts[dot]es)).
O prazo e os motivos polos que se poden xustificar as faltas de asistencia son os establecidos na Normativa de asistencia a clase nas ensinanzasadaptadas ao Espazo Europeo de Educación Superior (Acordo do Consello de Goberno da USC do 25 de marzo de 2010).
Lorena Añon Loureiro
Coordinador/a- Departamento
- Campus Norte
- Área
- Escola Universitaria de Traballo Social
- Correo electrónico
- lorena.anon [at] usc.es
- Categoría
- Non Aplicable