Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
Áreas: Xenética
Centro Facultade de Bioloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só plans en extinción)
- Adquirir coñecementos acerca da orixe da variabilidade xenética e da forma en que incide no fenotipo dun organismo.
- Coñecer as bases moleculares da regulación dos xenes e a súa incidencia nos procesos de desenvolvemento, na defensa do organismo e en enfermidades complexas como o cancro.
- O alumno familiarizarase coas aplicacións da tecnoloxía do ADN recombinante o que lle permitirá comprender e analizar os aspectos xenéticos de temas que actualmente teñen gran relevancia social (transxénicos, clonación...).
-Fomentar o traballo en equipo a través da realización dunha serie de proxectos en grupo ao longo do curso.
-Adquisición de destrezas na procura e manexo da información científica.
As sesións de teoría serán presenciais
TEORÍA (36 h)
TEMA 1: MUTACIÓN XÉNICA E BASE MOLECULAR DA MUTACIÓN e DA REPARACIÓN (4 h)
TEMA 2: MUTACIÓNS CROMOSÓMICAS (4 h)
TEMA 3: TRANSPOSICIÓN (2 h)
TEMA 4: REGULACIÓN DA EXPRESIÓN XÉNICA EN PROCARIOTAS (3 h)
TEMA 5: REGULACIÓN DA EXPRESIÓN XÉNICA EN EUCARIOTAS (6 h)
TEMA 6: CICLO CELULAR E CANCRO (3 h)
TEMA 7: TECNOLOXÍA DO ADN RECOMBINANTE E APLICACIÓNS (6 h)
TEMA 8: ORGANIZACIÓN DE SECUENCIAS (3 h)
TEMA 9: XENÓMICA E PROTEÓMICA (5 h)
PRÁCTICAS DE LABORATORIO (8 h)
Realizaranse dúas prácticas presenciais
Práctica 1: Descrición e utilización de marcadores moleculares (4 h)
Práctica 2: Elaboración dun mapa de restrición (4 h)
SEMINARIOS (9 h)
Consistirán na resolución de problemas e cuestións relacionadas coa teoría explicada. Realizaranse en sesións de 1 hora na aula
Seminarios 1: Resolución de problemas relacionados co tema 1 (1 horas)
Seminarios 2 e 3: Resolución de problemas relacionados co tema 2 (2 horas)
Seminario 4: Resolución de problemas relacionados co tema 3 (1 hora)
Seminario 5: Resolución de problemas relacionados co tema 4 (1 hora)
Seminario 6: Resolución de problemas relacionados co tema 6 (1 hora)
Seminario 7 e 8: Resolución de problemas relacionados co tema 7 (2 horas)
Seminario 9: Resolución de problemas relacionados co tema 8 (1 hora)
TITORÍAS EN GRUPO (1 h)
Nas titorías en grupo analizarase o traballo feito polos alumnos/as en grupos pequenos. O traballo e a metodoloxía serán propostos polo profesor ao comezo do curso. Realizarase nunha sesión dunha hora
Preséntase a continuación unha relación dalgúns LIBROS con carácter XERAL:
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Benito, C. e Espino, J., 2012. Xenética: conceptos esenciais. Madrid: Editorial Médica Panamericana.
Griffiths, A. J. F et al. 2015. Introduction to Genetic analysis. 11 th ed. New York: Freeman and Company.
Klug, W.S., et al. 2013. Conceptos de xenética. 10ª ed. Madrid: Pearson.
Klug, W.S., et al. 2018. Concepts of genetics.12 th ed. New York. Pearson.
Pierce, B.A., 2015. Xenética: un enfoque conceptual. 5ª ed. Madrid: Médica Panamericana.
Pierce, B.A., 2020. Genetics: a conceptual approach. 6ª ed. New York:Freeman and Company.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA:
Krebs, J.E., Goldstein, E.S. e Kilpatrick, S. T., 2018. Lewin Xenes XII. Jones & Barlett Learning.
LIBROS DE PROBLEMAS
A maioría dos textos de Xenética inclúen en cada capítulo unha serie de problemas.
Preséntase a continuación unha relación dalgúns libros específicos de problemas:
Benito Jiménez, C., 2002. 360 problemas de xenética resoltos paso a paso. Madrid: Síntese.
Ménsua, J. L., 2003. Xenética: problemas e exercicios resoltos. Madrid: Pearson Educación.
Remis, M.I. e Saidman, B.Ou. 2019. Xenética: unha guía de problemas e como resolvelos. Editorial Académica Española.
Os/ as estudantes terán acceso á plataforma da Editorial Médica Panamericana onde poderán consultar en aberto os textos mencionados anteriormente: Benito e Espino, 2012. Xenética, conceptos esenciais, e Pierce, B.A., 2015. Xenética: un enfoque conceptual. Ambos da editorial Médica Panamericana. Así mesmo, poderán acceder á versión electrónica do libro Klug, W.S. et ao. 2020 da editorial Pearson. O acceso aos manuais electrónicos realizarase a través de ReBUSa da Biblioteca da USC.
Competencias
Nesta materia os/as estudantes adquirirán ou practicarán unha serie de competencias básicas/xerais e transversais, desexables en calquera titulación universitaria, e específicas, propias da materia en particular e/ou do Grao de Bioloxía en xeral.
Dentro das competencias desta materia traballaranse especialmente as seguintes:
COMPETENCIAS BÁSICAS/XERAIS
As que figuran na memoria do Grao
COMPETENCIAS ESPECÍFICAS
CE3. Coñecer e saber aplicar as técnicas instrumentais, e deseñar protocolos de traballo no laboratorio e no campo, aplicando a normativa e as técnicas apropiadas relacionadas coa seguridade, hixiene, xestión de residuos e calidade
CE4. Coñecer a orixe da vida, os mecanismos da herdanza e a súa evolución
CE5 - Coñecer a diversidade dos seres vivos e os ciclos biolóxicos, así como desenvolver a capacidade de analizar e interpretar as súas adaptacións ao medio.
CE7 - Coñecer a estrutura das biomoléculas, as súas propiedades fisicoquímicas e relacionalo coas súas funcións, integrando os distintos niveis de organización dos seres vivos
CE8. Comprender os principios da bioenerxética e bioseñalización, e coñecer os principais roteiros metabólicas e a súa regulación, así como o fluxo da información xenética e bioquímica nos seres vivos
CE9 Coñecer e comprender a estrutura e a función de virus, células procariotas e eucariotas
CE11. Comprender e integrar o funcionamento e regulación dos principais procesos fisiolóxicos dos seres vivos así como a súa interacción co ambiente biótico e abiótico
COMPETENCIAS TRANSVERSAIS
CT1. Capacidade para buscar, procesar, analizar e sintetizar información procedente de diversas fontes
CT2. Capacidade para o razoamento, a argumentación e o pensamento crítico
CT3. Capacidade para traballar en grupo e abarcar situacións problemáticas de maneira colectiva.
CT4. Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible
CT5. Capacidade para realizar unha exposición en público de forma clara, concisa e coherente
CT6. Capacidade para reflectir adecuadamente as fontes de información empregadas
CT7. Capacidade para aplicar as TICs no ámbito da Bioloxía
CT8. Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos seus coñecementos, promovendo a iniciativa e a creatividade.
CT9. Capacidade para organizar e planificar o traballo
CT10. Capacidade para interpretar resultados experimentais
CLASES EXPOSITIVAS
No escenario 1 serán presenciais
Desenvolveranse os diferentes temas da materia utilizando como material de apoio presentacións en power point e a lousa (tipo lección maxistral). Dedicaranse a esta actividade 3 sesións por semana que serán complementadas cunha sesión de seminarios na que se resolverán cuestións, problemas ou se comentarán noticias ou fragmentos dalgún texto de interese. Nestas sesións fomentarase especialmente a participación do alumnado.
Para cada tema, a través do campus virtual, abrirase un foro específico de dúbidas. Os/ as alumnos/ as poderán expor dúbidas despois da explicación do tema na clase. O foro permanecerá aberto dúas semanas. As dúbidas puntuais que xurdan en relación cos temas xa explicados resolveranse nas titorías de despacho. En ningún caso se explicarán de novo conceptos complexos que fosen tratados nas clases.
A asistencia a clases expositivas non é obrigatoria pero si é recomendable
PRÁCTICAS DE LABORATORIO
As prácticas realizaranse no laboratorio de Xenética. Os/ as estudantes terán a súa disposición un guion e realizarán as prácticas seguindo as indicacións do guion coa supervisión do profesor. Así mesmo, o profesor de prácticas encargarase de poñer ao dispor dos/as estudantes o material biolóxico (ADN, plásmidos, fagos) necesario para o desenvolvemento das prácticas. Na sesión presencial de cada práctica trataranse experimentalmente métodos de análise xenética que complementarán os conceptos desenvolvidos nas clases teóricas. Ao finalizar as mesmas os/as estudantes discutirán co profesor os resultados obtidos. Os alumnos deberán realizar un exame para ser cualificados desta actividade.
A asistencia a esta actividade non é obrigatoria.
SEMINARIOS
No escenario 1 serán presenciais
Consistirán na resolución de problemas e cuestións relacionadas coa teoría explicada. Con antelación á data do seminario, o profesor, a través do campus virtual, facilitará aos/as estudantes un boletín de problemas que deberán resolver. Nos seminarios, o profesor resolverá as dúbidas xurdidas na resolución dos problemas expostos no boletín. A asistencia aos seminarios non é obrigatoria. Esta actividade será avaliada no exame e nos cuestionarios expostos ao longo do curso.
TITORÍAS EN GRUPO
Os/as estudantes realizarán un traballo en grupos de 3 ou 4 alumnos/ as coa supervisión e o asesoramento do profesor. Os traballos serán enviados ao profesor antes da data da titoría a través do campus virtual.
Esta actividade non é obrigatoria para aprobar a materia.
SISTEMA DE AVALIACIÓN
Os exames adoitan consistir en contestar a preguntas curtas e/ou tipo test e na resolución de problemas.
É unha proba obrigatoria presencial para todos os alumnos, complementaria á avaliación continua. Preguntaranse cuestións relacionadas coas clases expositivas e de seminarios.
Para superar a materia o/a estudante deberá aprobar o exame teórico. O aprobado está en 5 sobre 10 puntos. Unha vez superado o exame, á súa cualificación sumaránselle as obtidas nas restantes actividades da materia: prácticas/ titorías/ cuestionarios. A cualificación final farase atendendo ao seguinte baremo:
- Exame teórico: 50% da cualificación final (Se o/o alumno/para aprobou o exame)
- Clases prácticas, representan o 15% da cualificación final (puntuarase a asistencia e participación con 7,5% como máximo e os/ as alumnos/ as realizarán un exame no que poderán obter como máximo outro 7,5% da nota, este exame realizarase xunto co exame final).
Control de asistencia: pasarase lista
- Titorías en grupo, os traballos realizados representan o 10% da cualificación final
-Cuestionarios e/ou tarefas a través do campus virtual, representan o 25% da cualificación final
Non é obrigatoria aínda que si recomendable a realización das prácticas, titorías e os cuestionarios para aprobar a materia.
Só se sumarán estas notas (prácticas, titorías, cuestionarios/tarefas) se se alcanzou un 5 no exame de teoría.
No exame avaliaranse as competencias:
CG1, CG2, CG3, CG5, CB1, CB2, CB5, CT1, CT2, CT4, CT8, CE3, CE4, CE5, CE7, CE8, CE9, CE11
Nas clases prácticas avaliaranse as competencias:
CG2, CG3, CG4, CB2, CB3, CB5, CT2, CT3, CT4, CT7, CT8, CT9, CT10, CE3, CE4, CE7, CE9
Nas titorías avaliaranse as competencias:
CG2, CG3, CG4, CG5, CB1, CB2, CB3, CB4, CT1, CT2, CT3, CT4, CT5, CT6, CT7, CT8, CT9, CE4, CE5, CE7, CE9
AVALIACIÓN SEGUNDA CONVOCATORIA:
Os/as estudantes deberán realizar a proba teórica final; conservarase a avaliación continua.
Os/as estudantes poderán repetir o exame de prácticas na segunda convocatoria. Se se presentan a esta segunda convocatoria a nota do exame de prácticas da primeira convocatoria será anulada e a nota final calcularase @teniendo en cuenta a cualificación obtida na segunda convocatoria.
ESTUDANTES REPETIDORES/AS
Debido á extinción do plan de estudos do Grao en Bioloxía, os estudantes repetidores desta materia serán avaliados cun único exame final.
NOTAS IMPORTANTES:
“PARA Os CASOS DE REALIZACIÓN FRAUDULENTA DE EXERCICIOS Ou PROBAS SERÁ DE APLICACIÓN A NORMATIVA DE AVALIACIÓN DO RENDEMENTO ACADÉMICO DOS ESTUDANTES E DE REVISIÓN DE CUALIFICACIÓNS”
NON SE REALIZARÁN EXAMES PARCIAIS DA MATERIA NIN DATAS ALTERNATIVAS Ás OFICIAIS
A REALIZACIÓN DAS PRÁCTICAS E DAS ACTIVIDADES PROPOSTAS NAS TUTORIAS e CUESTIONARIOS NON É OBRIGATORIA PARA APROBAR A MATERIA
NON SE ADMITIRÁN ALUMNOS/AS NOS GRUPOS QUE NON LLES CORRESPONDA SALVO Aos/AS QUE SE LLES CONCEDERA O CAMBIO DE GRUPO. ASÍ MESMO, NON SE ADMITIRÁN CAMBIOS NOS GRUPOS DE PRÁCTICAS e TITORÍAS SALVO INTERCAMBIO CON OUTRO/A ALUMNO/A DE OUTRO GRUPO. DEVANDITOS CAMBIOS SERÁN COMUNICADOS PREVIAMENTE POR E-mail Ao PROFESOR RESPONSABLE DA ACTIVIDADE, QUEN TEN QUE DAR O seu CONSENTIMENTO.
“TAMÉN QUEDA TERMINANTEMENTE PROHIBIDA A DISTRIBUCIÓN POR DISTINTOS MEDIOS (POR EXEMPLO, PÁXINAS WEB, DISTRIBUCIÓN A PERSOAS ALLEAS Ao CURSO) SEN CONSENTIMENTO DO PROFESORADO, DE CALQUERA MATERIAL DOCENTE DISPOÑIBLE NA aula VIRTUAL”
Tempo de estudo e traballo persoal
Horas presenciais: 56 h
- Asistencia a clases expositivas: 36 horas
- Prácticas no laboratorio: 8 horas
- Prácticas de lousa/seminarios: 9 horas
- Titorías en grupo reducido: 1 horas
- Realización de exames:2 horas
Horas non presenciais: 94 h
- Estudo individual: 74 horas
- Lecturas recomendadas, actividades de biblioteca, preparación de titorías: 20 horas
- Asistencia regular ás clases teóricas, de problemas, prácticas
- Utilización das titorías
- Utilización da bibliografía recomendada
- Estudo continuo e baseado na comprensión dos conceptos
- Participación en clase
-Utilización dos foros de preguntas que se abrirán no campus virtual para cada un dos temas
Abrirase unha aula virtual da materia que estará ao dispor do alumnado
En todos os escenarios, os/ as estudantes poderanse comunicar co profesor a través das titorías (solicitaranas previamente mediante correo electrónico), foros que se crearán para cada un dos temas impartidos na aula virtual e para calquera cuestión poden dirixirse ao profesor utilizando o correo electrónico. Seguindo as normas da USC, os alumnos deben utilizar a conta de correo da USC.
Así mesmo, utilizarase a plataforma MS- Teams para titorías. En caso de ser necesario, escenarios 2 e 3, tamén se utilizará para as clases expositivas, prácticas e seminarios.
PLAN DE CONTINXENCIA
ESCENARIOS 2 E 3
Metodoloxía de ensino
Clases expositivas
As clases serán virtuais a través de Teams, síncronas nos escenarios 2 e 3
Clases prácticas
Escenario 2:
Os grupos de prácticas dividiranse á metade para axustarse ao aforo reducido do laboratorio. Cada práctica constará de 1 sesión presencial de 2 h de duración e 2 h de traballo non presencial (antes e despois) da sesión. O alumnado deberá realizar ensaios experimentais, recollerá os resultados obtidos e analizaraos adecuadamente para dar resposta ás preguntas expostas no guion de prácticas.
Os estudantes deberán traballar previamente á sesión presencial lendo e vendo todo o material que se poña á súa disposición no campus virtual. Na sesión presencial de cada práctica trataranse experimentalmente métodos de análise xenética que complementarán os conceptos desenvolvidos nas clases teóricas. Posteriormente, os estudantes deberán analizar os resultados e entregarán as respostas ás cuestións expostas no guion de prácticas, de maneira asíncrona, nun prazo de tempo determinado polos docentes mediante correo electrónico, seguindo as instrucións proporcionadas polos docentes.
A realización das prácticas, así como a entrega dos cuestionarios non é obrigatoria para aprobar a materia.
Escenario 3:
A parte presencial de cada práctica, na medida do posible, transformarase, en clases virtuais, para iso cargaranse no campus virtual os guións de prácticas máis amplos e a presentación destas que se fai ao principio de cada sesión ( Power Point+Son/comentarios). Exporanse preguntas que os alumnos/ as deberán resolver e entregar de maneira asíncrona nun prazo de tempo determinado polos docentes mediante correo electrónico, seguindo as instrucións proporcionadas polos docentes.
Seminarios:
Os seminarios serán presenciais no escenario 2 e serán virtuais síncronos a través de Teams no escenario 3.
Titorías:
As titorías serán virtuais e síncronas a través de Teams nos dous escenarios
SISTEMA DE AVALIACIÓN
Os exames adoitan consistir en contestar a preguntas curtas e/ou tipo test e na resolución de problemas.
É unha proba obrigatoria presencial (escenario 2) para todos os alumnos, complementaria á avaliación continua, preguntaranse cuestións relacionadas as clases expositivas e de seminarios. No escenario 3 realizarase unha proba non presencial síncrona a través do campus virtual.
Para superar a materia o/a estudante deberá aprobar o exame teórico. O aprobado está en 5 sobre 10 puntos. Unha vez superado o exame, á súa cualificación sumaránselle as obtidas nas restantes actividades da materia: prácticas/ titorías/ cuestionarios. A cualificación final farase atendendo ao seguinte baremo:
- Exame teórico: 50% da cualificación final (Se o/o alumno/para aprobou o exame)
- Clases prácticas, representan o 15% da cualificación final (puntuarase a asistencia e participación con 7,5% como máximo e os/ as alumnos/ as realizarán un exame no que poderán obter como máximo outro 7,5% da nota, este exame realizarase xunto co exame final). No escenario 3 a participación avaliarase coa realización de cuestionarios/tarefas a través do campus virtual. Nos escenarios 2 e 3 realizarase un exame telemático síncrono o mesmo día da proba final.
Control de asistencia: pasarase lista
- Titorías en grupo, os traballos realizados representan o 10% da cualificación final
-Cuestionarios e/ou tarefas a través do campus virtual, síncronas, representan o 25% da cualificación final.
A REALIZACIÓN DAS PRÁCTICAS E DAS ACTIVIDADES PROPOSTAS NAS TUTORIAS e CUESTIONARIOS NON É OBRIGATORIA PARA APROBAR A MATERIA.
ESTUDANTES REPETIDORES/AS
Debido á extinción do plan de estudos do Grao en Bioloxía, os estudantes repetidores desta materia serán avaliados cun único exame final.
“Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do rendemento académico dous estudantes e de revisión de cualificacións”.
Ana Maria Viñas Diaz
- Departamento
- Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
- Área
- Xenética
- Teléfono
- 881816918
- Correo electrónico
- anamaria.vinas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Jose Manuel Castro Tubio
- Departamento
- Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
- Área
- Xenética
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Paula Otero Sánchez
- Departamento
- Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
- Área
- Xenética
- Correo electrónico
- paulaotero.sanchez [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Ministerio
Daniel Garcia Souto
- Departamento
- Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
- Área
- Xenética
- Categoría
- Posdoutoral Xunta
Ana Oitabén Fernández
- Departamento
- Zooloxía, Xenética e Antropoloxía Física
- Área
- Xenética
- Correo electrónico
- ana.oitaben.fernandez [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Xunta
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 12:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 01. Charles Darwin |
| 13:00-14:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aula 02. Gregor Mendel |
| Mércores | |||
| 12:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 01. Charles Darwin |
| 13:00-14:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aula 02. Gregor Mendel |
| Xoves | |||
| 12:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 01. Charles Darwin |
| 13:00-14:00 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aula 02. Gregor Mendel |
| 18.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 01. Charles Darwin |
| 18.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 01. Charles Darwin |
| 18.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 02. Gregor Mendel |
| 18.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 02. Gregor Mendel |
| 18.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 03. Carl Linneo |
| 18.05.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 03. Carl Linneo |
| 05.07.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 01. Charles Darwin |
| 05.07.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 01. Charles Darwin |
| 05.07.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 02. Gregor Mendel |
| 05.07.2022 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 02. Gregor Mendel |