Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.2 Horas de Titorías: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.45
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Facultade de Bioloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só plans en extinción)
Adquirir un coñecemento teórico-práctico das probas analíticas habituais nos laboratorios hematolóxicos e bioquímicos.
Coñecer o funcionamento deste tipo de laboratorios, desde os procesos de petición dunha analítica até a súa realización
Coñecer os tipos de mostras que se manexan e a maneira adecuada de obtelas, transportalas e procesalas.
Entender os erros que se poden cometer nos procesos analíticos e a influencia dos factores biolóxicos e técnicos nos resultados obtidos. Entender as analíticas. Deseñar e levar a cabo análises clínicas de distintos tipos de mostras, interpretando correctamenteos resultados. Manexar e comprender a linguaxe específica da contorna biosanitario. Entender os cambios fisiopatológicos e os mecanismos de adaptación do organismo humano. Comprender como a partir da información clínica correspondente a un pacienteelabórase unha hipótese de traballo (proceso diagnóstico), valórase o prognóstico da patoloxía, determínase a pauta de seguimento do enfermo, ou se comproba a eficacia dunha terapia. Entender as limitacións destes procesos.
Contidos Teóricos (26 h). Actividade presencial.
BLOQUE I
Tema 1 (5 h). Introdución á Bioquímica Clínica e a Patoloxía Molecular. Tipos de mostras e factores que inflúen nos resultados. Calidade analítica. Valores de referencia. Sensibilidade, especificidade e valor preditivo. Interpretación, Semioloxía e valorsemiolóxico. Proteínas plasmáticas e enzimas/isoenzimas de interese diagnóstico.
BLOQUE II
Tema 2 (2 h). Homeostase da auga e electrolitos. Alteracións do equilibrio ácido-base.
Tema 3 (1 h). Metabolismo mineral e enfermidades ósea.
Tema 4 (2 h). Bioquímica hematolóxica. Hemoglobinopatías.
Tema 5 (4 h). Estudo bioquímico da función hepática e renal.
Tema 6. (3 h). Hiperglucemias (diabetes) e hipoglucemias. Exploración bioquímica da función pancreática. Fibrose quística.
Tema 8 (2 h). Dislipemias e obesidade. Hipercolesterolemia.
Tema 9 (1 h). Enfermidades mitocondriais. Trastornos da beta-oxidación.
Tema 10 (2 h). Exploración bioquímica das glándulas endocrinas.
Tema 11 (2 h). Diagnóstico da enfermidade cardiovascular e muscular. Distrofias musculares.
Tema 12 (1 h). Bases moleculares da transformación neoplásica. Marcadores tumorais.
Tema 13 (1 h). Bases moleculares das enfermidades neurolóxicas
Prácticas de laboratorio (8 h). Actividade presencial.
Os contidos destas actividades interactivas poderán verse modificados dependendo dos fondos dispoñibles para a compra dos reactivos do laboratorio.
Práctica 1 (4 h). Determinación de niveis totais de hemoglobina e hemoglobina glicada en sangue, así como a determinación de actividade sérica gamma-GT en mostras de soro.
Práctica 2 (4 h). Urianálise, parámetros físicos e químicos, química seca e determinación de niveis de creatinina en ouriño, Aclaramento renal.
Seminarios (4 h). Actividade presencial.
Centraranse na resolución de casos clínicos e problemas prácticos relacionados cos contidos teóricos.
Titoría (3 h). Actividade on-line síncrona.
Será empregada para resolver cuestións de clase.
Exame (2 h). Actividade presencial
Básica
- Baynes, J.W. y Dominiczak, M.H. ed. 2019. Bioquímica médica. 5ª ed. Barcelona:Elsevier
- Devlin, T.M. coord., 2008. Bioquímica: libro de texto con aplicaciones clínicas. 4ªed. Barcelona: Reverté.
- González, A., 2019. Principios de bioquímica clínica y patología molecular. 3ª Ed.Barcelona: Elsevier
- Jameson, J.J., Fauci, A.S., Kasper, D.L, Hauser, S.L., Longo, D.L. y Loscalzo, J.Harrison. Principios de Medicina Interna, 20ª ed.
México: McGraw-Hill
- Murphy, M., Srivastava, R. y Deans, K., 2020. Bioquímica clínica: texto y atlas encolor. 6ª ed. Barcelona: Elsevier
Complementaria
- American Association of Clínical Chemistry (AACC): http://www.aacc.org/
- Association fuere Clinical Biochemistry (ACB):http://www.acb.org.uk/
- Federation of European Biochemical Societies (FEBS): http://www.febs.org/
- Sociedad Española de Bioquímica y Biología Molecular (SEBBM): http://www.sebbm.es/
- Sociedad Española de Bioquímica Clínica y Patología Molecular (SEQC): http://www.seqc.es/
XENERAIS
CG1 - Coñecer os conceptos, métodos e resultados máis importantes das distintas ramas da Bioloxía
CG2 - Aplicar os coñecementos teóricos-prácticos adquiridos na formulación de problemas e a procura das súas solucións
tanto en contextos académicos como profesionais
CG3 - Saber obter e interpretar información e resultados relevantes e obter conclusións en temas relacionados coa Bioloxía.
CG4 - Ser capaces de transmitir información tanto por escrito como de forma oral e de debater ideas, problemas e solucións
relativos á Bioloxía, ante un público xeral ou especializado
CG5 - Estudar e aprender de forma autónoma, con organización de tempo e recursos, novos coñecementos e técnicas en Bioloxía..
BÁSICAS
CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da
educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén
algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as
competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo)
para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non
especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores
cun alto grao de autonomía
ESPECÍFICAS
CE1 - Coñecer e comprender os principios físico-químicos da Bioloxía.
CE3 - Coñecer e saber aplicar as técnicas instrumentais, e deseñar protocolos de traballo no laboratorio e no campo, aplicando
a normativa e as técnicas apropiadas relacionadas coa seguridade, hixiene, xestión de residuos e calidade.
CE7 - Coñecer a estrutura das biomoléculas, as súas propiedades fisicoquímicas e relacionalo coas súas funcións, integrando os
distintos niveis de organización dos seres vivos
CE8 - Comprender os principios da bioenergética e bioseñalización, e coñecer as principais rutas metabólicas e a súa regulación,
así como o fluxo da información xenética e bioquímica nos seres vivos.
CE11 - Comprender e integrar o funcionamento e regulación dos principais procesos fisiológicos dos seres vivos así como a súa
interacción co ambiente biótico e abiótico.
TRANSVERSAIS
CT1 - Capacidade para buscar, procesar, analizar e sintetizar información procedente de diversas fontes.
CT2 - Capacidade para o razoamento, a argumentación e o pensamento crítico.
CT3 - Capacidade para traballar en grupo e abarcar situacións problemáticas de maneira colectiva.
CT4 - Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible.
CT6 - Capacidade para reflectir adecuadamente as fontes de información empregadas.
CT7 - Capacidade para aplicar os Tics no ámbito da Bioloxía.
CT8 - Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos seus coñecementos, promovendo a iniciativa e a
creatividade
CT10 - Capacidade para interpretar resultados experimentais
Clases expositivas: Empregarase un sistema de clases maxistrais, e a asistencia é obrigatoria. Durante as clases maxistrais desenvolverase o temario e o/a docente explicará os conceptos propios da materia con apoio de medios audiovisuais
e informáticos; pode ter formatos diferentes (teoría, problemas e/ou exemplos xerais, directrices xerais da materia),
promovendo a participación do alumnado. O material didáctico empregado polo profesor na aula será proporcionado ao alumnado, así como material didáctico complementario.
Sesións prácticas: Nelas o alumnado, seguindo os protocolos preparados para ese efecto, manexará os equipos
apropiados e resolverá cuestións prácticas. Estarán formadas por 2 sesións prácticas, que serán obrigatorias para o alumnado de nova matrícula (ou aqueles matriculados en anos anteriores que non as fixeron). Realizaranse de maneira presencial nolaboratorio 8. Nelas, os/as estudantes seguirán un guión de prácticas e levarán a cabo sinxelos ensaios para calcular certos parámetros bioquímicos (concentración de hemoglobina total e glicada HbA1c, actividade encimática GGT, concentración de creatinina,etc.) a partir de mostras biolóxicas (sangue, soro, ouriño). Como complemento de @dicha prácticas haberá un cuestionario, que requirirá do uso dos resultados experimentais obtidos no laboratorio, que deberá ser entregado para a súa avaliación e cuxa notaformará parte da avaliación continua.
Seminarios: Os seminarios serán obrigatorios para todos os alumnos e presenciais. Haberá 6 sesións e a metodoloxía a empregar será a aprendizaxe baseada en problemas/ABP e o gaming, aplicando os coñecementos teóricos adquiridos en clases teóricas.Son clases interactivas en grupos reducidos, nos que se propoñen e resolven aplicacións da teoría, fanse exercicios, problemas, simulacións de casos, etc. Requírese unha participación activa do alumnado.Os seminarios realizaranse no horario e aula habitualde clases teóricas.
Tutoría programada: Será obrigatoria para todos os alumnos e sempre virtual síncronas a través da plataforma MS-Teams. Serán individuais ou en grupo moi reducido e servirán para aclarar dúbidas, fornecer información ou orientar ao alumnado (p ex., sobreo BIR, saídas profesionais para un/a biólogo/a en en campo Bioanitario), así como para coñecer o progreso na adquisición de competencias.
Exame: Será presencial e obrigatorio para todos os alumnos
A avaliación será igual para repetidores e non repetidores.
A avaliación será sempre igual na primeira e segunda oportunidade.
A avaliación continua será complementaria ao exame. O 70% da nota corresponderase co exame obrigatorio, e o 30% restante coa avaliación continua (traballos individuais), que só se sumará si se alcanza un 40% de a nota máxima no exame. En canto aostraballos individuais que acabamos de mencionar, periodicamente colgaranse na aula virtual preguntas curtas relacionadas cos contidos teóricos da materia, como pequenos casos prácticos, preguntas de razoamento ou problemas de cálculo. Ditas preguntasdeberán ser resoltas DE MANEIRA INDIVIDUAL e entregadas en prazo por TODOS os alumnos (nova matrícula e repetidores) (actividade OBRIGATORIA e AVALIABLE). O guión de prácticas será tamén unha actividade OBRIGATORIA E AVALIABLE para osalumnos de nova matrícula ou aqueles estudantes repetidores que non o fixeron en anos anteriores. O seguimento destas actividades de avaliación continua farase mediante a entrega periódica e as titorías.
Avaliación das competencias
Exame: CG1, CG2, CG4, CB2, CE1, CE7, CE8, CE11, CT2, CT4, CT8, CT10
Traballos individuais (avaliación continua): CG1, CG3, CG4, CG5, CB2, CE1, CE3, CE7, CT1, CT2, CT3, CT4, CT6, CT7, CT8, CT10
69.5 horas totais de traballo persoal do estudante. Desas 69.5 horas, 40 horas serán as que o alumno lle terá que dedicar para o estudo da materia, que deberá ser constante ao longo do semestre, e 29.5 horas para a elaboración dos traballos individuais.
TOTAL= 25 h x 4.5 ECTS = 112.5
Recoméndase o estudo da materia de maneira continuada, así como participar activamente nas clases. Repasar o contido da materia antes das sesións prácticas, e facer uso das tutorías para solucionar as dúbidas que poidan xurdir. Tamén se recomendaempregar a bibliografía.
- Coñecementos previos que se necesitan: Química, Matemáticas, Biofísica, Bioloxía da célula, Bioquímica I e II e Xenética I e II
- Comunicación cos/as alumnos/as: A materia disporá dunha aula virtual enla plataforma Moodle, A comunicación cos alumnos farase a través do correo electrónico, dun chat habilitado na plataforma Moodle e a través da aplicación MS-teams
IMPORTANTE:
- Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na normativa de avaliación do rendimientoa cadémico dos estudantes e de revisión de cualificacións. Esta vén sinalar que a realización fraudulenta dalgúnexercicio ou proba esixida na avaliación implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considérase fraudulenta, entre outras, a realización detraballos plagiados (por exemplo, dos compañeiros de curso ou de curso previos) ou obtidos de fontes accesibles ao público sen reelaboración ou reinterpretación e sen citas aos autores e das fontes.
- Tamén queda terminantemente PROHIBIDA a distribución por distintos medios (por exemplo, páxinas web) e SEN CONSENTIMENTO EXPRESO do profesor, de calquera material docente (apuntamentos, etc) colgado na aula virtual ou na plataforma MS-teams, así como o USO na aula de apuntamentos da materia doutros anos procedentes de páxinas web ALLEAS á USC. De detectarse devandito uso pedirase a retirada inmediata do devandito material por parte do alumno/a.
Francisco Javier Salgado Castro
- Departamento
- Bioquímica e Bioloxía Molecular
- Área
- Bioquímica e Bioloxía Molecular
- Teléfono
- 881816928
- Correo electrónico
- franciscojavier.salgado [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade