Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 90 Clase Expositiva: 45 Clase Interactiva: 15 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego, Inglés
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Edafoloxía e Química Agrícola, Enxeñaría Agroforestal
Áreas: Edafoloxía e Química Agrícola, Enxeñaría Agroforestal
Centro Escola Politécnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
(comúns para os diferentes posibles escenarios na vixente situación de pandemia)
A materia integra o coñecemento das bases e fundamentos da xeoloxía, a ciencia do solo e a hidroloxía para a súa aplicación no campo da paisaxe.
Trátase de:
-Coñecer e identificar os principais tipos de rochas.
-Riscos ambientais asociados á litoloxía.
-Coñecer os factores e procesos de formación do solo.
-Coñecer os compoñentes e as propiedades físicas, químicas e biolóxicas do solo.
-Capacidade básica para realizar a descrición e clasificación dos solos.
-Coñecer as funcións e servizos ecosistémicos do solo.
-Coñecer os factores que determinan a calidade e a saúde do solo e ter capacidade para propor medidas para a súa conservación e mellora.
-Coñecer os procesos de degradación do solo e ter capacidade para propoñer medidas para a súa recuperación.
-Identificacións das paisaxes asociadas á litoloxía, solos e clima.
-Sentar as bases da especialización a nivel técnico, docente e investigador en Hidroloxía
e Ciencia do Solo.
-Coñecer as fontes de datos, métodos de medición e cálculo dos compoñentes principais do ciclo da auga. Lexislación e planificación hidrolóxica en España.
-Relación das características morfométricas da cunca de drenaxe, do réxime de caudal e dos procesos e formas fluviais. Introducir o estudo de libre fluxo de auga.
-Avaliar a importancia dos recursos subterráneos e interpretar as características hidráulica de materiais xeolóxicos e as leis que rexen o fluxo das augas subterráneas.
(comúns para os diferentes posibles escenarios na vixente situación de pandemia)
BLOQUE I. Estudo dos principais tipos de rocas. Formas de relevo asociadas á litoloxía e á súa contribución á paisaxe. As paisaxes litolóxicas, paisaxes estruturais, paisaxes antrópicas (mineiras). Riscos asociados á litoloxía.
Horas expositivas do bloque I: 10
Horas interactivas bloque I: 4
Horas labor bloqueo de estudante I: 20
BLOQUE II. Estudo do solo: morfoloxía, formación e evolución; composición e propiedades, taxonomía e distribución; degradación e recuperación. Solo e paisaxe.
Horas expositivas bloqueI I: 20
Horas interactivas bloque II: 6
Horas labor bloqueo de estudantes II: 45
BLOQUE III. Estudo dos recursos hídricos e da súa xestión. Aprovietamento e uso económico. Hidroloxía superficial, subsuperficial e subterránea. Fundamentos de hidráulica de canles. Xestión dos recursos hídricos a diversas escalas de intervención.
Horas expositivas bloque III: 15
Horas interactivas bloque III: 5
Horas labor bloqueo de estudantes III: 25
Estes contidos desenvolveranse de acordo co seguinte programa:
PROGRAMA DE CLASES EXPOSITIVAS:
BLOQUE I: XEOLOXÍA: 10 horas
TEMA 1.-MODELADO DA PAISAXE
Modelado litolóxico. Modelado fluvial. Modelado periglacial e glaciar. Modelado costeira. Modelado de vento Modelado climático.
TEMA 2.- PETROLOXÍA.
Ciclo das rochas. Rochas ígneas: plutonismo e volcanismo. Rochas sedimentarias. Rochas metamórficas
TEMA 3.- MODIFICACIÓN DA PAISAXE ASOCIADA A RISCOS GEOLÓXICOS.
Subsidencia e afundimento. Procesos gravitacionales: derrubes de terra, desprendementos de terra e fluxos.
BLOQUE II: EDAFOLOXÍA: 20 horas
TEMA 1.- O SOLO: MORFOLOXÍA, FORMACIÓN E EVOLUCIÓN
Organización vertical dos solos: perfil e horizontes. Estudo dos factores de formación do solo: clima, material ORIXINAL, relevo, organismos e tempo.
TEMA 2. - COMPONENTES DO SOLO
2.1. Fase sólida do solo. Textura do solo. Fracción mineral grosa e fina. Fracción orgánica. Capacidade de cambio 2.2. Fase líquida do solo. Formas de auga no solo. Punto de capacidade de campo e de marchitamento. Disolución do solo. 2.3. Fase gasosa. Atmósfera do solo.
TEMA 3. - PROPIEDADES FÍSICAS DO SOLO
Estrutura do solo. Mecanismos de formación de agregados. Estabilidade estrutural. Densidade real e aparente. Porosidade e tipos de poros. Capacidade de aireación. Cor do solo.
TEMA 4. - PROPIEDADES QUÍMICAS DO SOLO
Condicións ácido-base do solo. Acidez natural e inducida. Capacidade tampón do solo. Corrección da acidez. Salinidade e alcalinidade Estado redox do solo.
TEMA 5. - O SOLO E A NUTRICIÓN DAS PLANTAS
Principais nutrientes. Formas e dinámica dos nutrientes no solo. Importancia relativa das reservas minerais e orgánicas.
TEMA 6.- DEGRADACIÓN DO SOLO E O SEU IMPACTO NA PAISAXE. RECUPERACIÓN
Degradación de propiedades físicas, químicas e biolóxicas. Degradación por erosión. Degradación por contaminación. Recuperación e integración do solo na paisaxe.
TEMA 7. CLASIFICACIÓN DE SOLO E
Importancia da clasificación dos solos. Clasificación dos solos polo sistema FAO-UNESCO: principais unidades de solo. Clasificación dos solos segundo o clima, a rocha e a topografía.
TEMA 8. - SOLO E PAISAXE.
Relación dos factores da formación do solo coa paisaxe. Distribución do solo na paisaxe. Catena dos solos. Paisaxes mineiros. Puntos de interese edáfico.
BLOQUE III: HIDROLOXÍA: 15 horas
TEMA 1. - INTRODUCIÓN Á HIDROLOXÍA
Ciclo hidrolóxico. Marco legal da auga en España: Lei e regulamento. Sistemas e subsistemas hidrolóxicos. Modelos hidrolóxicos.
TEMA 5. AUGA NA ATMOSFERA (I): PRECIPITACIÓN
Formación da precipitación. Tipos de precipitacións. Medición da humidade na atmosfera. Medición da precipitación. Datos ausentes. Determinación da precipitación sobre unha área. Densidade das estacións pluviométricas.
TEMA 6. AUGA NA ATMOSFERA (II): EVAPORACIÓN
Radiación solar. Vento. Perfís de velocidade. Evaporación potencial e evapotranspiración potencial do cultivo de referencia. Métodos para estimar a evaporación e evapotranspiración: métodos hidrolóxicos, métodos micrometeorolóxicos e métodos empíricos.
TEMA 7. AUGA SUBSUPERFICIAL. INFILTRACIÓN
Contido e potencial da auga no solo. Infiltración instantánea e infiltración acumulada. Factores que afectan á infiltración. Fluxo saturado: Lei de Darcy. Fluxo insaturado: Lei de Richards. Medida de infiltración. Modelos de infiltración. Medición da condutividade hidráulica: métodos de laboratorio e de campo.
TEMA 8. MEDIDAS HIDROLÓXICAS
Tipos de hidrógrafos. Interpretación dos rexistros de caudal: Unidades. Medidas de caudais. Medidas de nivel. Medidas de velocidade. Curvas de aforo.
TEMA 9. ESTATÍSTICA HIDROLÓXICA
Tratamento probabilístico da información hidrolóxica. Distribucións estatísticas utilizadas en hidroloxía. Axuste dunha distribución estatística. Período de retorno. Distribucións estatísticas de valores extremos: máximo e mínimo. Análise de frecuencia.
TEMA 10. AUGA SUPERFICIAL. ESCORRENTÍA
Tipos de escorrentía. Teorías de xeración da escorrentías superficial. Precipitación efectiva. Método do número de curva SCS. Modelos hidrolóxicos para o cálculo de escorrentía mensual nas cuncas non aforadas (calibración).
TEMA 11. HIDROGRAMAS
Fluxo base. Hidrograma unitario: tempo de concentración. Hidrogramas unitarios sintéticos. Método racional
TEMA 12. HIDROLOXÍA SUBTERRÁNEA
Conceptos de hidroloxía subterránea. Fluxo en medios porosos. Lei de Darcy xeneralizada. Clasificación dos acuíferos. Réxime permanente e variable. Mananciais.
TEMA 13. FLUXO DE AUGA EN RÉXIME LIBRE
Tipos de réximes. Ecuación de Manning. Ecuación de conservación da enerxía. Resalto hidráulico.
PROGRAMA DE PRÁCTICAS DE LABORATORIO, CAMPO E RESOLUCIÓN DE PROBLEMAS
SEMINARIOS
Seminario 1. Cálculos relacionados coas propiedades físicas e químicas do solo (1h)
Seminario 2. Problemas de estimación da evapotranspiración, infiltración, estatísticas hidrolóxicas, tratamento de datos hidrolóxicos (1 hora)
Seminario 3. Problemas de estimación da precipitación efectiva co método de número de curvas, hidrógrafos, método racional (IC 5.2) (1 hora)
Seminario 4. Problemas de hidroloxía subterránea e fluxo de auga no réxime libre (1 hora)
PRÁCTICAS DE LABORATORIO
Práctica 1.- Identificación de rochas de visu -I (2h)
Práctica 2.- Identificación de rocas de visu -II (1h)
Práctica 3. - Determinación pH e da capacidade de intercambio de catións. (2h)
Práctica 4. Caracterización dunha cunca con sistema de información xeográfica (1 hora)
Práctica 5. Estimación dos caudais máximos nunha cunca hidrolóxica. (1 hora)
PRÁCTICAS DE CAMPO
Viaxe de campo: ruta xeolóxica e edafolóxica para o recoñecemento de materiais, estruturas xeolóxicas, modeladelado e tipos de solo. (4h)
No escenario 1 (con posibilidade de asistencia presencial ás instalacións da USC), será a seguinte:
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
BASE REFERENCIAL MUNDIAL DEL RECURSO SUELO 2014. Sistema internacional de clasificación de suelos para la nomenclatura de suelos y la creación de leyendas de mapas de suelos. Informes sobre recursos mundiales de suelos nº 106. Roma 2016.
GUITIÁN, F., CARBALLAS, T., 1976. Técnicas de análisis de suelos. Editorial Pico Sacro, Santiago de Compostela.
PORTA CASANELLAS J., LOPEZ-ACEVEDO REGUERÍN M., ROQUERO DE LABURU C. 2003. Edafología para la agricultura y el medio ambiente. Ed. Mundi Prensa, Madrid.
TARBUCK E.J., LUTGENS, F.K. (2005). Ciencias de la Tierra. Una introducción a la Geología Física. 6ª Ed. Prentice Hall, Madrid.
CEDEX. 2011. Mapa de caudales máximos Memoria Técnica. CEDEX. Madrid. 73 pp. http://hercules.cedex.es/caumax/caumax_v2.rar
CHOW, V. T.; MAIDMENT, D. R. y MAYS, L.W. 1994. Hidrología aplicada. McGraw-Hill Interamericana. Santa fe de Bogotá. 584 pp.
FRANZINI, JB., y FINNEMORE, E. 1999. Mecánica de fluidos con aplicaciones en ingeniería. McGraw Hill
HEC. 1998. HEC-HMS Hydrologic Modeling System. User’s manual. Hydrologic Engineering Center. US Army Corps of Engineers. Davis.
MUÑOZ CARPENA, R., RITTER RODRÍGUEZ, A.. 2005. Hidrología Agroforestal. Mundi-Prensa Libros, SA. Madrid: 360 pp.
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
BRADY N. C., WEIL R. R. 1999. The Nature and properties of Soils. Ed. Prentice Hall. New Jersey.
BREEMEN, N. van. 1991. Soil Acidification and Alkalinization. In Ulrico, B., M.E. Sumner (eds): Soil Acidity. Springer-Verlag.
DOMINGUEZ VIVANCOS, A. 1997. Tratado de Fertilización. Editorial Mundi –Prensa. Madrid.
DUCHAUFOUR Ph., SOUCHIER B. 1987. Edafología.2. Constituyentes y Propiedades del Suelo. Ed. Masson SA. Barcelona.
MONROE J.S., WICANDER, R., POZO, M. (2008). Geología. Dinámica y evolución de la Tierra. Ed. Paraninfo. Madrid.
MUNSELL COLOR COMPANY. 1998. Munsell Soil Colour Charts. Macbeth Division of Kollomorgen Corporation. MaryLand, USA.
PORTA CASANELLAS J., LOPEZ-ACEVEDO, M., POCH, R.M. 2008. Introducción a la Edafología. Uso y Protección del suelo. Ed. Mundi-Prensa. Madrid. 451 pp.
POZO, M., GONZÁLEZ, J., GINER, J. (2003). Geología Práctica. Prentice Hall, Madrid.
WILD, A. 1992. Condiciones del suelo y desarrollo de las plantas según Russell. Ed. Mundi-Prensa. Madrid.
HEGGEN, R. J. (Ed.). 1996. Hydrology handbook. 2ª edición. ASCE Press. New York. 784 pp.
Maidment, D. R. 1989. Handbook of hydrology. McGraw-Hill Inc. New York. 1250 pp.
SÁNCHEZ MARTÍNEZ, F.J., LASTRA FERNÁNDEZ, J. (Coordinadores). 2011. Guía metodológica para el desarrollo del Sistema Nacional de Cartografía de Zonas Inundables. Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino Madrid 349 pp.
COLLISCHONN, W.; TASSI, R. 2008. Introduzindo a hidrologia. IPH UFRGS- Brasil. Disponible en: http://www.ctec.ufal.br/professor/crfj/Pos/Hidrologia/apostila_Completa…
Páginas web:
http://edafologia.ugr.es
http://www.unex.es/edafo/
http://hidrologia.usal.es/
Nos escenarios 2 e 3 (sen libre acceso físico a todas ás instalacións da USC que si son accesibles no escenario 1), proponse a alternativa de facer uso dos materiais que cada profesor colgue na Aula Virtual da materia para suplir ou complementar os recursos bibliográficos habituais correspondentes ás partes da materia que teña encomendadas, así como empregar os recursos axeitados dentro dos que a USC pon a disposición da comunidade universitaria de xeito online.
Recoméndase especialmente as seguintes páxinas web:
http://edafologia.ugr.es
http://www.unex.es/edafo/
http://hidrologia.usal.es/
(comúns para os diferentes posibles escenarios na vixente situación de pandemia)
BÁSICAS E XERAIS
CG5 - Coñecemento en materias básicas, científicas e tecnolóxicas que permiten unha aprendizaxe continua, así como unha capacidade de adaptación a novas situacións.
CG6 - Coñecer os problemas físicos e ambientais; factores hidrolóXicos e climáticos; a edafoloxía ea calidade vexetal que determinan a paisaxe.
CB1 - Que os estudantes demostraran posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e normalmente atópase a un nivel que, aínda que soportado por libros de texto avanzados, tamén inclúe algúns aspectos. que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
CB2 - Que os alumnos saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación de xeito profesional e teñan as competencias que se adoitan demostrar mediante a elaboración e defensa dos argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para facer xuízos que inclúan unha reflexión sobre cuestións relevantes de natureza social, científica ou ética.
CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público especializado e non especializado
CB5 - Que os estudantes desenvolvan esas habilidades de aprendizaxe necesarias para realizar estudos posteriores cun alto grao de autonomía.
TRANSVERSAIS
CT1 - Expresarse correctamente, oralmente e por escrito, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. Capacidade de análise e síntese. Capacidade de razoamento e argumentación. Capacidade para desenvolver e presentar un texto organizado e comprensible. Capacidade para facer unha exposición en público de xeito claro, conciso e coherente.
CT2 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo das súas vidas. Habilidade no manexo das tecnoloxías da información e da comunicación (TIC). Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada. Uso de información bibliográfica e de Internet.
CT3 – Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos e a perspectiva de xénero. Capacidade para traballar en grupo e tratar situacións problemáticas de forma colectiva.
CT4 - Adquirir habilidades para a vida, e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables.
CT5 - Estimular a capacidade para traballar en equipos interdisciplinais ou transdisciplinais, para ofrecer propostas que contribúan ao desenvolvemento ambiental, económico, político e social sostible.
CT6 - Capacidade para xestionar o tempo e os recursos: desenvolver plans, priorizar actividades. Identificar críticas, establecer prazos e cumprilos. Capacidade de traballo individual, cunha actitude autocrítica.
CT7 - Valorar a importancia da investigación, innovación e desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e na cultura da sociedade.
CT8 - Comprender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios dispoñibles para as persoas emprendedoras.
ESPECÍFICAS
CE08 - Coñecementos científicos e técnicos da paisaxe: xeoloxía, ciencia do solo, climatoloxía, xeomorfoloxía.
CE10 - Coñecemento da hidroloxía e os seus métodos para calcular e representar cuncas, avenidas, zonas inundables, escorrentías, afeccións freáticas
CE15 - Coñecemento dos principios da enxeñería da paisaxe, edafoloxía e botánica: tratamento de solos e sementa, etc.
No escenario 1:
As actividades presenciais estruturaranse en clases expositivas e interactivas (prácticas de laboratorio, seminarios e saídas de campo). Como apoio destas actividades, proporcionarase aos estudantes material didáctico adecuado, xa sexa impreso ou a través da Aula Virtual.
Clases expositivas:
Leccións maxistrais participativas. O profesor presentará os conceptos teóricos que permitan ao estudante abordar o estudo e a comprensión da materia. Usarase soporte audiovisual. Promoverase a participación crítica dos alumnos.
Competencias traballadas: CG5, CG6, CB5, CT7, CE08, CE10, CE15
Clases interactivas:
As clases interactivas son obrigatorias e complementan os contidos presentados nas clases teóricas. Faranse:
1. Prácticas de laboratorio e viaxe de campo: no laboratorio ensinarase a metodoloxía para identificar distintos exemplares de minerais e rochas e determinaranse algúns parámetros físicos e químicos do solo.Na viaxe descríbense os perfís do solo asentados sobre diferentes materiais de partida e discutiranse as súas propiedades, aptitudes, limitacións e clasificación. identificaranse paisaxes asociadas a rochas e solos.
2. Resolución de problemas: os cálculos faranse relacionados con propiedades físicas e químicas, así como con exercicios relacionados coa clasificación do solo.
3. Elaboración do traballo de campo: o alumno realizará un traballo en grupo de 2 persoas, que será obligatorio, consistente nun estudo xeolóxico, edafolóxico e hidrolóxico dunha área específica.
Competencias traballadas: CG6, CB1, CB2, CB3, CB4, CB5, CT1-CT6, CT8, CE08, CE10, CE15
Escenario 2:
-As clases teóricas e seminarios poderán realizarse por medio de sistemas de videoconferencia, cando sexa posible e apropiado. Se se dan casos de imposibilidade de conectarse para algúns alumnos-as, ou hai motivos que aconsellen como máis axeitadas outras alternativas (por exemplo, por mala calidade de conexión ou de cobertura, que non permita comunicación correcta por sistemas de videoconferencia, ou falta de acceso a eses medios), a docencia poderase basear nos materiais que se colgan na aula virtual e enviaranselle aos alumnos con problemas as clases gravadas ben a través de correo electrónico ou a través do campus virtual.
-Clases prácticas: levaranse a cabo nos laboratorios correspondentes, nas condicións e coas medidas que dispoñan as autoridades competentes.
-Viaxe: Se as circunstancia o permiten realizarase a viaxe de campo contemplada no escenario 1. Se non se pode realizar por esixencias sanitarias, poderase substituír por seminarios impartidos por sistemas de videoconferencia onde se poñan imaxes dos percorridos ou enclaves seleccionados, transmitindo os-as profesores-as os comentarios e as explicacións oportunas. Para os casos nos que alumnos-as non poidan establecer comunicación correctamente por sistemas de videoconferencia, poderanse colgar na aula virtual itinerarios virtuais, baseados en imaxes e textos, e/ou os recursos operativos e realmente accesibles a todos os afectados-as. Aparte dos materiais específicos elaborados polos profesores-as, existen na internet recursos complementarios, como itinerarios xeolóxicos interactivos, que poderían ser un complemento formativo.
Escenario 3:
-Clases teóricas e seminarios: Igual que no caso do escenario 2, no escenario 3 as clases teóricas e seminarios poderán realizarse por medio de sistemas de videoconferencia, cando sexa posible e apropiado. Novamente, se se dan casos de imposibilidade de conectarse para algúns alumnos-as, ou hai motivos que aconsellen como máis axeitadas outras alternativas (por exemplo, por mala calidade de conexión ou de cobertura, que non permita comunicación correcta por sistemas de videoconferencia, ou falta de acceso a eses medios), a docencia poderase basear nos materiais que se colgan na aula virtual (incluídas as eventuais gravacións de clases telemáticas).
-Clases prácticas: Farase uso de tipoloxías de traballo denominadas “casos prácticos” impartidos a través de videoconferencia. Novamente haberá que considerar a posibilidade de que todos os alumnos-as de comunicar por sistemas de videoconferencia, e en caso necesario adaptar as eventuais carencias ou deficiencias colgando os materiais axeitados na aula virtual, e facendo uso das canles de comunicación grupal ou individualizada realmente operativas e accesibles. Considérase que, en todo caso, co soporte da comunicación por medio de sistemas de videoconferencia ou sen ese soporte: Nas prácticas correspondentes a rochas se poderá contar con imaxes que ilustren estes materiais, e con textos coa información complementaria apropiada. As prácticas de laboratorio serán substituidas por seminarios onde se explique o fundamento da práctica, como se farían as análises no laboratorio e exercicios de interpretación de posibles resultados.
-Viaxe: poderase substituír por seminarios impartidos por sistemas de videoconferencia onde se poñan imaxes dos percorridos ou enclaves seleccionados, transmitindo os-as profesores-as os comentarios e as explicacións oportunas. De novo compre sinalar que, para os casos nos que alumnos-as non poidan establecer comunicación correctamente por sistemas de videoconferencia, poderanse colgar na aula virtual itinerarios virtuais, baseados en imaxes e textos, e/ou os recursos operativos e realmente accesibles a todos os afectados-as. Aparte dos materiais específicos elaborados polos profesores-as, existen na internet recursos complementarios, como itinerarios xeolóxicos interactivos, que poderían ser un complemento formativo.
En todos os escenarios:
Seguindo as recomendacións das autoridades, e cos medios específicos que indiquen, de ser o caso, promoverase evitar o plaxio ou reducilo todo o posible.
No escenario 1:
A avaliación da aprendizaxe realizarase tendo en conta as probas teóricas, as probas prácticas, o traballo en grupo e a asistencia e participación nas distintas actividades programadas, das que se indica a porcentaxe de cada parte na nota final:
1. Probas teóricas (inclúe todos os contidos explicados nas clases teóricas e seminarios): 60%. Con estas probas avaliaranse as seguintes competencias: CG5, CG6, CB5, CE08, CE10, CE15
2. Probas prácticas:
2.1. Identificación de rochas de visu (10%).
2.2. Prácticas de laboratorio, viaxe de prácticas e seminarios (15%). Realizarase un exame das prácticas de laboratorio, de aspectos vistos na viaxe e dos seminarios impartidos no bloque edafolóxico. Na hidroloxía farase unha avaliación das memorias entregadas.
3. Traballo de campo (15%). O traballo aprobado conservarase durante un curso académico.
Coas probas prácticas e o traballo de campo serán avaliadas as seguintes competencias: CG6 CB2, CB3, CB5, CT1, CT5, CT6, CE08, CE10, CE15
Durante o curso haberá unha proba parcial dos bloques I e II que será eliminatoria, sempre que se alcance un mínimo de 5 en cada bloque. Para asistir a esta proba parcial será imprescindible a asistencia ás clases teóricas e prácticas do 75%. Para os estudantes repetidores esta porcentaxe será do 50%.
Na primeira oportunidade todos os alumnos (repetidores e non repetidores) examinaranse de toda a materia (en caso de non superar o primeiro parcial) ou só do bloque III (caso de superar os bloques I e II). Os tres bloques (XEOLOXÍA, EDAFOLOXÍA E HIDROLOXÍA) poderán compensarse sempre que se obteña unha nota mínima de 4 no exame teórico.
Na segunda oportunidade, todos os alumnos (repetidores e non repetidores) deberanse presentar aos bloques que non foron aprobados. Para calcular a nota final, manteranse os mesmos criterios como na primeira oportunidade, é dicir, acadar unha puntuación mínima de 4 no exame teórico de cada bloque.
Os alumnos con dispensa de asistencia á clase serán avaliados mediante un exame de cada unha das partes (teoría, prácticas e seminarios) xunto co traballo de campo. Poderán realizar probas parciais.
Escenario 2:
Neste escenario, se as circunstancias o permiten, as probas teóricas, as probas prácticas de identificación de rochas de Visu e as probas referentes as prácticas de laboratorio e seminarios faranse de modo presencial.
No caso que non se permitan facer de forma presencial, seguirase o indicado para o escenario 3.
O peso das distintas probas e as competencias avaliadas con elas serán as que se sinalaron para o escenario 1 .
Escenario 3:
1.Probas teóricas (inclúe todos os contidos explicados nas clases teóricas):
As probas presenciais, que consisten en exames, substituiranse por probas telemáticas, a través da plataforma Moodle ou outra que indiquen as autoridades competentes.
2.Probas prácticas:
2.1. Identificación de rochas de visu :
A proba presencial, que consiste na identificación de exemplares de rochas, substituiranse por probas telemáticas consistentes na identificación de imaxes de distintas rochas. Estas probas realizaranse a través da plataforma Moodle ou outra que indiquen as autoridades competentes.
2.2. Prácticas de laboratorio e seminarios. Neste escenario entregárase unha memoria das prácticas de laboratorio, unha memoria dos seminarios de Edafoloxía e unha memoria dos seminarios de Hidroloxía. Os exames presenciais substituiranse por unha avaliación das memorias entregadas.
3. Traballo de campo. Se as circunstancias non permiten saír ao campo para a realización deste traballo, será substituído por outro no que se proporcione aos alumnos varios perfiles de solo para que os clasifiquen e comenten as características, propiedades, aptitudes, principais limitacións e posibles enmendas que se aplicarían para correxir os problemas de fertilidade.
O peso das distintas probas e as competencias avaliadas con elas serán as que se sinalaron para o escenario 1 .
Lectura e preparación de temas: 40h
Preparación previa das prácticas e traballos posteriores: 15 h
Preparación de traballos de campo: 20 h (en grupos ou individuos)
Preparación e realización de probas de avaliación: 15h
TOTAL: 90h
-Seguimento continuo da materia e lectura da bibliografía recomendada.
PLAN DE CONTINXENCIA
Mostrase a continuación aqueles apartados nos que se fixeron cambios específicos para adaptalos aos escenarios 2 e 3.
BIBLIOGRAFÍA
Nos escenarios 2 e 3 (sen libre acceso físico a todas ás instalacións da USC que si son accesibles no escenario 1), proponse a alternativa de facer uso dos materiais que cada profesor colgue na Aula Virtual da materia para suplir ou complementar os recursos bibliográficos habituais correspondentes ás partes da materia que teña encomendadas, así como empregar os recursos axeitados dentro dos que a USC pon a disposición da comunidade universitaria de xeito online.
Recoméndase especialmente as seguintes páxinas web:
http://edafologia.ugr.es
http://www.unex.es/edafo/
http://hidrologia.usal.es/
METODOLOXÍA DA ENSINANZA
Escenario 2:
-As clases teóricas e seminarios poderán realizarse por medio de sistemas de videoconferencia, cando sexa posible e apropiado. Se se dan casos de imposibilidade de conectarse para algúns alumnos-as, ou hai motivos que aconsellen como máis axeitadas outras alternativas (por exemplo, por mala calidade de conexión ou de cobertura, que non permita comunicación correcta por sistemas de videoconferencia, ou falta de acceso a eses medios), a docencia poderase basear nos materiais que se colgan na aula virtual e enviaranselle aos alumnos con problemas as clases gravadas ben a través de correo electrónico ou a través do campus virtual.
-Clases prácticas: levaranse a cabo nos laboratorios correspondentes, nas condicións e coas medidas que dispoñan as autoridades competentes.
-Viaxe: Se as circunstancia o permiten realizarase a viaxe de campo contemplada no escenario 1. Se non se pode realizar por esixencias sanitarias, poderase substituír por seminarios impartidos por sistemas de videoconferencia onde se poñan imaxes dos percorridos ou enclaves seleccionados, transmitindo os-as profesores-as os comentarios e as explicacións oportunas. Para os casos nos que alumnos-as non poidan establecer comunicación correctamente por sistemas de videoconferencia, poderanse colgar na aula virtual itinerarios virtuais, baseados en imaxes e textos, e/ou os recursos operativos e realmente accesibles a todos os afectados-as. Aparte dos materiais específicos elaborados polos profesores-as, existen na internet recursos complementarios, como itinerarios xeolóxicos interactivos, que poderían ser un complemento formativo.
Escenario 3:
-Clases teóricas e seminarios: Igual que no caso do escenario 2, no escenario 3 as clases teóricas e seminarios poderán realizarse por medio de sistemas de videoconferencia, cando sexa posible e apropiado. Novamente, se se dan casos de imposibilidade de conectarse para algúns alumnos-as, ou hai motivos que aconsellen como máis axeitadas outras alternativas (por exemplo, por mala calidade de conexión ou de cobertura, que non permita comunicación correcta por sistemas de videoconferencia, ou falta de acceso a eses medios), a docencia poderase basear nos materiais que se colgan na aula virtual (incluídas as eventuais gravacións de clases telemáticas).
-Clases prácticas: Farase uso de tipoloxías de traballo denominadas “casos prácticos” impartidos a través de videoconferencia. Novamente haberá que considerar a posibilidade de que todos os alumnos-as de comunicar por sistemas de videoconferencia, e en caso necesario adaptar as eventuais carencias ou deficiencias colgando os materiais axeitados na aula virtual, e facendo uso das canles de comunicación grupal ou individualizada realmente operativas e accesibles. Considérase que, en todo caso, co soporte da comunicación por medio de sistemas de videoconferencia ou sen ese soporte: Nas prácticas correspondentes a rochas se poderá contar con imaxes que ilustren estes materiais, e con textos coa información complementaria apropiada. As prácticas de laboratorio serán substituidas por seminarios onde se explique o fundamento da práctica, como se farían as análises no laboratorio e exercicios de interpretación de posibles resultados.
-Viaxe: poderase substituír por seminarios impartidos por sistemas de videoconferencia onde se poñan imaxes dos percorridos ou enclaves seleccionados, transmitindo os-as profesores-as os comentarios e as explicacións oportunas. De novo compre sinalar que, para os casos nos que alumnos-as non poidan establecer comunicación correctamente por sistemas de videoconferencia, poderanse colgar na aula virtual itinerarios virtuais, baseados en imaxes e textos, e/ou os recursos operativos e realmente accesibles a todos os afectados-as. Aparte dos materiais específicos elaborados polos profesores-as, existen na internet recursos complementarios, como itinerarios xeolóxicos interactivos, que poderían ser un complemento formativo.
SISTEMAS DE AVALIACIÓN
Escenario 2:
Neste escenario, se as circunstancias o permiten, as probas teóricas, as probas prácticas de identificación de rochas de Visu e as probas referentes as prácticas de laboratorio e seminarios faranse de modo presencial.
No caso que non se permitan facer de forma presencial, seguirase o indicado para o escenario 3.
O peso das distintas probas e as competencias avaliadas con elas serán as que se sinalaron para o escenario 1 .
Escenario 3:
1.Probas teóricas (inclúe todos os contidos explicados nas clases teóricas):
As probas presenciais, que consisten en exames, substituiranse por probas telemáticas, a través da plataforma Moodle ou outra que indiquen as autoridades competentes.
2.Probas prácticas:
2.1. Identificación de rochas de visu:
A proba presencial, que consiste na identificación de exemplares de rochas, substituiranse por probas telemáticas consistentes na identificación de imaxes de distintas rochas. Estas probas realizaranse a través da plataforma Moodle ou outra que indiquen as autoridades competentes.
2.2. Prácticas de laboratorio e seminarios. Neste escenario entregárase unha memoria das prácticas de laboratorio, unha memoria dos seminarios de Edafoloxía e unha memoria dos seminarios de Hidroloxía. Os exames presenciais substituiranse por unha avaliación das memorias entregadas.
3. Traballo de campo. Se as circunstancias non permiten saír ao campo para a realización deste traballo, será substituído por outro no que se proporcione aos alumnos varios perfiles de solo para que os clasifiquen e comenten as características, propiedades, aptitudes, principais limitacións e posibles enmendas que se aplicarían para correxir os problemas de fertilidade.
O peso das distintas probas e as competencias avaliadas con elas serán as que se sinalaron para o escenario 1 .
Maria Josefa Fernandez Sanjurjo
- Departamento
- Edafoloxía e Química Agrícola
- Área
- Edafoloxía e Química Agrícola
- Teléfono
- 982823141
- Correo electrónico
- mf.sanjurjo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Rogelio Pérez Moreira
- Departamento
- Edafoloxía e Química Agrícola
- Área
- Edafoloxía e Química Agrícola
- Correo electrónico
- roxelio.perez.moreira [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Contratado/a Interino/a por Vacante - T3
Jorge Dafonte Dafonte
- Departamento
- Enxeñaría Agroforestal
- Área
- Enxeñaría Agroforestal
- Correo electrónico
- jorge.dafonte [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Esperanza Alvarez Rodriguez
Coordinador/a- Departamento
- Edafoloxía e Química Agrícola
- Área
- Edafoloxía e Química Agrícola
- Correo electrónico
- esperanza.alvarez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 9 (Aulario 3) |
| Mércores | |||
| 15:00-17:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 9 (Aulario 3) |
| 17:00-18:00 | Grupo /CLIL_01 | Galego | Aula 9 (Aulario 3) |
| 18.06.2021 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 6 (Aulario 2) |